1-2. Ngemva kokubhabhadiswa khuyini ekufuze siragele phambili siyenza? Hlathulula.

 UYIHLWENGISA kanengi kangangani indlwakho? Kungenzeka nawuthoma ukungena ngakiyo, wayihlwengisisa. Khuyini engenzeka nawungalisa ukuyihlwengisa? Njengombana nawe wazi, ingasilaphala msinya. Bona indlwakho ihlale ihlwengile, kufuze uyihlwengise ngaso soke isikhathi.

² Kutlhogeka umzamo onjalo bona silungise indlela esicabanga ngayo nobuntu bethu. Ngaphambi kokobana sibhabhadiswe, sasebenza budisi ukwenza amatjhuguluko atlhogekako ekuphileni kwethu bona ‘sizihlambulule kikho koke ukusilaphala kwenyama nokomoya.’ (2 Kor. 7:1) Nje, kufuze silalele iseluleko sompostoli uPowula esithi, “niragele phambili nenziwe batjha.” (Efe. 4:23) Kubayini kufuze siragele phambili senza umzamo? Ngombana ukusilaphala kwephaseli kungenza singamukeleki kuJehova. Nasizakubalekela ukusilaphalokho besihlale samukeleka kuJehova, kufuze sihlole qobe indlela esicabanga ngayo, ubuntu bethu, nalokho esikufisako.

3. Kutjho ukuthini ukwenza butjha iingqondo zethu? (Roma 12:2)

³ Khuyini ekufuze siyenze bona senze butjha iingqondo zethu, okutjho ukutjhugulula indlela esicabanga ngayo? (Funda kwebeRoma 12:2.) Amezwi wesiGirigi atjhugululwe ngokuthi ‘nenziwe butjha iingqondo zenu’ angatjhugululwa  nangokuthi ‘ukuvuselela imikhumbulo yenu.’ Yeke, lokho kutjho ukuthi akukafuzi senze izinto ezimbalwa ezihle. Kufuze sicabange ngomuntu esinguye ngaphakathi besenze amatjhuguluko atlhogekako ukwenzela bona silandele iinkambisolawulo zakaJehova ngendlela esingakghona ngayo. Lokho akukafuzi sikwenze kanye kwaphela kodwana kufuze kube yinto eragela phambili.

4. Singakubalekela njani ukuthi ukucabanga kwethu kungalawulwa liphasi elimbeli?

⁴ Nasele singanasono, sizokukghona ukuhlala sithabisa uJehova kikho koke esikwenzako. Okwanje, kufuze sihlale sisebenza budisi bona sithabise uJehova. Tjheja ukuhlobana uPowula akwenzako hlangana kokwenza butjha iingqondo zethu nokuhlolisisa lokho okuyintando kaZimu, njengombana kutlolwe kwebeRoma 12:2. Kunokobana sivumele iphasi elimbeli lisilawule kufuze kokuthoma, sizihlolisise ukuthi sikuvumela kangangani ukucabanga kwakaZimu ingasi kwephasi bona kulawule imigomethu neenqunto esizenzako.

5. Singayihlolisisa njani indlela esicabanga ngayo malungana nokutjhidela kwelanga lakaJehova? (Qala isithombe.)

⁵ Cabanga nganakhu. UJehova ufuna ‘sihlale sikhumbula ukuba khona kwelanga lakhe.’ (2 Pit. 3:12) Zibuze: ‘Inga-kghani indlela engiphila ngayo iyatjengisa na bona ngiyazwisisa ukuthi kutjhidele kangangani ukuphela kwephasi elimbeli? Kghani iinqunto engizithathako malungana nefundo nangomsebenzi ziyatjengisa bona ukulotjha uJehova kuqakatheke khulu ekuphileni kwami? Kghani ngiyakholelwa bona uJehova uzongitlhogomela mina nomndenami namkha ngihlala ngitshwenyekile ngezinto eziphathekako?’ Cabanga bona  simthabisa kangangani uJehova nakasibona sivumelanisa ukuphila kwethu nentandwakhe.—Mat. 6:25-27, 33; Flp. 4:12, 13.

6. Khuyini ekufuze siragele phambili siyenza?

⁶ Kufuze sihlolisise indlela esicabanga ngayo qobe besilungise la kutlhogeka khona. UPowula watjela beKorinte wathi: “Ragelani phambili nokuhlola bona nisekukholweni na; ragelani phambili nihlolisisa lokho nina eningikho.” (2 Kor. 13:5) ‘Ukuba sekukholweni’ kuhlanganisa okungaphezu kokuba khona emihlanganweni yobuKrestu nokutjhumayela qobe. Kuhlanganisa esikucabangako, esikufisako nalokho esinqopha ukukwenza. Nje-ke kufuze sihlale senza butjha iingqondo zethu ngokufunda iliZwi lakaZimu nangokufunda indlela acabanga ngayo besenze nanyana yini etlhogekako bona sithabise uJehova.—1 Kor. 2:14-16.

7. Ngokwebe-Efesu 4:31, 32, khuyini okhunye ekufuze sikwenze begodu kubayini lokhu kungaba budisi ukukwenza?

⁷ Funda kwebe-Efesu 4:31, 32. Elinye itjhuguluko ekutlhogeka silenze, ‘kumbatha ubuntu obutjha.’ (Efe. 4:24) Kufuze sisebenze budisi bona senze lokhu. Ezinye izinto ekufuze sisebenze budisi ukuthi sizihlule yihloyo elimazako, kusilingeka nelaka. Kubayini kungaba budisi ukukwenza lokho? Ngombana kungaba budisi ukulisa eminye imikghwa emimbi. Ngokwesibonelo, iBhayibheli lithi abanye abantu ‘banelaka’ begodu ‘bathanda ilaka.’ (IzA. 29:22) Umuntu onemikghwa enjalo kungenzeka kuzokutlhogeka bona asebenze budisi ukuthi ayilise ngitjho nangemva kokobana abhabhadisiwe njengombana sizokubona esibonelweni esilandelako.

8-9. Lokho okwenzeka kuStephen kutjengisa njani ukuthi kufuze silwele ukuhlubula ubuntu obudala?

⁸ Umfowethu uStephen bekakufumana kubudisi ukulawula ilaka lakhe. Uthi, “Ngitjho nangemva kokobana ngibhabhadisiwe bekufuze ngisebenze budisi bona ngilawule ilaka lami. Ngokwesibonelo, ngelinye ilanga sitjhumayela umuzi nomuzi, ngagijimisa iselelesi esebe umrhatjho ekoloyinami. Ngithe nasele ngizosibamba salahlela umrhatjho loyo phasi, sabaleka. Nangicocela abanye ukuthi ngiwufumene njani umrhatjhwami, umdala obekasesiqhemeni wangibuza wathi, ‘Stephen, ngathana khewasibamba bewuzokwenzani?’ Umbuzo loyo wangenza ngacabanga bengakhuthazeka ukuthi ngiragele phambili ngiba nokuthula.” b

⁹ Okwenzeke kuStephen kutjengisa ukuthi, ubuntu obumbi bungavela singakalindeli, ngitjho nanyana sicabanga ukuthi sesibuhlubulile. Nange lokho kwenzeka kuwe, ungalahli itewu namkha uphethe ngokuthi umumuntu omumbi. Umpostoli uPowula watjho wathi: “Nangifisa ukwenza okulungileko, okumbi sekukhona kimi.” (Rom. 7:21-23) Woke amaKrestu anesono begodu kufuze aqalane nemikghwa emimbi enande ibuya njengokusilapha okupakelana ngemizinethu. Kufuze silwele ukuhlala sihlwengile. Singakwenza njani lokho?

10. Singalwisana njani nemikghwa emimbi? (1 Jwanisi 5:14, 15)

¹⁰ Thandaza kuJehova ngobudisi oqalana nabo, unethemba lokuthi uzokuzwa begodu akusize. (Funda yoku-1 kaJwanisi 5:14, 15.) Nanyana uJehova angekhe azisuse ngokusimangaliso iintjhijilo oqalene nazo, angakuqinisa bona ungalahli itewu.  (1 Pit. 5:10) Kwanjesi, yenza ngokuvumelana nemithandazwakho ngokungenzi izinto ezingenza ubuntu obudala bubuye. Ngokwesibonelo, tjheja amafilimu owabukelako, amahlelo kamabonwakude namkha iincwadi ezibuveza njengobamukelekako ubuntu obumbi olinga ukubususa. Ungavumeli ingqondwakho icabange izinto ezingakafaneli.—Flp. 4:8; Kol. 3:2.

11. Ngimaphi amagadango esingawathatha bona siragele phambili nokumbatha ubuntu obutjha?

¹¹ Nanyana sewuhlubule ubuntu obudala, kuqakathekile bona ulwele ukuba nobuntu obutjha. Ungakwenza njani lokho? Kwenze umgomwakho ukulingisa uJehova njengombana ufunda ngobuntu bakhe. (Efe. 5:1, 2) Ngokwesibonelo, nawufunda ukulandisa kweBhayibheli okukhuluma ngokulibalela kwakaJehova, zibuze, ‘Inga-kghani ngiyabalibalela abanye?’ Nawufunde ngendlela uJehova abarhawukele ngayo labo abatlhagako ungazibuza, ‘Inga-kghani mina ngifana naye na, ngiyabarhawukela abafowethu abatlhagako begodu ngikutjengisa ngezenzo lokho?’ Ragela phambili nokwenza butjha ingqondwakho ngokwembatha ubuntu obutjha begodu ungazipheleli ihliziyo nawenza njalo.

12. UStephen wawabona njani amandla weBhayibheli wokutjhugulula ukuphila kwakhe?

¹² UStephen, ekukhulunywe ngaye ngaphambilini, ufumene ukuthi kancanikancani uyakghona ukumbatha ubuntu obutjha. Uthi: “Solo ngabhabhadiswako, kube nobujamo obunengana la bekutlhogeka khona bona ngilawule ilaka lami. Ngifunde ukuthi lokha abantu nabalinga ukulwa nami ngikhambe namkha ngivimbe ubujamobo bungabi bumbi khulu. Abantu abanengi kuhlanganise nomkami, bangibukile ngendlela engikghone ngayo ukwehlisa ummoya ebujamwenobu. Nami ngiyazirarekela! Angizikhakhazisi ngokutjhugulula ubuntu bami. Kunalokho ngikholelwa ukuthi kubufakazi bokuthi iBhayibheli linamandla wokutjhugulula ukuphila.”

13. Khuyini ezosisiza silwele ukuba neemfiso ezihle? (Galatiya 5:16)

¹³ Funda kwebeGalatiya 5:16. UJehova usinikela ummoyakhe ocwengileko bona usisize sithumbe ipi yokulwela ukwenza okulungileko. Nasifunda iliZwi lakaZimu, sivumela ummoya kaZimu bona kube ngiwo osilawulako. Godu sifumana ummoya ocwengileko nasiya emihlanganwenethu. Emihlanganweni yamaKrestu le, siba nesikhathi esinengi nabafowethu nabodadwethu abanjengathi abalwa budisi bona benze okulungileko begodu lokho kuyakhuthaza. (Heb. 10:24, 25; 13:7) Nasitjhidela kuJehova ngomthandazo, simrabhele bona asisize ngokubogaboga kwethu, uzosinikela ummoyakhe ocwengileko bona usiqinise siragele phambili silwa. Nanyana izintwezi zingekhe zizisuse ngokupheleleko iimfiso ezimbi kodwana zizosisiza silwisane nokuzenza. Njengombana kwebeGalatiya 5:16 itjho, labo abakhamba ngeenqophiso zommoya ‘angekhe benze iimfiso zenyama.’

14. Kubayini kuqakathekile ukuragela phambili ulwela ukuba neemfiso ezihle?

¹⁴ Nangabe sewuthomile ukwenza izinto ezikusiza ube nobuhlobo obuhle noJehova, kuqakatheke khulu ukuthi ungalisi, uragele phambili uba neemfiso ezihle. Kubayini? Kungombana elinye lamanabethu aliphumuli. Inabelo silingo sokwenza okumbi. Ngitjho nangemva kokobana sibhabhadisiwe  singazithola sikarwa zizinto ekufuze sizibalekele, ezifaka hlangana ukugembula, ukusebenzisa kumbi utjwala namkha ukubukela iinthombe zomseme ezisilapheleko. (Efe. 5:3, 4) Omunye umfowethu omKrestu osesemutjha uthi: “Enye yezinto ezibudisi khulu ekhengaqalana nayo kuthanda abantu bobulili obufana nebami. Bengicabanga ukuthi indlela engizizwa ngayo le izokuphela kodwana nanje ngisazizwa ngendlela efanako.” Khuyini engakusiza nange isifiso sakho sokwenza okumbi sinamandla?

15. Kubayini kukhuthaza ukwazi ukuthi iimfiso ezimbi ‘nabanye khebaqalana nazo’? (Qala isithombe.)

¹⁵ Njengombana ulwa nesifiso esimbi esinamandla, khumbula ukuthi awusiwedwa. IBhayibheli lithi: “Asikho isilingo esinifikelako abanye abangakhange baqalane naso.” (1 Kor. 10:13a) Enye iBhayibheli ibeka iveseli nganasi indlela: “Akunasilingo esiniwisileko ngaphandle kwalokho okujayelekileko ebantwini.” Amezwi la bekanqotjhiswe emadodeni nebafazini abamaKrestu beKorinte. Abanye bebaziimfebe, amadoda alala namadoda neendakwa. (1 Kor. 6:9-11) Ucabanga ukuthi ngemva kokubhabhadiswa, akhenge baqalane neemfiso ezimbi ekufuze balwisane nazo? Awa akusinjalo. Boke bebamaKrestu azesiweko kodwana bebababantu abanesono. Akunakuzaza ukuthi ngezinye iinkhathi bekufuze baqalane neemfiso ezimbi. Lokho kufuze kusikhuthaze. Kubayini? Ngombana lokho kutjengisa ukuthi nanyana ngiziphi iimfiso ezimbi esilwisana nazo, omunye uzihlulile. Ungakghona ukuhlala ‘uqinile ekukholweni, wazi ukuthi yoke ihlangano yabafowenu ephasini iqalana nemitlhago efanako.’—1 Pit. 5:9.

16. Ngiyiphi ingozi ekufuze siyibalekele begodu kubayini?

¹⁶ Balekela ingozi yokucabanga ukuthi akunamuntu ongazwisisa isitjhijilo oqalene naso. Ukucabanga okunjalo kungakwenza uphethe ngokuthi akunalitho ongalenza  ebujamweni oqalene nabo nokuthi awunawo amandla wokulwisana neemfiso ezimbi. IBhayibheli litjho okuhlukileko. Lithi: “UZimu uthembekile begodu angekhe avume bona nilingwe ngokungaphezu kwalokho eningakuthwala kodwana nakufika isilingweso, uzokwenza nendlela yokuphuma kiso ukuze nikghone ukusikghodlhelela.” (1 Kor. 10:13b) Ngitjho nanyana iimfiso ezimbi zinamandla, singakghona ukuzikghodlhelelela. Ngokusizwa nguJehova, singakghona ukubalekela ukwenza okungakalungi.

17. Nanyana singeze sakghona ukuzibalekela ngokupheleleko iimfiso ezimbi, khuyini esingakghona ukuyenza?

¹⁷ Hlala ukhumbula lokhu: Njengombana sibabantu abanesono, angeze sakghona ukubalekela iimfiso ezimbi ngokupheleleko. Kodwana nakungenzeka sibe neemfiso ezimbi, singakghona ukuzibalekela njengombana kwenza uJosefa nakabalekela umkaPothifara. (Gen. 39:12) Akutlhogeki wenze ngokweemfiso ezimbi!

18-19. Ngimiphi imibuzo esingazibuza yona njengombana silwela ukwenza butjha iingqondo zethu?

¹⁸ Ukwenza butjha iingqondo zethu kubandakanya imizamwethu eragela phambili yokwenza indlela esicabanga ngayo nezenzo zethu zikhambisane nentando kaJehova. Nje-ke, zihlolisise bewuzibuze: ‘Inga-kghani indlela engiphila ngayo iyatjengisa ukuthi ngiyalemuka ukuthi isikhathi esiphila kiso sirhabile? Kghani ngiyathuthuka ekwembatheni ubuntu obutjha? Kghani ngiyawuvumela ummoya kaJehova ukuthi unqophise ukuphila kwami bona ngilwisane nokukhanukela ukwenza ngokweemfiso zami?’

¹⁹ Njengombana uzihlola, qala ituthukwakho, ungalindeli ukungenzi umtjhapho. Nawubona kukhona la ongathuthukisa khona, ungapheli amandla. Kunalokho, landela iseluleko esikwebeFilipi 3:16 esithi: “Ngezinga esesithuthuke ngalo, asirageleni phambili nokukhamba ngokuhlelekileko endleleni efanako le.” Nawenza njalo, qiniseka bona uJehova uzoyibusisa imizamwakho, yokwenza butjha iingqondwakho.