Nabutawa ekiro 19 Omwisi 5, 1940, omo muyi we Amioûn, omo kihugho kye Liban. Habere halaba emyaka milebe, ekihanda kyaghe kyamahumira omo muyi we Tripoli. Munakulira omo kihanda ekyoswiremo olwanzo n’obutseme, ekyabya kyasi Yehova Mungu kandi ikimwanzire. Mutwabutwa batano: Abambesa basatu n’abalwana babiri. Ingye n’abya katungo. Oko babuti baghe, eriyira oko syofranga nene abya isi mwatsi w’omughaso munene. Omwetu, omwatsi w’omughaso munene abya erigha eBiblia, eriya oko mihindano y’eKikristo, n’eriwatikya abandi eriminya oMungu.

Omo ndeko yetu, imuswire Abakristo bangyi abahirirwe kw’amaghuta. Omughuma wa kubo abya Michel Aboud, iniakasondola omuhindano owabya akahulwa mo Funzo ya Kitabu. Michel Aboud mwaminya ekwenene iniane e New York, neryo mwaletayo omo Liban omo myaka ye 1920. N’ikinibukire ngoko abya akakolera n’olukogho lunene n’eriwatikya bali betu Anne na Gwen Beavor, abalua oko kalasi k’eGileadi. Mubabya banywani betu. Habere halaba emyaka mingyi, munatsema eritasyahindana na mwali wetu Anne e Amerika. Habere habilaba mughulu, kandi namahindana na mwali wetu Gwen, inyabiritahibwa na mughala wetu Wilfred Gooch, ibanemukolera oko Beteli ye Londres omo Angle-terre.

Omughulu nabya mulere, Abimiri ba Yehova ini bake kutsibu omo Liban. Aliwe itukakangiriraya abandu b’eBiblia n’omuhwa munene. Itukakola tutya n’omo abakulu b’ebisomo banabya bakatwendererya. Nikinibukire emyatsi milebe eyatuhikira.

Kiro kighuma, ingye na mwali wetu Sana twabya itunemutulira omo nyumba nguma. Twamalangira omupe mughuma amakimira eyikwa eyo twabya itunemukania n’abikalani. Alinga omundu mwamubwira ngoko tunemutulira. Neryo omupe oyo mwatsuka eribwira mwali wetu Sana y’amakaku, n’erimukuna oko mimbari n’erimuhutalya. Omundu mughuma mwabirikira abapolisi n’erikola ngoko angatoka Sana atoke eribana obuwatikya. Neryo abapolisi mubasa n’erisyaheka omupe oyo neryo bamafumbula ngoko anahekire embundu. Neryo omukulu w’abapolisi mwamubulya ati: “Kwe ulindi? Ukakangiriraya abandu eriminya oMungu, kutse ukakangirirayabo eribya batsurumi?”

Oghundi mwatsi owo nikinibukire ndeke ky’ekiro endeko yetu yaliha omutoka eritutwala omo kindi kiharo ekiri hali oko muyi wetu tuyatulire engulu mbuya. Twabere itunemutsemera omubírí wetu w’eritulira, neryo omupe w’omo kiharo ekyo amowa ngoko tunemutulira. Mwalua iniatuma abandu erisyatutibitako. Mubasyatudunga n’eritughusangako amabwe, bamahutalya baba waghe. Nikinibukire ngoko obusu bwa baba busula m’omusasi. Mwasuba omo mutoka haghuma na mama, neryo netu twamabakwamiriramo itwabirikukubala. Aliwe, ekyo nitenangibirirwa, by’ebinywa ebyo mama abya akabugha inianemusangula omusasi w’omo busu bwa baba, mwabugha ati: “Yehova, ughanyirebo. Sibasi ekyo bakakola.”

N’ekindi kiro mutwalendelera emulongo wetu. Neryo mutwahindana ewa sokulu waghe omukulu w’ekisomo oyo wabya asibwe kutsibu. Omupasitere mukulu oyo abya inianasi ndeke ngoko ababuti baghe ni Bimiri ba Yehova. N’omo nanabya mwana owe myaka 6 misa, omupasitere oyo mwasonda erinisaghisya. Mwabugha ati: “Iwe kalwana, busanaki sighuli wabatisibwa?” Munamusubirya niti: “Nikine mwana. Eribatisibwa, kitolere inatsuka eriminya emyatsi mingyi y’omo Biblia n’eribya n’obwikirirya obuwatire.” Mwatatsemera ekisubiryo kyaghe neryo amabwira sokulu ati sinitamusikya.

Aliwe, emyatsi eyituwene eyiri ng’eyo siyabya mingyi. Abahimbani bangyi be Liban b’uwene kandi bakakokaya abagheni. Busana n’ekyo, itukakanaya n’abandu bangyi oko mwatsi w’eBiblia n’erigha eBiblia n’abangyi ba kubo.

Inikine mukolo, mughala wetu mughuma mulwana mwalua e Venezuela akasyalenderera e Liban. Mwabya akahindana oko mihindano yetu neryo amatsukisya obwira na Wafa, omukulu waghe. Mubalunga neryo bamayikala e Venezuela. Wafa mwabya akahandikira baba n’erimulemba-lemba ati tuhumire e Venezuela n’ekihanda kyosi. Abya akakola atya kundi iniabiritukwa olukando lunene. Oko mwiso mutwakwama erihano liwe neryo twamahumira e Venezuela!

Omo 1953, mutwahika e Venezuela, twamikala omo muyi we Caracas, hakuhi n’obwikalo b’omukulu  w’ekihugho ekyo. Neryo kundi inikine kalwana, ingatseme ngalangira omukulu w’ekihugho kye Venezuala akalaba omo mutoka wiwe owakaghula esyofranga nene. Aliwe, mukyakala oko babuti betu eribeghera ekihugho kihya-kihya ekyo, omubughe muhya-muhya n’akalyo kahya-kahya. Kandi babere babitsuka eribeghera hake, twamahikwako n’owundi mwatsi ow’akit’obulighe bunene.

Tata waghe mwatsuka erilwala. Endwala eyo muyatuswekya kundi isyabeghere erilwala. Omubiri wiwe iniakalire. Nibya isitwangibuka nga hane ekiro ekyo abirilwala. Babere bayamupima, bamalangira ngoko abirilwalira omo nda. Mubamuhira k’obuparasyo, n’ekyo bulighe, habere halaba yenga nguma amahola.

Sitwangatoka eribugha ngoko twayowa omughulu baba wetu ahola. Nabya iniwite myaka 13 misa. Twabya isituyilindilire ngoko baba wetu anganahola. Neryo mutwalengekania tuti twamabiherya obutseme b’olosi. Ihakanabya n’endambi ikyakala oko mama eriligha ngolo iba wiwe abirihola. Oko mwiso mutwalangira ngoko amaisa atolere inialola embere. Neryo, omo buwatikya bwa Yehova mutwayiyinia. Nabere nayira myaka 16 namabugha akalasi ake segondaire e Caracas; nabya nanzire kutsibu inawatikya ekihanda kyaghe.

Oko mughulu mughumerera oyo, mwali wetu Sana mwatahibwa na Rubén Araujo oyo wasoma oko kalasi k’eGileadi, neryo bamamusubya e Venezuela. Babere babilunga bamahumira e New York. Ekihanda kyaghe mukyayisogha kiti nisome akalasi ak’endata. Neryo munasombola eriyasomerako e New York kundi inanganikala na mwali wetu Sana na bonde bwaghe ngasoma. Mwali wetu na bonde bwaghe, mubaniwatikya kutsibu erikula bunya-kirimu omughulu nabya nikere nabo. Kandi, omo ndeko yetu ey’eBrooklyn ey’omubughe w’ekiespanyole mwabya baghala betu bangyi abakulire bunya-kirimu. Ababiri ba kubo abo natsema kutsibu eriminya habya Milton Henschel na Frederick Franz; abosi ibakakolera oko Beteli eye Brooklyn.

Oko mwiso-mwiso ow’omwaka waghe w’erimbere nga soma akalasi ky’endata e New York, munatsuka eriyibulya nga ninemukolesya engebe yaghe yo ndeke. Munasoma n’erilengekania kutsibu oko myatsi eyikabanika omo Akaleberyo k’Omuteya eyikakanaya oko Bakristo ababya ibabiriyisogha erikola bingyi omo mubírí wa Yehova. Iningalangira abapainia n’abakakolera oko Beteli ab’omo ndeko yaghe iboswire n’obutseme, naghe nabya nyanzire eribasosa. Aliwe, n’abya isinirinabya Mukristo oyubatisibwe. Nabya ininasi ngoko litolere inayiherera oko Yehova n’eribatisibwa. Neryo munakola nitya Ekiro 30 Omwisi 3, 1957

Nabere nabibatisibwa munatsuka erilengekania oko mwatsi w’erikola omubírí w’omughulu wosi. Nabya nanzire kutsibu eribya mupania, aliwe, munalua inalangira ngoko syendibya mwatsi molo. Munayibulya nga ninemwenditoka erilola embere n’akalasi k’endata kandi ininemukola n’obupainia. Mutwahandikirana esyobaruha nyingyi n’ekihanda kyaghe okwiyisogha lyaghe ly’erileka akalasi ak’endata n’erisuba e Venazuela nitsuke obupainia.

Oko mwisi we 6, 1957 munasuba e Caracas. Munayilangirira ingyuwenewene ngoko ekihanda kyaghe kilaghire oko mundu oyo wangawatikyakyo  eribana esyofranga. Munayibulya nga nangawatikyakyo niti. Neryo munasunga omubírí w’oko banki, aliwe kandi inanzire kutsibu eribya mupainia kundi ekyo kyo kyaleka inasuba e Venezuala. Neryo munayisogha erikola ebibiri byosi. Oko myaka mingyi munakola omubírí oko banki kandi inine mupainia. Nabya isiniri natakola emibírí mingyi nitya kandi ininatsemire kutsibu ng’omughulu oyo!

Kandi munatasyatsema kutsibu omughulu natahaya Sylvia, omukali Mujeremani oyughambire kandi inyanzire Yehova yo kutsibu. Mwahumira e Venezuela haghuma n’ababuti biwe. Mutwalunga neryo twamabuta abana babiri, owo bulume ye Michel (Mike), n’owo bukali ye Samira. Kandi ingye n’abya n’olusunzo lw’eritsunga mama, neryo munamuleta eka wetu, twamasikala naye. Busana n’ekyo munatwa omubírí waghe w’obupainia nitoke erisulubirira ekihanda kyaghe. Aliwe munitaleka eryanza obupainia. Ngendo nyingyi, ingye na Sylvia mukali waghe itukabya bapainia bawatikya.

Omughulu nalengekanaya oko binywa ebyo niryabugha oko nzuko y’omwatsi ono, abana baghe babya ibakinasoma akalasi. Kwenene, iniri n’amaisa awuwene kinya-mubiri, n’abandu abo twabya tukasiba nabo oko mubírí ibanikengire. Aliwe, ekyo nabya ngasonda ly’eriminywa m’omughombe wa Yehova. Munalola embere erilengekania kutsibu oko mwatsi oyo. Neryo ingye n’omukali waghe mutwikala twamalengekania oko mwatsi w’esyofranga sy’ekihanda kyetu. Namalengekania niti, namabileka omubírí waghe w’oko banki, ibakendiniliha esyofranga nene kundi namabikolerabo oko myaka mingyi. Kandi kusangwa isitulimo mwinda wa mundu, mutwalengekania tuti twamabyolobya engebe yetu, esyofranga esyo isikendituwatikya omo myaka mingyi.

Eriyisogha erileka omubírí w’oko banki syabya mwatsi molo, aliwe mama waghe n’omukali waghe mwanzwa mubanilighira. Neryo, munabana akandi kanya akeritasyasubira omubírí w’omughulu wosi. Munatsema kutsibu! Aliwe, kandi hamatasyasira oghundi mwatsi ogho tutabya tuyilindirireko.

Kiro kighuma Sylvia mwayasungana n’omunganga, neryo omunganga oyo mwamubwira ati ni mukule. Omwatsi oyo mwatuswekya! Mutwatsema kutsibu; nomo byanabya bitya, munalengekania okwiyisogha lyaghe ly’eribya mupainia. Nanganasirisyatoka eribya mupainia? Mutwalu itwatsuka eriyiteghekania omo bulengekania n’omo mutima okw’ipokera oghundi mundu omo kihanda. Aliwe munalola embere eriyibulya nga ninemwendisyatoka eritasyabya mupainia?

 Twabere twabikania oko mwatsi oyo, twamayisogha tuti nisubire obupainia. Omwana wetu oyo, yo Gabriel mwabutwa oko mwisi 4, 1985. N’omo byanabya bitya, munaleka omubírí waghe w’oko banki, neryo namasubira obupania oko mwisi 6, 1985. Enyuma syaho, munabana olusunzo lweribya mughuma w’oko abomo Katunga k’eBeteli. Aliwe, kusangwa eBeteli siyabya e Caracas, kyabya kikanisaba erikola olughendo lw’ebilometere hakuhi 80 ngayakolera oko Beteli ko ebiro bibiri kutse bisatu oko buli yenga.

Ebeteli iyikabanika omo muyi owe La Victoria, neryo omo kihanda kyetu mutwayisogha erihumira e La Victoria nitoke eribya hakuhi n’eBeteli. Eyo nayo yabya yindi mbinduka nene omo ngebe yetu. Ngasima kutsibu ekihanda kyaghe. Omutima wabo w’eriyiherera mwatuwatikya kutsibu. Mwali wetu ye Baha, mukulu waghe, mwaligha erisighala na mama. Mike mwatahya, Samira na Gabriel bamasighala eka. Erihumira e La Victoria mukyaleka ibasigha abanywani babo bangyi e Caracas. Kandi omukali waghe mwanze yo Sylvia oyo wabya abeghere omuyi munene owoswiremo abandu bangyi naye mwayikasa eribeghera omuyi muke. N’akandi, itwe bosi mutwayikasa eribeghera erikala omo kanyumba kake. Kwenene, erilua e Caracas erihumira e La Victoria mukyatusaba eriherera emyatsi mingyi.

Aliwe, kandi emyatsi muyabinduka. Gabriel mwatahya, na Samira mwasondya enyumba yiwe neryo amahuma. Busana n’ekyo, oko 2007, mubatubirikira ingye na Sylvia eringira omo Beteli, neryo twamabya b’omo kihanda ky’eBeteli. Omo mo tuli erihika lino. Omwana wetu w’erimbere ye Mike, ni musyakulu w’endeko, kandi iye na mukali wiwe ye Monica ni bapainia. Gabriel naye ni musyakulu w’endeko, omo kihugho kye Italia, anemukolera Yehova haghuma n’omukali wiwe ye Ambra. Samira naye ni mupaina, akawatikaya eBeteli inyane eka wiwe.

Kwenene munayisogha eribindula myatsi mingyi omo ngebe yaghe. Siniriyikubayabomo n’ahake. Bamatasyamba akanya ak’erisuba enyuma, iningendisubira omo ebyo nakola. Ngasima Yehova yo kutsibu oko myatsi yosi eyo anilighira erikola omo mubírí wiwe. Omo myaka mingyi, nabiriyilangirira ngoko ni ky’omughaso munene eribya n’obwira obuwatire haghuma na Yehova. Bamatusaba erikola embinduka nyilebe, ibye nene kutse nge, omo bindu byosi Yehova akatuha obuholo “obulabire amenge wosi.” (Flp. 4:6, 7) Ingye na mukali waghe mwanze Sylvia tukatsemera kutsibu erikolera oko Beteli, kandi tulighire ngoko Yehova mwabya akatsumula eriyisogha lyosi elyo twabya tukakola kundi itukamuhira embere omo ngebe yetu.