1-2. Tukabana endundi yahi kundi Yehova mwatubumba n’obutoki bw’eribana obutseme bunene omughulu twamahitya kwilaba omughulu twamahabwa?

 YEHOVA mwahangyika abandu n’obutoki obw’eribana obutseme bunene omughulu bakahitaya kwilaba omughulu bakahabawa. (Emib. 20:35) Ekyo kinasondire eribugha kiti situlitsema bakatuha ekihembo? Iyehe. Twabiriyilangirira ngoko tukayowa ndeke omughulu bakatuha ekihembo. Aliwe, tukatsema kutsibu omughulu n’itwe tukahitaya. Oko kwenene, Yehova mwayira ndeke akatubumba atya. Busanaki?

² Kundi Yehova mwatubumba atya, twanganongerya oko butseme bwetu. Twanganongerya oko butseme obo omw’isondekania ehyanya hy’erihitya. Kikaswekaya erilangira ngoko Yehova mwatubumba atya.​—Esy. 139:14.

3. Busanaki Yehova akahulawa mo “oMungu w’obutseme”?

³ EBiblia ikatubwira yiti abakahitaya bali n’obutseme. Ekyo kikatuwatikaya eriminya busanaki Yehova akahulawa mo “Mungu w’obutseme.” (1 Tim. 1:11) Iye y’omundu w’erimbere oyw’atsuka erihitya kandi sihali oghundi mundu oyukahitaya ng’iye. Ngoko omukwenda Paulo anabugha, Yehova “yukatuha engebe, yukaleka itwaghenda, n’eribyaho.” (Emib. 17:28) Kandi “ekihembo kyosi-kyosi ekyuwene n’ekihembo kyosi-kyosi ekihika-hikene” bikalua oko Yehova.​—Yak. 1:17.

4. Ekyangatuwatikya eribya n’obutseme bunene niki?

⁴ Alinga itwe bosi tunanzire eribya n’obutseme bunene obukalwira omw’ihitya. Eribana obutseme obuli ng’obo, litolere itwabya tukahitya butsira buhemu nga Yehova. (Efe. 5:1) Omo mwatsi ono, tukendigha omubere mubuya wa Yehova ow’erihitya, kandi tukendigha ekyo twangakola abandi bamatenditusima omughulu tukahitaya. Ebyo bikendituwatikya erilola embere eribya tukahitya, n’eryo itwabya n’obutseme bunene.

 UBYE UKAHITYA NGA YEHOVA

5. Yehova akatuha ebindu byahi ebyo tulaghireko?

⁵ Yehova akakanganaya ati omubere wiwe w’erihitya? Yehova akatuha ebyo tulaghireko. Sibugha ambu obuli kiro tukabya itume omo tseme, aliwe, Yehova akatuha ebyo tulaghireko obuli kiro. Ng’eky’erileberyako, obuli kiro akatuha akalyo, esyongyimba n’obwikalo. (Esy. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Neryo twanganabugha tuti Yehova akatuha ebyo tulaghireko kundi atolere inyakola atya? Iyehe! Neryo niki kyo kikamukuna erituha ebyo tulaghireko?

6. Twamighaki omo Matayo 6:25, 26?

⁶ Omo kikuhi, Yehova akatuha ebyo tulaghireko kundi atwanzire. Tulangire ebinywa bya Yesu ebikabanika omo Matayo 6:25, 26. (Soma.) Yesu mwakolesya eby’erileberyako eby’ebihangyikwa. Akakania oko syonyunyu, Yesu mwabugha ati: “Sisirilima, kutse erihulula, kutse eribika omo depo.” Aliwe, kandi mwatomekako ati: “Tata wenyu w’elubula akalisayasyo.” Neryo kandi mwatasyabulya ati: “Simuli b’obughuli kulenga esyonyunyu esyo kwehi?” Ekyo kyamatwighisyaki? Yehova akalangira abaghombe biwe mo b’obughuli bunene kulenga esyonyama. Kundi Yehova akaha esyonyama ebyo silaghireko, twanganayiketera kundu ngoko netu akendituha ebyo tulaghireko! Ngoko baba w’ekihanda akasulubirira abana biwe kundi anzirebo, kutya Yehova naye akatuha ebyo tulaghireko kundi atwanzire.​—Esy. 145:16; Mat. 6:32.

7. Ni nzira nguma yahi eyo twangakanganiryamo omubere wa Yehova ow’erihitya? (Ulebaye n’epitsa.)

⁷ Nga Yehova, netu twanganaha abandi ebyo balaghireko kundi tubanzire. Ng’eky’erileberyako, unasi mughala kutse mwali wetu oyulaghire oko kalyo kutse oko ky’eryambala? Yehova anganakukolesya eriwatikya omughala kutse mwali wetu oyo. Abandu ba Yehova basibwe ngoko bakahitaya, kutsibu-tsibu omughulu hakabya obuhanya. Ng’eky’erileberyako, omo mughulu w’ekihunzo kye Korona, abaghala n’abali betu mubahitya akalyo, esyongyimba, n’ebindi oko ababya omo bwagha. N’abandi bandu bangyi mubateka ebihembo busana n’omubiiri w’omo kihugho kyosi. Ekyo mukyaleka itwatoka eriwatikya abaghala n’abali betu b’omo kihugho kyosi ababya n’obwagha busana n’obuhanya obo. Abaghala n’abali betu abo si bahemu. Mubakolesya erihano erikabanika omo Abaebrania 13:16 erikabugha liti: “Simwibirirawe erikola  ebibuya n’eriha abandi oko bindu ebyo muwiteko, kundi oMungu akatsemera amahere awali ng’ayo.”

8. Yehova akatuha akaghala ak’erikolaki? (Abanya Filipi 2:13)

⁸ Yehova akaha akaghala. Yehova awite akaghala akatehwa, kandi akatsema eriha kuko kw’abaghombe biwe bataleghula. (Soma Abanya Filipi 2:13.) Wanabirisaba Yehova akaghala ak’erikinda amalengwako malebe, kutse akaghala ak’eriyiyinia omo buligho bulebe obukalire? Kwa muhwa, kiro kilebe wabirisaba Yehova akaghala ako ulaghireko utoke erikola emyatsi milebe. Omughulu omusabe waghu oyo asubibawako, kwa muhwa naghu muwalighirana n’ebinywa bino bya Paulo oyo wahandika ati: “OMungu yukamba akaghala omo myatsi yosi.”​—Filip. 4:13.

9. Ni nzira syahi esyo twangighiramo Yehova omw’ikolesya akaghala ketu eriwatikya abandi? (Ulebaye n’epitsa.)

⁹ Oko kwenene, situwite akaghala akatehwa nga Yehova. Kandi sitwangatoka eriha abandi oko kaghala ketu ngoko Yehova akakola. Aliwe, twanganigha Yehova omw’ikolesya akaghala ketu eriwatikya abandi. Ng’eky’erileberyako, twanganawatikya abakekeluhire, kutse abaghala n’abali betu abalwere erisugha amanyumba wabo, kutse eribawatikya omw’iyabaghulira ebindu. Twamabya itwanganatoka, twanganawatikya eryerya kutse eritasyakokotya buhya Ekisenge ky’Obwami. Twamabikolesya akaghala ketu omo nzira esyo, ekyo kyanganaghasira kundu abaghala n’abali betu.

10. Ebyo tukabugha byanganaha biti abandi b’akaghala?

¹⁰ Isiwibirirawa ngoko ebinywa byaghu banganaha omundu y’akaghala. Unasi omundu mulebe oyw’angasikibwa mutima wamamubwira ngoko ukasima ebyo akakola? Unasi omundu mulebe oyulaghire okw’ikiranibwa? Wamabya ighunasi omundu oyuli omo mibere eyo, uyikase erimukangania ngoko umutsomene. Wanganamulenderera, kutse iwamubirikira oko telefone, kutse iwamutumira emesaje, kutse iwamuhandikira ebaruha kutse iwamutumira akarte. Isiwahanga-hangaya kutsibu busana n’ebyo ukendimuhandikira, kutse busana n’ebyo ukendimubwira. Ebinywa bilebe eby’olwanzo byanganabya iby’eby’omughala kutse mwali wetu alaghireko ekiro ekyo, atoke erisighala mutaleghula kutse atoke eriyowa ndeke.​—Misyo 12:25; Efe. 4:29.

11. Yehova akahitaya ati amenge wiwe oko bandi?

¹¹ Yehova akaha amenge. Omukwenda Yakobo mwahandika ati: “Omw’inywe mwamabya omundu oyubulire amenge, abye akasaba oMungu, kundi akahagho abandu bosi n’omutima wosi, kandi syalihayira oyukamusabagho, neryo iniakendihabwagho.” (Yak. 1:5) Ebinywa ebi byamatukangania ngoko Yehova  syaliyighangira amenge wiwe, akaghabira kugho kw’abandi butsira buhemu. Yakobo mwatasyatomekako ati omughulu Yehova akaha omundu y’amenge “syalihayira,” kutse “syalikerebula” oyukamusabagho. Syanzire n’ahake itwayowa muhanda tukamusaba obusondoli. Omo mwanya w’ekyo, akatuhana ati tumusabe obusondoli.​—Misyo 2:1-6.

12. Tuwite ehyanya hyahi ehy’erihitya amenge wetu oko bandi?

¹² Neryo tubughe tutiki okw’itwe? Netu twanganahitya oko menge wetu nga Yehova? (Esy. 32:8) Abandu ba Yehova bawite ehyanya hingyi hy’eriha abandi oko ebyo babirigha. Ng’eky’erileberyako, kangyi-kangyi tukabegheraya abahya omo mubiiri w’eritulira. Abasyakulu bakawatikaya butsira eriluha abaghombe bawatikya n’abaghala betu ababatisibwe eriminya ngoko bangakola emibiiri yabo omo ndeko. Kandi, n’abakakola oko by’obuhimbe n’eby’eritasyakokotya emyanya yetu y’eriramiryamo bakawatikaya eribegherya abatasi emibiiri eyo yo ndeke.

13. Omughulu tukabegheraya abandi, netu twangahitya tuti oko menge wetu nga Yehova?

¹³ Omughulu ukabegheraya abandi, uyikase erikola nga Yehova. Yehova akahitaya oko menge wiwe butsira buhemu. Netu kutya, twanzire erikangirirya abandi ebyo twasi. Situlibisa amenge wetu oko bandu abo tukighisaya, tukasagha tuti bakendimya emyanya yetu. Kutse situlibugha tuti, ‘ingye sihali oyuwanikangiriraya! Naye ayikangiriraye.’ Emibere eriyi ng’eyo siyiwite omwanya omo bandu ba Yehova. Omo mwanya w’ekyo, tukatsema erikangirirya abandi ebyosi ebyo twasi. Tukabegherayabo ngoko twangatoka, kundi “twanzire eriyiherera.” (1 Tes. 2:8) Twikirirye ngoko, ‘nabo bakendisyabya n’obutoki bw’erikangirirya abandi.’ (2 Tim. 2:1, 2) Twamabya tukahitya oko menge wetu butsira buhemu, itwe bosi itukendibya n’amenge n’obutseme bunene.

OMUGHULU ABANDI SIBALITUSIMA

14. Omughulu tukahitaya, kangyi-kangyi abandu abo tukaha bakayira bati?

¹⁴ Omughulu tukaha kutse tukakolera abandi b’omwatsi mulebe, kutsibu-tsibu abaghala n’abali betu, kangyi-kangyi bakatusima. Banganatukangania erisima lyabo omw’ituhandikira, kutse omo yindi nzira. (Kol. 3:15) Omughulu bakatusima, tukatasyatsema kutsibu kundi tukabikolerabo omwatsi oghuwene.

15. Omundu amatenditusima twabimuha, litolere itwibukaki?

¹⁵ Oko kwenene, si b’abosi bo bakasima. Hakanabya endambi itwalangira abandi nga sibatsomene ebyo tulyakola eribawatikya kutse ibatalangira endambi, akaghala kutse esyofranga esyo tulyakolesaya tukawatikyabo. Ekyo kyamabituhikira twangayira tuti eritendiherya obutseme bwetu n’eritendihitana? Ngambe itwibuka erisako erimanire omwatsi ono, Emiibiri 20:35. Obutseme obo tukabya nabo twabihitya sibuseghemere okw’itusima. Twanganayisogha erilola embere eribya tukahitya n’obutseme n’omo abandi sibalitusima. Ebyangatuwatikya ni byahi? Tukanaye oko bilebe.

16. Niki kyo kyangatuwatikya erilola embere erihitya n’obutseme?

¹⁶ Wibuke ngoko omughulu ukaha abandi, ukigha omubere wa Yehova ow’erihitya. Akaha abandu ebyo balaghireko, nibya n’abatemusima. (Mat. 5:43-48) Yehova akalagha ati twamabihitya isitulindilire “erisubuliribwa ekindu kyosi-kyosi,” ‘oluhembo lwetu ilukendibya lunene.’ (Luka 6:35) “Ekindu kyosi-kyosi” ekikahulawa hano, kyanganabya eritenditusima. Bamabitusima kutse bamatenditusima, Yehova iye akatuhemba biro byosi busana n’ebibuya ebyo twakola tukawatikya  abandi kundi ‘mutyahitya n’obutseme.’​—Misyo 19:17; 2 Kor. 9:7.

17. Niki kyo kyangatuwatikya eribya n’amalengekania aghuwene omughulu tukahitaya? (Luka 14:12-14)

¹⁷ Ekindi ekyo twangakola tutoke erigha Yehova omughulu tukahitaya ry’erikolesya ebyo Yesu abugha omo Luka 14:12-14. (Soma.) Oko kwenene, sikibi eribirikira eka wetu omundu oyuli n’obutoki obw’eritubirikira eka wiwe, kutse kandi sikibi erimukangania omutima owuwene. Aliwe, twangakolaki twamabilangira itubeghere erihitya tukalindirira tuti abo tukaha nabo bakendisyatuha? Twanganabya tukahitya oko bandu abo tunasi ngoko sibawite obutoki bw’eritusubulirya ebyo twabaha. Twamabikola tutya itukendibya n’obutseme kundi itunemuhitya nga Yehova. Twamabya tukahitya isitulindirire omwatsi mulebe oko bandu abo tukaha, itukendilola embere eribya n’obutseme n’omo abandi banganatenditusima.

18. Niki kyo kyangatuwatikya eritendibya n’amalengekania mabi oko bandi omughulu tukahitaya?

¹⁸ Isitwabya n’amalengekania mabi oko bandi. (1 Kor. 13:7) Abo tulyawatikaya bamatenditusima twanganabula nga mubatitatsemera ebyo tulyabaha, kutse nga mubakibirirawa erisima. Kwa muhwa, hane eyindi myatsi eyilyaleka ibatatusima ngoko tulwe twanzire. Abandu balebe kanganatsemera ebyo tulyakolerabo, aliwe ibataluka erikangania erisima lyabo. Banganabya ibakayowa muhanda eriwatikibwa, kutsibu-tsibu bamabya in’ibo babya bakawatikya abandi kera. Aliwe, twamabya n’olwanzo lw’ekwenene oko baghala n’abali betu, isitwendibya n’amalengekania mabi okw’ibo kandi itukendilola embere eribya tukahitya n’obutseme.​—Efe. 4:2.

19-20. Busanaki ni ky’omughaso munene eribya n’omutima w’erilindirira omughulu tukahitaya? (Ulebaye n’epitsa.)

¹⁹ Ubye n’omutima w’erilindirira. Omwami w’amenge ye Solomona mwahandika oko mwatsi w’erihitya. Mwabugha ati: “Uguse obundu bwawe endata oko magetsi, kusangwa wasyeyabo enyuma wʼebiro bingi.” (Omug. 11:1) Ngoko ebinywa ebyo byamabugha, abandi banganakangania erisima lyabo oko ebyo  twabakolera “enyuma wʼebiro bingi.” Ekyo kyo kyahikira mwali wetu mughuma.

²⁰ Emyaka mingyi kera, mwali wetu mughuma, omukali w’omulebya w’omutimbo, mwahandikira oghundi mwali wetu muhya ebaruha eyikatula oko mutima, akamubwira ngoko litolere inasighala mutaleghula. Habere habilaba emyaka 8, mwali wetu oyo mwasubirya oko baruha eyo. Mwabugha ati: “Wanganabya isiwasi ekyo, aliwe muwaniwatikya kutsibu omo myaka mingyi eyalaba. Ebyo wanihandikira mubyatula oko mutima waghe kandi sinirinatabirirwa n’ahake erisako eryo wahiramo.” a Mwali wetu oyo mwakania oko maligho malebe awamuhikira, neryo amasyatomekako ati: “Ihakanabya endambi inayowa nga nileke ebyosi, nibya n’erileka erikolera Yehova. Aliwe, eribya ng’ibuka erisako eryo wanitumira ikikaniwatikaya eribana akaghala ak’erisighala mutaleghula. Omo myaka yosi eyo, ebaruha eyo wanitumira yo yaniwatikaya erisighala mutaleghula.” Terilengekania obutseme obo mwali wetu, omukali w’omulebya w’omutimbo, abya nabo abibana ekisubiryo ky’oko baruha yiwe “enyuma w’emyaka mingyi!” Netu kutya, banganatusima enyuma w’emyaka mingyi oko mwatsi ogho twakolera omundu kera-kera.

21. Ni kindi kyahi eky’angatuwatikya eribya n’obutseme tukahitya?

²¹ Ngoko twamabilangira, Yehova mwatubumba n’obutoki bw’embaghane. Mwatuhangyika n’obutoki bw’eribya n’obutseme bungyi omughulu tukahitaya kwilaba omughulu tukahabawa. Tukayowa ndeke omughulu tukawatikaya Abakristo bali kyetu. Kandi tukatsema omughulu abo tulyawatikaya bamatusima. Nomo abo tulyawatikaya banganatenditusima, twanganabya n’obutseme kundi itwabirikola ekyuwene. Ngambe isitwanatabirirawa ngoko Yehova awite obutoki obw’erituha ebingyi. (2 Emya. 25:9) Kwesi, obuli kiro, Yehova akendisyakuha ebingyi kwilaba ebyo ukahitaya. Kandi sihali obutseme obulengire erihembwa na Yehova. Kwesi, muleke tuyisoghe kundu erilola embere erihitya nga Tata wetu w’elubula.