1. Busanaki ukatsemera omundu oyuli n’omutima w’erilindirira?

 ITWE bosi tukatsemera omundu oyuwite omubere w’erilindirira. Busanaki tukatsemera omundu oyuli n’omubere oyo? Kundi tukasikaya omundu oyukalindirira omwatsi mulebe butsira eriyilungumula. Tukatsema omughulu abandi bakatukanganaya omutima w’erilindirira omughulu twamakoserabo. Kandi tukasima kundi omwalimu wetu w’eBiblia mwatukangya omutima w’erilindirira omughulu kyabya kikatukalako erigha, eriligha n’erikolesya amakangirirya malebe w’eBiblia. Ekikulu oko byosi, tukasima kutsibu kundi Yehova Mungu wetu akatulindirira!​—Rom. 2:4.

2. Kyanganatukalako erikangania omubere w’erilindira omo myatsi yahi?

² Nomo tukanatsemera omubere w’erilindirira, mughulu wosi si kyolo okw’itwe erikangania omubere oyo. Ng’eky’erileberyako, twamabyeya oko lusi kw’abandu bangyi, twanganatsuka erihangya-hangya, kutsibu-tsibu hamabya ihane oghundi mwatsi owatulindire. Twanganatsuka erikapikira omughulu abandi bamatukara. Kandi ebiro bikalaba, kyanganatukalako erilindirira endaghane y’ekihugo kihya-kihya. Unanzire erilola embere erikulya omutima w’erilindirira? Omo mwatsi ono tukendilangira eribya n’omutima w’erilindirira nga ni bugha ambuki kandi busanaki omubere oyo ni w’omughaso munene. Kandi tukendilangira ebyangatuwatikya erikulya omubere w’erilindirira.

3. Omundu oyuli n’omutima w’erilindirira akayiwata ati omughulu bamamukara?

³ Tulebaye esyonzira ini esyo twangakanganiamo omutima w’erilindirira. Eky’erimbere, omundu oyuli n’omutima w’erilindirira syalihitana luba-luba. Akayikasa erisighala inyanatulere n’eritendiyikisirya omughulu bakamukara kutse omughulu abirihangya-hangya. EBiblia yikakolesaya ekinywa “syanguhire okwihitana” omughulu ikabugha yiti: “[OMungu] oyo woswire  nʼeriganyira nʼowʼolukogo, sianguhire okwʼihitana, oyo woswire nʼobwenge bwʼolwanzo nʼomwatsi wʼekwenene.”​—Eri. 34:6.

4. Omundu oyuli n’omutima w’erilindirira akayiwata ati omughulu omwatsi mulebe amamala?

⁴ Eky’akabiri, omundu oyuwite omutima w’erilindirira akalindirira inyanatulere. Omwatsi mulebe amabimala kwilaba ngoko alue alengekenie omundu oyo akayikasa erisighala inyanatulere butsira erihitana. (Mat. 18:26, 27) Hali emyatsi mingyi eyikatusaba erilindirira itunatulere. Ng’eky’erileberyako litolere itwabya n’omutima w’erilindirira tukahulikirira omundu akabugha butsira erimutwa akalimi. (Yobu 36:2) Kandi kyanganatusaba eribya n’omutima w’erilindirira omughulu tukawatikaya omwigha wetu w’eBiblia eryowa ndeke amakangirirya w’eBiblia kutse erilekana n’omubere mubi mulebe.

5. Ni yindi nzira yahi eyo twangakanganiamo omubere w’erilindirira?

⁵ Eky’akasatu, omundu oyuwite omutima w’erilindirira syalihumayira. Oyuwite omutima w’erilindirira akatsuka erilengekania embere syerikola omwatsi mulebe. Aliwe, omughulu omundu oyuwite omubere w’erilindirira awite omwatsi w’omughaso w’erikola, akakolagho inyanatekene, syalihumayira. Omo mwanya w’ekyo, akayikasa erisondekania endambi y’erikola omwatsi oyo. Akayikasa eribya n’endambi atoke erikola omwatsi oyo wo ndeke.

6. Omundu oyuwite omubere w’erilindirira akayiwata ati omughulu amalaba omo maligho?

⁶ Eky’akani, omundu oyuwite omubere w’erilindirira akayiyinaya omo maligho butsira eriyilungumula. Omo nzira eyo ekinywa erilindirira kiri hakuhi n’ekinywa eriyiyinia. Okw’ekyo si kibi erikanirya omwira waghu ngoko ukayowa oko maligho agho ukalabamo. Aliwe omundu oyukalindirira kandi akayikasa erilengekania oko myatsi mibuya eyo akabana omo ngebe yiwe n’erikola ekyosi ekyo angatoka atoke erilola embere erikolera Yehova n’obutseme. (Kol. 1:11) Abandu ba Yehova batolere erikangania omubere w’erilindirira omo myatsi yosi eyi.  Busanaki? Muleke tulebaye ebikaleka itwabugha tukya.

7. Ngoko kiri omo Yakobo 5:7, 8, busanaki erilindirira ni mwatsi w’omughaso munene? (Ulebaye n’epitsa.)

⁷ Tutolere eribya n’omubere w’erilindirira tutoke erisyasabuka. Nga baghombe ba Yehova ba kera, netu litolere itwayiyinia omw’ilindirira oMungu aberereraye esyondaghane esyo abiritulagha. (Ebr. 6:11, 12) EBiblia ikatusosekanaya n’omukulima. (Soma Yakobo 5:7, 8.) Omukulima akakola kutsibu erihera embuto n’eritulira kuyo kw’amaghetse; aliwe syaliminya oko kwenene nga yikendisyera mughulu wahi. Neryo omukulima akalindirira inyanatulere inyanayiketere ngoko akendisyahulula. Ng’omukulima, tukabya n’ebingyi by’erikola bunya-kirimu nomo ‘sitwasi ekiro kyahi Omukama wetu asyasa.’ (Mat. 24:42) Tukalindirira butsir’iluha itunasi ngoko oko ndambi eyitolere, Yehova akendisyaberererya esyondaghane siwe. Twamabiherya omubere w’erilindirira, itwanganaluha n’eritsuka erisigha Yehova yo lyolo-lyolo. Kandi twanganatsuka erikwamirira emyatsi eyo tukalengekanaya tuti yikenditutsemesya. Aliwe twamabibya n’omubere ow’erilindirira, itukendiyiyinia erihika oko nduli n’erisyasabuka.​—Mika 7:7; Mat. 24:13.

8. Omubere w’erilindirira akatuwatikaya ati eribya n’obwira obuwene haghuma n’abandi? (Abanya Kolosai 3:12, 13)

⁸ Omubere w’erilindirira akatuwatikaya eribya n’obwira obuwene n’abandi. Akatuwatikaya erihulikirira ndeke abandi bakabugha. (Yak. 1:19) Kandi akatuwatikaya eribya omo buholo nabo. Omughulu tunemuhangya-hangya, eribya n’omubere w’erilindirira kikatuwatikaya eritendisubirya luba-luba n’eritendibugha omwatsi owangahutalya. Kandi omubere w’erilindirira akatuwatikaya eritendihitana luba omughulu bamatukara. Omo mwanya w’eriyikisirya, tukakwama erihano rya Paulo erikatuhana liti: “Neryo muganyirane, mubuyirane omugulu omundu awite omwatsi oko gundi.”​—Soma Abanya Kolosai 3:12, 13.

9. Omubere w’erilindirira akatuwatikaya ati eriyisogha ndeke? (Emisyo 21:5)

⁹ Kandi omubere w’erilindirira akatuwatikaya eriyisogha ndeke. Omo mwanya w’erikola emyatsi yo luba-luba, twimaye akatambi akatosire ak’erisonda-sondya emyatsi eyilebirye eriyisogha lyetu tutoke eriminya nga ni yisogha lyahi ryo ryuwene. (Soma Emisyo 21:5.) Ng’eky’erileberyako, twamabya itunemusonda omubiri twanganalengwako eriligha omubiri wosi-wosi owakendiyileta nomo angabya inyanganaleka etwabula endambi y’eriya oko mihindano. Aliwe twamabilindirira itukendibya n’akatambi k’erilengekania oko myatsi ng’eno: Omubiri oyu syali hali n’obwikalo bwaghe kwehi? Omubiri oyu akendibya akanilira endambi nyingahi? N’ekyo kikenditula kiti oko kihanda kyaghe n’oko bwira bwaghe haghuma na Yehova? Omubere w’erilindirira anganatuwatikya eritendibya tukayisogha muhanda.

10. Omukristo angakulya ati omutima w’erilindirira, n’erilola embere erikanganiagho?

¹⁰ Usabe Yehova akuhe omutima w’erilindirira. Omubere w’erilindirira ni mughuma w’oko mibere eyikalua oko kirimu kibuyirire. (Gal. 5:22, 23) Neryo twanganasaba Yehova y’ekirimu kiwe kituwatikaye erikulya omubere oyo. Twamabiyeya omo mibere eyikatusaba erikangania omutima w’erilindirira tulole embere erisaba ekirimu ky’oMungu kituwatikaye eribya n’omutima w’erilindirira. (Luka 11:9, 13) Kandi twanganasaba Yehova tuti atuwatikaye erilangira emyatsi ngoko iye akalangirayo. Neryo twabisaba Yehova kumbe itwayikasa erikulya omubere w’erilindirira obuli kiro. Twamabilola  embere erisaba n’eriyikasa erikulya omubere w’erilindilira, Yehova inyakendituwatikya erikulya omubere oyo nomo twangabya isitwabya nagho kera.

11-12. Yehova abirikangania ati omutima w’erilindirira?

¹¹ Ulengekanaye kutsibu oko by’erileberyako by’omo Biblia. EBiblia yiswiremo eby’erileberyako by’abandu abakanganaya omutima w’erilindirira. Eribya tukalengekania oko by’erileberyako by’abandu abo, lyanganatuwatikya erikangania omutima w’erilindirira. Embere sy’erikania oko by’erileberyako bilebe bya kubyo, muleke tutsuke erikania oko Yehova kundi iye yo ky’erileberyako kikulu oko mwatsi w’erikangania omutima w’erilindirira.

¹² Omo ririma rye Edeni, Sitani mwatsandirya Yehova y’erina. Mwasonda erihira omo bwenge bwa Eva mw’eritika-tikira obusondoli bwa Yehova, ati sibuwene kandi sibulimo olwanzo. Omo mwanya w’eritoghotya omubehi oyo ye Sitani, Yehova mwakangania omutima w’erilindirira n’eriyikakirya inyanasi ngoko kikendisyasaba omughulu muli erikangania ngoko enzira yiwe y’eritabala yo yuwene. Neryo akalindirira, anemulola embere eriyiyinia bakatsandya erina liwe. N’ekindi Yehova anemulindirira abandu bangyi batoke eribana akanya k’erisyabana engebe y’erikota. (2 Pet. 3:9, 15) Ekyo kyabirileka amamiliyoni w’abandu ibamuminya. Twamabya tukalengekania oko bibuya ebikaluira omwilindirira lya Yehova, ikikenditwolobera erilindirira ekiro akendisyaleta enduli.

13. Yesu mwigha ati omubere w’erilindirira wa Tata wiwe omo nzira eyihika-hikene? (Ulebaye n’epitsa.)

¹³ Yesu mwigha omo nzira eyihika-hikene omubere wa Tata wiwe ow’erilindirira. N’ekyo mukyalangirika omo mikolere yiwe omughulu abya hano h’oko kihugho. Alinga ikikamukalako erikangania omutima w’erilindirira oko bakangirirya b’Emighambo n’Abafarisayo  batebya. (Yoa. 8:25-27) Aliwe nga Tata wiwe, Yesu naye isyalihitana luba. Isyalisubiraya babimutsuma kutse erimukara. (1 Pet. 2:23) Yesu mwakangania omutima w’erilindirira akayiyinia omo maligho butsira eriyihania. Kyo kikaleka eBiblia iyatuhana yiti: “muganiraye Yesu oyo wayiyinaya omo buyigu bwʼabakola-nabi”! (Ebr. 12:2, 3) Omo buwatikya bwa Yehova twanganakangania omubere w’erilindirira tukayiyinia omo maligho awakatuhikira.

14. Twangighaki oko mutima w’erilindirira wa Abrahamu? (Abaebrania 6:15) (Ulebaye n’epitsa.)

¹⁴ Tubughe tutiki omwiso amatendyasa oko ndambi eyo tulue tuyilindirireko? Kwamuhwa emyaka eyo twabya tukayilindirirako tuti omwiso akendisyasa abirilaba. Twanganakwa obuba tuti alinga tukendihola omwiso isyalyahika. Ekyangatuwatikya erilola embere erilindirira niki? Tulebaye eky’erileberyako kya Abrahamu. Omusyakulu ow’emyaka 75 oyo, abya isyalyayira omwana omughulu Yehova amulagha ati: “Nasyakuyira mo kihanda kinene.” (Enz. 12:1-4) Abrahamu mwanalangira endaghane eyo yikabererera? Mwalangirayo omo nzira nyilebe. Enyuma sy’erisoka olusi Efurati n’erilindirira emyaka 25, Abrahamu mwalola oko bitiko-tiko, omwana wiwe ye Isaka mwabutwa n’enyuma sy’eyindi myaka 60 abitsikulu biwe ye Esau na Yakobo mubabutwa. (Soma Abaebrania 6:15.) Aliwe Abrahamu mwatalangira eribererera ry’endaghane eyikabugha yiti: Asyabya kihanda kinene n’abitsikulu biwe basyasighalya Ekihugho Ekyalaghawa. Aliwe omulume mutaleghula oyo mwabya n’obwira obuwene haghuma n’oMuhangyiki wiwe. (Yak. 2:23) Neryo omughulu Abrahamu akendisyalubuka akendisyasweka akowa ngoko busana n’obwikirirya bwiwe, n’omutima wiwe w’erilindirira, ebihanda byosi by’ekihugho mubyatsumulwa! (Enz. 22:18) Ekyo kyamatwighisyaki?  Twanganabula eriyilangirira esyondaghane syosi sya Yehova syikabererera lino. Aliwe twamabibya n’omutima w’erilindirira nga Abrahamu, itwanganayiketera ngoko Yehova akendituhemba munabwire kandi akendisyatuhemba kutsibu omo kihugho kiwe kihya-kihya.​—Mar. 10:29, 30.

15. Twanganayisogha erigha emyatsi yahi omwiyighisya lyetu?

¹⁵ Omo Biblia mune eby’erileberyako by’abandi bandu abakanganaya omutima w’erilindirira. (Yak. 5:10) Kyanganuwana iwimya akatambi k’erigha emyatsi eyibalebirye. b Ng’eky’erileberyako, nomo Dawidi anasombolawa eribya mwami we Israeli inyakine mulere, mwalindirira emyaka mingyi embere sy’erikala oko kitumbi ky’obwami. Simeoni na Ana mubakolera Yehova omo butaleghula bakalindirira eryasa lya Masiya oyo walaghawa. (Luka 2:25, 36-38) Ukigha emyatsi yabo usondekanaye ebisubiryo oko mabulyo ano: Ekyawatikaya omundu oyu erilindirira niki? Mwabana ndundi yahi busana n’erilindirira? Naghe nangamwigha niti? Kandi wanganabana endudi omwigha eby’erileberyako by’abandu abatakanganaya omubere w’erilindirira. (1 Sam. 13:8-14) Wanganayibulya uti: ‘Ekyaleka ibatabya n’omutima w’erilindirira niki? Ni myatsi mibi yahi eyabahikira busana n’eritendilindirira?’

16. Erikangania omutima w’erilindirira kikaletera endundi yahi?

¹⁶ Ubye ukalengekania oko ndundi y’eribya n’omutima w’erilindirira. Erikangania omutima w’erilindirira likaleka itwabya n’obutseme n’eritulera. N’ekyo kitatuteghaya oko makoni mangyi. Omughulu tukakanganaya omutima w’erilindirira oko bandi, tukabya n’obwira obuwene haghuma nabo. N’endeko yetu ikabyamo obughuma. Omughulu omundu mulebe amatukolera muhanda, eritendihitana luba likawatikaya eritendikalya omwatsi. (Esy. 37:8; Emi. 14:29) N’ekikulu oko byosi, omughulu tukakangananaya omutima w’erilindirira tukabya itukigha Tata wetu w’elubula, n’ekyo kikaleka itwayitunda hakuhi naye.

17. Tuyisoghire kundu erikolaki?

¹⁷ Omubere w’erilindirira uwene kutsibu! Nomo kyanganatukalako erikangania omutima w’erilindirira, Yehova anganatuwatikya erikulyagho. ‘Tukalindirira nʼomuhwa’ ekihugho kihya-kihya ekikasa, twanganayiketera ngoko Yehova akendisyatuwatikya n’erituteya. (Mika 7:7) Kwesi itwe bosi tulole embere erilindirira.