Enzuko 41:1-57
41 Habere habihwa emyaka ibiri, Farao mwalota inianimene hakuhi n’Olusi lwe Nile.
2 Mwalangira esyonde 7 esyuwene kandi esinenehire sikalua omo Nile. Neryo musyatsuka erirya ebiti oko musike-sike we Nile.
3 Mwalangira n’esindi nde 7 esituwene kandi esibondire sikalua omo Nile. Syabya enyuma w’esyonde esinenehire. Neryo musyimana oko musike-sike we Nile, hakuhi n’esinenehire.
4 Neryo esyonde esituwene kandi esibondire musyatsuka erirya esyonde 7 esyuwene kandi esinenehire. Neryo Farao mwatsumbuka.
5 Kandi abere abitasyaghotsera, amalota eyindi nzoli. Mwalangira engano nguma eyasako amakundi 7 awaboghire kandi aghuwene.
6 Kandi muhalasa eyindi ngano eyiriko amakundi 7 awataboghire kandi awabiryuma busana n’ekighunga ekikasira oko luhande lw’eyo ryuba rikasira.
7 Neryo amakundi w’engano eyo awataboghire mwatsuka erimera amakundi 7 awaboghire kandi aghuwene. Farao abere abitsumbuka, mwaminya ngoko ni nzoli.
8 Omo tututu, Farao abya iniabirihangya-hangya. Neryo mwabugha ati bayende abakumu bosi be Misri n’abalume bosi b’amenge. Farao mwababwira ebyo alyalota. Aliwe muhatasungika oyo watoka erimubwira amaana w’esyonzoli siwe.
9 Neryo omukulu w’abakatengera omwami y’obwabu mwabwira Farao ati: “Munabwire, namaghungama amalolo waghe.
10 Kiro kighuma, Farao mwahitana oko baghombe biwe, neryo mwanighusa omo ngomo y’omukulu w’abasuda abakatsunga omwami, ingye n’omukulu w’abakahuka emikati.
11 Enyuma sy’aho, itwe bosi mutwalota esyonzoli omo kiro kighumerera. Enzoli y’obuli mughuma w’okw’itwe yabya n’amaana wayo.
12 Neryo twabya itune n’omulwana Omuebrania. Abya mughombe w’omukulu w’abasuda abakatsunga omwami. Twabere twabimukanirya esyonzoli syetu, mwatubwira amaana wasyo.
13 Neryo emyatsi muyaghenda ngoko anatubwira: Ingye munasubibwa omo mubiiri waghe, aliwe oghundi mwahanikwa.”
14 Neryo Farao mwabugha ati bayende Yozefu. Neryo mubalw’ibayamulusya omo ngomo.* Yozefu mwatwa esyonzwiri n’esyonderu, amambala esindi ngyimba, neryo amaya eyiri Farao.
15 Neryo Farao mwabwira Yozefu ati: “Mungalota, aliwe sihetabya oyulyatoka erinibwira amaana w’enzoli yaghe. Aliwe nabiryowa ngoko iwe, omundu amabikubwira enzoli yiwe, ukalw’iwakumbulayo.”
16 Neryo Yozefu mwabwira Farao ati: “Ingye nitekumbula esyonzoli. OMungu yukendibwira Farao y’ebyuwene.”
17 Farao mwabwira Yozefu ati: “Mungalota inimene oko musike w’Olusi lwe Nile.
18 Neryo omo Lusi lwe Nile mumukasira esyonde 7 esyuwene kandi esinenehire, neryo musikatsuka erirya ebiti oko musike we Nile.
19 Kandi mungalangira esindi nde 7. Silue nyuma w’esinenehire. Silue mibondu, esituwene, kandi esibondire. Sindinatalola oko syonde esiri ng’esyo omo Misri yosi.
20 N’emibondu eyo eyituwene muyikatsuka erirya esyonde 7 esinenehire esyo niryatsuka erilota.
21 Aliwe musikabya syabiryasyo, nibya omundu isyangaminya ngoko musikanalya esyonde esinenehire esyo. Silwe muhanda ngoko sinalwe. Neryo mungatsumbuka.
22 “Enyuma sy’aho, mungalota oko ngano nguma ikunemulasa amakundi 7 awaboghire kandi aghuwene.
23 N’enyuma sy’aho, muhakalasa eyindi ngano, eyilueko amakundi 7. Amakunndi ayo abya umire, isyaboghire, ekihunga ekikasira oko luhande lw’eyikasira eryuba ikyabiryumyayo.
24 Neryo amakundi ayo awataboghire mwakatsuka erimera amakundi 7 aghuwene. Neryo mungabwira abakumu ebyo niryalota, aliwe sihetabya oyulyatoka erinikumbulirabyo.”
25 Neryo Yozefu mwabwira Farao ati: “Esyonzoli sya Farao ni nzoli nguma, kandi amaana wasyo ni maghumerera. OMungu w’ekwenene abirikangania Farao ebyo akendikola.
26 Esyonde 7 esyuwene ni myaka 7, n’amakundi 7 awaboghire ni myaka 7. Esyonzoli esyo ni nzoli nguma kandi siri n’amaana maghumerera.
27 Esyonde 7 esibondire kandi esituwene esyo ulyalangira aho nyuma ni myaka 7, n’amakundi 7 awatemo kindu awabya iniabiryuma busana n’erihunga erikasira oko luhande lw’eyikasira eryuba ni myaka 7 y’enzala.
28 Ngoko niryabwira Farao, oMungu w’ekwenene abirikangania Farao ekyo akendikola.
29 “Omo kihugho kyosi kye Misri, mukendibya akalyo kanene omo myaka 7.
30 Emyaka eyo yikendisyabya yabihwa, enzala yikendisyabya omo myaka 7, n’abandu bakendisyabirirwa ngoko muhanabya emyaka 7 y’akalyo kanene, n’enzala eyo ikendisyatsandya ekihugho.
31 Nibya abandu sibendisyibuka ngoko omo kihugho mwanabya emyaka y’akalyo kanene, kundi enzala eyo ikendisyakala kutsibu.
32 Farao mwakalota enzoli eyo yo ngendo ibiri kundi oMungu w’ekwenene abiriyisogha ngoko akendikola ebyosi ebyo, kandi hakisiya hake oMungu iniaberereryabo.
33 “Neryo Farao arondaye omulume w’ehakili n’owamenge, amuyire mo mwimaniri w’ekihugho kye Misri.
34 Farao ayire luba, ahireho abakulu omo kihugho kyosi. Bakendibya bakasongya-songya ekighuma ky’ebitano ky’ebyalya ebikendibya bikera e Misri omo myaka 7 y’akalyo kanene.
35 Babye bakakuma-kuma akalyo kosi omo myaka eyuwene eyikasa. Babye bakabikako omo madepo awimanirwe na Farao. Kandi ebyalya ebyo bibye bikabikwa ndeke omo madepo ayo.
36 Akalyo ako kakendisyawatikya abandu omo myaka 7 y’enzala eyikendisyabya omo kihugho kye Misri, kandi kakendisyaleka abandu n’esyonyama ibatahola omo nzala.”
37 Farao n’abaghombe biwe bosi mubatsemera omwatsi oyo.
38 Neryo Farao mwabwira abaghombe biwe ati: “Hanganabanika oghundi mulume oyuli ng’oyu, oyuliko ekirimu ky’oMungu?”
39 Neryo Farao mwabwira Yozefu ati: “Kundi oMungu mwakakuwatikaya eriminya ebyosi ebyo, sihali omundu oyuwite ehakili n’amenge ng’awe.
40 Ukendimanira enyumba yaghe yosi. Bakendibya bakakukenga butsira buhaka. Ngendibya mukulu okw’iwe kundi niri mwami, ekyo kisa.”*
41 Kandi Farao mwabwira Yozefu ati: “Ngakuyira mo mukulu w’ekihugho kyosi kye Misri.”
42 Neryo Farao mwalusya embuka* yiwe eyikakolesibawa erihira oko kindu kw’ekikumo, amambalyayo Yozefu oko munwe. Kandi mwamwambalya esyongyimba sy’ekitani ekyuwene, mwamwambalya n’eshenete y’ehoro omo bikya biwe.
43 Kandi Farao mwamusambirya omo mutoka wiwe w’akabiri w’olukengerwa. Neryo omutoka oyo abya akaghenda abandu abali embere siwe ibanemubugha omo mulenge muli bati, “Avreke!”* Farao kw’amuyira atya mo mukulu omo kihugho kyosi kye Misri.
44 Kandi Farao mwabwira Yozefu ati: “Niri Farao. Aliwe omundu syangakola omwatsi wosi-wosi* omo kihugho kye Misri utitamuhamulira.”*
45 Enyuma sy’aho, Farao mwaha Yozefu erina Zafenati-panea. Mwamuha na Asenati, mwali wa Potifera, omuhereri we Oni,* mo mukali wiwe. Neryo Yozefu mwatsuka erimanira* ekihugho kye Misri.
46 Yozefu abya n’emyaka 30 omughulu atsuka erikolera* Farao, omwami we Misri.
Yozefu abere abilua ahali Farao, mwatimba omo kihugho kyosi kye Misri.
47 Omo myaka 7 y’akalyo kanene, ekihugho mukyeramo akalyo kanene.
48 Omo myaka 7 eyo, mwabya akakuma-kuma akalyo omo kihugho kyosi kye Misri n’erihirako omo madepo awabya omo miyi. Mwabya akabika omo buli muyi mw’akalyo akalua omo malima awatimbire oko miyi eyo.
49 Yozefu mwaendelea eribika akalyo kanene kutsibu. Kabya kanene ng’omutsanga w’omo ngetse. Mubahika n’oko kika ky’erileka eripimako, kundi isibangasyatoka.
50 Embere omwaka w’ekwanza w’enzala atsuke, Asenati mwali wa Potifera, omuhereri we Oni,* abya iniabiributira Yozefu y’abana babiri b’obulume.
51 Yozefu mwahula akambere kiwe mo Manase,* kundi mwabugha ati, “OMungu abirileka inibirirwa amaghali waghe wosi n’enyumba yosi ya baba waghe.”
52 Mwahula omwana w’akabiri mo Efraimu,* kundi mwabugha ati, “OMungu abirimba abana banene omo kihugho ekyo naghalawamo.”
53 Emyaka 7 y’akalyo kanene omo kihugho kye Misri muyahwa.
54 Neryo emyaka 7 y’enzala muyatsuka ngoko Yozefu anabugha. Enzala muyabya omo bihugho byosi, aliwe omo kihugho kyosi kye Misri imune akalyo.
55 Enzala yabere yabipika abandu bosi b’omo kihugho kye Misri, mubayalakira Farao bati abahe akalyo. Neryo Farao mwabwira Abamisri bosi ati: “Muye eyiri Yozefu, mukole ekyosi-kyosi ekyo akendibabwira.”
56 Enzala muyakala omo bihugho byosi. Neryo Yozefu mwakingula amadepo wosi n’erighulya Abamisri b’akalyo, kundi enzala yabya iyabirikala omo kihugho kye Misri.
57 Abandu omo bihugho byosi mubabya bakasa e Misri bakasyaghula akalyo oko Yozefu, kundi enzala yabya iyabirikala kutsibu omo bihugho byosi.
Amaelezo awehikwa
^ Kinywa kwa kinywa, “kyuna; buhya.”
^ Kutse “busana n’ekitumbi kyaghe ky’obwami kisa.”
^ Kutse “ebage; epeta.”
^ Alinga ni kinywa ky’erisaba abandu erikangania omundu y’olukengerwa n’erimusikya.
^ Kinywa kwa kinywa, “syangasumba ebyala biwe kutse ebisandu biwe.”
^ Kutse “utitamuha oruhusa.”
^ Ni bugha ambu, Heliopolisi.
^ Kutse “eritimba omo.”
^ Kinywa kwa kinywa, “erimana embere sya.”
^ Ni bugha ambu, Heliopolisi.
^ Ni bugha ambu “oyukaleka omundu inibirirwa.”
^ Ni bugha ambu “eributa kabiri.”
