1-2. UJesu nakatjho amezwi afumaneka kuJwanisi 4:35, 36 bekatjho ukuthini?

KUNGENZEKA uJesu bekakhamba emasimini wekoroyi engakavuthwa. (Jwa. 4:3-6) Ikoroyi le beyizokulungela ukuvunwa eenyangeni ezine. Nakasese lapho watjho into ebeyingakalindeleki, wathi: “Phakamisani amehlwenu niqale amasimu, bona sekalungele ukuvunwa.” (Funda uJwanisi 4:35, 36.) Bekatjho ukuthini uJesu?

² Kuhlekuhle uJesu bekafanisa ukuvunwa kwekoroyi nokubuthelelwa kwabantu. Cabanga ngalokho okuqeda ukwenzeka. UJesu uqeda ukutjhumayeza umfazi omSamariya ngitjho nanyana amaJuda bewangathelelani amanzi namaSamariya, kodwana umfazi lo wamlalela. Ekhabolakhona, uJesu nakakhuluma ngamasimu ‘alungele ukuvunwa,’ bekabona isiqhema samaSamariya esezwa ngaye emfazini loyo sisendleleni sizomlalela. (Jwa. 4:9, 39-42) Esinye isazi seBhayibheli nasikhuluma ngendaba le sathi: “Isifiso abantu ebebanaso satjengisa ukuthi bebafana nekoroyi elungele ukuvunwa.”

3. Nawuqala abantu njengoJesu, uzokuba njani mfundi ongcono?

³ Kuthiwani ngabantu obatjhumayezako, ubaqala njani? Kghani ubaqala njengekoroyi elungele ukuvunwa? Nakunjalo, kunezinto ezintathu ezizokufakazela lokho. Yokuthoma, uzokutjhumayela ngetjiseko. Isikhathi sokuvuna sincani; asikho isikhathi sokuriyada. Kwesibili, kuzokuthabisa ukubona abantu balalela nawubatjhumayezako. IBhayibheli lithi: ‘Isizwe  . . . sijabulile njengokujabulela isivuno.’ (Isa. 9:3) Kwesithathu, uzokuqala woke umuntu njengomfundi kaJesu begodu uzokukhuluma ngezinto abazithandako.

4. Khuyini esizoyifunda kumpostoli uPowula esihlokwenesi?

 ⁴ Abanye abalandeli bakaJesu bebacabanga ukuthi amaSamariya angekhe abe balandeli bakaJesu, kodwana uJesu akhenge acabange njalo. Kunalokho bekabaqala njengabalandeli bakhe. Nathi kufuze siqale abantu besiminethu njangabafundi bakaKrestu bakusasa. Endabeni le, umpostoli uPowula wabeka isibonelo esiphuma phambili ekufuze sisilingise. Khuyini esingayifunda kuye? Esihlokwenesi sizokucoca ngokuthi (1) bekazazi njani iinkolelo zalabo ebekabatjhumayeza? (2) Bekazizwisisa izinto abazithandako begodu (3) bekabaqala njengabafundi bakaJesu.

5. Kubayini uPowula bekabazwisisa abantu ebebamlalele esinagogeni?

⁵ Kanengi uPowula bekatjhumayela emasinagogeni wamaJuda. Ngokwesibonelo, esinagogeni leThesalonika “wademba imitlolo nabo amasabatha amathathu.” (IzE. 17:1, 2) Kungenzeka uPowula bekazizwa atjhaphulukile esinagogeni, ngombana wakhula namaJuda. (IzE. 26:4, 5) Ngebanga lokuthi uPowula bekawazi amaJuda, bekakghona ukutjhumayela kiwo ngesibindi.—Flp. 3:4, 5.

6. Abantu be-Athene bebahluke njani ebantwini uPowula atjhumayela kibo esinagogeni?

⁶ Ngemva kokuthi uPowula akatelelwe bahlunguphazi bona abalekele eThesalonika neBheriya, wafika e-Athene. Godu “wathoma ukukhulumisana namaJuda nabanye abalotjha uZimu esinagogeni.” (IzE. 17:17) Nakatjhumayela etatawini lokuthengisela, besele akhuluma nabantu abahlukileko. Phakathi kwabantu ebebamlalele bekunezazi zefilosofi nabantu ebebangasimaJuda ebebaqala umlayezo kaPowula ‘njengefundiso etja.’ Bathi kuye: “Ezinye zezinto ozikhulumako azihlali kuhle eendlebeni zethu.”—IzE. 17:18-20.

7. Ngokuya ngokomtlolo wezEnzo 17:22, 23, uPowula wayitjhugulula njani indlela athula ngayo umlayezo?

⁷ Funda izEnzo 17:22, 23. UPowula nakakhuluma nabantu abangasimaJuda, akhenge akhulume ngendlela efanako nalokha nakakhuluma namaJuda esinagogeni. Kungenzeka uPowula wazibuza ukuthi, ‘Abantu be-Athene bakholelwani?’ Waqalisisa izinto ezihlanu kwakhe, wabe watjheja nezinto abazenzako ezitjengisa indlela abakholwa ngayo. Kungenzeka ukuthi uPowula waqala izinto abazikholelwako, wadzimelela kilokho. “Njengombana uPowula bekamKrestu omJuda, kungenzeka watjheja  bona amaGirigi angasiwo amaKrestu bewangamlotjhi ‘uZimu weqiniso,’ ngemva kwalokho wawatjengisa bona uZimu akhuluma ngaye nguZimu owaziwako ebantwini be-Athene.” UPowula bekazimisele ukutjhugulula indlela atjhumayela ngayo, watjela abantu be-Athene ukuthi umlayezo awuphetheko bewuvela ‘kuZimu abangamaziko,’ kodwana ebebalinga ukumlotjha. Ngitjho nanyana bebangayazi imitlolo kodwana uPowula akhenge abaphelele ihliziyo, kunokobana abaphelele ihliziyo wabaqala njengekoroyi elungele ukuvunwa, watjhugulula indlela athula ngayo umlayezo weendaba ezimnandi.

8. (a) Ungayibona njani ikolo yabantu obatjhumayezako? (b) Umuntu nakathi unekolwakhe, ungamphendula ngayiphi indlela?

⁸ Kufuze silingise uPowula, sitjheje izinto ezihlanu kwethu. Kufuze siqale amatshwayo wezinto abantu abazikholelwako bona sazi ukuthi bakarwa yini. Singaqala izinto ezinjengokuthi umuntu esimtjhumayezako uwuhlobise njani umuzakhe namkha ikoloyakhe. Inga-kghani ibizo lakhe, indlela ambethe ngayo ngitjho nendlela akhuluma ngayo iyatjengisa na bona ukholelwani? Kungenzeka nokuthi ukutjelile bona unekolwakhe. Lokho kwenzeka ephayoneni elikhethekileko ibizo lalo elinguFlutura, nakwenzeka lokho waphendula wathi: “Angikezi bona ngikukatalele bona ukholelwe izinto engizikholelwako, kodwana kunalokho, ngizele bona sicoce nganasi isihloko . . . ”

9. Khuyini ongayifumana enivumelana ngayo nomuntu okholwako?

⁹ Khuyini ongacoca ngakho nomuntu okholwako? Linga ukufumana into enivumelana ngayo. Kungezeka ukholelwa bona kunoZimu oyedwa, kungenzeka bona uqala uJesu njengoMsindisi wabantu boke nokuthi ukholelwa bona siphila esikhathini esimbi khulu esizokuphela kungasikade. Dzimelela kilokho akukholelwako, bese umtjengisa umlayezo weBhayibheli azowuthanda.

10. Khuyini ekufuze silinge ukuyenza begodu kubayini?

¹⁰ Khumbula ukuthi ngasikhathi akusikho koke abantu abakukholelwako okufundiswa yikolwabo. Yeke, ngitjho nangemva kokuthola bona umuntu ukholelwani, linga ukufumana bona yini ethinta ihliziywakhe. Iphayona elikhethekileko le-Australia uDavid lithi: “Abantu abanengi nje bahlanganisa ifilosofi nekolo.” UDonalta we-Albania yena uthi, “Abantu abanengi bathi bangebekolo ethileko, kodwana ngokukhamba kwesikhathi bathi abakholelwa kuZimu.” Isithunywa sevangeli se-Argentina sona silemuke ukuthi abantu abanengi bathi bakholelwa kuZiqu zintathu kodwana kuhlekuhle abakholelwa bona uBaba, iNdodana nommoya ocwengileko banguZimu oyedwa. Uthi, “Ukwazi  koke lokho kwenza kube bulula bona ufumane into enivumelana ngayo.” Yeke, linga ukufumana bona abantu kuhlekuhle bakholelwani, nawenza njalo uzokufana noPowula owathi, “Ngibe zizinto zoke ebantwini boke.”—1 Kor. 9:19-23.

11. Njengombana umtlolo wezEnzo 14:14-17 utjengisa, uPowula wawethula njani umlayezwakhe ngendlela ezokukara abantu beListra?

¹¹ Funda izEnzo 14:14-17. UPowula walemuka bona khuyini ethandwa babantu atjhumayela kibo, watjhugulula indlela athula ngayo umlayezo. Ngokwesibonelo, abantu ebekakhuluma nabo eListra bebangayazi kuhle imitlolo. Yeke uPowula bekakhuluma ngezinto aziko bona zizobathinta iinhliziyo. Wakhuluma ngokuvuna iinthelo nendlela abangathabela ngayo ukuphila. Wasebenzisa amezwi neembonelo aziko ukuthi abantu abamlaleleko bazozizwisisa.

12. Ungakubona njani okuthandwa mumuntu begodu ungathoma njani ukukhulumisana naye ngalokho akuthandako?

¹² Sebenzisa ilwazi onalo, ulemuke izinto ezikara abantu obatjhumayezako begodu utjhugulule indlela owethula ngayo umlayezo owutjhumayezako. Khuyini engakusiza bona wazi okukara umuntu njengombana uya lapha ahlala khona? Kutlhogeka bona utjhejisise. Ungatjheja izinto ezinjengengadi, mhlamunye ufunda incwadi namkha ulungisa ikoloyi namkha wenza nanyana ngimuphi omunye umsebenzi. Sebenzisa lokho akwenzako bona uthome ikulumiswano naye. (Jwa. 4:7) Ngitjho nezembatho umuntu azimbetheko zingakutjela okunengi, mhlamunye zingakutjela ukuthi uvela kiyiphi inarha, usebenza ukwenzani namkha uthanda muphi umdlalo. UGustavo uthi, “Ngacoca nesokana elineminyaka eli-19 ekhabe limbethe isikhipha esiveza umvumi odumileko, ngalibuza ngaso, langitjela bona kubayini lithanda umvumi lo. Umbuzo loyo wenza safikelela ekuthomeni isifundo seBhayibheli begodu sikhuluma nje sele angomunye wabafowethu.”

13. Ungathoma njani ukufundela umuntu iBhayibheli ngendlela ezomenza akuthabele ukufunda?

¹³ Nawufuna ukufundela umuntu iBhayibheli,  yethula indabakho ngendlela ezomkara, umtjele nokuthi ukufunda kuzomsiza ngezinto azitlhogako. (Jwa. 4:13-15) Ngokwesibonelo, udade ibizo lakhe nguPoppy wangeniswa emzini womma owathanda indaba ebekakhuluma ngayo. UPoppy wathi nakabona isitifikedi ebesisebodeni esitjengisa bona umma lo nguphrofesa ofundele zefundo, wagandelela indaba yokuthi nathi sifundisa abantu iBhayibheli begodu sinamahlelo abasiza bafunde njengemihlanganwethu. Umma loyo wavuma ukufundelwa iBhayibheli, ngelanga elilandelako waya esifundweni, ingasikade waya emihlanganweni begodu wabhajadiswa ngemva komnyaka. Zibuze naku umbuzo: ‘Abantu engibuyela kibo ngiyokucoca nabo ngeBhayibheli bathandani? Ngingakghona na ukuhlathulula amahlelo esinawo wokufunda iBhayibheli ngendlela ezobakara?’

14. Ungamsiza njani umuntu ofunda naye iBhayibheli ngendlela ehlukileko?

¹⁴ Ngemva kokuthoma isifundo seBhayibheli nomuntu, qiniseka ukuthi ulungiselela ngokuhlukileko isifundo ngasinye. Khumbula nokuthi abantu ofunda nabo iBhayibheli abafani begodu bathanda izinto ezihlukileko. Nawulungiselelako khetha imitlolo enizoyifunda, khetha amavidiyo ozokufuna ukumbukelisa wona, khetha imifanekiso ezokukhanyisa iphuzu olifundisako. Zibuze naku umbuzo, ‘Khuyini ezokuthabisa umuntu engifunda naye nezomthinta ihliziyo?’ (IzA. 16:23) Kunomma obekafunda nephayona uFlora e-Albania, umma lo wathi: “Angekhe ngayivuma ifundiso yokuthi abantu abahlongakeleko bazokuvuswa.” UFlora akhenge amkatelele bona akholwe ifundiso le. UFlora uthi: “Ekuthomeni ngazitjela ukuthi kufuze athome ngokwazi nguZimu othembisa ukuvusa abahlongakeleko.” Kesinye nesinye isifundo uFlora bekagandelela indlela uJehova asithanda ngayo, ahlakaniphe ngayo nendlela anamandla ngayo. Ngokukhamba kwesikhathi umuntu afunda naye wakukholelwa ukuvuswa kwabahlongakeleko. Sikhuluma nje sele anguFakazi kaJehova okhutheleko.

15. Ngokuya ngokomtlolo wezEnzo 17:16-18, bebaziphatha njani abantu be-Athene begodu uPowula wasizwa yini bona angabapheleli ihliziyo?

¹⁵ Funda izEnzo 17:16-18. UPowula akhenge aphelele abantu be-Athene ihliziyo ngitjho nanyana bekazi ukuthi balotjha iinthombe, baziphatha kumbi ngokwamabhayi, bakholelwa emafilosofini begodu akhenge avumele lokho kumenze angafuni ukubatjhumayeza. UPowula naye ngokwakhe wabamKrestu, ngitjho nanyana ‘bekamhlambalazi, amhlunguphazi begodu ayindoda ehlaza.’ (1 Thim. 1:13) UJesu wabona okuhle kuPowula, naye uPowula wabona okuhle ebantwini be-Athene begodu wabathemba kufanele.—IzE. 9:13-15; 17:34.

16-17. Khuyini etjengisa ukuthi yoke imihlobo yabantu ingaba bafundi bakaKrestu? Nikela isibonelo.

¹⁶ Ngesikhathi sakaJesu yoke imihlobo yabantu beyiba bafundi bakhe. Nakatlolela amaKrestu ahlala edorobheni elinabantu abakhuluma isiGirigi leKorinte, uPowula wathi kwamanye wamalunga webandla akhe aba ziingebengu aphila ukuphila okusilapheleko. Wangezelela wathi, “Lokhu ngilokho abanye benu ebeningikho. Kodwana nihlanziwe nahlwengeka.” (1 Kor. 6:9-11) Bewungatjho na bona abantwaba bebangatjhuguluka babebafundi?

¹⁷ Namhlanjesi inengi labantu lenza amatjhuguluko ekuphileni kwalo bona libe balandeli bakaJesu. Ngokwesibonelo, iphayona elikhethekileko le-Australia uYukina lafunda ukuthi yoke imihlobo yabantu ingawulalela umlayezo weBhayibheli. Nakasema-ofisini  webhizinisi wabona omunye umma osesemutjha ambethe izembatho ezikulu kunaye begodu agwale nomzimba. UYukina uthi, “Ngathoma ngokuzaza nakufuze ngikhulume naye kodwana ngagcina ngikhulumile naye. Ngafumana ukuthi uyakuthanda ukufunda iBhayibheli begodu eminye imigwalo esemzimbenakhe bekumavesi wencwadi yamaRhubo.” Umma lo wathoma ukufunda iBhayibheli begodu waya nesifundweni. *

18. Kubayini kungakafaneli sahlulele abantu ngaphambi kokukhuluma nabo?

¹⁸ Kghani uJesu waqala amasimu njengalungele ukuvunwa ngombana bekalindele bona abantu bamlandele? Awa akusinjalo. ImiTlolo yabikezela ukuthi bambalwa ebebazokukholelwa kuye. (Jwa. 12:37, 38) UJesu bekanekghono elihle lokufunda okuseenhliziyweni. (Mat. 9:4) Nanyana kunjalo, wadzimelela kilabo ebebamkholwa begodu watjhumayeza boke abantu. Asikghoni ukufunda iinhliziyo, yeke angeze sahlulela abantu namkha isimu esitjhumayela kiyo. Kunalokho, qala lokho abantu abangaba ngikho. UMarc osithunywa sevangeli eBurkina Faso uthi: “Abantu ebengithi bazokuthuthuka balisa ukufunda. Kwathi labo engibona ngasuthi bayadlala ngibo abenza kuhle khulu. Yeke ngifunde ukuthi kuhle khulu ukuthembela emmoyeni kaJehova bona usinqophise ebantwini abafuna ukuzwa iindaba ezimnandi.”

19. Kufuze sibaqale njani abantu esibatjhumayezako?

¹⁹ Kulula khulu ukuphetha ngokuthi esiminethu abasibanengi abantu abafana nekoroyi elungele ukuvunwa. Kodwana khumbula lokho uJesu akutjho ebafundini bakhe. Amasimu amhlophe okutjho bona alungele ukuvunwa. Abantu bangatjhuguluka babebafundi bakaKrestu. UJehova uqala abantwaba ‘njengamagugu.’ (Hag. 2:7) Nasiqala abantu njengoJehova noJesu sizokufuna ukwazi okunengi ngabo nezinto abanekareko kizo. Angekhe sibaqale njengabantu abangaziwako, kunalokho sizobaqala njengabafowethu nabodadwethu.