Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

Asikhulumeni Iqiniso Ngaso Soke Isikhathi

Asikhulumeni Iqiniso Ngaso Soke Isikhathi

Khulumani iqiniso omunye komunye.ZAK. 8:16.

IINGOMA: 56, 124

1, 2. Yini elimaza ukudlula nanyana yini begodu ngubani wokuthoma owayenzako?

ZINENGI izinto ezenziwa babantu ezenza ipilo ibe bulula, izinto ezinjengamalampa wegezi, iinkoloyi amafriji nokhunye. Ezinye zazo ngezifaka ipilo engozini izinto ezifana neengidi, amabhomu, igwayi njalonjalo. Kodwana elimaza ukuzidlula zoke mamala. Amala kukhuluma into owazi kuhle ukuthi ayisiliqiniso. Ngubani owakhuluma amala wokuthoma? UJesu Krestu wathi nakahlathulula “uDeveli” wathi, “unguyise wamala.” (Funda uJwanisi 8:44.) Wawakhuluma nini amala wokuthoma?

2 Wawakhuluma eminyakeni eziinkulungwana edlulileko esimini ye-Edeni. Abatjhadikazi bokuthoma u-Adamu no-Eva bebathabela ipilo epharadeyisi abalenzelwe nguJehova. Wafika uDeveli. Bekazi kuhle ukuthi uZimu uthe akukafuzi badle “umuthi wokwazi koke” bona baphile. Ngitjho nanyana bekazi wasebenzisa inyoka wathi ku-Eva: “Awa, anikazukufa [amala wokuthoma akhulunywako]. Kuhlekuhle uZimu uyazi bonyana mhlazana nisidlako, amehlwenu azokuvuleka, nibe nokwazi koke njengoZimu.”—Gen. 2:15-17; 3:1-5.

3. Kubayini sithi uSathana bekakhohlakele ngokukhuluma amala la, umphumela walokho waba yini?

3 Amala kaSathana bekakukhohlakala ngebanga lokuthi bekazi ukuthi u-Eva nakangamkholwa adle emthini bekazokufa. Amala lawo enza u-Eva no-Adamu bangalaleli uJehova, ngambala bafa. (Gen. 3:6; 5:5) Umphumela waba mumbi ukudlula lapho, “ukufa kwarhatjhekela kibo boke” abantu. Begodu “kwabusa njengekosi . . . nakilabo egade bangakoni ngendlela u-Adamu one ngayo.” (Rom. 5:12, 14) Namhlanje abantu abasathabeli ipilo njengombana uJehova bekahlosile, kunalokho umuntu uphila ‘iminyaka ematjhumi alikhomba, nakaqinileko ibe matjhumi abunane.’ Ngitjho nalapho “ubuhle bayo bunobudisi nesizi.” (Rhu. 90:10) Akhusuthi uyaqala bona umphumela lo ubuhlungu kangangani, koke lokho kungebanga lamala kaSathana!

4. (a) Ngimiphi imibuzo ekufuze sikghone ukuyiphendula? (b) NgokweRhubo 15:1, 2 ngubani ongaba mngani kaJehova?

4 UJesu nakahlathulula isenzo sakaSathana wathi: “Akhenge adzimelele eqinisweni ngombana iqiniso alikho kuye.” Bekube kunamhlanje uSathana usathanda amala lokho sikutjhwiso kukuthi ‘usadurhisa iphasi loke.’ (IsAm. 12:9) Thina asifuni uSathana asikhohlise. Yeke asicoceni ngeembuzo emithathu nasi: USathana ubakhohlisa njani abantu? Yini kanengi eyenza abantu bakhulume amala? Singahlala njani ‘sikhuluma iqiniso’ ngaso soke isikhathi? Nasenza njalo angeze salahlekelwa bungani bethu noJehova njengombana kwenzeka ku-Adamu no-Eva.—Funda iRhubo 15:1, 2.

USATHANA UBAPHAMBUKISA NJANI ABANTU?

5. USathana ubakhohlisa ngayiphi indlela abantu namhlanjesi?

5 Umpostoli uPowula bekazi bona singakghona ukubalekela ‘ukubanjwa nguSathana, ngombana siyazazi iinhloso zakhe.’ (2 Kor. 2:11, ftn.) Siyazi bona iphaseli loke nje, ikolo yamala, ipolotiki ezele ngokukhohlakala nezokurhwebelana zilawulwa nguDeveli. (1 Jwa. 5:19) Yeke akusirari ukuthi uSathana namadimonakhe bazokwenza abantu abaseenkhundleni eziphezulu ‘bakhulume amala.’ (1 Thim. 4:1, 2) Ngilokho abantu abanengi abasemakhampanini amakhulu abakwenzako, benza izinto ezilimaza abantu baleye namala nabazikhangisako.

6, 7. (a) Kubayini amala wabarholi bekolo alimaza khulu? (b) Ngiwaphi amala wena owaziko afundiswa yikolo yamala?

6 Amala wabarholi bamasondo alimaza khulu ngebanga lokuthi afaka abantu abawakholelwako engozini. Nakwenzeka umuntu akholwe ifundiso yamala bese aphile ngayo, uzokulahlekelwa kuphila okuphakade ngombana ifundiso leyo ayikhambisani neyakaZimu. (Hos. 4:9) Nabarholi bekolo bangeenkhathi zakaJesu bebenza into efanako. UJesu wabatjela emehlweni wathi: “Maye kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi ndina! Ngombana neyama ilwandle nirabhule nehlabathini bona nenze umuntu munye atjhugulukele ekolweni yobuJuda, athi angatjhuguluka, nimenze afanelwe yiGehena ngokuphindwe kabili kunani.” (Mat. 23:15) UJesu wabakhalimela kabuhlungu abarholaba. Wathi: ‘Bavela kuyise uDeveli umbulali.’—Jwa. 8:44.

7 Kungakhathaliseki bona babizwa ngabefundisi, abaphristi, aborabi nanyana kungaba ngaliphi igama kodwana abarholi bekolo yamala ‘bagandelela iqiniso’ eliseliZwini lakaZimu ‘bakhethe ukukholelwa amala kuneqiniso.’ (Rom. 1:18, 25) Hlangana namanye amala abawafundisako, bafundisa ukuthi “ukukhetha uZimu kanye kutjho ukuthi usindisiwe begodu akunalitho elingatjhugulula lokho,” abantu banommoya ongafi, umuntu ubelethwa kabutjha nokuthi uZimu wamukela ifundiso yokuthi abantu bobulili obufanako bangatjhadana.

8. Ngiwaphi amala esilindele bona akhulunywe bosopolotiki, yini thina ekufuze siyenze ngalokho?

8 Abosopolotiki bakhuluma amala bona badurhise abantu. Kusese namanye amala godu abosopolotiki abazowakhuluma, bazokuthi balethe “ukuthula nokuvikeleka!” Kodwana “ukutjhatjalaliswa kuzobafikela bangakalindeli.” Yeke asilingeni koke okusemandleni ukubalekela amanwabo wokwenza sikholelwe ukuthi zoke izinto zikhamba kuhle ephasineli. Iqiniso esilaziko ngelithi “ilanga lakaJehova liza patsi njengokuza kwesela ebusuku.”—1 Thes. 5:1-4.

YINI KANENGI EYENZA ABANTU BAKHULUME AMALA?

9, 10. (a) Kubayini abantu baleya amala begodu uyini umphumela walokho? (b) Yini okufuze sihlale siyikhumbula ngoJehova?

9 Namhlanjesi abantu abadumileko akusibo bodwa abaleya amala. Esihlokweni esithi “Kuyabini Sinamala?” u-Y. Bhattacharjee watlola wathi: “Ukukhuluma amala sekwaba njengento etjaliweko ebantwini.” Kanengi abantu bakhuluma amala bona bazivikele namkha bathole isikhundla. Benza njalo bona bakghone ukufihla imitjhaphwabo namkha bathole imali. Isihlokwesa nasiragako sithi kabanye abantu “kulula ukukhuluma amala, kungaba ngezinto ezincani namkha ezikulu, ebantwini abangabaziko, abasebenza nabo, abangani babo kunye nakubalingani babo.”

10 Umphumela wokukhuluma amala kukuthi abantu bagcina bangasathembani begodu nobungani buyaphela. Akhucabange bona kubuhlungu kangangani nange indoda ifumana bona umkayo ulala nenye indoda bese akhulume amala bona afihle izenzo zakhe. Kungenzeka okufanako nangendoda etlhorisa umkayo nabantwana emsithileni kodwana nasiyebantwini izenze indoda enethando. Nanyana kunjalo abantu labo angeze bamfihlela litho uZimu ngombana “zoke izinto zisebaleni begodu zembuliwe” kuye.—Heb. 4:13.

11. Indaba ka-Ananiyasi noSafira isifundisani? (Qala isithombe esisekuthomeni.)

11 IBhayibheli inesibonelo sabatjhadikazi ‘uSathana abapha isibindi’ sokukhohlisa uZimu. U-Ananiyasi noSafira baqunta eenhliziyweni zabo bona bazokukhohlisa abapostoli. Bathengisa isiqetjhana sendawo bafihla imali abayithengise ngayo, baletha ingcenye yayo kwaphela ebapostolini. Abatjhadikazaba bebafuna ukudunyiswa ebandleni kubonakale ngasuthi banomusa khulu ngomnikelwabo kanti bekungasinjalo. Kodwana uJehova bekazi bona benzeni, yeke babhadela ngeempilo zabo.—IzE. 5:1-10.

12. Abantu abathanda amala bazokuphelelaphi begodu kubayini kunjalo?

12 UJehova uzizwa njani nasikhuluma amala? USathana nabo boke abantu abakhohlakeleko nabathanda amala abangafuni ukutjhuguluka bazokuphelela “ngelitsheni lomlilo.” (IsAm. 20:10; 21:8; Rhu. 5:6) Kungebanga lokuthi boke abantu abanjalo uJehova ubabala hlangana nalabo “abaphila ngokwenza izinto ezinyenyisako” phambi kwakhe.—IsAm. 22:15, ftn.

13. Yini esiyaziko ngoJehova, begodu lokho kusikhuthaza bona senzeni?

13 Siyazi bona uJehova “akasuye umuntu bona angabeze aleye amala.” Kuhlekuhle angeze “kwenzeka bona uZimu aleye amala.” (Num. 23:19; Heb. 6:18) UJehova uyalizonda “ilimu elileya amala.” (IzA. 6:16, 17) Nange sifuna ukumthabisa kufuze siphile ngeenkambiso zakhe begodu sithande iqiniso. Kungebangelo ‘singakhulumi amala komunye nomunye.’—Kol. 3:9.

SIKHULUMA “IQINISO” NGASO SOKE ISIKHATHI

14. (a) Yini esenza sihluke ebantwini abasekolweni yamala? (b) Akhusihlathululele ikambiso esemtlolweni kaLukasi 6:45.

14 Ngiyiphi enye indlela amaKrestu angahluka ngayo ebantwini abasekolweni yamala? Sikhuluma “iqiniso” ngaso soke isikhathi. (Funda uZakariya 8:16, 17.) UPowula wathi: “Ngazo zoke iindlela sizibiza ngokuthi siziinsebenzi zakaZimu . . . ngekulumo eliqiniso.” (2 Kor. 6:4, 7) UJesu wathi: “Umlomo ukhuluma lokho okuphuphuma ngehliziyweni.” (Luk. 6:45) Lokho kutjho ukuthi umuntu othembekileko uzokuhlala akhuluma iqiniso. Angeze aleya amala ebantwini angabaziko, asebenza nabo, abangani bakhe ngitjho nabantu atjhidelene nabo kungakhathaliseki ukuthi amala lawo mancani namkha makhulu. Akhesicoce ngeembonelo ezizositjengisa ukuthi singathembeka njani kikho koke esikwenzako.

Uyawubona na umraro endleleni udade lo aphila ngayo? (Qala iingaba 15, 16)

15. (a) Kubayini kungasikuhlakanipha ukuphila ngokuzenzisa? (b) Yini engasiza abantu abatjha bahlule ukugandelelwa ziintanga zabo? (Qala umtlolo ophasi.)

15 Nawumumuntu omutjha ungafuna ukwamukelwa bangani bakho. Nangabe kunjalo, ungathomi uphile ngokuzenzisa, uzenze ngasuthi uziphatha kuhle nawunabantu bekhenu namkha abantu bebandleni bese kuthi nawunabantu abangasiboFakazi uziphathe ngendlela ehlukileko. Ungakwenzi lokho ngitjho nakumathungelelwano wezokuthintana. Kazi abanye abantu abatjha nabakude nababelethi babo namkha abantu bebandleni bangakhuluma ngendlela engakahlonipheki, bambathe izembatho ezingakahlonipheki, balalele umbhino onehlamba, basele khulu, besebenzise kumbi iindakamizwa, bafihle ukuthi bayathandana benze nezinye izinto ezimbi. Nabenza njalo bayazenzisa, bakhohlisa ababelethi babo, ibandla noZimu. (Rhu. 26:4, 5) Kuhle ukukhumbula ukuthi uJehova uyabona nange simdumisa ngomlomo ‘khisibe iinhliziyo zethu zikude naye.’ (Mar. 7:6) Asilaleleni umtlolo wezAga naku: “Ihliziywakho ayingakhanuki beyiyengwe zizoni kodwana hlala njalo wesaba” uJehova.—IzA. 23:17. *

16. Yini ekufuze uyenze nawuphendula imibuzo eseforomini lokungenela imikhakha yokusebenzela uZimu?

16 Kungenzeka ufisa ukusebenzisa isikhathi sakho esinengi usebenzela uZimu uphayone, namkha uye eBethel. Nawuzalisa iforomo lokungenela imikhakha le kuqakathekile bona uthembeke nawuphendula imibuzo emalungana nobujamo bakho bepilo izinto ozithabisa ngazo nangendlela oziphatha ngayo. (Heb. 13:18) Kufuze wenzeni nangabe wakhe waziphatha kumbi namkha wenza into begodu unembezakho solo ukubelesele ngendaba leyo nabadala awukakhulumi nabo? Babawe bakusize ukwenzela bona ulotjhe uJehova ngonembeza omsulwa.—Rom. 9:1; Gal. 6:1.

17. Yini okufuze siyenze nange abaphikisi basibuza ngabanakwethu nabodadwethu?

17 Alo ithiwani-ke nange urhulumende akhandela umsebenzethu mhlamunye bekwenzeke nawe ubotjhwe begodu bakubuze ngabanakwenu? Kufuze ubatjele koke abakubuza khona? UJesu yena wenzani ngesikhathi umbusi weRoma amphosa ngemibuzo? UJesu bekazi ukuthi ‘kunesikhathi sokuthula nesikhathi sokukhuluma,’ yeke wazithulela. (UMtj. 3:1, 7; Mat. 27:11-14) Nasingazifumana sisebujamweni obunjalo kufuze sihlakaniphe ngombana nakungasi njalo singafaka abanakwethu nabodadwethu emrarweni.—IzA. 10:19; 11:12.

18. Khuyini ekufuze siyenze nange abadala basibawa bona sizokuba bofakazi bomlandu othileko?

18 Ithiwani-ke nange ilunga lebandla lenze isono esikhulu begodu wena wazi ngaso? Abadala bangakubuza ukuthi yini oyaziko ngendaba le, banelungelo lokwazi ngombana baphathiswe umsebenzi wokwenza ibandla lihlanzeke. Uzokwenzani nangabe indaba le ibandakanya isihlobo namkha umnganakho? IBhayibheli ithi: “Ufakazi weqiniso ukhuluma iqiniso.” (IzA. 12:17; 21:28) Yeke kufuze ubatjele loke iqiniso abadala, akungabi nento ngitjho nencani oyifihlako. Kazi kufuze bamsize umuntu owenze isono lo bona alungise ubuhlobo bakhe noJehova, yeke bazamsiza njani nange bangazi woke amaqiniso wendaba.—Jak. 5:14, 15.

Uzokwazi njani ukuthi kunini lapha kufuze ukhulume khona iqiniso namkha uthule? (Qala iingaba 17, 18)

19. Sizabe siphethe yiphi esihlokweni esilandelako?

19 Umrhubi uDavida wathandaza wathi kuJehova: “Wena uthanda ngibe neqiniso ngaphakathi.” (Rhu. 51:8) UDavida bekazi ukuthi into eqakathekileko kukuthi sibe neqiniso nangaphakathi eenhliziyweni zethu. Yeke amaKrestu ‘akhuluma iqiniso’ ngaso soke isikhathi. Enye indlela esingatjengisa ngayo kuthi sihlukile, kufundisa abanye abantu iqiniso. Ukuthi lokho singakwenza njani sizokubona esihlokweni esilandelako.

^ isig. 15 Qala isahluko se-15 encwadini ethi Intsha Iyabuza—Izimpendulo Ezisebenzayo, UMqulu 2 ngaphasi kwesihloko esithi: “Ngingamelana kanjani nokucindezelwa kontanga?” nesahluko se-16 esihlokweni esithi: “Ukuphila okumbaxambili—Ubani okumelwe azi?”