1-2. Abaghombe bataleghula ba Yehova banganahikirwa n’emyatsi eyikalire yahi?

 ENGEBE yetu yanganabinduka kitsumbukirania busana n’obuhanya bulebe. Tulangire eby’erileberyako bilebe. Mughala wetu mughuma mutaleghula oyukahulawa mo Luis a mwabanikamo akasere akakalire kutsibu. Omunganga mwamubwira ati hakisiya misi mike inyahola. Monika n’iba wiwe babya bakakola bingyi omo mubiiri wa Yehova. Nikwa kiro kighuma Monika mwaminya ngoko iba wiwe oyo wabya musyakulu w’endeko abya akakola amalolo omo bubiso-biso omo myaka mingyi. Mwali wetu musimbi oyukahulawa mo Olivia, mwalua omo nyumba yiwe n’eritibita akasagha ekihunga ekyabya kikasonda erihika omo kiharo kyabo. Abere abisubula, ameya ekihunga ikyabirisambula enyumba yosi. Omo katambi kake buyira engebe y’abandu abo muyalwiyabinduka kutsibu. Naghu wanabirihikirwa n’omwatsi owakalire owaleka engebe yaghu iyalwiyabinduka?

² Itwe Baghombe ba Yehova netu tukanahikirawa n’emyatsi eyikalire n’amakoni, ebikanahikira abandi bandu. Eritomeka okw’ekyo abandu abaponire Yehova banganatwendererya kutse nibya n’eritwaghalya. Yehova syalikakiraya emyatsi eyo. Nomo bine bitya akalagha erituwatikya. (Isa. 41:10) Erilabira obuwatikya bwiwe, twanganasighala itunatsemire, twanganayisogha ndeke n’erisighala bataleghula okw’iye nibya n’omughulu tuli omo maligho awakalire kutsibu. Omo mwatsi ono tukendikania oko nzira ini esyo Yehova akakolesaya erituwatikya omughulu tukahikirawa n’ebitsibu omo ngebe yetu. Kandi tukendilangira nga twangakolaki tutoke eribana obuwatikya obo akateka.

 YEHOVA AKENDIKUTEYA

3. Omughulu twamahikirwa n’obuhanya bulebe, kyanganatukalako erikolaki?

³ Obuligho. Obuhanya bukabya bwatuhikira kyanganatukalako erilengekania ndeke n’eriyisogha ndeke. Busanaki? Kusangwa twanganabya b’obulighe bunene omo mutima. N’erihangya-hangya lyanganaleka amalengekania wetu inyaghenda kitya-kitya. Twanganahandabuka itwayowa ekihugho nga kyabiritutererako neryo itwabula nga tuyire tuti. Tulebaye abali betu babiri abo twabirikaniako nga mubayowa bati omughulu maligho abahikira. Olivia akabugha ati: “Ekihunga kyabere kyasambula enyumba yaghe munahandabuka n’eriyibula mo mutima.” Akakania oko mighendere y’iba wiwe Monika akabugha ati: “Munabunika mutima kutsibu. Munakw’obulighe bunene erihika oko kika namayowa omutima nga syakiri omo nda. Mukyanikalako nibya eribya ngakola n’ehibiri hike-hike hya buli kiro. Emyatsi eyo sinabya ngalengekania nga yanganihikira, muyanihikira.” Omughulu tukahandabuka, Yehova akalagha erituwatikya ati?

4. Ngoko kiri omo Abanya Filipi 4:6, 7, Yehova akalagha erituhaki?

⁴ Ngoko Yehova akatuwatikaya. Akalagha eritugha ekyo Biblia yikahula mo “obuholo bw’oMungu.” (Soma Abanya Filipi 4:6, 7.) Obuholo obo ry’eritekana kutse eritulera omo malengekania n’omo mutima, emyatsi eyo ikaluira omo bwira bwetu haghuma na Yehova. Obugholo obo “bulengire ebyosi ebyo abandu bangalengekania”; ekyo ni bugha ambu buwene kutsibu kulenga ngoko tukalengekanaya. Wanabiriyowa iwamatulera wabisaba Yehova y’okutsibu? Eritulera eryo bo “buholo bw’oMungu.”

5. Obuholo b’oMungu bukateghaya buti amalengekania wetu n’omutima wetu?

⁵ Omulondo mughumerera oyo akabugha ati obuholo b’oMungu “ibukenditeya emitima yenyu n’obwenge bwenyu.” Kikatsuka erikolesibwa, ekinywa ekikabindulawa mo “eriteya,” ikikakolesibawa oko basuda ababya bakatsunga omuyi n’eriteyagho oko babandi. Abandu b’omo muyi owateghibwe, ibakaghotsera butsira buba kundi ibanasi ngoko hane abateya b’omuyi. Kutya omughulu obuholo b’oMungu, bukateghaya emitima yetu n’amalengekania wetu, tukatulera kundi itunasi ngoko tunateyibwe. (Esy. 4:8) Nomo emibere eyo tulimo yanganabula eribinduka aho n’aho, twanganayowa omo buholo omo lulengo lulebe ngoko Hana naye anayowa. (1 Sam. 1:16-18) N’omughulu tukatulera kikoloba ok’itwe erilengekania ndeke n’eriyisogha ndeke.

6. Twangakolaki tutoke eribana obuholo b’oMungu? (Ulebaye n’epitsa.)

⁶ Ebyo tutolere itwakola. Omughulu ukahanga-hangaya, iwasaba “omuteya” uti akuwatikaye. Wangakola ekyo kyo wuti? Ulole embere erisaba. Isuwaleka utewabana obuholo b’oMungu.  (Luka 11:9; 1 Tes. 5:17) Luis, oyo twabirikaniako akatukanganaya ebyamuwatikaya iye n’amukali wiwe omughulu bamubwira bati akisigha n’emisi milebe inyahola. Akabugha ati: “Oko mighulu eyiri ng’eyo kikakala kutsibu eriyisogha oko myatsi y’amatunzo n’oko yindi myatsi. Aliwe omusabe musa wo watuwatikaya eribana obuholo omo mughulu oyo.” Luis na mukali wiwe bakabugha bati mubasaba Yehova yo kutsibu kandi ngendo nyingyi bati abawatikaye eritekana omo malengenania, eritulera omo mutima n’eribaha amenge w’eriyisogha ndeke. Neryo mubayilangirira ngoko Yehova mwabawatikya. Wamabya ighunemuhikirwa n’emyatsi eyikalire, uyitsinge erisaba neryo ukendibana obuholo bwa Yehova, obukenditeya omutima waghu n’amalengekania waghu.​—Rom. 12:12.

YEHOVA AKENDIKUWATIKYA UTOKE ERISIKA

7. Obuligho obukalire bwamatuhikira, twanganayowa tuti?

⁷ Obuligho. Omughulu tuli omo buligho emyatsi yanganabinduka. Twanganabya tukayowa, erilengekania kutse erikola ngoko tutabeghere erikola. Ngoko obwato bukanayihuma oko kisunda, kandi ibwatasyayihuma oko kindi, netu twanganahikirwa n’amaligho awakwamene. Ye Ana, oyo twabirikaniako akabugha ati iba wiwe ye Luis abere abihola mwabya omo mulighe bunene. Akabugha ati: “Ihakanabya omughulu inahangya-hangya n’eribya mundu w’obulighe. Kandi ingahitana busana n’oluholo lwiwe.” N’ekindi, Ana inyakahanga-hangaya n’eriyowa omo mbwera akalengekania ngoko akendibya akayisogha oko myatsi eyo Luis abya akayisoghako ndeke iniakineho. Ihakanabya endambi inyayowa amaligho nganemumuswira ngoko ebisunda bikanayiswiraya oko bwato. Omughulu amaligho akatuhikira, Yehova akatuwatikaya ati?

8. Ngoko kiri omo Isaya 33:6, Yehova akatukanganaya ndeke-ndeke omwatsi wahi?

⁸ Ngoko Yehova akatuwatikaya. Akabugha ati akendituwatikya erisika. (Soma Isaya 33:6.) Obwato bukabya bwahindana n’ekihunga ekikalire, bukatsuka erighenda-ghenda kitya-kitya omo ngetse neryo ibwanganasenda. Eriwatikyabo erisika oko maghetse omo mibere eyiri ng’eyo, oko buli luhande lw’amato mangyi kukabya ebindu ebilitohire ebyo bakaghusa omo maghetse erisikya obwato. Neryo ekyo kikaleka abali omo bwato ibabya buholo n’erilola embere n’olughendo lwabo. Nikwa ebindu ebikateghaya obwato ebyo, ebingyi bikakola obwato bwamabya ibunemughenda. Netu kutya, twamabilola embere erikolera Yehova yo butaleghula omughulu tuli omo maligho, inyaketuwatikya erisika.

9. Ebyombo byetu by’erikwesa-kweseramo emyatsi byangatuwatikya biti erisighala itunatulere? (Ulebaye n’epitsa.)

⁹ Ebyo litolere itwakola. Omughulu ukahanga-hangaya  kutsibu busana n’obuligho bulebe, uyikase erilola embere n’eprograme yaghu y’obunya-kirimu. Oko kwenene, wanganataluka erikola bingyi ngoko wabya ukakola embere, aliwe isiwabirirawa ngoko Yehova syalitusaba bingyi kwilaba ebyo twangatoka erikola. (Tasyalebya ne Luka 21:1-4.) Omo programe yaghu y’obunya-kirimu, uyihirireho endambi y’eribya okayighisya n’erilengekania buli oko ebyo ukasoma. Busanaki? Erilabira endondeka yiwe, Yehova abiriteghekania emyatsi mingyi eyuwene eyangatuwatikya erisighala itunasikire omo mighulu y’amaligho. Eribana emyatsi eyo ulaghireko, wanganakolesya e JW Library, e Index des publications des Témoins de Jéhovah n’ekitabu Musaada Wakutafuta Habari kwa Ajili ya Mashahidi wa Yehova. Monika oyo twabirikaniako, akabugha ati inyakakolesaya ebyombo eby’erikwesa-kweseramo emyatsi ebyo, eriyowa muhanda liwe lyamatsuka erikanyirira. Ng’eky’erileberyako inyakasondaya ekinywa “ekinigha” n’esindi ngendo inyakarondaya ekinywa “erihoterana” kutse “obutaleghula” neryo inyakasoma erihika aho akendiyowa ndeke. Akabugha ati: “Iningatsuka erikwesa-kwesa emyatsi ininemuhangya-hangya kutsibu, aliwe ingabya nalola mbere erisoma ingayowa Yehova ng’anemunikumbatira. Ingalangira ngoko Yehova alue inyanasi ebyosi ebikaleka inahangya-hangya kandi ngoko alue inyanemuniwatikya.” Naghu Yehova anganakuwakya erikinda erihangya-hangya lyaghu erihika aho ukendiyowa iwamabitulera.​—Esy. 119:143, 144.

YEHOVA AKENDIKUWATIKYA

10. Omwatsi owakahanga-hangaya kutsibu amabituhikira, ekyo kyanganaleka itwayowa tuti?

¹⁰ Obuligho. Twamabihikirwa n’omwatsi owakaleka itwahangya-hangya kutsibu, hanganabya hakabya ebiro itwayowa nga twabiriluha kinya-mubiri kutse itwaluha omo bwenge. Itwanganawoya ng’oyukatsanga oko bitsange by’eritibita aliwe lino ahutere neryo anemusinoghera. Ikyanganatukalako erikola emibiiri eyo twanabya tukakola bweghu-bweghu kutse itwabya tukakoka n’obulundu emyatsi eyo twanabya tukakola n’obutseme. Nga Eliya itwanganayowa nga kikalire kutsibu erihangana, neryo itwanza tuti kumbe tulyasighala itunaghotsere. (1 Abam. 19:5-7) Yehova akalagha eritukoleraki twamabibula akaghala?

11. Yehova akatuwatikaya omo yindi nzira yahi? (Esyonyimbo 94:18)

¹¹ Ngoko Yehova akatuwatikaya. Akalagha erituwatikya. (Soma Esyonyimbo 94:18.) Ngoko oyukatsanga oko bitsange by’eritibita amabihutala akalagha oko buwatikya imwatasyatoka erighenda, netu kutya hanganabya endambi  itwalagha oko buwatikya imutwatoka erilola embere erikolera Yehova. Omo mighulu eyiri ng’eyo Yehova akatusubaya mutima ati: “Ingye indi [Yehova, oMungu] wenyu, oyukakuwatirira omo byala bwawe by’amali, oyukakubwira ati, ‘Sigubahe, ngandikuwatikya.’” (Isa. 41:13) Omwami Daudi mwayilangirira obuwatikya bwa Yehova. Akalwa n’amaligho n’esyonzighu siwe, mwabwira Yehova ati: “Ebyala byawe by’amali bikanyihambirira.” (Esy. 18:35) Nikwa Yehova akatuwatikaya ati?

12. Omughulu tukalangira nga sibukirimo, Yehova anganakolesya abahi erituwatikya?

¹² Kangyi-kangyi Yehova akatuwatikaya omwikolesya abandi. Ng’eky’erileberyako, kiro kighuma Daudi mwayowa isyakiwite akaghala, neryo omwira wiwe ye Yonatani mwayamubana atoke erimusikya-mutima n’erimuhiramo amaka. (1 Sam. 23:16, 17) Ngo byanabya bitya n’oko Eliya, Yehova mwakolesya Elisha erimuwatikya. (1 Abam. 19:16, 21; 2 Abam. 2:2) Na munabwire Yehova anganakolesya abatunga betu, abira betu kutse abasyakulu b’endeko erituwatikya. Aliwe omughulu tuli omo bulighe bunene, hanganabya endambi itwanza eribya itwibene ahate abandu. Ekyo kikanahikira bandu bangyi. Neryo twangakolaki eribana obuwatikya bwa Yehova?

13. Twamanza eribana obuwatikya bwa Yehova litolere itwakolaki? (Ulebaye n’epitsa.)

¹³ Ebyo tutolere itwakola. Isiwanatayihihula oko bandi. Twamabiyihighula oko bandi, ekyo kikatukuna erilengekania oko byetu bisa n’oko maligho agho tunemulabamo. Kandi ekyo kyanganatukolia okw’iyisogha muhanda. (Misyo 18:1) Kwenene itwe bosi tukananza eribya itwibene ahate bandu, kutsibu-tsibu omughulu obuligho obukalire bwamatuhikira. Aliwe twamabiyihihula oko bandi ko mughulu muli, aho itwanganabula eribana obuwatikya obo Yehova angatuhere erilabira abandi. Neryo wamabya omo mighulu eyikalire kutsibu, isiwanataghana obuwatikya bw’abatunga baghu, abira baghu n’abasyakulu b’endeko. Ubalangire mo bandu abo Yehova anemukolesya erikuwatikya.​—Misyo 17:17; Isa. 32:1, 2.

YEHOVA AKENDIKUKIRANIA

14. Twanganahikirwa n’emyatsi yahi eyikubahisaya?

¹⁴ Obuligho. Omo ngebe yetu twanganahikirwa n’emyatsi eyikaleka itubagha kutsibu. Omo Biblia mune abaghombe bataleghula b’oMungu abakanaya oko mighulu eyo babya n’engitsi nene n’erititimana busana n’esyonzighu syabo n’eyindi myatsi eyikahanga-hangaya. (Esy. 18:4; 55:1, 5) Netu twanganabya itunemwendereribwa ekalasi oko mubiiri kutse twanganabya itunemulaba  omwendereribwa erikalua oko batunga betu kutse oko batabali. Kutse nibya twanganabya n’obuba tuti alinga obukoni bulebe tukenditwita. Omo mibere eyiri ng’eyo, twangayowa ng’omwana mulere uyutawite mundu w’erimuwatikya. Omo mighulu eyiri ng’eyo Yehova akatuwatikaya ati?

15. Erikwamana n’Esyonyimbo 94:19 Yehova akenditukoleraki?

¹⁵ Ngoko Yehova akatuwatikaya. Kandi akatutuleraya. (Soma Esyonyimbo 94:19.) Erisako ry’Esyonyimbo eri ryamaleka itwalengakania oko kambesa kalebe akabirikwa obuba bo kutsibu n’eribula obughotseri busana n’ekihunga kinene ekinemubuhirira. Neryo baba wako inyaya aho kali, inyakalembera n’erikatulerya erihika oko kika ikabana obughotseri n’eryo ikayato. Nomo ekihunga kikinabuhirira akambesa ako kabiriyowa buholo kusangwa baba wako mwakakalembera omo byala biwe. Netu, omughulu tukahikirawa n’emyatsi eyikaleka itwakwa obuba, twangananza Tata wetu w’elubula inyatuwatako omo byala biwe by’ekisosekanio erihika endambi tukenditulera. Neryo twangakolaki Yehova atoke eritukirania atya?

16. Twamanza tuti Yehova atukiranaye ritolere itwakolaki? (Ulebaye n’epitsa.)

¹⁶ Ekyo tutolere itwakola. Ubye ukalabya kangyi-kangyi endambi haghuma na Yehova omwimusaba n’erisoma Ekinywa kiwe. (Esy. 77:1, 12-14) Wamabikola ghutya, erilakira Tata waghu w’elubula iwakendibya akabya mwatsi w’erimbere ogho ukendibya ukatibitira omughulu wamahangya-hangya. Neryo ubwire Yehova y’ebyosi ebikakuhanga-hangaya n’ebikakwita obuba. Wabikola ghutya iwaleka Yehova akukiranaye erilabira Amasako. (Esy. 119:28) Omughulu ukwire obuba, erisoma amasako malebe w’eBiblia kyanganakukirania. Ng’eky’erileberyako, wanganabana emyatsi eyikasikaya mutima omo kitabu kya Yobu, eky’Esyonyimbo n’eky’Emisyo kutse omo binywa bya Yesu ebiri omo Matayo esura 6. Wamabya ukasaba Yehova n’erisoma Ekinywa kiwe inyakendikukirania.

17. Twikiriryeki?

¹⁷ Twanganayiketera ngoko, mughulu wosi ogho myatsi eyikalire ikendisyabya yikatuhikira omo maisa, Yehova syendisyatulekerania. Syendisyatusighania n’ahake. (Esy. 23:4; 94:14) Yehova akalagha erituteya, eritusikya-mutima, erituwatikya n’eritukirania. Erisako rye Isaya 26:3 likabugha oko Yehova liti: “Wasyateya omo buholo buhikene ekihanda ky’eriyisunza lisikire, kusangwa kikayiketera we.” Neryo kwesi uyiketere Yehova kandi ukole ebyosi-kyosi ekyowatatoka utoke eribana oko buwatikya bwiwe. Wamabikola utya ighukenditasyabya n’akaghala nibya n’omughlu ukalaba omo maligho awakalire.