Enzuko 37:1-36

  • Esyonzoli sya Yozefu (1-11)

  • Abaghala babo Yozefu bamamutsura (12-24)

  • Bamaghulya Yozefu omo bukobe (25-36)

37  Yakobo mwaendelea erikala omo kihugho kye Kanana, eyo baba wiwe ikala ng’omugheni.  Ehistoria ya Yakobo y’eno: Omughulu Yozefu abya n’emyaka 17, abya akalisya esyonyama haghuma n’abaghala ba Bila n’aba Zilpa, abakali ba baba wiwe. Kiro kighuma, Yozefu mwabwira baba wiwe ngoko abaghala babo banemukola emyatsi eyituwene.  Israeli abya anzire Yozefu kulenga abaghala biwe bosi kundi amubuta iniabiribya musyakulu. Neryo, mwamusoneserya ekanzu* eyuwene kutsibu.  Omughulu abaghala babo balangira ngoko baba wabo amwanzire kubalenga, mubamupona. Mubatabya bakabugha naye ndeke.  Enyuma sy’aho, Yozefu mwalota enzoli, neryo mwabwirayo abaghala babo. Ekyo mukyaleka ibatasyamupona kutsibu.  Mwababwira ati: “Kisi, muhulikirire, ngababwira ebyo niryalota.  Mungalota itune emoli, itunemusenga emighanda y’engano. Neryo omughanda waghe mwahangana, amimana, n’emighanda yenyu yamatimba oko mughanda waghe, yamakukama embere syagho.”  Abaghala babo mubamubwira bati: “Ni bugha ambu ukataka eritubwira uti ukendiyiyiramo mwami n’eritutabala?” Ekyo nakyo mukyaleka ibatasyamupona kutsibu, ni bugha ambu busana n’enzoli yiwe n’ebyo ababwira.  Enyuma sy’aho, mwalota eyindi nzoli. Mwakaniryayo abaghala babo, ati: “Kandi mungalota. Omwisi, omughenda, n’esyongununu 11 silue sikakukama embere syaghe.” 10  Mwabwira enzoli eyo yo baba wiwe n’abaghala babo, neryo baba wiwe mwamuhayira n’erimubwira ati: “Enzoli yaghu eyi ikamaanisayaki? Ni bugha ambu uti ingye, mama waghu, n’abaghala benyu tukendisyakukama n’erihira obusu oko kitaka embere syaghu?” 11  Abaghala babo mubamutsura, aliwe baba wiwe mwabika ebinywa ebyo omo mutima. 12  Abaghala babo mubayalisya esyonyama sya baba wabo hakuhi ne Shekemu. 13  Enyuma sy’aho, Israeli mwabwira Yozefu ati: “Abaghala benyu sibanemulisirya hakuhi ne Shekemu! Asa ngakutuma eyo bali.” Naye mwabwira baba wiwe ati: “Inga baba!” 14  Neryo baba wiwe mwamubwira ati: “Kisi, uyalebaye abaghala benyu nga banuwene. Ukendilebya esyonyama nga sineyo siti, neryo iwasyambwira.” Neryo mwamutuma. Mwalua omo musya* we Hebroni, amaya e Shekemu. 15  Enyuma sy’aho, omulume mughuma mwamusunga inianemulaba-laba omo ririma. Mwamubulya ati: “Ukarondaki?” 16  Naye mwamusubirya ati: “Ninemurondya abaghala betu, kisi unibwire nga banemulisirya hayi.” 17  Omulume oyo mwamusubirya ati: “Babirilua hano, aliwe mungowa bakabugha bati, ‘Tuye e Dotani.’” Neryo Yozefu mwakwamirira abaghala babo, mwayabeya e Dotani. 18  Neryo mubamulangirira hali. Embere ahike aho bali, mubatsuka erimusohera bati bakendimwita. 19  Neryo mubabwirana bati: “Omulume w’esyonzoli yolya, anemwasa. 20  Mwase tumwite, tumughuse omo kyuna kighuma ky’amaghetse, neryo tukendibugha tuti enyama y’omoli eyikalire muyikamulya. Neryo aho tukendilangira esyonzoli siwe nga sinemwendibererera.” 21  Rubeni mwabya abyowa ekyo, mwasonda erimubalya. Mwabugha ati: “Isitwamwita.”* 22  Rubeni mwababwira ati: “Isimuta omusasi, mumughuse omo kyuna ky’amaghetse ekiri omo mbwarara, aliwe isimwamuhutalaya.”* Abya akasonda erimubalya atoke erimusubulirya baba wiwe. 23  Yozefu abere abinahika eyiri abaghala babo, mubamulusya ekanzu yiwe eyuwene kutsibu eyabya ambite. 24  Neryo bamamuhamba n’erimughusa omo kyuna ky’amaghetse. Oko mughulu oyo, ekyuna ekyo sikyabyamo amaghetse. 25  Enyuma sy’aho, mubikala, bamalya. Aho n’aho mubalangira omulondo w’Abaismaeli ababya bakalua e Gileadi. Esyongamia syabo syabya isinahekire amatsitsi w’elabdanumu, akaluma, n’ebikuku by’omuti ebirimo amatsitsi. Babya bakandaghalira e Misri. 26  Neryo Yuda mwabwira abaghala babo ati: “Tukendibana endundi yahi twamita mughala wetu, n’eribisa omwatsi oyo? 27  Tumughulaye oko Baismaeli, isitwamukolera muhanda. Ni mughala wetu, omusasi wetu.”* Neryo abaghala babo mubamuhulikirira. 28  Abakomersa be Midiani babere bahika aho bali, mubalusya Yozefu y’omo kyuna ky’amaghetse, bamamughulya oko Baismaeli. Mubamughulya ebihande 20 by’efeza.* Neryo Abaismaeli mubamutwala e Misri. 29  Enyuma sy’aho, omughulu Rubeni asuba eyiri ekyuna ky’amaghetse, mweya Yozefu isyakiri mukyo. Neryo mwatulanga esyongyimba siwe. 30  Mwabya abisuba eyiri abaghala babo, mwabugha ati: “Omwana syakiri omo kyuna. Rero ngendiyira niti?” 31  Neryo mubimya ekanzu ya Yozefu, bamakera embaya, n’erihira ekanzu yiwe eyo omo musasi w’embaya eyo. 32  N’enyuma sy’aho, mubatumira baba wabo y’ekanzu eyo n’omulaghe owakabugha ati: “Mutukasunga ekanzu eno. Uterilebya nga si kanzu ya mughala waghu.” 33  Neryo mwalebyayo n’eribugha ati: “Ni kanzu ya mughala waghe, enyama y’omoli yabirimulya. Yozefu abiritulangwa mo bihande-bihande!” 34  Neryo Yakobo mwatulanga esyongyimba siwe, amambala olukimba lw’esaki* omo mbindi, amalira mughala wiwe omo biro bingyi. 35  Abaghala biwe bosi n’abali biwe bosi mubasonda erimukirania, aliwe mwataligha erikiranibwa. Mwabya akabugha ati: “Ngendindaghalira omo Yisinda* ngalira mughala waghe!” Neryo mwaendelea erilira mughala wiwe. 36  Abamidiani babere bahika e Misri, bamaghulya Yozefu yo Potifari. Potifari abya mukulu oko bwikalo bw’omwami Farao, kandi abya mukulu w’abasuda ababya bakatsunga omwami Farao.

Amaelezo awehikwa

Kutse “olukimba luli.”
Kutse “ribanda.”
Kutse “Isitwita enafsi yiwe.”
Kutse “isimwamuhirako ebyala.”
Kinywa kwa kinywa, “munyoku wetu.”
Ni kindu ky’obughuli ekikalua omo kitaka.
Kutse “epiri; olukimba lw’ekiriro.”
Kutse “Sheoli,” ni bugha ambu, eyisinda y’abandu bosi.” Ulebaye Amaana w’ebinywa.