Engulu mbuya eyahandikawa na Matayo 5:1-48

  • AMAKANGIRIRYA W’OKO KITWA (1-48)

    • Yesu amatsuka erikangirirya oko kitwa (1, 2)

    • Emyatsi 9 eyikaleta obutseme (3-12)

    • Omunyu n’ekyakakala (13-16)

    • Yesu asa eriberererya Emighambo (17-20)

    • Amahano awalebirye erihitana (21-26), obusingiri (27-30), eritwa endwa (31, 32), erilahirya (33-37), erikisya (38-42), eryanza esyonzighu (43-48)

5  Omughulu Yesu alangira esyondeko, mwahetukira oko kitwa. Neryo abere abikala, abigha biwe mubasa eyo ali.  Neryo Yesu mwatsuka erikangirirya ati:  “Abasi ko balaghire oko Mungu batsemire, kusangwa Obwami bw’elubula ni bwabo.  “Abali n’obulighe batsemire, kusangwa bakendisyakiranibwa.  “Abali n’omutima molo batsemire, kusangwa bakendisyasighalya ekihugho.  “Abanzire eritunganene* ryo kutsibu batsemire, kusangwa oMungu akendisyabahalyo omo lulengo lunene.  “Abakakwira abandi b’obulighe* batsemire, kusangwa nabo bakendisyakwirwa obulighe.  “Abawite emitima ey’erire batsemire, kusangwa bakendisyalola oko Mungu.  “Abakakola obuholo batsemire, kusangwa bakendisyahulwa mo baghala b’oMungu. 10  “Ababiryendereribwa busana n’eritunganene batsemire, kusangwa Obwami bw’elubula ni bwabo. 11  “Muli b’obutseme omughulu abandu bakabatsuma, n’eribaghalya n’eribabughako emihanda yosi y’amabehi busana naghe. 12  Mutseme, mutsange-tsange kutsibu, kundi ekihembo kyenyu ni kinene omo lubula. Kusangwa n’abaminyereri ababyaho embere syenyu ko banendereribawa batya. 13  “Muli munyu w’ekihugho. Nikwa, omunyu amabiherya obusi bwagho, anganatasyabanabo ati kwehi? Akabya isyakiwite endundi, akaghusawa ehihya n’abandu ibalyatangiragho. 14  “Muli kyakakala ky’ekihugho. Omuyi owahimbire oko kitwa, syangabisama. 15  Sihali mundu oyukakaya etala neryo inyahirayo omo kitiri; nikwa akahirayo ahayisumbire itoke erikolerya abali omo nyumba. 16  Nenyu, muleke ekyakakala kyenyu kikoleraye embere sy’abandu, batoke erilangira emibiiri yenyu mibuya n’eripipa Tata wenyu oyuli elubula. 17  “Isimwalengekanaya muti munasa erisyabughaho Emighambo ya Musa, kutse amakangirirya w’abaminyereri. Munitasa eribughaho Emighambo eyo n’amakangirirya ayo. Aliwe, munasa eriberereryabyo. 18  Oko kwenene, ngababwira nyiti olubula n’ekihugho byanganalaba, nikwa sihali n’eherufi n’enguma, kutse enukta n’enguma ey’omo Mighambo eyikendisyalaba emyatsi yosi eyisakire yiteyabererera. 19  Neryo oyukaketa ekighuma ky’oko byalayiro bike-bike ebi, n’erikangirirya abandi erikola batya, akendisyahulwa mo muke omo Bwami bw’elubula. Nikwa oyukakwamabyo n’erikangiriryabyo, akendisyahulwa mo mukulu omo Bwami bw’elubula. 20  Oko kwenene ngababwira nyiti eritunganene ryenyu ryamatendilaba oko ry’abakangirirya b’Emighambo n’Abafarisayo, isimwendisyingira omo Bwami bw’elubula. 21  “Mwabiryowa ngoko abandu ba kera babwirawa ambu: ‘Isiwita; nikwa oyukita akendisyatonda embere sy’abatsweri.’ 22  Nikwa ingye ngababwira nyiti, oyukahitana lughumerera oko mulikyabo, akendisyatonda oko tribinali. N’omundu wosi-wosi oyukatsamba mulikyabo akendisyatonda embere sy’etribinali ngulu. N’owosi-wosi oyukabwira mulikyabo ati, ‘Iwe mukiru!’ akendisyatolera eriya omo Gehena.* 23  “Neryo wamabya ighukaleta ekihembo kyaghu oko kiherero, neryo iwibuka ngoko omulikyenyu anakuhiteneko, 24  usighe ekihembo kyaghu oko kiherero, ughende eyiri omulikyenyu, usungane naye. Utsuke wakola obuholo haghuma naye, neryo usubule n’erileta ekihembo kyaghu embere sy’ekiherero. 25  “Wamabya ighuwite olubanza n’omundu mulebe, wanguhe erisondya obuholo haghuma naye imukine omo nzira y’etribinali. Ukole utya omundu oyo syakukolaye oko mutsweri, n’omutsweri inyakuhira omo byala by’abapolisi, neryo iwahirwa omo muliki. 26  Kwenene-kwenene ngakubwira, siwangalua omo muliki utewaliha n’olufranga luke* kutsibu olwangasighalira. 27  “Mwabiryowa ngoko kyabughawa kiti: ‘Isiwasingira.’ 28  Nikwa ingye ngababwira nyiti, obuli mundu oyukalola embere erisamalira omukali akayitsutsa omukali oyo, akabya inyamabisingira naye omo mutima wiwe. 29  Neryo eriso ryaghu ly’amali lyamabileka iwatwikala, ukuleryo n’erighusalyo. Kusangwa kyowene eriherya ekitsuko kyaghu kighuma omo mwanya w’omubiri waghu wosi erighuswa omo Gehena.* 30  Kandi ebyala byaghu by’amali byamabya ibikaleka iwatwikala, utwebyo n’erighusabyo hali. Kusangwa kyowene eriherya ekitsuko kyaghu kighuma omo mwanya w’omubiri waghu wosi erighuswa omo Gehena.* 31  “Kandi mukyabuwa kiti: ‘Oyukatwa endwa na mukali wiwe, litolere inyamuha ebaruha y’eritwa endwa.’ 32  Aliwe ingye ngababwira nyiti, obuli mundu oyukatwa endwa na mukali wiwe, kite busana n’obusingiri,* akamuhira omw’ilengwako ry’erikola obusingiri. N’omundu amabitahya omukali oyulyatwa endwa, akabya iniamasingira. 33  “Kandi, mwabiryowa ngoko abandu ba kera babwirawa ambu: ‘Litolere iwaberererya ebyo ulyalapa. Ebyo wabiriyilagha embere sya Yehova* litolere iwaberereryabyo.’ 34  Nikwa ngababwira nyiti: Isiwalapa n’ahake oko lubula, kusangwa ni kitumbi ky’Obwami ky’oMungu; 35  kutse oko kihugho kusangwa ni kitumbi ky’ebisando biwe; kutse oko Yerusalema kusangwa ni muyi w’Omwami mukulu. 36  Isiwalapa busana n’omutwe waghu, kundi siwangatoka eribindula oluywiri lwaghu n’olughuma mo lwero kutse mo lw’iraghulu. 37  Mwamabibugha muti, ‘Inga,’ ngambe iyabya inga. Mwamabibugha muti, ‘Iyehe,’ ngambe iyabya iyehe. Ebilabire okw’ebyo bikalua ew’omubi. 38  “Mwabiryowa ngoko kyabughawa kiti: ‘Eriso busana n’eriso, n’erino busana n’erino.’ 39  Nikwa ngababwira nyiti: Isiwalwa n’oyukakukola nabi. Aliwe omundu amabikuha erikofi oko ritema lyaghu ly’amali, iwamubindukirya n’erindi. 40  Kandi omundu amabisonda erikutwala oko tribinali, akasonda erimya olukimba* lwaghu, iwalw’iwamuha n’erikoti. 41  Kandi omundu w’ehamuli amabikubwira ati umukolere omwatsi mulebe n’erighenda naye ekilometre kighuma, ughende naye ebilometre bibiri. 42  Omundu amakusaba ekindu, isiwamwimakyo. Omundu amabibugha ati umubweke, isiwaghana erimubweka. 43  “Mwabiryowa ngoko kyabughawa kiti: ‘Litolere iwanza mulikyenu n’eripona enzighu yaghu.’ 44  Nikwa ingye ngababwira nyiti: Isimwaleka eryanza esyonzighu syenyu n’erisabira abakabaghalaya. 45  Mwamakola mutya imukendikangania ngoko muli bana ba Tata wenyu oyuli elubula. Kusangwa akaha eryuba liwe oko babi n’oko babuya, kandi akaha embula yiwe oko batunganene n’oko batatunganene. 46  Kusangwa mwamabyanza ababanzire basa, imukendisyabana ekihembo kyaki kwehi? N’abakalihisaya ebitasi* ko batekola batya kwehi? 47  Kandi mwamabya mukaramukya abalikyenyu basa, imwamakolaki ekyo abandi batekola kwehi? Abandu b’ebihanda ko batekola batya kwehi? 48  Mutolere imwahika-hikana, ngoko Tata wenyu w’elubula ahika-hikene.

Amaelezo awehikwa

Kinywa kwa kinywa: “Abakwire enzala n’enyota y’eritunganene.”
Kutse “abakaghanyira abandi.”
Kutse “ekwadrani ni bugha ambu, ekitsere ky’obughuli buke kutsibu oko bindi.” Ulebaye endomeko B14.
Omo Kigiriki ni por·nei’a. Ulebaye amaana w’ebinywa.
Kutse “olukimba lw’eryambalira oko lundi.”
Kutse “abasolesya.”