1, 2. Abandu bangyi bakayibulaya batiki?

ERIGHUNGA ly’amaghetse (etsunami) lyamasambula omulongo mulebe. Omulume oyuli n’embundu amahutirya y’omo kisomo, amahutalya n’er’ita abandu bangyi. Omumama mughuma amahola busana n’obukoni bw’akasere, n’erisighania esyongubi itano.

² Omughulu hakabya emyatsi y’obulighe eyiri ng’eyo, abandu bangyi bakayibulaya bati, “busana naki?” Abangyi bakayibulaya ekikaleka ekihugho ikyusula mw’eriponana n’eriaghalwa nga niki. Naghu unewatayibulya utya?

3, 4. (a) Habakuki mwabulya Yehova y’amabulyo wahi? (b) Yehova mwamusubirya atiki?

³ EBiblia yikakanaya oko bandu ababya n’erikirirya eriwatire yiti nabo mobayibulya amabulyo awali ng’ayo. Eky’erileberyako, omuminyereri Habakuki mwabulya Yehova ati: ‘Busana naki ukaleka inalangira ebibi? Busana naki ukasamalira obubi kwehi? Busana naki obuherya n’omwagha biri embere syaghe? Kandi busana naki hali amalwa, n’erineghena?’​—Habakuki 1:3, NWT.

⁴ Omo Habakuki 2:2, 3, tukasomamo ebyo Mungu asubiraya oko mabulyo wa Habakuki n’omulaghe wiwe ow’eribughaho emibere ey’omughulu oyo. Yehova anzire abandu bo kutsibu. EBiblia yikabugha yiti: “Akabateghaya.” (1 Petero 5:7) OMungu aponire eriaghalwa lyo kutsibu kutulenga. (Isaya 55:8, 9) Busana n’ekyo, tukanaye oko libulyo lino: Busana naki hali amaghali mangyi omo kihugho?

5. Abakangirirya bangyi b’ebisomo bakabugha batiki oko maghali? Aliwe eBiblia yikabugha yitiki?

⁵ Abapastere, abape, n’abandi bakangirirya b’ebisomo bakabugha bati eriaghalwa ly’abandu n’isonda ly’oMungu. N’abandi banganabugha bati ebyosi ebikahikira omundu, ng’omughulu emyatsi y’obulighe ikamuhikira, byabya ibyabiriteghekanibwa n’oMungu kandi bati sitwangaminya ekikaleka ibyabya. Nibya n’abandi bakabugha bati abandu, n’abana balere bakahola batoke eriyabya haghuma n’oMungu elubula. Aliwe ekyo si kwenene. Yehova yuteleta ebindu bibi. EBiblia yikabugha yiti: “Kibye hali oko Mungu erikola ebibi, n’oko Mutoki w’Ebyosi erihalya!”​—Yobu 34:10.

6. Ekikaleka abandu bangyi ibalegha oMungu busana n’eriaghalwa eliri omo kihugho niki?

⁶ Abandu bangyi bakalegha oMungu busana n’eriaghalwa lyosi eliri omo kihugho kundi bakalengekanaya bati Iye yukatabala ekihugho. Aliwe ngoko tw’igha omo Sura 3, oyukatabala ekihugho kino kwenene ni Sitani Diabolo.

7, 8. Busana naki hali amaghali mangyi omo kihugho?

⁷ EBiblia yikatubwira yiti “ekihugho kyosi kiri omo butoki bw’omubi oyu.” (1 Yoane 5:19) Sitani, omutabali w’ekihugho kino ni mundu mubi kandi ni mwiti. ‘Akatebaya ekihugho kyosi.’ (Eribisulirwa 12:9) Abandu bangyi bakakwama emibere yiwe. Eyo ni nguma y’oko syonzumwa esikaleka ekihugho ikyusula mw’amabehi, eriponana, n’olutsatsuho.

⁸ Hane esindi nzumwa esikaleka ihabya amaghali mangyi omo kihugho. Adamu na Eva babere babighana ery’owa oMungu, mobasighalirya abana babo b’erilolo. Neryo busana n’erilolo, abandu bakaghalaya abandi  bandu. Ngendo nyingyi bakasonda eriyiyira mo b’omughaso kulenga abandi. Bakahunzana, bakaya oko malwa, n’erinubya abandi. (Omugambuli 4:1; 8:9) Oko kandi katambi abandu bakaghalawa busana ‘n’endambi n’ebikahika omw’itsumbukania.’ (Omughambuli 9:11, NWT) Omughulu bakabya omo mwanya mubi oko ndambi nyibi esyo, omwatsi w’obulighe (ekisida) n’ebindi bindu bibi byanganabahikira.

9. Ekyangaleka itwikirirya ngoko Yehova awite enzumwa eyitolere eyikaleka inialekerera eriaghalwa niki?

⁹ Yehova syalileta amaghali n’ahake. Sitwangamulegha busana n’amalwa, obwiti, n’erinuba. OMungu yuteleta emyatsi y’obulighe ng’emisiki, ekihunga kinene, n’erighunga ly’amaghetse. Aliwe wanganayibulya, ‘Yehova amabya iyo w’obutoki bwosi omo kihugho n’omo kyanya kyosi, busana naki syalikakiriraya ebindu bibi?’ Tunasi ngoko oMungu atutsomene kutsibu, neryo hatolere ihabya ekikaleka inialekerera eriaghalwa.​—1 Yoane 4:8.

10. Sitani mwatsongera Yehova atiki?

¹⁰ Omw’irima lye Edeni, Sitani mwatebya Adamu na Eva. Sitani mwatsongera oMungu ati ni Mutabali mubi. Mwamulegha ati abisire Adamu na Eva y’ekindu kibuya. Sitani asonda ati b’ikiriraye ngoko iye yo wangabya mutabali mubuya kulenga Yehova kandi ati sibalayire oko butabali bw’oMungu.​—Enzuko 3:2-5; lebaya Endomeko 27.

11. Tutolere itwasubirya oko libulyo lyahi?

¹¹ Adamu na Eva mobat’owa Yehova neryo mobamulolya k’omughongo. Mobalengekania bati basingene eribya bakayihamulira ekibuya n’ekibi. Yehova angakanganirye ati ngoko abakaghana erimwowa sibasingene kandi ngoko iye musa yow’asi ebitolere okwitwe?

12, 13. (a) Busana naki Yehova mwat’ita abaghana erimwowa b’aho n’aho? (b) Busana naki Yehova mwalekerera Sitani atabale ekihugho kino n’abandu eriyihiriraho amatabali?

 ¹² Yehova mwatita Adamu na Eva b’aho n’aho. Aliwe, mwabalekerera eributa abana. Neryo Yehova mwaleka abana ba Adamu na Eva bayisombolere oyo banzire bati abye mutabali wabo. Erisonda lya Yehova lyabya eryusulya omo kihugho mw’abandu abahikahikene, kandi n’omo Sitani angakolaki ekyo kyo kinemwendisyakoleka.​—Enzuko 1:28; Isaya 55:10, 11.

¹³ Sitani mwapuma Yehova embere sy’abamalaika bangyi. (Yobu 38:7; Danieli 7:10) Neryo Yehova mwalekera Sitani y’omughulu mulebe atoke erikangania eby’abugha nga nina bya kwenene. Kandi mwasighira abandu b’omughulu w’eriyihirira h’amatabali wabo omo busondoli bwa Sitani batoke erikangania nga banganatoka eriyitabala ndeke butsira eriwatikibwa n’oMungu.

14. Omughulu ow’abirilaba akakanganayaki?

¹⁴ Hamabilaba ebighonye by’emyaka, abandu ibanemusondekania eriyitabala, aliwe babiritaluka. Sitani abirilangirika ngoko ni mubehi. Abandu bayitaghire obuwatikya bw’oMungu. Omuminyereri Yeremia abya asingene akabugha ati: ‘Iwe [Yehova] nyinasi kw’enzira y’omundu siyiri omw’isi wiwe, kandi siriri omw’isi w’omundu oyukalendera erisondola olughendo lwiwe.’​—Yeremia 10:23.

15, 16. (a) Busana naki oMungu abirilekerera eriaghalwa ly’omughulu muli? (b) Busana naki lino Yehova syalyabughaho ebitsibu ebyo Sitani akaleta?

¹⁵ Busana naki Yehova akalekerera eriaghalwa lyo biro bingyi? Ekikaleka iniatakakirirya eribya ly’ebindu bibi  niki? Lyabya litolere ihalaba omughulu munene imokyalangirika ndeke ngoko obutabali bwa Sitani bwabiritaluka. Abandu babiripima esyonzira yingyi esy’eriyitabala, aliwe esyosi sy’abiritaluka. Amenge w’esiyase n’erihesa ebyuma (eteknoloji) n’omo anemulolya embere, eritswera eritatunganene, obwera, erikola ebitatolere, n’amalwa bikanyire kulenga kera. Sitwangatoka eriyitabala ndeke butsira obuwatikya bw’oMungu.

¹⁶ Aliwe lino, Yehova syangalusyaho ebitsibu ebyo Sitani akaleta. Amakola atya ikikendikangania ng’akawatikaya Sitani y’omo butabali bwiwe. Naho syangakola atya n’ahake. Kandi, abandu ibakendilengekania bati banganatoka eriyitabala ndeke ngoko Sitani abugha. Aliwe ekyo ni mabehi, kandi Yehova syangakola ekyangaleka abandu ibikirirya amabehi ayo. OMungu syalibiha n’ahake.​—Abaebrania 6:18.

17, 18. Ebyosi ebyo Sitani abiritsandya, Yehova akendisyayira ati?

¹⁷ Yehova anganakokotia ebyosi eby’abiritsanda busana na Sitani n’abandu erighana erimuhulikirira? Inga. Oko Mungu, obuli kindu kikatokekana. Yehova anasi omughulu erisubirya erihikahikene okw’imupuma lya Sitani likasyabya, na Sitani iniaminyikala ngoko ni mubehi. Neryo akendisyayira ekihugho mo paradiso, ngoko kyabya kitolere ikyabya. Abosi “abali omo masinda” bakasyalubukibawa. (Yoane 5:28, 29) Abandu sibendisyasyalwala kutse erihola. Yesu akendisyakokotya ebyosi ebyo Sitani abiritsandya. Yehova akendisyakolesya Yesu “eriherya emibiri ya Sitani.” (1 Yoane 3:8) Tukasima Yehova yo kutsibu kusangwa ali n’omutima w’erilindirira busana netu tutoke erigha erimuminya n’eriyisombolera nga twanzire tuti iye abye Mutabali wetu embere ekiro kiwe kihike. (Soma 2 Petero 3:9, 10.) N’omughulu tukaghalawa, akatuwatikaya eriyiyinia.​—Yoane 4:23; soma 1 Abanya Korinto 10:13.

 ¹⁸ Yehova syalitukasa erimusombola mo Mutabali wetu. Mwaha abandu b’obwiranda bw’eriyisombolera. Tulebaye ekihembo eky’obughuli ekyo nga twangakolesya kyo tuti?

19. Ni kihembo kibuya kyahi ekyo Yehova abirituha? Busana naki tutolere itwakitsemera?

¹⁹ Ekihembo kibuya eky’obwiranda bw’eriyisombolera kikaleka emibere yetu iyasighana kutsibu ne y’esyonyama. Isyo sikakola ngoko syabirihamulirwa lisa, aliwe itwe tukasombola ngoko tukendisondolya engebe yetu kandi nga twanzire eritsemesya Yehova kutse iyehe. (Emisyo 30:24) Kandi situli ng’amasini awakakola ekyaleka iniakokotibwa kisa. Tuwite obwiranda obw’eriyisombolera nga twanzire itwabya tuti, obwiranda bw’eriyisombolera abira, n’obwerisondola engebe yetu. Yehova anzire itwatsemera engebe.

20, 21. Erisombola eryuwene eryo wangakola lino ni ryahi?

²⁰ Yehova anzire itwamwanza. (Matayo 22:37, 38) Ali nga thatha oyukatsema akowa omwana wiwe akabugha ati “Thatha nyikwanzire,” omughulu akabugha atya erilua oko mutima, isihali oyukamukasa. Yehova mwatuha obwiranda bw’eriyisombolera nga tukendimukolera kutse iyehe. Sitani, Adamu na Eva mobasombola erighana Yehova. Iwe naghu ukendikolesya wuti ekihembo kyaghu ky’obwiranda bw’eriyisombolera?

²¹ Ukolesaye obwiranda bwaghu bw’eriyisombolera erikolera Yehova. Hane esindi esyomiliyoni sy’abandu ababirisombola eritsemesya Yehova n’erighana Sitani. (Emisyo 27:11) Ekyo wangakola lino utoke erisyabya omo kihugho kihya omughulu akasyalusayaho eriaghalwa lyosi niki? Esura eyikwamire yikasubiraya okwekyo.