OMWATSI W’ERIGHA 44
OLWIMBO 33 Ghusira Yehova y’amalighe waghu
Ekyo twangakola omughulu bamatukolera muhanda
“Sighuleke ekibi kikakusinga, aliwe usinge ekibi ky’omo kibuya.”—ROM. 12:21.
ENZUMWA NGULU:
Ebyo litolere iwakola omughulu bamakukolera muhanda.
1-2. Abandu banganatukolera bati?
YESU mwabugha omufano w’omukwa-kali oyo wabya akahatikana omutsweri ati asohe olubanza lwiwe lo ndeke. Abigha ba Yesu mubalangira ngoko omukali oyo abya akayowa kundi oko mughulu oyo abandu bangyi ibakakolerawa muhanda. (Luka 18:1-5) Netu twanganalangira ngoko omukali oyo abya akayowa kundi itwe bosi hakanabya omughulu ibatukolera muhanda.
2 Munabwire omo kihugho, abandu bangyi bakasololawa, bakakolerawa muhanda, n’eryaghalibwa. Neryo, situlisweka omughulu netu bakatukolera muhanda. (Omug. 5:8) Tukalengekanaya tuti mughala wetu kutse mwali wetu syangatukolera muhanda, aliwe bikanahika. Tunasi ngoko abaghala n’abali betu si nzighu syetu. Banganatukolera muhanda kundi sibahika-hikene. Eky’erileberyako kya Yesu n’eky’abandi abakolerawa muhanda kyanganatuwatikya kutsibu. Tukahanda omutima omughulu esyonzighu syetu syamatukolera muhanda, neryo ikwa abaghala n’abali betu no! Yehova akayowa ati omughulu Abakristo balikyetu kutse abandi bandu bakatukolera muhanda? Akanatsomana?
3. Busanaki tukabugha tuti Yehova akabya inianalangire omughulu bakatukolera muhanda?
3 Yehova akabya inianemulangira ngoko abandi bakatukolera. Kundi “Yehova anzire eritunganene.” (Esy. 37:28, nwt) Yesu mwakangania ndeke-ndeke ngoko Yehova ‘akendisyaleka itwakolerwa eritunganene ryo luba’ oko mughulu owatolere. (Luka 18:7, 8) Kandi hakisiya hake iniabughaho amaligho wosi ogho tunemulabamo, neryo sitwendisyasyakolerwa muhanda.—Esy. 72:1, 2.
4. Yehova akatuwatikaya ati munabwire?
4 Yehova akatuwatikaya eriyiyinia tukalindirira omughulu ekihugho kyosi kikendisyabyamo eritunganene. (2 Pet. 3:13) Akatukangiriraya ekyo tutatolere erikola omughulu bamatukolera muhanda. Akakola atya omw’itukangania eky’erileberyako ekyuwene kya Mughala wiwe ekiri omo Biblia, ekikatukanganaya ngoko twangakola omughulu bamatukolera muhanda. Kandi akatuha amahano aghuwene ogho twangakwama omughulu bamatukolera muhanda.
SIGHULEKE EKINIGHA KIKAKUTABALA OMUGHULU BAMAKUKOLERA MUHANDA
5. Omughulu bamatukolera muhanda, busanaki litolere itwayiteya?
5 Omughulu bakatukolera muhanda, tukayowa muhanda kandi tukahandabuka. (Omug. 7:7) Nibya n’abaghombe bataleghula ba Yehova, nga Yobu na Habakuki, nabo mubayowa batya. (Yobu 6:2, 3; Hab. 1:1-3) Obuli mundu anganayowa atya, aliwe litolere itwayiteya tukasyakola lukiru-kiru.
6. Ebyahikira Absalomu byamatwighisyaki? (Ulebaye n’epitsa.)
6 Omughulu omundu amatukolera muhanda, twanganabugha tuti tukamukolera ngoko naye alyatukolera. Aho itwamakola muhanda. Kundi erikola tutya ryangatasyakalya emyatsi. Tukanaye oko ekyahikira Absalomu, mughala w’Omwami Daudi. Kiro kighuma, Amnoni mwaghotsera kinyanganga na mwali wabo Absalomu. Absalomu abere abiminya, mwahitana kutsibu. Erikwamana n’Emighambo ya Musa, Amnoni abya atolere initibwa busana n’ebyo akola. (Law. 20:17) Nomo Absalomu anabya asingene erihitana, syabya atolere eriita Amnoni.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.
Absalomu mwahitana kutsibu busana n’ebyo Amnoni akolera mwali wabo, ye Tamari (Ulebaye enungu 6)
7. Omuhandiki mughuma w’esyonyimbo mwayowa ati busana n’emyatsi mibi eyo abya akalangira?
7 Omundu anganakolera abandi bo muhanda, neryo iniatahabwa amalipizi. Ekyo kyanganaleka itwatsuka erilengekania tuti erikola ebyuwene sikiri n’omughaso. Ekyo mukyahikira omuhandiki mughuma w’esyonyimbo. Mwalangira ababi bakakolera abatunganene bo muhanda, aliwe ababi abo babya nga bane omo maisa aghuwene. Mwabugha ati: “Ababi ko bali batya! Bawite bingyi.” (Esy. 73:12) Mwayowa muhanda busana n’emyatsi mibi eyo abya akalangira, neryo mwatsuka erilengekania ati erikolera Yehova siriri n’omughaso. Mwabugha ati: “Omughulu nabya ngayikasa eriminya omwatsi oyu, ekyo mukyanyaghalya.” (Esy. 73:14, 16, nwt) Mwabugha burora-rora ati: “Nikwa ingye, nabya hakuhi n’eritogha; ebisando byaghe byabya ibikasonda erisunukala.” (Esy. 73:2) Ekiri ng’ekyo mukyahikira mughala wetu oyo tukendyahula mo Alberto.
8. Mughala wetu mughuma mwayiwata ati babimukolera muhanda?
8 Mubalegha Alberto ambu mwakiba esyofranga sy’endeko. Ekyo mukyaleka obusyakulu bwiwe ibwahwa, n’erina riwe muryatsanda omo ndeko. Akabugha ati: “Munayowa muhanda, munahitana, n’eribunika mutima.” Mwahangya-hangya kutsibu, neryo ekyo mukyaleka iniatasyabya akahika oko mihindano. Mwabugha n’emyaka itano isyalisyahubirya. Ebyahikira Alberto bikakanganaya ekyangatuhikira ekinigha kyamabitutabala twabikolerwa muhanda.
UKOLE NGA YESU
9. Yesu mwakolerwa emyatsi yahi eyituwene? (Ulebaye n’epitsa.)
9 Yesu mwatukangania ekyo litolere itwabya tukakola omughulu bamatukolera muhanda. Naye, abandu bangyi mubamukolera muhanda, nibya n’abatunga biwe. Abatunga biwe ababya isibalibamwikirirya mubabugha bati abiribya musire, abakulu b’ebisomo mubabugha bati akakanaya n’esyombinga, n’abasuda be Roma mubamusekererya, mubamwaghalya, n’erimwita. (Mar. 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Aliwe, Yesu mwayiyinia omo byosi ebyo, kandi mwatakola ekituwene. Ekyo kyamatwighisyaki?
Yesu mwatukangania ekyo twangakola omughulu bamatukolera muhanda (Ulebaye enungu 9-10)
10. Yesu iniakakolaki omughulu babya bakamukolera muhanda? (1 Petro 2:21-23)
10 Soma 1 Petro 2:21-23. a Yesu mwatukangania ekyo litolere itwabya tukakola omughulu bamatukolera muhanda. Abya asi endambi y’eribugha n’ey’eribya bukutu. (Mat. 26:62-64) Isyalisubiraya oko buli katsi akatuwene ako babya bakamubughako. (Mat. 11:19) Iniakabya abisala abugha, isyalitsamba esyonzighu siwe kutse erisaghisyasyo. Aliwe, iniakayikakiraya kundi “mwabya akayihira omo byala by’oyukatswera omo ritunganene.” Yesu abya asi ngoko Yehova anemulangira ngoko banemumukolera muhanda, ekyo kyo kyabya ky’omughaso okw’iye. Abya ikirirye ngoko Yehova akendisyakokotya emyatsi oko mughulu owatolere.
11. Twangayira tuti omughulu bamatukolera muhanda? (Ulebaye n’esyopitsa.)
11 Nga Yesu, netu litolere itwabya tukalebya ndeke ebyo tukabugha omughulu bamatukolera muhanda. Ehindi ni hyatsi hya bule-bule, ehyo twanganalw’itwahunira. Ndambi silebe, twanganabya bukutu kusudi isitwatsandaya emyatsi yo kutsibu. (Omug. 3:7; Yak. 1:19, 20) Oko sindi ndambi, twanganabugha tukalwira oko mundu oyo balyakolera muhanda kutse tukalwira oko kwenene. (Emib. 6:1, 2) Twamabiyisogha eribugha, litolere itwabugha itunatulere kandi itunasikirye oyo tukakanaya naye.—1 Pet. 3:15. b
Omughulu bamatukolera muhanda, twanganakola nga Yesu omw’iyisogha nga tukendibugha mughulu wahi kandi tuti (Ulebaye enungu 11-12)
12. Twangahira tuti emyatsi omo byala “by’oyukatswera omo ritunganene”?
12 Nga Yesu, netu twanganahira emyatsi omo byala “by’oyukatswera omo ritunganene.” Abandi bamabitulegha kutse eritukolera muhanda, tuminye ngoko Yehova anasi ekwenene. Eriminya ekyo rikendituwatikya eriyiyinia kundi itunasi ngoko kiro kighuma Yehova akendisyakokotya emyatsi. Erihira emyatsi omo byala bya Yehova rikendituwatikya eritendibya itunahitene n’eritendibya itunaponire abandi. Eribika ekinigha oko bandi ryanganaleka itwakola emyatsi eyituwene, itwabula obutseme, n’eritsandya obwira bwetu haghuma na Yehova.—Esy. 37:8.
13. Ebyangatuwatikya omughulu bamatukolera muhanda ni byahi?
13 Eribugha ekwenene, sitwangatoka erikwama ndeke-ndeke eky’erileberyako kya Yesu. Hakanabya endambi itwakola kutse eribugha emyatsi eyikendisyaleka itwayikubya b’omo. (Yak. 3:2) Abandu banganatukolera emyatsi mibi eyikendisyatwaghalya omo mutima omo ngebe yetu yosi. Ekyo kyamabikuhikira, uminye ngoko Yehova analangire ebyo ukalabamo. Yesu naye analangire ebyo ukalabamo kundi naye mubamukolera muhanda. (Ebr. 4:15, 16) Yehova abirituha eky’erileberyako ekyuwene kya Yesu, kandi abirituha n’amahano awangatuwatikya omughulu bamatukolera muhanda. Tukanaye oko masako abiri w’omo kitabu ky’Abanya Roma awangatuwatikya.
“MULEKEREKYO ERIHITANA RY’OMUNGU”
14. ‘Erilekera oMungu y’erihitana’ ni bugha ambu ki? (Abanya Roma 12:19)
14 Soma Abanya Roma 12:19. Omukwenda Paulo mwahana Abakristo ati ‘balekere oMungu y’erihitana.’ Erilekera Yehova y’erihitana ry’erileka iye yuminye ng’akasyabughaho emyatsi mibi mughulu wahi kandi ati. Enyuma sy’erikolerwa muhanda, mughala wetu oyukahulawa mo John, mwabugha ati: “Nabya nitolere inakakirya ekinigha kyaghe ngasyakola ekituwene, aliwe si kyabya kyolo. Erisako ry’ Abanya Roma 12:19 muryaniwatikya erihanda omutima n’eriyiketera Yehova.”
15. Busanaki kyuwene erilindirira Yehova akokotaye emyatsi?
15 Tukabana endundi omughulu tukalindirira Yehova akokotaye emyatsi. Ekyo kikaleka itutahangya-hangya n’eritendibunika mutima busana n’erisonda eriyisohera emyatsi. Na Yehova akatuwatikaya. Kiri ng’akatubwira ati, ‘Unilekerebyo, ngendisohabyo.’ Yehova akatulagha ati: “N’ingye ngendisyalihabo.” Twamabiligha ekyo, itukendileka emyatsi omo byala biwe, itunikirirye ngoko akendisohayo ndeke. Ekyo kyo kyawatikaya John, oyo tukalua okw’ikaniako. Mwabugha ati, “Namabilindirira Yehova, iniakendisoha omwatsi wo ndeke kulenga ingye.”
“USINGE EKIBI KY’OMO KIBUYA”
16-17. Busanaki tukabugha tuti omusabe akatuwatikaya ‘erisinga ekibi ky’omo kibuya’? (Abanya Roma 12:21)
16 Soma Abanya Roma 12:21. Kandi Paulo mwahana Abakristo ati ‘basinge ekibi ky’omo kibuya.’ Akakangirirya iniane oko kitwa, Yesu mwabugha ati: “Isimwaleka eryanza esyonzighu syenyu n’erisabira abakabaghalaya.” (Mat. 5:44) N’ekyo ky’anakola. Yesu mwaghalibwa kutsibu kandi mwayiyinia kutsibu omughulu abasuda be Roma babya bakamukongomerera oko muti. Sitwangowa ndeke-ndeke obulumi obo owa, erihemuka eryo abana, n’erikolerwa muhanda eryo bamukolera.
17 Yesu mwatasingwa n’emyatsi mibi eyo bamukolera. Omo mwanya w’eritakira abasuda abamwaghalaya, mwasabirabo ati: “Tata ughanyirebo, kusangwa sibasi ekyo bakakola.” (Luka 23:34) Erisabira abakatukolera muhanda rikatuwatikaya eritulera n’eritendihitana kutsibu. Kandi erisabirabo rikatuwatikaya eribya n’awandi malengekania oko bakatukolera muhanda.
18. Omusabe mwawatikya ati Alberto na John omughulu bakolerawa muhanda?
18 Omusabe mwawatikya abaghala betu babiri abo twabirikaniako omo mwatsi ono. Alberto akabugha ati: “Munasabira abaghala betu abanikolera muhanda. Munasaba Yehova yo kangyi-kangyi niti aniwatikaye erileka erihitana busana n’ebyo balyanikolera.” Ekikatsemesaya, lino Alberto anemukolera Yehova yo butaleghula. John akabugha ati: “Kangyi-kangyi, ingasabira mughala wetu oyo wanighalaya. Erimusabira muryaniwatikya eribya n’amalengekania aghuwene okw’iye, kandi muryaniwatikya eritekana omo mutima.”
19. Litolere itwakolaki erihika omughulu eparadiso yikendisyahika? (1 Petro 3:8, 9)
19 Erihika omughulu eparadiso yikendisyahika, hakendisyabya ihanemubya omughulu twamakolerwa muhanda. Aliwe, nomo twangakolerwa muhanda tuti, isitwaleka n’ahake erisaba Yehova y’obuwatikya. Ekindi, tubye tukakola ngoko Yesu abya akakola omughulu babya bakamukolera muhanda. Kandi situleke erikolesya esyokanuni sy’eBiblia. Twamabikola tutya, Yehova iniakenditutsumula.—Soma 1 Petro 3:8, 9.
OLWIMBO 38 Akendikuha amaka
a Omo sura 2 ne 3 y’ebaruha yiwe y’erimbere, omukwenda Petro mwakangania ngoko Abakristo b’oko karne k’erimbere bakolerawa muhanda n’abakama batsibu kutse n’abalume babo abate Bakristo.—1 Pet. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
b Ulebaye oko jw.org kw’evideo Ngoko olwanzo lukaleta obuholo bw’ekwenene.
