Enzuko 31:1-55
31 Enyuma sy’aho, Yakobo mwowa abaghala ba Labani bakabugha bati: “Yakobo abirimya ebindu byosi bya baba wetu. Ebindu bya baba wetu byabirimuyira mo muteke.”
2 Omughulu Yakobo abya akalebya obusu bwa Labani, mwalangira ngoko syakimusekera ng’embere.
3 Neryo Yehova mwabwira Yakobo ati: “Usube omo kihugho ky’abotata-kulu waghu n’eyiri abatunga baghu, ngendibya inine haghuma naghu.”
4 Neryo Yakobo mwatuma omundu ati ayabwire Rakeli na Lea ati bamweghaye emoli, eyiri esyonyama siwe.
5 Babere babihika, mwababwira ati:
“Nabirilangira ngoko baba wenyu syakinisekera nga kera. Aliwe, oMungu wa baba waghe ane haghuma naghe.
6 Rero nenyu munasi ndeke-ndeke ngoko ngakolera baba wenyu n’akaghala kaghe kosi.
7 Kandi baba wenyu mwasonda erinilimya, kandi mwabindula omusahara waghe wo ngendo ikumi. Aliwe oMungu mwatamulighira erinikolera muhanda.
8 Iniakabya abibugha ati, ‘Esyonyama sy’amadoa-madoa syo sikendibya musahara waghu,’ esyonyama syosi isikabuta ebyana by’amadoa-madoa. Aliwe, iniakabya abibugha ati, ‘Esyonyama sy’emirera-mirera syo sikendibya musahara waghu,’ neryo esyonyama syosi isikabuta ebyana by’emirera-mirera.
9 Neryo oMungu iniakalusaya oko baba wenyu kw’esyonyama siwe, neryo iniambasyo.
10 Kiro kighuma, esyonyama musyabya syabihisya, munasumba ameso, neryo munalangira omo nzoli esyombaya isinemusamba oko syonyama sy’emirera-mirera, sy’amadoa-madoa, n’esy’ebitanga-bitanga.
11 Neryo omumalaika w’oMungu w’ekwenene mwanibwira omo nzoli ati ‘Yakobo!’ Munamusubirya niti, ‘Ingye y’ono.’
12 Mwatasyanibwira ati, ‘Sumba ameso waghu kisi, ulangire ngoko esyombaya syosi sinemusamba oko syombene sy’emirera-mirera, sy’amadoa-madoa, n’esy’ebitanga-bitanga, kundi nabirilangira ebyosi ebyo Labani akakukolera.
13 Niri Mungu w’ekwenene oyo wakuhulukira e Beteli, eyo wahira oko nduyi kw’amaghuta, n’eyo wanilagha erinikolera emyatsi milebe. Neryo uhangane, ulue omo kihugho kino, usube omo kihugho ekyo wabutirawamo.’”
14 Rakeli na Lea mubamubwira bati: “Tukinawite omwandu omo nyumba ya baba wetu kwe?
15 Syakatulangira ng’abandu b’omo kindi kihugho, kundi abiritughulya, kandi anemulya esyofranga esyo bamuha bakatutahya.
16 Obuteke bosi obo Mungu alusaya oko baba wetu ni bwetu n’abana betu. Iwe ukole ebyosi ebyo oMungu alyakubwira ati ukole.”
17 Neryo Yakobo mwasambirya abakali biwe n’abana biwe oko syongamia.
18 Mwimya esyonyama siwe syosi, ebindu biwe ebyo abiritunda, n’esyonyama esyo ayirako omughulu abya e Padani-aramu, amaya ewa baba wiwe Isaka, omo kihugho kye Kanana.
19 Labani abya iniabiriyatwa oko syombuli siwe k’obweya. Iniane eyo, Rakeli mwiba esyosanamu sy’eterafimu* sya baba wiwe.
20 Kandi Yakobo mwateba Labani, Omuaramu, omw’itendimubwira ngoko akendighenda.
21 Mwatibita n’eriyasoka Olusi,* iye n’ebyosi ebyo abya nabyo. Neryo abere abisoka, mwalolera eyiri ekiharo ky’ebitwa ekye Gileadi.
22 Ekiro ky’akasatu, mubabwira Labani ambu Yakobo abiritibita.
23 Neryo Labani mwimya abaghala* babo, bamakwamirira Yakobo omo biro 7. Mubayamuhikako omo kiharo ky’ebitwa ekye Gileadi.
24 Omo kiro, oMungu mwakania na Labani, Omuaramu, omo nzoli. Mwamubwira ati: “Ulebaye ndeke ebyo ukendibwira Yakobo, bibye ebyuwene kutse ebituwene.”*
25 Yakobo abya iniabirihimba ehema yiwe omo kiharo ky’ebitwa, na Labani n’abaghala babo babya ibabirihimba esyohema syabo omo kiharo ky’ebitwa kye Gileadi. Neryo Labani mwayasungana na Yakobo.
26 Labani mwabwira Yakobo ati: “Mughukakolaki? Busanaki mukaniteba n’eriheka abali baghe ng’abandu abalyahekawa omughulu w’amalwa?
27 Ulyanitswako busanaki? Busanaki mughukaniteba n’erighenda usighutanibwira? Nga ulyanilagha, niriendikuleka ughende n’obutseme, itunemukwimbira n’erikuwatira akaghoma n’enanga.
28 Aliwe, sighutamba akanya k’eriha abitsikulu baghe n’abali baghe b’ebizu. Mughukakola ng’omukiru.
29 Niri n’obutoki bw’erikukolera muhanda, aliwe oMungu wa baba waghu mwakanibwira omo kiro ati, ‘Ulebaye ndeke ebyo ukendibwira Yakobo, bibye ebyuwene kutse ebituwene.’
30 Namalangira ngoko ulyaghenda kundi ulue iwabiryanza kutsibu erisuba eyiri baba waghu. Neryo ulyiba emiungu yaghe yo busanaki?”
31 Neryo Yakobo mwasubirya Labani ati: “Mungatswa kundi mungasagha. Mungayibwira niti, ‘Wangananipurako abali baghu.’
32 Oyo ukendisungako emiungu yaghu, akenditibwa. Embere sy’abaghala betu, ulebaye omo bindu ebyo niri nabyo. Wamabisungamo ekindu kyaghu, iwimyakyo.” Aliwe Yakobo abya isyasi ngoko Rakeli abiriba emiungu ya baba wiwe.
33 Neryo Labani mwingira omo hema ya Yakobo, omo hema ya Lea, n’omo hema y’abaghombe babiri ba Yakobo ab’obukali, aliwe mwatasunga y’omo. Mwabya abilua omo hema ya Lea, mwingira omo hema ya Rakeli.
34 Oko ndambi eyo, Rakeli abya iniabirimya esyosanamu sy’eterafimu n’erihirasyo omo katiri k’oko kitumbi ky’oko ngamia, neryo abya inianikere kusyo. Neryo Labani mwarondyasyo omo hema yosi ya Rakeli, aliwe mwatasungasyo.
35 Neryo Rakeli mwabwira baba wiwe ati: “Isiwahitana mukama waghe, sinenditoka erihangana embere syaghu, kundi niri oko biro byaghe.”* Neryo Labani mwasondya-sondyasyo, aliwe mwatasungasyo.
36 Neryo Yakobo mwahitana kutsibu, amatsuka eribugha-bugha oko Labani. Yakobo mwabwira Labani ati: “Mbwire ekosa yaghe, n’erilolo erikaleka iwanikwamirira ighunahitene kutsibu.
37 Wamabya wasondya-sondya omo bindu byaghe, wanamabanamo ebindu byaghu? Hirabyo aha embere sy’abaghala betu n’abaghala benyu, batusohe itwe babiri.
38 Omo myaka 20 eyo namatabugha ewaghu, esyombuli syaghu n’esyombene syaghu sisyesyatatorohya, kandi sindinatalya oko mbangale syaghu.
39 Sinirinatakuletera enyama eyiritibawa n’enyama y’omoli. Iyikabya yalibwa, inalw’inasubya y’oho. Enyama iyikabya yabibwa omw’itungyi, kutse omo kiro, ighukanilihisayayo.
40 Omwisi iniakanipika omw’itungyi n’embeho omo kiro. Isindiyato.
41 Munabugha ewaghu emyaka 20. Munakukolera omo myaka 14 busana n’abali baghu babiri, n’emyaka 6 busana n’eritsunga esyonyama syaghu. Kandi muwabindula omusahara waghe w’engendo ikumi.
42 OMungu wa baba waghe, oMungu wa Abrahamu, oMungu oyo Isaka asaghire, ngatabya haghuma naghe ulyendinisubulya ebyala bisa. OMungu mwakalangira ngoko ngaghalawa kandi ngoko ngakola kutsibu, kyo kiryaleka iniakuhayira omo kiro.”
43 Neryo Labani mwasubirya Yakobo ati: “Abakali aba si ni bali baghe, n’abana aba ni bitsikulu baghe, n’esyonyama esi ni syaghe, n’obuli kindu ekyo ukalangira hano ni kyaghe n’abali baghe. Neryo munabwire mo ngendisonda eribakolera muhanda, ibo n’abana babo?
44 Neryo, asa, ingye naghu tukole endaghane, n’endaghane eyo ikendibya ikatwibukya ebyo tukendilighiranako.”*
45 Neryo Yakobo mwimya eribwe, amimaniaryo ng’enduyi.
46 Neryo Yakobo mwabwira abaghala babo ati: “Mutole amabwe.” Mubimya amabwe, bamatondekagho mo kilundo. N’enyuma sy’aho, mubalira akalyo endata sy’ekilundo ekyo ky’amabwe.
47 Neryo Labani mwahula ekilundo ekyo mo Yegari-sahaduta,* aliwe Yakobo mwahulakyo mo Galeedi.*
48 Labani mwabugha ati: “Ekilundo eki kibye kikatwibukya* ebyo twamabilaghana munabwire, ingye naghu.” Kyo kyaleka iniahulakyo mo Galeedi.
49 Kandi mwahulakyo mo Akaleberyo k’Omuteya, kundi mwabugha ati: “Yehova abye akatulebya omughulu obuli mundu ali bwiwe.
50 Wamabikolera abali baghe bo muhanda kandi wamimirya kubo kw’abandi bakali, nomo hangabya isihali omundu oyukalangira, wibuke ngoko oMungu oyuli mwimiri* omo kati-kati kaghe naghu iniakendilangira.”
51 Neryo Labani mwabwira Yakobo ati: “Ekilundo ky’amabwe si kyeki, n’enduyi eyo nirimanaya omo kati-kati kaghe naghu yeyi.
52 Ekilundo eki ky’amabwe n’enduyi eyi bikakanganaya ngoko ingye sinendisyakirukabyo eriyakukolera muhanda, naghu siwendikirukabyo erisyanikolera muhanda.
53 OMungu wa Abrahamu na Nahori, oMungu w’abotata wabo atutswere.” Neryo Yakobo mwalapa omo rina ry’Oyo baba wiwe asaghire.*
54 Enyuma sy’aho, Yakobo mwaherera obuhere omo kitwa n’eribirikira abaghala babo basyalye oko kalyo.* Neryo mubalya, bamaghotsera omo kitwa.
55 Neryo Labani mwabuka omo tututu, amaha abitsikulu* biwe n’abali biwe b’ebizu, n’eribatsumula. Labani mwabya abikola atya, amasuba ewiwe.
Amaelezo awehikwa
^ Kutse “emiungu y’ekihanda; esyosanamu.”
^ Ni bugha ambu, Efrati.
^ Kutse “abatunga.”
^ Kinywa kwa kinywa, “Uyiteghaye isiwabwira Yakobo ekibuya, kutse ekibi.”
^ Kinywa kwa kinywa, “niriko ekyo abakali babeghere eribyako.”
^ Kutse “yikendibya ng’omwimiri omo kati-kati ketu; yikendibya ng’omutemwe omo kati-kati ketu.”
^ Ni kinywa ky’Ekiaramu ekikamaanisaya “ekilundo ky’obwimiri.”
^ Ni kinywa ky’Ekiebrania ekikamaanisaya “ekilundo ky’obwimiri.”
^ Kutse “kibye mwimiri omo kati-kati ketu; kibye mutemwe omo kati-kati ketu.”
^ Kutse “mutemwe.”
^ Kinywa kwa kinywa, “omo buba bwa baba wiwe Isaka.”
^ Kinywa kwa kinywa, “mukati.”
^ Kinywa kwa kinywa, “abana b’obulume.”
