Abami b’Erimbere 22:1-53

  • Yehoshafati amakola endaghane na Ahabu (1-12)

  • Mikaya amabugha ngoko Ahabu akendisingwa (13-28)

    • Ngoko omumalaika ateba Ahabu (21, 22)

  • Ahabu amitibwa e Ramoti-gileadi (29-40)

  • Yehoshafati amatabala abandu be Yuda (41-50)

  • Ahazia, omwami we Israeli (51-53)

22  Omo myaka isatu, muhatabya amalwa omo kati-kati k’ekihugho kye Siria n’ekye Israeli.  Omo mwaka w’akasatu, omwami Yehoshafati we Yuda mwasyasungana n’omwami we Israeli.  Neryo omwami we Israeli mwabwira abaghombe biwe ati: “Munasi ngoko omuyi we Ramoti-gileadi ni wetu? Twabiribya nga sitwanzire erisaghulagho omwami we Siria.”  Enyuma sy’aho, mwabwira Yehoshafati ati: “Unemwendighenda haghuma naghe ngayalwa n’omuyi we Ramoti-gileadi?” Yehoshafati mwamusubirya ati: “Ingye naghu tuli baghuma. Abasuda baghu n’abaghe ni baghuma. Esyosabayiri* syaghe n’esyaghu ni sighuma.”  Aliwe Yehoshafati mwabwira omwami we Israeli ati: “Kisi, utsuke wabulya Yehova y’obusondoli.”  Neryo omwami we Israeli mwahindania abaminyereri, babya hakuhi balume 400. Mwababulya ati: “Nanganayalwa n’omuyi we Ramoti-gileadi, kutse nileke?” Mubamusubirya bati: “Uyayo! Mwami wetu, Yehova akendikuwatikya erisinga omuyi oyo.”  Aliwe Yehoshafati mwabugha ati: “Omo kihugho kino, simuli abandi baminyereri ba Yehova? Bamabya ibanemo, tubulaye obusondoli bw’oMungu erilabira ibo.”  Omwami we Israeli mwasubirya Yehoshafati ati: “Hakine omulume mughuma oyo wangatuwatikya eribulya Yehova y’obusondoli; aliwe nimuponire, kundi ingye syalyatanibughako obuminyereri obuwene, obutuwene busa-busa bwakananibughako. Ni Mikaya mughala wa Imla.” Aliwe Yehoshafati mwabugha ati: “Mwami, isiwabugha ekiri ng’ekyo.”  Neryo omwami we Israeli mwabirikira omundu mughuma oyukakolera oko bwikalo b’omwami, amamubwira ati: “Ghenda, uyende Mikaya mughala wa Imla. Yira luba.” 10  Omwami we Israeli na Yehoshafati omwami we Yuda babya ibanikere obuli mundu oko kitumbi kiwe ky’obwami, ibanambite esyongyimba syabo sy’obwami. Babya ahali ekihumbiro, hakuhi n’omulango we Samaria. Abaminyereri bosi babya bakabugha obuminyereri embere syabo. 11  Neryo Zedekia mughala wa Kenaana mwayikokoterya amahembe w’ekyuma, neryo amabugha ati: “Yehova ati: ‘Ukendikuna* Abasiria omo mahembe ano erihika omughulu ukendibabughaho.’” 12  Abandi baminyereri bosi babya bakabugha obuminyereri bughumerera. Babya bakabugha bati: “Ghenda, uyalwe n’omuyi we Ramoti-gileadi, ukendisingagho. Mwami wetu, Yehova akendikuwatikya erisinga omuyi oyo.” 13  Neryo omundu oyo batuma bati ayende Mikaya mwabwira Mikaya ati: “Hulikirira. Abandi baminyereri bosi babiribugha bati emyatsi yikendighendera omwami yo ndeke. Kisi, naghu ko ubughe utya. Ubughe uti emyatsi yikendimughendera ndeke.” 14  Aliwe Mikaya mwamubwira ati: “Oko kwenene-kwenene ngoko Yehova aliho, ngendibugha ebyo Yehova akendimbwira.” 15  Enyuma sy’aho, mwayahika embere sy’omwami, neryo omwami amamubulya ati: “Mikaya, twanganayalwa n’omuyi we Ramoti-gileadi, kutse tuleke?” Mikaya mwalw’iniamusubirya ati: “Uyayo! Ukendisinga. Mwami wetu, Yehova akendihira omuyi oyo omo byala byaghu.” 16  Aliwe omwami mwamubwira ati: “Ngendisyakulapisya kangahi niti ubye ukanibwira ekwenene nyisa-nyisa omo rina rya Yehova?” 17  Neryo Mikaya mwamusubirya ati: “Namalangira Abaisraeli bosi ibabiripanzwa-panzwa oko bitwa, ng’esyombuli esitawite mulisya. Yehova ati: ‘Sibakiwite mukama. Obuli mundu asube ewiwe yo buholo.’” 18  Neryo omwami we Israeli mwabwira Yehoshafati ati: “Si mungakubwira niti oyo syendibugha ati emyatsi yikendinighendera ndeke, aliwe akendibugha ati emyatsi mibi misa yo yikendinihikira.” 19  Enyuma sy’aho, Mikaya mwabugha ati: “Hulikirira ebinywa bya Yehova: Mungalangira Yehova inianikere oko kitumbi kiwe ky’obwami, n’abamalaika* bosi balue ibanimene hakuhi naye, oko luhande lwiwe lw’amali n’oko luhande lwiwe lw’amalembe. 20  Neryo Yehova mwakabulaya ati: ‘Nindi yukenditeba omwami we Israeli, atoke eriyalwa n’omuyi we Ramoti-gileadi n’eriholerayo?’ Omumalaika mughuma mwabya akabugha eki, n’oghundi mumalaika iniabugha kirya. 21  Oko mwiso, omumalaika* mughuma mwaseghera hakuhi na Yehova, amamubwira ati: ‘Ingye ngendimuteba.’ Yehova mwamubulya ati: ‘Ukendimuteba ghuti?’ 22  Omumalaika oyo mwamusubirya ati: ‘Ngendiyayo, neryo inabughisya abaminyereri biwe bosi b’amabehi.’* Neryo oMungu mwabugha ati: ‘Ukenditoka erimuteba. Ughende, uyakole ekyo wamabugha.’ 23  Neryo Yehova abiribughisya abaminyereri baghu bosi b’amabehi, aliwe Yehova abiribugha ati obuhanya bukendikuhikira.” 24  Neryo Zedekia mughala wa Kenaana mwaseghera hakuhi na Mikaya, amamuha erikofi, n’erimubwira ati: “Ukasonda eribugha uti ekirimu kya Yehova mukikaniluako, kyamayakania naghu? Kiryalabahi kikayakuhikako?” 25  Mikaya mwamusubirya ati: “Ukendisyaminya nga kiryalabahi omughulu ukendisyabisama omo kyumba ky’emwisi-mwisi.” 26  Neryo omwami we Israeli mwabugha ati: “Mulete Mikaya, mumutwale eyiri Amoni, omukulu w’omuyi, n’eyiri Yoashi, omughala w’omwami. 27  Mubabwire muti: ‘Omwami ati: “Muhire omundu ono y’omo muliki. Mubye mukamuha akalyo kake n’amaghetse make erihika omughulu ngendisyasubula buholo.”’” 28  Neryo Mikaya mwabugha ati: “Wabya wamasyalua eyo yo buholo, Yehova imwatetakania naghe.” Kandi Mikaya mwabugha ati: “Inywe bosi, si mwamowa!” 29  Neryo omwami we Israeli na Yehoshafati omwami we Yuda mubaya e Ramoti-gileadi. 30  Omwami we Israeli mwabwira Yehoshafati ati: “Ngendiya omo malwa inabiriyihindula, bakasyaniminya. Aliwe iwe, wambale esyongyimba syaghu sy’obwami.” Neryo omwami we Israeli mwayihindula, amaya omo malwa. 31  Aliwe omwami we Siria abya iniabiribwira abakomanda 32 abimanire emitoka ati: “Isimwalwa n’abasuda kutse n’abakulu b’abasuda, omwami we Israeli musa yo mulwe naye.” 32  Abakomanda abimanire emitoka babere babilangira Yehoshafati, mubayibwira bati: “Y’omwami we Israeli.” Neryo mubaya hakuhi naye batoke erilwa naye. Neryo Yehoshafati mwatsuka eribirikira ati basyamuwatikaye. 33  Abakomanda abimanire emitoka babere babilangira ngoko si y’omwami we Israeli, mubalw’ibaleka erimukwamirira. 34  Aliwe omusuda mughuma mwalasa omusali isyasi ng’akendiyahikira okundi, n’omusali oyo mwayahika oko mwami we Israeli, amingira omo mwanya owali omo kati-kati k’omwanya oho ebihande bibiri by’erikoti riwe ry’ekyuma bisonere. Neryo omwami mwabwira oyukaghendaya omutoka wiwe ati: “Bindukaya omutoka, unilusaye omo malwa,* kundi nabirihutala kutsibu.” 35  Amalwa mwakala kutsibu ekiro ekyo. Kyabya kitolere abasuda ibahambirira omwami atoke eribya inianimene omo mutoka owabya hakuhi n’Abasiria. Omusasi owabya akalua omo kironda kiwe abya akasendera omo mutoka. Bwabere bwabibya igholo-gholo, omwami amahola. 36  Eryuba ryabere rikasonda erilenga, mubabwira abasuda ambu: “Obuli mundu asube omo muyi wiwe! Obuli mundu asube omo kihugho kiwe!” 37  Omwami we Israeli kw’ahola atya. Mubatwala ekinda kiwe e Samaria, n’eyo yo bamuta. 38  Omughulu babya bakerya omutoka wiwe omo kiriba* kye Samaria, esyombwa musyalyatsirira omusasi wiwe, n’abambalaka mubanabira aho,* ngoko Yehova anabugha. 39  Eyindi myatsi eyilebirye Ahabu, emyatsi yosi eyo akola, enyumba eyo ahimba omo meno w’esyotembo, n’emiyi eyo ahimba, ebyosi ebyo binahandikire omo kitabu ky’emighulu y’abami be Israeli. 40  Ahabu mwahola ngoko abotata-kulu wiwe bahola. Neryo mughala wiwe Ahazia mwabya mwami omo mwanya wiwe. 41  Yehoshafati mughala wa Asa mwabya mwami we Yuda omo mwaka w’akani w’obutabali bw’omwami Ahabu we Israeli. 42  Yehoshafati abya n’emyaka 35 omughulu abya mwami. Mwatabala oko myaka 25 iniane e Yerusalema. Mama wiwe iniakahulawa mo Azuba; abya mwali wa Shili. 43  Yehoshafati mwakola nga baba wiwe Asa. Mwatakola ekyo baba wiwe atakola. Mwakola ebyuwene omo meso wa Yehova. Aliwe emyanya y’endata muyitahwa omo kihugho. Abandu babya ibakinaherera amahere omo myanya y’endata n’eritumbya omuki w’amahere ayo. 44  Yehoshafati mwabya omo buholo n’omwami we Israeli. 45  Eyindi myatsi eyilebirye Yehoshafati, emyatsi mikulu-mikulu eyo akola, n’amalwa agho alwa, ebyosi ebyo binahandikire omo kitabu ky’emighulu y’abami be Yuda. 46  Omughulu baba wiwe ye Asa abya akatabala, abalume bosi ababya bakakola obumbalaka bw’ehekalu mubatalusibwa omo kihugho, neryo Yehoshafati iye mwalusyamo abasighalamo. 47  Oko mughulu oyo, sihabya omwami oyo wabya akatabala e Edomu. Yabya omukapita oyo wabya ng’omwami. 48  Kandi Yehoshafati mwakokotya n’amato we Tarshishi,* atoke eribya akayenda ehoro ye Ofiri. Aliwe amato ayo mwatahika eyo abya akaya, kundi mwatsutsangikira e Ezioni-geberi. 49  Oko mughulu oyo ko Ahazia mughala wa Ahabu abwira Yehoshafati ati abaghombe b’omo kihugho kiwe abakaghenda omo mato baghende n’abaghombe ba Yehoshafati, aliwe Yehoshafati mwataligha. 50  Enyuma sy’aho, Yehoshafati mwahola ngoko abotata-kulu wiwe bahola. Mubamuta ngoko bata abotata-kulu wiwe omo Muyi wa Daudi, tata-kulu wiwe. Neryo mughala wiwe Yehoramu mwabya mwami omo mwanya wiwe. 51  Ahazia mughala wa Ahabu mwabya mwami we Israeli inianikere e Samaria. Abya mwami omo mwaka we 17 w’obutabali bwa Yehoshafati omwami we Yuda. Mwatabala e Israeli oko myaka ibiri. 52  Abya akakola ebituwene omo meso wa Yehova. Mwakola nga baba wiwe na mama wiwe, kandi nga Yeroboamu, mughala wa Nebati, oyo waleka Abaisraeli ibakola erilolo. 53  Mwabya akakolera Baali n’erimukukamira. Mwataleka eribya akahitania Yehova oMungu wa Israeli ngoko baba wiwe akola.

Amaelezo awehikwa

Kutse “Esyofarasi; Esyoshevale.”
Kutse “Ukenditula.”
Kinywa kwa kinywa, “n’abasuda bosi b’elubula.”
Kinywa kwa kinywa, “ekirimu.”
Kinywa kwa kinywa, “Ngendibya ekirimu ekikateba omo buno bw’abaminyereri biwe bosi.”
Kinywa kwa kinywa, “omo kambi.”
Kutse “kitsinga, pisine.”
Kutse alinga, “esyombwa musyalyatsirira omusasi wiwe oho bambalaka babya bakasyanabira.”