Paul: Twabya oko Mwisi 11, 1985, itunemuya omo mugao wetu w’erimbere w’obumisionere omo kihugho kye Liberia, omo Afrika y’Amalengera lyuba. Twabya n’obutseme! Erisu lyetu muryikira e Senegale. Anne mwabugha ati: “Omo saha nguma tukendibya itwamabihika e Liberia!” Neryo mutowa omulaghe ati: “Abakaya e Liberia bakime omo risu. Omulele mwakasonda eribindula obutabali bwayo, neryo sitwendisyayayo.” Ko twasighala tutya e Senegale. Mutwikala haghuma n’abamisionere bayo omo biro ikumi tukakwama esyongulu esikabugha siti abandu banemukwa kutsibu omo Liberia, n’obutabali bwabirighanirabo erilua omo manyumba n’erilendera omw’igholo, buti bamatendyowa ibakatulikawa omo masasi.

Anne: Tuli bandu abakayilandako kutsibu. Omo bwana inasibwe mo mundu w’obuba. Nibya ingasagha n’erisoka endaki! Aliwe, twabya ituyisoghire kundu eriya e Liberia, nibya nomo siyabya obuholo.

Paul: Ingye na Anne mutwakulira omo mulongo mughuma w’omo luhande lw’amalengera lyuba lwe Angletere. Mutwatsuka obupainia bo kughuma twabibugha akalasi k’esegondere. Ababuti baghe na mama wa Anne bo batuhira m’omuhwa w’eritsuka obupainia. Ibatsemire kutsibu erilangira ngoko twanzire erilabya engebe yetu yosi omo mubiiri wa Yehova. Nabere nayira emyaka 19, munabana olusunzo lw’eribirikirwa oko Beteli. Neryo twabere twalunga oko 1982, Anne mwalighirwa eribya naghe oko Beteli.

Anne: Itwanzire e Beteli, aliwe ituli n’engumbu nene y’erikolera ehosi-hosi eyiri obwagha. Oko Beteli, itukakola kughuma n’abaghala n’abali betu ababya bamisionere, neryo mukyaleka itwasyanza kutsibu eribya bamisionere. Omo myaka isatu, itukasaba Yehova y’omo buli righolo tukamubwira oko ngumbu yetu y’eribya bamisionere. Neryo oko 1985, mutwatsema kutsibu eribirikirwa oko Kalasi ke Gileadi ake 79. Twabere twabugha, mubatutuma e Liberia, omo Afrika y’amalengera ryuba.

Paul: Amasu abere abitasyatsuka eriya e Liberia, mutwaghenda omo risu ry’erimbere. E Liberia yabya iyikine obuba, kandi n’abandu isibalibatsuka erihamulirwa erilua  eka wabo omw’igholo. Abandu ibakayisagha-sagha kutsibu. Ibakabya bamabyowa omutoka akahuma kutsibu, ibakalw’ibatibita. Obuli righolo ry’obuli kiro itukasoma Esyonyimbo tutoke eritulera. Nomo emyatsi yanabya ikalire, mutwatsemera omugao wetu. Anne inyakayatulira, naghe ingasiba oko Beteli; ingakola kughuma na John Charuk. a Mwabugha biro bingyi omo Liberia, neryo abya asi ndeke amaligho wosi w’abaghala n’abali betu n’emibere eyo babyamo. Mwanighisya emyatsi mingyi okw’ibo.

Anne: Niki kyo kyaleka itwalw’itwanza omugao wetu? Ni busana n’abaghala n’abali betu. Mubatukangania olwanzo lunene kandi ini bataleghula. Mutwabya bira kutsibu ng’abasubeneko. Mubabya kihanda kyetu kihya. Mubatuhana ndeke omo myatsi mingyi n’eritusubya mutima. Amahubiri inyakasiha kutsibu. Abahulikiriri isibalyanza tukabugha bike! Ehosi-hosi abandu ibanzire erikania oko Biblia. Isikiritukalako eritsuka emikania nabo. Ituwite amafunzo mangyi kulenga endambi yetu. Ikikatukalako erisondola aghosi. Mutwatsema!

Paul: Mutwabugha emyaka ini ekihugho ikirimo obuholo bulebe, aliwe oko 1989, amalwa awakalire mwatsuka. Ekiro 2, Omwisi 7, 1990, omulele mwahika omo kiharo ekyo Beteli yabyamo. Mutwabugha emisi isatu isitwangakania n’omundu wosi-wosi w’ehihya sye Liberia, nibya n’ebihanda byetu kutse n’obwikalo bukulu obw’Abimiri ba Yehova. Ekihugho kyosi kye Liberia mukyabyamo butsumbu-tsumbu bunene, akalyo mukakeha kutsibu n’abakali banene mubahambwa kinya-nganga. Obutsumbu-tsumbu mubwabugha emyaka 14 kandi mubwayitsatsanga omo kihugho kyosi kye Liberia.

Anne: Ab’omo bihanda bilebe byabya ibakalwa n’eriita ab’omo bindi bihanda. Omo syombalo imuswire abasuda abambite kitya-kitya kandi abahekire esyombundu esikala-kalire. Ibakingira omo buli nyumba n’eriheka ebyosi ebyo banzire. Abandu balebe babya bakalangira eriita abandu ng’erikera esyongoko. Abasuda mubahira emikangyi mingyi omo syombalo bakimania abandu n’erilebya nga bahekireki, kandi kangyi-kangyi ibakita abakasonda erisoka emikangyi eyo, neryo ibakalunda ebinda byabo ebindi oko bindi. Ebyo mubyakoleka nibya hakuhi n’Ebeteli. Abimiri ba Yehova balebe bataleghula mubitwa, imune n’abamisionere betu babiri banzwa.

Abalihanda ibakabya bameya abandu b’oko kihanda ky’esyonzighu syabo, ibakalw’ibitabo. Abaghala n’abali betu ibakahira engebe yabo y’omo bwiko bakabisa abandi baghala n’abali babo n’erisabulabo. Abamisionere n’Abanya Beteli nabo mubakola batya. Abandi baghala n’abali betu abatibitira oko Beteli ibakaghotsera omo byumba by’ahisi, n’abandi ibaghotsera haghuma n’abandi banya Beteli omo byumba by’endata. Mutwabya tukaghotsera n’abandu 7 omo kyumba kyetu.

 Paul: Obuli kiro, abalihanda ibakasa oko Beteli erisyalebya nga tunabisireyo abandu. Ibakabya babihika oko mulango, abaghala betu babiri ibakaya oko mulango eriyakania nabo, n’abandi babiri ibakasighala endata bakakengemererya omo ridirisa. Ibikabya bitya: Abalyaya oko mulango bamahira ebyala byabo by’embere, ni bugha ambu isihali lubanza. Aliwe bamahira ebyala babo by’enyuma, aho ini bugha ambu abalihanda batsurumire, neryo abaghala betu abakakengemerereraya oko ridirisa kw’endata ibakalw’ibayabisa abira betu.

Anne: Kiro kighuma, abaghala betu mubatatoka erikakirya ekikumula kighuma ky’abalihanda eringira omo Beteli. Mutwayikingira omo kinabiro n’oghundi mwali wetu, kundi imune akandi kumba kake ako twangayibisamo. Mwali wetu mwayayibisa omo kumba kake ako. Abalihanda mubanikwama omo kyumba kyetu ky’endata ibanahekire esyombundu syabo. Mubahuma oko mulango ibabirihitana. Paul mwasonda erinilwirako ati, “Isimwingiramo, omukali waghe anemunaba.” Omughulu nakingula akumba ako mwali wetu abya inyabiribisamamo, omulango mwakena. Enyuma sy’aho munatsuka erisubya obuli kindu oko etajere, neryo munabugha ndambi nyiri hake ngakola nitya. Munatsuka eriyibwira niti abalihanda abo bakendibula nga ninemukolamoki, neryo munakwa obuba n’omubiri waghe wosi amatsuka erititimana. Neryo byangabere biti nabikingula omulango? Munasaba Yehova yo kikutu-kutu niti aniwatikaye. Enyuma sy’aho, munakingula omulango, neryo namayikasa eribaramukya ininatulere. Omughuma wa kubo mwanikuna n’erilw’inyaya ahali akabati, amakingulako, n’eripanza-panza ebyabyamo. Mwatasungamo kindu, n’ekyo mukyaleka iniakukubala. Enyuma sy’aho, iye n’abandi balihanda mubayalebya-lebya omo bindi byumba n’omo mwanya owali eyikwa w’olutwe. Aliwe kandi, mutabasunga kindu.

Paul: Omo misi mingyi, twabya n’akalyo kake. Akalyo k’obunya-kirimu ko kabya kakatuwatikya kutsibu. Kangyi-kangyi, isitulibana akalyo k’erirya omo tututu, Eriramya ry’Ebeteli ry’omo tututu ko kabya “kalyo ketu k’omo tututu.” Itwe bosi twabya twasi ngoko erisoma n’erigha eBiblia kyo kikendituha akaghala k’eriyiyirinia omo maligho w’obuli kiro.

Twabya twasi ngoko twamayarondya akalyo kutse amaghetse, isitwenditoka eriteya abo twabya tukabisa, neryo ibakenditwa. Kangyi-kangyi, Yehova iniakatuha ebyo tulaghireko oko mughulu owatolere kandi omo nzira eyikaswekaya! Yehova mwabya akatuha ebyo tulaghireko kandi mwatuwatikya eribya itunatulere.

Emyatsi muyalola embere eritsanda omo kihugho, aliwe ekwenene muyatuha amaha. Kangyi-kangyi, abaghala betu mubabya bakatibita bakasyitwa, aliwe obwikirirya bwabo mubwasighala ibunawatire kandi mubabya ibanatulere. Abaghuma ba kubo mubabugha bati amalwa ayo “mwabateghekania okw’ighalwa rinene.” Abasyakulu n’abaghala betu balwana abatubaha mubakola ekyosi-kyosi ekyo bangatoka eriwatikya abaghala n’abali babo. Abaghala n’abali betu abatibitira omo bindi biharo mubabya bakawatikania, kandi mubatsuka erihubirya omo biharo ebyo. Ibakakolesaya ekyosi-kyosi ekyo bangabana batoke erihimba Ebisenge by’Obwambi n’erikola emihindano. Omo mighulu eyikalire eyo, eribya bakaya oko mihindano n’erihubirya mubyaleka abaghala n’abali betu ibabya n’amaha kandi mubyabasikya  mutima kutsibu. Omughulu twabya tukaghabirabo emisaada, ng’akalyo, esyongyimba n’ebindi bindu, abaghala n’abali betu bangyi ibakatusaba esakoshe y’erihubirya nayo omo mwanya w’esyongyimba. Ekyo ikikatuswekaya! Abandu bangyi abayilangirira emyatsi eyikita buba omughulu w’amalwa mubahulikirira engulu mbuya. Mubasweka bakalangira ngoko Abimiri ba Yehova babya n’obutseme kandi babya batulere; abaghala n’abali betu babya ng’etala eyikakoleraya omo mwirimya. (Mat. 5:14-16) Omuhwa ogho abaghala n’abali betu babya nagho mwaleka nibya n’abalihanda balebe ibabya Bimiri ba Yehova.

Paul: Ihakanabya mughulu itwalua omo kihugho kye Liberia. Mutwaluamo ngendo isatu omo mughulu muke, kandi mutwaluamo ngendo ibiri n’eriyabugha eyo twaya y’omwaka mughuma. Mwali wetu mughuma omumisionere mwabugha ebinywa ebikakanganaya ngoko twabya tukayowa. Mwabugha ati: “Oko Kalasi ke Gileadi, mubatukangirirya ngoko litolere itwanza kutsibu omugao wetu, n’ekyo kyo twakola. Neryo erilekana n’abaghala betu omo mighulu eyiri ng’eyo mukyabya nga bamatulusyamo emitima!” N’omo twanalua e Liberia, mutwatoka eriwatikya abaghala n’abali betu be Liberia itune omo bihugho by’ehakuhi-kuhi nayo.

Anne: Oko Mwisi 5, 1996, mutwimya omutoka w’Ebeteli owabyamo ebiratasi ebyabyako emyatsi y’omughaso eyilebirye omubiiri wetu omo Liberia, neryo twamaghenda; twabya bandu bani. Twabya itwanzire eriya omo mwanya owatemo buna-buna owabya oko lundi luhande lw’omuyi, oko bilometre 16. Amalwa mwalw’iniatsuka isitwetwaghenda nibya. Abasuda abatsatsuhire mubatsuka erihutirya amasasi w’omo kyanya, bamatwimania, bamatulusya itwe bandu basatu omo mutoka, neryo bamaghenda n’omutoka, Paul inianemo. Mutwasighala aho itwabirihwamo muka. Muhatalaba mughulu muli, twamalangira Paul akasa eyo tuli, omusasi inianemutsururuka oko mbumo yiwe. Mutwalengekania tuti alinga babirimulasa omo risasi. Aliwe mutwayibwira tuti sibyangabya bitya kundi inianemughenda. Omusuda mughuma mwamuhutalya omughulu abya akamulusya omo mutoka mo kinyanganga. Mututahandabuka kutsibu kundi kyabya kironda kike.

Hakuhi n’oho twabya habya omutoka w’abasuda. Inaswiremo abandu kandi ibabirisagha kutsibu. Mutwakululumba oko mutoka oyo. Omusofere mwatibitya omutoka wo kutsibu, neryo itwe bosi twamasonda eritogha. Mutwamulemba-lemba tuti imane, aliwe abya isyangowa kundi abya iniabirisagha kutsibu. Mutwahambirira oko mutoka ko kutsibu tukasyatogha. Aliwe mutwahika eyo tukaya itwabiriluha kandi itunemutitimana busana n’obuba.

Paul: Mutwatsuka erisamalirana; esyongyimba syetu syabya isyabiribuba n’eritulangika itunemuyibulya nga twamabala tuti. Hakuhi netu habya erisu [elikoptere] eryabya iryabiritobongoka omo masasi, neryo muryabya rikalangirika nga siryenditoka erighenda. Erisu eryo ryo ryatutwala e Siera Leone ekiro ekikwamire. Twabere twahikayo, mutwatsema kundi itwamabibala, aliwe mutwahangya-hangya kutsibu busana n’abaghala n’abali betu be Liberia.

Anne: Mutwahika buholo oko Beteli ye Siera Leone eyiri e Freetown. Abaghala betu mubatukokya ndeke. Aliwe munatsuka eryibuka emyatsi eyikita obuba eyalaba e Liberia. Obuli kiro ingasagha, ingalengekanaya niti kandi hanganahuluka omwatsi owakalire, neryo ikikanitsandayako obwenge. Omo ritungyi ryosi, ingabya nga ninemulota. Omo kiro, ingabuka ininemuluamo olunza n’erititimana ininemusagha niti alinga hakendihuluka omwatsi owakalire. Ingataluka n’erihumula. Paul mwanikumbatira n’erisaba haghuma naghe. Mutwimba esyonyimbo sy’Obwami. Mutwaleka erimbasyo nabileka erititimana. Nabya ngalengekania niti alinga ngendibya musire, n’erileka obumisionere.

Sinangibirirwa n’ahake ekyabya enyuma sy’aho. Omo yenga eyo nyisa-nyisa, mutwabana amagazeti awabiri. Egazeti nguma yabya Amkeni! y’ekiro 8, Omwisi 6, 1996. Mwabya omwatsi owali n’omutwe “Kukabiliana na Mishiko ya Hofu ya Ghafula.” Omwatsi oyo mwaniwatikya eriminya ekyabya kikaleka inatitimana n’erisagha. Egazeti y’akabiri yabya Mnara wa Mlinzi y’ekiro 15, Omwisi 5, 1996. Mwabya omwatsi owali n’omutwe “Wao Hupata Wapi Nguvu Zao?” Omo gazeti eyo mwabya epitsa y’ekinyurughunzu ekyabirihutala. Omwatsi oyo mwakangania ngoko ekinyurughunzu kikalola embere eriyilisya n’erighuluka nomo ebipupa byakyo byanganabya ibyabirihutala kutsibu. Netu kutya ekirimu kya Yehova kyanganatuwatikya erilola embere eriwatikya abandi nibya itwabirihutala omo mutima. Munalangira egazeti eyo ng’akalyo ako Yehova akamba oko ndambi eyitolere kusudi kambe akaghala. (Mat. 24:45) Munarondya eyindi myatsi eyiri ng’eyo, namahirayo haghuma; muyaniwatikya kutsibu. Enyuma sy’omughulu mulebe, munaleka erihandabuka kutsibu busana n’emyatsi eyikita obuba eyo nalolako.

Paul: Itukabya twabitasyabana akanya k’erisuba e Liberia, itukatsema kutsibu. Omwaka we 2004 akasonda erihwa, mutwabugha emyaka 20 omo mugao wetu. Amalwa abya iniabirihwa. Ebeteli yabya n’omupango w’erihimba. Aliwe, mubatutsumbukania, bamatuha omugao muhya-muhya.

Eryo ryabya erilengwako erikalire. Twabya itwabiribya bira kundu haghuma n’abaghala n’abali betu be Liberia; itwabiribya ng’ekihanda, neryo twabya isitwanzire erisighabo. Aliwe twabya itwabiriyilangirira ngoko Yehova atuwatikaya omughulu twaleka abatunga betu tukaya oko Kalasi ke Gileadi. Neryo mutwaligha omugao muhya oyo. Mubatutuma e Gana, ekihugho ekiri hakuhi ne Liberia.

Anne: Mutwalira kutsibu omughulu twalua e Liberia. Mutwasweka omughulu Frank, mughala wetu ow’amenge kandi oyukulire, atubwira ati: “Simubye mukatwibuka!” Enyuma sy’aho, mwabugha ati: “Tunasi ndeke-ndeke ngoko simwangatwibirirwa n’ahake. Aliwe litolere imwanza kutsibu omugao wenyu muhya-muhya. Yehova yulyabaha omugao oyo, neryo muyanze abaghala n’abali benyu be Gana bo kutsibu.” Ebinywa ebyo mubyatuhiramo muhwa w’eritsukisya obwira n’abandi omo kihugho ekyo twabya isitwasibwemo kutsibu n’eyo obuli mwatsi abya muhya okw’itwe.

Paul: Aliwe mutwalw’itwanza abaghala n’abali betu be Gana. Yabya Abimiri bangyi kutsibu! Obutaleghula n’obwikirirya obuwatire bw’abaghala n’abali betu abo mubyatwighisya bingyi. Eky’eriswekya, mutwabya twabikolera e Gana omo myaka 13, mutwabana oghundi mugao. Mubatutuma oko Beteli ye Afrika y’oko luhande lw’eyo ryuba rikasira, eyiri e Kenya. Nomo twabya itukanakwa olukando lw’abaghala n’abali betu b’eyo twakolera embere, mutwalw’itwabya bira b’abaghala n’abali betu bataleghula be Kenya. Kandi tukinakolera omo kiharo kinene ekirimo obwagha bunene bw’abatuliri.

Anne: Omo myaka mingyi eyo nabiribugha, nabirilaba omo binene kandi ebikita obuba. Emyatsi eyituwene kandi eyikita obuba yanganaleka omundu inialwala n’eriyowa muhanda omo mutima. OMungu syalikola ekitiko-tiko erituteya oko myatsi eyo. Ngabya nowa esyombundu sikahuta, omutima waghe akaloka-loka ne estoma iyaluma, n’ebyala byaghe bikalw’ibyapola. Aliwe nabirigha erikolesya ebyosi ebyo Yehova akatuha tutoke eribya n’akaghala, ng’eriyiketera abaghala n’abali betu. Kandi nabiriyilangirira ngoko Yehova anganatuwatikya erisighala omo mugao wetu twamabya tukayilisya bunya-kirimu, erisaba, eriya oko mihindano, n’erihubirya.

Paul: Omundu angananibulya ati, “Unanzire omugao waghu?” Hakanabya ebihugho ebitsemesirye, aliwe ibinemo amalwa n’esyohatari nene. Situlyanza ekihugho kyo kutsibu, aliwe abaghala n’abali betu bo tukanza kutsibu, abo ky’ekihanda kyetu. Nomo twangabya isituli b’omo kihugho kighumerera, tuli omo bughuma. Mutwalangekania tuti tukayabasikaya mutima, aliwe eribugha ekwenene ibo bo batusikaya mutima.

Ehosi-hosi eyo tukaya, tukayilangirira ekitiko-tiko: Ekihanda kyetu ky’omo kihugho kyosi. Endeko yetu ky’ekihanda kyetu kandi y’eka wetu. Twikirye ngoko twamabilola embere eriyiketera Yehova, iniakendituha akaghala ako tulaghireko.​—Filip. 4:13.