Munabutwa oko 1927 omo kayi kake hakuhi ne Chicago, omo Amerika. Baba na mama waghe mubayira oko bana batano. Hali Jetha, Don, ingye, Karl, na Joy. Itwe bosi twabya tuyisoghire kundu erikolera Yehova n’omutima wetu wosi. Jetha, mwasoma oko Kalasi k’akabiri ke Gileadi oko 1943. Don, mwayakolera oko Beteli ye Brooklyn, New York, oko 1944. Karl, oko 1947 na Joy, oko 1951. Eky’erileberyako kyabo kibuya n’eky’ababuti baghe, kwenene mukyanihiramo muhwa w’erikola ebingyi omo mubiiri wa Yehova.

Baba na mama waghe ini basomi b’eBiblia abanzire oMungu, neryo mubatukangirirya itwe bana babo eryanza oMungu. Baba mwasabwa eriyalwa oko Malwa w’Erimbere w’Ekihugho omo Bulaya, neryo mwaluayo inyabiriherya omuhwa wiwe omo myatsi y’ekisomo. Mama mwasima oMungu yo kutsibu akalangira baba kwamayilusya omo mwalwa mo mbolere, neryo mwabwira baba ati: “Karl, tuye oko kisomo ngoko tubeghere erikola.” Baba mwamusubirya ati: “Ngendikukwamanisya lisa, aliwe sinendingiramo.” Mama mwamubulya ati: “Busanaki kwe?” Na baba mwasubirya ati: “Omo malwa, nilue ngalangira abakulu b’ekisomo kighumerera bakatsumula abasuda abakalwa ibo kw’ibo! Neryo aho, oMungu alue oko luhande lwandi?”

Enyuma, mama inyane oko kisoma, Abimiri ba Yehova babiri mubasa eka wetu. Mubaha baba ebitabu bibiri ebikahulawamo Light (Ekyakakala) ebikakanaya oko kitabu ky’Eribisulirwa. Baba mwatsema, neryo mwaligha ebitabu ebyo. Mama abere abilangira ebitabu ebyo, mwatsuka erisomabyo. Neryo kiro kighuma, mama mwasoma omulaghe omo jurnale nguma owakabirikira abandu abanzire erigha eBiblia erilabira ebitabu Light. Mwayisogha eriyayo. Abere abihikayo, omukekulu mughuma mwamukingulira omulango. Mama mwamukangania ekitabu kighuma ky’oko bitabu bibiri ebyo n’erimubulya ati, “hano ho mukighira ekitabu kino?” Omukekulu oyo mwasubirya ati: “Inga, mwali waghe, ingira.” Eyenga eyakwama, mama mwasa haghuma netu, n’enyuma sy’aho mutwatsuka eryasa obuli yenga.

Oko muhindano mughuma, omusondoli mwanisaba erisoma Esyonyimbo 144:15, esikakanganaya ngoko abakaramaya Yehova batsemire. Erisako eryo mulyanitsemesya kutsibu, haghuma n’erisako  rye 1 Timoteo 1:11, erikakanganaya ngoko Yehova ni “Mungu w’obutseme” n’ery’ Abanya Efeso 5:1, erikatusaba eribya “n’emibere eyiri nge y’oMungu.” Munaminya ngoko ngendibana obutseme namakolera Omuhangyiki waghe, n’eribya ngamusima busana n’olusunzo lw’erimukolera. Eyo y’emyatsi ibiri eyo ngayikasa erikwamirira omo ngebe yaghe yosi.

Endeko eyabya hakuhi netu iyikabanika oko bilometre 32, omo muyi we Chicago. Nomo yanabya hali, mutwayayo. Munaminya emyatsi mingyi oko Biblia. Namibuka kiro kighuma, omusondoli mwahula Jetha eriteka ekisubiryo. Akateka ekisubiryo kiwe, munayibwira niti: ‘Naghe ninasi ebyo. Nga niryakanganaya ebyala, naghe niryenditoka.’ Neryo munatsuka eribya ngayiteghekania n’eribya ngateka ebisubiryo byaghe-byaghe. N’eky’omughaso munene, munakula bunya-kirimu ng’abaghala betu babiri n’abali betu babiri. Munapatalo oko 1941.

Ngibuka kutsibu-tsibu omuhindano munene ow’akoleka e Cleveland, omo Ohio, oko 1942. Ebindi biharo 50 by’omo Amerika mubyakwama omuhindano munene oyo oko telefone. Ekihanda kyetu mukyakwama eprograme y’omuhindano munene oyo omo hema haghuma n’abandi bandu bingyi. Ehema eyo yabya hakuhi n’aho omuhindano munene oyo abya akakoleka. Amalwa w’Akabiri we Kihugho abya inyanemulola embere, n’Abamiri ba Yehova babya bakendereribwa kutsibu. Omwigholo, munalangira ekikuto ky’abaghala betu bakahira emitoka yabo oko parkingi esyotala sy’embere sy’oko mitoka yabo isinalolire ebwanga bw’ekambi yetu. Abosi mubalighirana erileka omundu mughuma omo buli mutoka atoke eriteya omo kiro kyosi. Neryo ihamamibya obulinga butsumbu-tsumbu, ibakendyakya esyotala sy’emitoka yabo batoke erilima-limya ameso wabo, n’eripika esyongunga. Neryo abandi bendyasa bakatibita erisyawatikya. Munayibwira niti, ‘Abandu ba Yehova banayiteghekire ndeke oko kyosi-kyosi!’ Muhatabya kibi ekyatuhikira, neryo munayowa buholo, namaghotsera.

Emyaka mingyi enyuma, munalengekania oko muhandano munene oyo, namalangira ngoko mama waghe mwatahangya-hangya kutse erikwa obuba. Mwayiketera kundu Yehova n’endondeka yiwe. Sinendisyibirirwa n’ahake ek’erileberyako kiwe ekyuwene ekyo.

Biro bilebe embere sy’omuhindano munene oyo, mama mwabya mupainia w’omughulu wosi. Neryo mwahulikirira ndeke emikania eyikabugha oko mubiiri w’omughulu wosi. Tukasub’eka mama mwabugha ati, “sinanzire erileka obupainia aliwe sinenditoka busana n’emibiiri y’eka.” Neryo mwatubulya nga twanganawatikya. Mutwaligha, neryo mwaha obuli mughuma ekyumba kighuma kutse bibiri eby’eribya tuk’erya omo tututu, embere sy’erirya. Embere tuye oko kalasi, mama inyakatsuka erilebya enyumba nga yinerire, neryo inyaya omo mahubiri. Inyawite bingyi by’erikola, aliwe isyalilekeranaya abana biwe. Itukabya twabisuba eka tukasyalya kandi n’enyuma w’ekalasi, itukamweghaya inyanatulindire. Biro bilebe itukanamukwama omo mahubiri twabilua ekalasi, ekyo mukyatuwatikya eriminya obupainia bo ndeke.

Munatsuka obupainia n’emyaka 16. Nomo baba waghe abya isyalyatabya Mwimiri, inyakatsemera omubiiri waghe w’eritulira. Kiro kighuma omwigholo, munamubwira ngoko mungayikasa kutsibu, aliwe  munititabana omundu n’omughuma oywanzire erigha eBiblia. Munahuna hake neryo namamubulya niti, “Wangananza erigha eBiblia haghuma naghe?” Mwalengekania hake, neryo mwaligha. Neryo efunzo yaghe y’erimbere abya baba waghe. Olo lwabya lusunzo lunene okw’ingye!

Mutwigha naye ekitabu “La vérité vous affranchira.” Tukalola embere n’efunzo, munayilangirira ngoko baba anemuniwatikya erigha eBiblia yo ndeke n’erikangiriryayo ndeke oko bandi. Ng’eky’erileberyako, kiro kighuma omwigholo, twabere twabugha erisoma enungu nyilebe, mwabugha ati: “Namabyowa ebyo ekitabu kikabugha. Neryo ukaminya uti ekitabu eki nga kikabugha ekwenene?” Nabya isiniyilindirire oko riburyo eriri ng’eryo, neryo munamubwira niti: “Sinangatoka erikusubirya lino, aliwe ngendisyakusubirya tukigha ekindi kiro.” N’ekyo kyo nakola. Munabana amasako akawakanaya oko mwatsi ogho abulaya. Eritsuka ekiro ekyo, munabya ngayiteghekania ndeke oko funzo. Ekyo mukyaniwatikya eribya mwigha mubuya w’eBiblia, kandi mukyawatikya na baba. Mwakolesya ebyo abya akigha neryo mwapatalo oko 1952.

Munalua eka nabiyira emyaka 17. Jetha a mwabya mumisionere, na Don, amabya Munyabeteli. Abosi ibanzire emibiiri yabo, n’ekyo mukyanihiramo omuhwa. Neryo munasulya efomu ye Beteli n’eye Gileadi, n’erileka Yehova anisombolere eyo ngendiyakolera. Oko ndulya, munabirikirwa oko Beteli oko 1946.

Ebiro bikalaba, munahabwa emibiiri mbiriri-mbiriri oko Beteli, neryo munigha emyatsi mingyi mihya. Namabibugha emyaka 75 oko Beteli, n’omughulu wosi oyo nabirikangiriribwa erikola oko bitabu n’oko myatsi y’esyofranga. Kandi munigha erighula ebindu ebyo tulaghireko Ebeteli, n’erituma ebindi erilua oko Beteli n’eriya ehandi. Ekikulu oko byosi, ngatsemera kutsibu amakangirirya w’eBiblia w’oko Beteli agho tukakwama omw’iramya ry’etututu n’omo yindi mikania.

Kandi munigha emyatsi mingyi oko mulere waghe ye Karl, oyowasa oko Beteli oko 1947. Inyakigha eBiblia yo kutsibu n’erikangiriryayo ndeke. Kiro kighuma munamusaba obuwatikya oko mukania ogho bamba. Munamubwira ngoko nabiribana emyatsi mingyi y’erikangirirya aliwe sinasi eby’erikolesya. Mwaniwatikya. Mwanibulya ati, “Joel, omutwe w’omukania waghu abughire atiki?” Munalw’inahamba enzumwa. Nabya nitolere erikolesya ebihambane n’omutwe w’omukania waghe bisa, n’erileka ebindi. Siniri natabirirwa n’ahake esomo eyo.

Eribya n’obutseme oko Beteli, litolere omundu inyayikasa eribya akasangira oko mubiiri w’erihubiria. Ekyo kikaleka iwabya n’emyatsi mingyi y’erikanirya abandi eyikasikaya mutima. Omwatsi mughuma  ogho nikinibukire mwatsuka kiro kighuma omo kagholo-gholo omo kiharo kye Bronx omo New York. Ingye n’oghundi mughala wetu mutwasubira omukali mughuma oyowaligha erisighala n’Akaleberyo k’Omuteya ne Amuka! Mutwatsuka omukania tuti: “Omwigholo rino tunemuwatikya abandu eriminya oko myatsi eyikahimba ey’omo Biblia.” Omukali oyo mwasubirya ati, “Mwamabya imwanzire erikania oko Biblia, mwingire omo nyumba.” Mutwasoma n’erikania oko masako mangyi awakabugha oko Bwami bw’oMungu n’ekihugho kihya-kihya ekikasa. Ekyo mukyamutsemesya kutsibu, neryo mwabirikira abira biwe bangyi erisyatuhulikirira omo yenga eyakwama. Aho nyuma, iye n’iba wiwe mubahikira eribya baghombe ba Yehova.

Embere sy’eribana omukali waghe, munabugha emyaka 10 inimemurondya ow’erilunga naye. Niki kyo kyaniwatikaya eribana omukali oyuwene? Munasaba Yehova n’erilengekania oko ebyo twanzire erikola twabilunga.’

Oko 1953, inine oko muhindano munene owe Yankee Stadium, munahindana mwali wetu mughuma oyukahulawa mo Mary Aniol. Mwasoma kughuma na Jetha oko Kalasi k’akabiri ke Gileadi, kandi mubabya bamisionere omo kiharo kighumerera. Mary mwanikaniria n’omuhwa munene oko mubiiri wiwe w’obumisionere ogho abya akakolera omo Caraïbes n’oko syofunzo nyingyi sy’eBiblia esy’asondola omo myaka mingyi. Tukalola embere eriminyana, mutwalangira ngoko itwe bosi twanzire erikolera Yehova omo mubiiri w’omughulu wosi. Mutwanzana kutsibu, neryo mutwalunga oko Mwisi 4, 1955. Omo myatsi mingyi, Mary abirikangania ngoko ni kihembo erilua oko Yehova kandi ni ky’erileberyako eky’erikwama. Inyakatsemera obuli mubiiri ogho bakamuha. Isimughata, inyatsomene abandu, kandi inyakahira emyatsi y’Obwami y’embere omo ngebe yiwe. (Mat. 6:33) Mutwakolera omo mutimbo omo myaka isatu, n’oko 1958, ingye na mukali waghe mutwabirikirwa eritasyayakolera oko Beteli.

Mary mwanikangirirya emyatsi mingyi. Ng’eky’erileberyako, twabere twanalunga, mutwayisogha eribya tukasoma eBiblia yo kughuma. Mutwayisogha eribya tukasoma emilondo hakuhi 15. Omughuma w’okw’itwe inyakabya abibugha erisoma emilondo eyo, itukakaniranaya nga twangakolesyayo tuti omo ngebe yetu. Mary inyabeghere erinibwira oko ebyo igha oko Kalasi ke Gileadi n’omo mubiiri w’obumisionere. Emikania yetu eyo muyaniwatikya, muyamba awandi menge n’eriniwatikya eryuwania emikania yaghe n’eribana eby’eribya ngabugha nitoke erisikya mutima abali betu.​—Misyo 25:11.

Omukali waghe mwanzwa ye Mary mwahola oko 2013. Ngakandira kutsibu eritasyamulolako omo kihugho kihya-kihya! Ininemulindirira ekyo, niyisoghire kundu erilola embere erigha, eribya ngayiketera Yehova n’omutima waghe wosi. (Misyo 3:5, 6) Ngakiranibawa n’eritsema ngalengekania omo ebyo abandu ba Yehova basyakola omo kihugho kihya-kihya. Alinga bakendisyigha n’eyindi myatsi mingyi oko Mukangirirya wetu Mukulu! Inga, sinangatoka erimusima oko byosi ebyo abirinikangirirya n’oko myatsi mingyi eyo abirinikolere omo lukogho lwiwe.