Engulu mbuya eyahandikawa na Luka 6:1-49

  • Yesu, ni “Mukama we Sabato” (1-5)

  • Omulume w’ebyala ebilehemire akalamibawa (6-11)

  • Abakwenda 12 (12-16)

  • Yesu akakangiriraya n’erilamya (17-19)

  • Obutseme n’obulighe (20-26)

  • Eryanza esyonzighu (27-36)

  • Muleke eribya mukatswera (37-42)

  • Omuti akaminyirawa oko matunda wagho (43-45)

  • Enyumba eyihimbire ndeke; enyumba eyitawite efondasyo eyisikire (46-49)

6  Omo kiro ky’Esabato, Yesu abya inyanemulaba omo malima w’engano. Abigha biwe babya bakatwa amakundi w’engano, ibanyughusulagho omo byala byabo n’eriryagho.  Abafarisayo balebe, mubabugha bati: “Busanaki mukakola ekyo Emighambo ikaghanaya erikola ekiro ky’Esabato?”  Nikwa Yesu mwabasubirya ati: “Simwemwatasoma ekyo Daudi akola omughulu iye n’abalume ababya naye bakwa enzala?  Ngoko mwingira omo nyumba y’oMungu bamamuha emikati eyibuyirire* amalyayo n’eriha kuyo kw’abalume ababya naye? Erikwamana n’Emighambo, si habya omundu oyo wabya ahamulirwe erirya oko mikati eyo. Abahereri basa bo babya bahamulirwe erirya kuyo.”  Neryo mwabwirabo ati: “Omughala w’omundu, ni Mukama w’Esabato.”  Oko yindi Sabato mwingira omo sinagogi,* amatsuka erikangirirya. Mwabya omulume oyo ebyala biwe by’amali byabya ibilehemire.  Neryo abakangirirya b’Emighambo n’Abafarisayo mubatungerera Yesu bakalebya ng’anemwendilamya omundu omo kiro ky’Esabato; batoke eribana ekyangaleka ibamutsongera.  Nikwa Yesu mwaminya ebyo bakalengekanaya. Neryo mwabwira omulume ow’ebyala ebilehemire* oyo ati: “Hangana, wimane omo kati-kati.” Naye mwahangana, amimanaho.  Neryo Yesu mwabugha nabo ati: “Balume, ngababulaya; omo Mighambo kinahamulirwe ekiro ky’Esabato erikola ekibuya kutse erikola ekibi, erilamya engebe* kutse eriheryayo?” 10  Yesu mwabya abitimbya ameso n’erisamalira abosi, mwabwira omulume oyo ati: “Lingola ebyala byaghu.” Naye mwalingolabyo. Neryo ebyala biwe, mubyalama. 11  Mubahitana oko Yesu ko kutsibu. Kandi mubatsuka eribulania nga bakole Yesu yo bati. 12  Omo biro ebyo, Yesu mwaya oko kitwa akayasaba. Obutuku mubwakya inyanemusaba oMungu. 13  Bwabere bwakya, mwabirikira abigha biwe aho ali. Neryo mwasombola mubo abandu 12, amabahula mo bakwenda: 14  Simoni oyo kandi ahula mo Petro, na Andrea mughala wabo. Yakobo, Yohana, Filipo, Bartolomayo, 15  Matayo, Toma, Yakobo mughala wa Alfayo, Simoni oyukahulawa mo “ow’omuhwa,” 16  Yuda omughala wa Yakobo, na Yuda Iskariote oyo wahotera Yesu enyuma syaho. 17  Yesu mwandaghala haghuma nabo akalua oko kitwa, amimana ahabondere. Habya endeko nene y’abigha biwe n’abandu bangyi erilua omo Yudea yosi, e Yerusalema, n’omo kiharo ky’oko musike w’engetse ekye Tiro ne Sidoni. Mubasa erisyamuhulikirira n’erilamibwa oko makoni wabo. 18  Nibya n’abandu abo ebirimu bibi byabya bikaghalya, mubalamibwa. 19  N’abandu bosi babya bakasondekania erimutulako kundi obutoki bwabya bukamuluako n’eribalamya ibo bosi. 20  Neryo Yesu mwasamalira abigha biwe n’eritsuka eribugha ati: “Inywe bera mutsemire, kusangwa Obwami bw’oMungu ni bwenyu. 21  “Inywe mukwire enzala lino mutsemire, kusangwa mukendisyughutibwa. “Inywe mukalira lino mutsemire, kusangwa mukendisyaseka. 22  “Muli b’obutseme omughulu abandu bakabapona, omughulu bakabaghana n’eribatsuma, n’eribahula mo babi busana n’Omughala w’omundu. 23  Ekiro ekyo mutseme, muyitsangure omo butseme, kusangwa ekihembo kyenyu ni kinene omo lubula. Kundi emyatsi eyo, yo abotata-kulu wabo banabya bakakolera abaminyereri. 24  “Nikwa obulighe okw’inywe bateke, kundi etseme eyo muwite, eyosi y’eyo; simwendisyahabwa ebindi okw’aho. 25  “Inywe mughutire lino, muli b’obulighe; kusangwa mukendisyakwa enzala. “Inywe mukaseka lino, muli b’obulighe; kusangwa mukendisyasusumana n’eririra. 26  “Obulighe okw’inywe omughulu abandu bosi bakababughako ndeke, kusangwa abotata-kulu wabo ko banakolera batya abaminyereri b’amabehi. 27  “Nikwa ngababwira inywe munihulikirire: Isimwaleka eryanza esyonzighu syenyu n’erikolera ababaponire b’ebibuya, 28  eritsumula abakabatsuma, n’erisabira abakababwira nabi. 29  Omundu amabikuswirya oko ritema lighuma, umubindukiraye n’erindi. N’omundu amabikusaghula erikoti ryaghu, isiwamughanira n’ekanzu yaghu. 30  Obuli mundu oyukabasaba ekindu, mumuhekyo. N’omundu amabimya ebindu byaghu, isiwamutuhayabyo. 31  “Kandi ngoko mwanzire abandi ibabakolera, nenyu mukolerebo mutya. 32  “Mwamabyanza ababanzire basa, kwe imwamakola kibuya kyahi? Kusangwa nibya n’abakola-nabi bakanza abanzirebo. 33  Kandi mwamabikola ebibuya oko bakabakolera ebibuya, kwe imwamakola kibuya kyahi? Nibya n’abakola-nabi bakakola batya. 34  Kandi mwamabya mukabweka abo munasi ngoko bakendisyabasubulirya, kwe imwamakola kibuya kyahi? Nibya n’abakola-nabi, bakabweka abandi bakola-nabi, ibanasi ngoko bakendisyabasubulirya ebiringene nabyo. 35  Nikwa inywe, isimwaleka eryanza esyonzighu syenyu, erikola ebibuya, n’eribweka isimulindirire erisubuliribwa ekindu kyosi-kyosi. Aho oluhembo lwenyu ilukendibya lunene, kandi imukendibya bana b’Ow’endata Kutsibu. Kusangwa akakolera abatesima n’ababi b’ebibuya.* 36  Mubye mukakwira abandi b’obulighe, ngoko Tata wenyu naye, akakwira abandu b’obulighe. 37  “Kandi muleke eribya mukatswera abandi, nenyu isimwendisyatswerwa n’ahake. Kandi muleke eribya mukahira oko bandi k’olubanza, nenyu simwendisyahirwako olubanza n’ahake. Mubye mukaghanyira, nenyu mukendisyaghanyirwa. 38  Mubye mukahitya, n’abandu bakendisyabaha. Bakendisyabaha omo kifuko* ky’olukimba lwenyu; olulengo oluwene, olusokire, olwabiritsinga-tsingibwa, kandi olubwaghire. Kusangwa olulengo olo mukalengamo, nenyu lo munemwendisyalengerwamo.” 39  Kandi Yesu mwabwirabo eyindi mifano* ati: “Endimetime, yanganasondola eyindi ndimetime? Ababiri bosi ibakenditoghera omo kyuna, ko bite bitya? 40  Omwigha, syalengire omukangirirya wiwe; nikwa obuli mundu oyukakangiriribawa ndeke, akendisyabya ng’omukangirirya wiwe. 41  Neryo busanaki ukalangira akati akali omo riso lya mulikyenyu, nikwa ighutalangira ekitika ekiri omo riso ryaghu kwehi? 42  Wangatoka uti eribwira mulikyenyu uti, ‘Mulikyetu, leka nilusaye akati akali omo riso lyaghu,’ iwe isighulangire ekitika ekiri omo riso lyahgu? Iwe mutebya! Utsuke walusya ekitika ekiri omo riso lyaghu; imo watoka erilangira ndeke nga wangalusya uti akati akali omo riso lya mulikyenyu. 43  “Kusangwa sihali omuti oghuwene owakahetaya amatunda awatuwene; kandi sihali omuti owatuwene owangahetya amatunda aghuwene. 44  Obuli muti akaminyikala busana n’amatunda wagho. Ng’eky’erileberyako, abandu sibalyoha emitini oko miti y’amahwa; kutse eryoha emizabibu oko misaki-saki. 45  Omundu mubuya akahulukaya emyatsi mibuya omo kighona kibuya ky’omutima wiwe. Aliwe omundu mubi, akahulukaya emyatsi mibi erilua omo kighona kiwe kibi. Kusangwa obuno bwiwe bukabugha ebyoswire omo mutima. 46  “Neryo busanaki mukanyibirikira muti ‘Mukama! Mukama! nikwa isimulikola ebyo ngabugha? 47  Obuli mundu oyukasa okw’ingye, inyahulikirira ebinywa byaghe n’erikolabyo, ngendibakangya ngoko asosire. 48  Ali ng’omundu oyo wahimba enyumba. Mwatakula omo kitaka mo ndeke, amahimba efondasyo y’oko lukuka. Omughulu amaghetse abwagha, olusi mulwayiswirya oko nyumba eyo; nikwa kundi yabya ihimbire ndeke, mulutatoka erisuka-sukaniayo. 49  Nikwa oyukowa ebinywa byaghe aliwe inyatakolabyo, ali ng’omundu oyo wahimba enyumba y’oko kitaka butsira fondasyo. Olusi mulwayiswirya kuyo, nayo muyalw’iyatera. N’enyumba eyo muyatsanda kutsibu.”

Amaelezo awehikwa

Kinywa kwa kinywa, “emikati y’erikangania.”
Kutse “ebyala ebibasire.”
Kutse “obuyingo.”
Kutse “ni mwenge oko batesima n’oko babi.”
Kutse “ekikodo ky’olukimba lwenyu.”
Kinywa kwa kinywa, “emisyo.”