Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

ISIHLOKO SOKU-1

Qiniseka Bona “IliZwi LakaZimu Liliqiniso”

Qiniseka Bona “IliZwi LakaZimu Liliqiniso”

ISIHLOKO SOMNYAKA KA-2023: “Ummongo welizwi lakho uliqiniso.”—RHU. 119:160.

INGOMA 96 Incwadi KaZimu Eligugu

OKUZOKUCOCWA NGAKHO a

1. Kubayini abantu abanengi namhlanjesi bangalithembi iBhayibheli?

 ABANTU abanengi namhlanjesi abazithembi. Abazi ukuthi bangathemba bani. Abaqiniseki bona abantu ababahloniphako njengabosopolotiki, abososayensi nabezerhwebo ukuthi mbala ngaso soke isikhathi balinga ukubenzela koke abakghona ukukwenza. Ukungezelela kilokho ababahloniphi abadosiphambili bamasondo abathi bamaKrestu. Nje-ke akurari ukuthi abalithembi iBhayibheli, incwadi abadosiphambili bamasondo abathi bayayilalela.

2. NgokweRhubo 119:160, khuyini okufuze siqiniseke ngayo?

2 Njengabantu bakaJehova, siyaqiniseka ukuthi ‘unguZimu weqiniso’ nokuthi uhlala asifunela okungcono khulu. (Rhu. 31:5; Isa. 48:17) Siyazi bona singakuthemba lokho esikufunda eBhayibhelini nokuthi “ummongo welizwi [lakaZimu] uliqiniso.” (Funda iRhubo 119:160.) Sivumelana nalokho okwatjhiwo sisazi seBhayibheli nasithi: “Akukho nokuncani okumamala uZimu akutjhwileko namkha ukuthi ubhalelwa kukwenza lokho akutjhwileko. Abantu bakaZimu bangakuthemba lokho uZimu akutjhoko ngombana bayamthemba.”

3. Sizokucoca ngani esihlokwenesi?

3 Singabasiza njani abanye bathembe iliZwi lakaZimu njengathi? Akhesicabange ngamabanga amathathu enza sithembe iBhayibheli. Sizokucoca ngokunemba kweBhayibheli, ukuzaliseka kweemphorofido zalo nokuthi linamandla wokutjhugulula ukuphila.

UKUNEMBA KOMLAYEZO WEBHAYIBHELI

4. Kubayini abanye abantu bangaqiniseki ukuthi iBhayibheli linembile?

4 UJehova uZimu wasebenzisa amadoda athembekileko ama-40 bona atlole iincwadi zeBhayibheli. Nanyana kunjalo, ayikho imitlolo yesandla yokuthoma eyasindako bekwaba kunamhlanjesi. b Esinakho makhophi kwaphela. Lokhu kwenza abantu bazibuze ukuthi, inga-kghani lokhu esikufunda eBhayibhelini kukuveza ngokunembileko lokho okwatlolwa emitlolweni yokuthoma. Inga-kghani wakhe wazibuza ukuthi singaqiniseka njani ukuthi kunembile?

Abakopululi bemiTlolo yesiHebheru batjhejisisa khulu ukuqinisekisa bona amakhophabo weliZwi lakaZimu anembile (Funda isigaba 5)

5. Yakopululwa njani imiTlolo yesiHebheru? (Qala isithombe esingaphandle.)

5 Bona avikele umlayezo weBhayibheli uJehova wanqophisa abantu bakhe ukuthi balikopulule. Wayala amakhosi wakwa-Israyeli bona azikopululele umThetho otloliweko loyo, wabeka namaLevi bona afundise abantu umThetho. (Dut. 17:18; 31:24-26; Nerh. 8:7) Ngemva kokobana amaJuda athunjelwe eBhabhiloni, isiqhema sabakopululi sathoma ukuzenzela amakhophi amanengi wemiTlolo yesiHebheru. (Ezr. 7:6) Amadoda la awenza ngokutjhejisisa umsebenzawo. Ngokukhamba kwesikhathi abakopululi bathoma ukubala ingasi amagama kwaphela kodwana namaledere ukuqinisekisa bona koke kukopululwe ngokunembileko. Ngitjho nanyana kunjalo, ngebanga lokuthi abakopululabo bebanesono, amanye wamakhophi lawo aba nemitjhapho emincani. Kwenziwa amakhophi amanengi womtlolo ofanako ukwenzela bona imitjhapho leyo ifumaneke. Njani?

6. Yafunyanwa njani imitjhapho emakhophini weBhayibheli?

6 Izazi zanje zinendlela ehle yokufumana imitjhapho eyenziwa ngilabo abebakopulula iBhayibheli. Ukufanekisa: Akhesithi amadoda ali-100 anikelwe umsebenzi wokukopulula umtlolo osekhasini ngesandla. Enye yamadoda lawo yenza umtjhapho omncani nayikopululako. Nasizokufumana umtjhapho ewenzileko kufuze simadanise ikhophi yayo newamanye. Ngokufanako ngokumadanisa imitlolo yesandla yeBhayibheli eminengi, izazi zikghonile ukubona imitjhapho namkha okungenzeka kukhutjhwe ngabanye babakopululi.

7. Abakopululi abanengi beBhayibheli balikopulule njani ngokunembileko?

7 Labo abakopulula imitlolo yesandla yeBhayibheli, benza koke okusemandlenabo bona balikopulule ngokunembileko. Akhucabange ngesibonelo esitjengisa lokhu. Ikhophi epheleleko yemiTlolo yesiHebheru yenziwa ngo-1008 namkha ngo-1009 C.E. Ibizwa ngokuthi yi-Leningrad Codex. Muva nje imitlolo yesandla yeBhayibheli eminengi neenqetjhana zayo kufunyenwe ukuthi idlula i-Leningrad Codex ngeminyaka engaba yi-1 000. Omunye angacabanga ukuthi ngemva kokukopulula ngokubuyelelweko imitlolo yesandla isikhathi esingaba yi-1 000, umtlolo we-Leningrad Codex uzokuhluka kilokho ebekutlolwe emitlolweni yesandla yekadeni. Lokho akusiliqiniso. Izazi ezamadanisa imitlolo yesandla yaphambilini neyamuva nje, zifumene ukuthi naphezu kokuhluka kancani endleleni ekusetjenziswe ngayo amagama, umlayezo weBhayibheli awukatjhuguluki.

8. Ngimuphi umehluko okhona hlangana kwamakhophi wemiTlolo yamaKrestu yesiGirigi namakhophi weencwadi zekadeni?

8 AmaKrestu wokuthoma alandela indlela yabakopululi bemiTlolo yesiHebheru. Enza ngokutjhejisisa amakhophi ama-27 weencwadi zemiTlolo yesiGirigi, ebewayisebenzisa emihlanganwenawo nalokha nawatjhumayelako. Ngemva kokumadanisa imitlolo yesandla eyasindako yemiTlolo yesiGirigi neminye yangesikhathi esifanako, esinye isazi saphetha ngokuthi: “Namhlanjesi kunemitlolo yesandla eminengi yesiGirigi ukudlula ezinye iincwadi.” Incwadi i-Anatomy of the New Testament ithi: “Umuntu angaqiniseka ukuthi lokho esikufundako etjhugululweni yanamhlanjesi [yemiTlolo yesiGirigi] kukudlulisela kuhle lokho okwatlolwa batloli bekadeni.”

9. Ngokwaka-Isaya 40:8, khuyini okuliqiniso malungana nomlayezo weBhayibheli?

9 Emakhulwini weminyaka abakopululi basebenza budisi bona benze amakhophi weBhayibheli, kungebangelo sineBhayibheli elinembileko esilifundako namhlanjesi. c Siyazi bona nguJehova owaqinisekisa ukuthi siyalifumana iliZwi lakhe namhlanjesi begodu linembile. (Funda u-Isaya 40:8.) Abanye bangathi, ukuthi umlayezo weBhayibheli akhenge utjhugululwe akutjho ukuthi liphefumulelwe nguZimu. Nje-ke akhesibone obunye ubufakazi bokuthi iBhayibheli livela kuZimu.

SINGAZITHEMBA IIMPHOROFIDO ZEBHAYIBHELI

Left: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; right: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock

Iimphorofido zeBhayibheli zazaliseka esikhathini esidlulileko ziyazaliseka nanamhlanjesi (Funda iingaba 10-11) e

10. Nikela isibonelo sokuzaliseka kwesiphorofido esitjengisa ubufakazi bokuba liqiniso kweyesi-2 kaPitrosi 1:21. (Qala iinthombe.)

10 IBhayibheli lineemphorofido ezinengi ezazaliseka, ezinye zazo zatlolwa amakhulu weminyaka ngaphambi kobana zenzeke. Umlando utjengisa ukuthi iimphorofidwezi zazaliseka. Lokhu akusirari ngombana siyazi ukuthi uMtloli weemphorofido zeBhayibheli nguJehova. (Funda yesi-2 kaPitrosi 1:21.) Cabanga ngeemphorofido ezimalungana nokuwa kweBhabhiloni, idorobho lekadeni. Ekhulwini lobunane B.C.E., umphorofidi u-Isaya waphefumulelwa bona abikezele ngokuthi idorobho leBhabhiloni elinamandla lizokuthunjwa. Watjho nokuthi indoda ezokuhlula idorobheli nguKoretjhi, wahlathulula nokuthi izokwenza njani. (Isa. 44:27–45:2) U-Isaya waphorofida nangokuthi iBhabhiloni lizokutjhatjalaliswa belilahlwe. (Isa. 13:19, 20) Ngilokho okwenzekako. IBhabhiloni lathunjwa maMede namaPheresiya ngo-539 B.C.E., begodu idorobheli ebelilihle laba marubhi. Qala ividiyo ethi, IBhayibheli Labikezela Ngokuwa KweBhabhiloni esencwadini ethi, Thabela Ukuphila Ngokungapheliko! Isifundo 03 iphuzu 5 ngehlelo le-elekthroniki.

11. Hlathulula bona uDanyela 2:41-43 uzaliseka njani namhlanjesi.

11 Ukuzaliseka kwesiphorofido seBhayibheli akusiyinto yekadeni; siyazibona iimphorofido zizaliseka nanamhlanjesi. Ngokwesibonelo, cabanga ngokuzaliseka okurarako kwesiphorofido sakaDanyela malungana nomBuso wamaNgisi namaMerika. (Funda uDanyela 2:41-43.) Isiphorofidweso sabikezela ukuthi umbuso wephasi okabili lo ‘ingcenye yawo izokuqina’ njengesimbi begodu ‘ingcenye yawo ibe buthakathaka’ njengomdaka. Nje sesiyabona ukuthi lokhu kuliqiniso. IBrithani ne-Amerika zitjengisile bona zinamandla njengesimbi, zadlala indima eqakathekileko ngokuthumba iziPi zePhasi yokuthoma neyesibili begodu ziragela phambili zinamabutho anamandla. Nanyana kunjalo amandlazo abogabogiswe zizakhamuzi zazo ezijayele ukulwela amalungelwazo ngeenhlangano zabasebenzi, amajima wokulwela amalungelo nokulwela ukuzibusa. Esinye isazi sezepolotiki sathi: “Ayikho inarha enombuso wentando yenengi ehlukene phakathi namkha enemiraro kezepolotiki ukudlula i-United States namhlanjesi.” Enye ingcenye yombuso wephasi lo, yiBrithani begodu mva nje ihlukene phakathi ngebanga lokuthi abantu abavumelani nokuthi ngibuphi ubuhlobo okufuze babe nabo neenarha eziyingcenye yeHlangano yeYurobhu. Ukuhlukanokhu kwenza kwaba budisi ngomBuso wePhasi wamaNgisi namaMerika ukuthatha iinqunto ngaphandle kokuzaza.

12. Iimphorofido zeBhayibheli zisiqinisekisa ngani?

12 Iimphorofido zeBhayibheli ezinengi esele zisalisekile ziqinise ithemba lethu lokuthi iinthembiso zakaZimu zengomuso zizokuzaliseka. Sizizwa njengomrhubi owathandaza kuJehova wathi: “Ngilulukela isindiswakho, ngombana ilizwi lakho lilithemba lami.” (Rhu. 119:81) EBhayibhelini, ngomusa uJehova usinikele “ingomuso nethemba.” (Jor. 29:11) Ithemba lethu lengomuso lidzimelele ingasi emizamweni yomuntu kodwana eenthembisweni zakaJehova. Asirageleni phambili sakha ukuthembela kwethu eliZwini lakaZimu ngokuba bafundi abakhutheleko beemphorofido zeBhayibheli.

ISELULEKO SEBHAYIBHELI SISIZA IINGIDI ZABANTU

13. NgokweRhubo 119:66, 138, ngiliphi elinye ibanga elenza sithembe iBhayibheli?

13 Elinye ibanga elenza sithembe iBhayibheli kungombana liyabasiza abantu nabalandela iseluleko salo. (Funda iRhubo 119:66, 138.) Ngokwesibonelo, abatjhadikazi ebesele bazokutlhalana, nje bathabile ngombana basebenzise iseluleko seBhayibheli. Abantwababo bayakuthabela ukuba semndenini wamaKrestu onababelethi ababatlhogomelako nababathandako.—Efe. 5:22-29.

14. Nikela isibonelo esitjengisa ukuthi ukusebenzisa iseluleko seBhayibheli kungasiza abantu baphile ukuphila okungcono.

14 Ngokusebenzisa iseluleko seBhayibheli esihlakaniphileko, ngitjho neenlelesi eziyingozi zatjhugulula ukuphila kwazo. Akhesicoce ngokuthi iseluleko seBhayibheli sasithinta njani isibotjhwa igama laso nguJack. d Bekasilelesi esinenturhu, aziwa ngokuba yingozi begodu agwetjelwe ukufa. Ngelinye ilanga uJack walalela nakufundelwa omunye iBhayibheli. Indlela abafowethu ebebanomusa ngayo nabaraga isifundo yamthinta khulu, naye wathoma ukufunda. Njengombana bekakusebenzisa akufunde eBhayibhelini, indlela ebekaziphatha ngayo, ubuntu bakhe kwathoma ukutjhuguluka kwaba ngcono. Ngokukhamba kwesikhathi uJack wafaneleka ukuba mrhuweleli ongakabhabhadiswa begodu wabhabhadiswa. Wakhuthalela ukutjhumayeza ezinye iimbotjhwa ngomBuso kaZimu, wasiza ezine zazo bona zifunde iqiniso. Nakufika ilanga lakhe lokugwetjwa, uJack besele ayindoda etjhugulukileko. Omunye wabajameli bakhe wathi: “UJack akasesemumuntu loya ebengimazi eminyakeni ema-20 eyadlulako. Iimfundiso zaboFakazi bakaJehova zitjhugulule ukuphila kwakhe.” Nanyana uJack agwetjelwa ukufa, isibonelo sakhe sitjengisa ukuthi singalithemba iliZwi lakaZimu nokuthi linamandla wokutjhugulula ukuphila kwabantu.—Isa. 11:6-9.

Iseluleko seBhayibheli sitjhugulule ukuphila kwabantu abanengi abavela eenzindeni ezihlukahlukeneko (Funda isigaba 15) f

15. Ukusebenzisa iseluleko seBhayibheli kwenza abantu bakaJehova bahluke njani namhlanjesi? (Qala isithombe.)

15 Ngebanga lokuthi abantu bakaJehova basebenzisa iseluleko esiseBhayibhelini, banobunye. (Jwa. 13:35; 1 Kor. 1:10) Ukuthula nobunye esinabo kuphuma phambili, khulukhulu ngombana abantu namhlanjesi bahlukene phakathi ngokwezepolotiki, zobuhlanga nangokweenkhundla abanazo emphakathini. Ukubona ubunye obuhlangana nabantu bakaJehova kwathinta isokana elithileko elibizwa ngokuthi nguJean. Wakhulela e-Afrika. Nakuthoma ipi, wangenela ibutho lamasotja kodwana ngokukhamba kwesikhathi wabalekela enarheni eseduze. Nakalapho, wahlangana naboFakazi bakaJehova. Uthi: “Ngafunda ukuthi amalunga wekolo yeqiniso awahlanganyeli kwezepolotiki begodu awakahlukani phakathi. Kunalokho ayathandana.” Uraga uthi: “Nganikela ukuphila kwami bona ngivikele inarha. Nangifunda ngalokho iBhayibheli elikufundisako, ngaqunta ukunikela ukuphila kwami kuJehova.” UJean watjhuguluka ngokupheleleko. Kunokulwa nabantu abavela kesinye isizinda esingafani nesakhe, nje utjela woke umuntu ahlangana naye ngomlayezo weBhayibheli wokuthula. Iqiniso lokuthi iseluleko seBhayibheli sisiza abantu abanengi abavela eenzindeni ezihlukeneko kubufakazi obunamandla bokuthi singalithemba iliZwi lakaZimu.

RAGELA PHAMBILI UTHEMBA ILIZWI LAKAZIMU ELILIQINISO

16. Kubayini kuqakathekile bona siqinise ukuthembela kwethu eliZwini lakaZimu?

16 Ubujamo bephaseli buragela phambili buba bumbi khulu, nje-ke ukuthembela kwethu eliZwini lakaZimu kuzokulingwa. Abantu bangasenza sizaze ukuba liqiniso kweBhayibheli namkha bangenza sizibuze ukuthi inga-kghani uJehova unehlelo alisebenzisako lokunqophisa iinceku zakhe namhlanjesi. Nasikholelwa ukuthi iliZwi lakaJehova lihlale liliqiniso, sizokukghona ukuhlula ukusahlela okunjalo kokukholwa kwethu. ‘Sizozimisela ukulalela iinqophiso [zakaJehova] ngaso soke isikhathi, bekube sekupheleni.’ (Rhu. 119:112) ‘Angeze sibe neenhloni’ ukutjela abanye iqiniso nokubakhuthaza bona baphile ngokuvumelana nalo. (Rhu. 119:46) Sizokukghona ukubukghodlhelela “ngokubekezela nangethabo” ubujamo obubudisi khulu kuhlanganise nokuhlunguphazwa.—Kol. 1:11; Rhu. 119:143, 157.

17. Isihloko somnyaka sizosikhumbuzani?

17 Kuyasithabisa ukuthi uJehova usivumele bona sazi iqiniso. Iqiniso liyasisiza bona sibe nommoya ophasi begodu sibe nethemba, lisifundisa nokuthi kufuze siphile njani ephasini elihlangahlangenekweli. Lisinikela ithemba nengomuso elingcono ngaphasi kokubusa komBuso kaZimu. Kwanga isihloko somnyaka ka-2023 singasisiza sidzimelelise ukukholelwa kwethu ukuthi ummongo weliZwi lakaZimu uliqiniso!—Rhu. 119:160.

INGOMA 94 Siyakuthokoza Zimu NgeliZwi Lakho

a Isihloko somnyaka ka-2023 esiqinisa ukukholwa sithi: “Ummongo welizwi lakho uliqiniso.” (Rhu. 119:160) Akunakuzaza ukuthi nawe uyavumelana namezwi la. Abantu abanengi abakholelwa ukuthi iBhayibheli liliqiniso nokuthi lingasinikela iinqophiso esingazithemba. Esihlokwenesi, sizokucoca ngamabanga amathathu esingawasebenzisa bona sisize labo abanesifiso sokulotjha uZimu ukuthi bangalithemba iBhayibheli neenluleko zalo.

b Ibizo elithi, “imitlolo yesandla” liqalisele emitlolweni yekadeni etlolwe ngesandla.

c Bona ufumane ilwazi elingeziweko malungana nokubulungwa komlayezo weBhayibheli, tjhinga ku-jw.org ebhoksini elithi, Setjha utlole isihloko esithi, “IBhayibheli Lasinda Kilabo Abafuna Ukutjhentjha Umlayezwalo.

d Amanye amagama atjhugululiwe.

e IHLATHULULO YEENTHOMBE: UZimu wabikezela ukuthi idorobho leBhabhiloni lizokutjhatjalaliswa.

f IHLATHULULO YEENTHOMBE: Ukudlalwa kwendaba: Kunokobana lilwe nabantu, isokana lifunda eBhayibhelini ukuthi lingaphila njani ngokuthula begodu lisiza nabanye bona benze okufanako.