Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

Imibuzo Evela Ebafundini

Imibuzo Evela Ebafundini

IBhayibheli liyawavumela na amaKrestu atjhadileko bona asebenzise i-IUD (intrauterine device) bona akhandele imbeleko?

AmaKrestu atjhadileko kuzokufuze acabangisise ngemininingwana ethileko abe akhumbule nalokho okutjhiwo liBhayibheli ngendaba le. Bese kuthi ngemva kwalokho athathe isiqunto esizowenza abe nesazelo esimsulwa kuZimu.

UJehova watjela u-Adamu no-Eva amezwi naka: “Belethani nande nizalise iphasi.” (Gen. 1:28; 9:1) Kwathi kamva wawatjela noNowa. Akunalapha iBhayibheli lithi khona amaKrestu nawo kufuze awalalele amezwi la. Yeke abantu abatjhadileko kufuze bakhethe ukuthi bazokusebenzisa iinkhandelimbeleko ezithileko na ukwenzela bona bangazokuba nabantwana abanengi, namkha bafuna ukuba nabantwana nini. Ngiziphi izinto okufuze bacabange ngazo?

Esinye nesinye isiqunto amaKrestu asithathako malungana neenkhandelimbeleko akukafuzi alibale iBhayibheli. Kungebangelo amaKrestu angeze arhulula umbungu athi akhandela imbeleko. Ukurhulula umbungu ngehleso, akukhambisani nalokho iBhayibheli elikutjhoko malungana nokuhlonipha ukuphila. Ukurhulula umbungu kukhandela ukubelethwa komuntu. (Eks. 20:13; 21:22, 23; Rhu. 139:16; Jor. 1:5) Alo kuthiwani-ke nge-IUD?

Indaba le kwakhe kwakhulunywa ngayo esiThaleni sakaMeyi 15 1979 (amakhasi 30-31). Imihlobo yama-IUD ebewakhona ngeekhathezo bewenziwe ngeplastiki, beyifakwa esibelethweni ukwenzela bona bakhandele imbeleko. Isihlokweso sathi akwaziwa ukuthi kuhlekuhle ama-IUD lawo asebenza njani. Abososayensi abanengi bathi i-IUD ikhandela isidoda bona sivundise amaqanda womuntu wengubo. Yeke nakhibe iqanda akhange livunde, kutjho khona bona umbungu bewungeze wakheka.

Kodwana obunye ubufakazi baveza ukuthi kuhlekuhle ngezinye iinkhathi iqanda belivunda. Bese njengombana livundile, lingakhulela ku-Fallopian tube namkha litjhinge esibelethweni. Yeke i-IUD ingakhandela iqanda elivundilekweli bona lingahlali esibelethweni, lokho-ke kuzokubulala umbungu obesele ukhona. Yeke lokho bekuzokufana nokurhulula umbungu. Isihlokweso sayisonga ngokuthi: “UmKrestu nakafuna ukwazi ukuthi kulungile na ukusebenzisa i-IUD kuzokufuze acabangisise ngelwazi elinjengaleli, begodu ahlale akhumbula nokuthi iBhayibheli lithi ukuphila kucwengile.”—Rhu. 36:9.

Inga-kgani kunerhubhululo namkha ilwazi elitjha elifunyenwe bosaseyensi nabezamaphilo solokho kwakhitjhwa isihlokwesi ngo-1979?

Kwanjesi sele kunemihlobo emibili ye-IUD. Elinye lawo selifakwe ikoporo, begodu ngabo-1988 lathoma ukufumaneka khulu e-United States. Bese kwathi ngo-2001 kwathoma ukuthengiswa i-IUD ekhipha ama-hormone. Alo ama-IUD amabili la asebenza njani?

Yekoporo. Njengombana khesatjha phambilini, ama-IUD akhandela isidoda bona singadluli esibelethweni besiyokufika eqandeni silivundise. Yeke ngebanga lokuthi umhlobo lo wama-IUD ukhipha ikoporo, ikoporo le iba yitjhefu esidodeni. * Ama-IUD akhipha ikoporo abuye atjhugulule ingaphakathi lesibeletho.

Yama-Hormone. Omunye umhlobo wama-IUD une-hormone etholakala emapilisini wokukhandela imbeleko. Yeke ama-IUD akhipha ihormone esibelethweni. Kwabanye abomma lokho kwenza bona amaqanda angaphumi (ovulation). Yeke nakhibe iqanda aliphumi (ovulation) kutjho khona bona angeze lavunda. Ama-hormone la enza ingaphakathi lesibeletho linganothi. * Abuye enze namanzi aku-cervix bona abe dege, lokho-ke kukhandele isidoda bona singene esibelethweni.

Njengombana khesayiphatha phambili, ama-IUD womabili enza amatjhuguluko engaphakathini lesibeletho. Alo ithiniwa-ke nakhibe iqanda liyaphuma (ovulation) begodu liyavunda? Lingaya esibelethweni, kodwana ngebanga lokuthi isibeletho asikanothi angeze lihlale. Lokho kuzabe kukurhulula umbungu. Kodwana abososayensi bathi lokho akwenzeki eenkhathini ezinengi, nokho kungenzeka ngamapilisi wokukhandela imbeleko.

Yeke akekho onesiqinisekiso sokuthi i-IUD yekoporo namkha yama-hormone ikhandela iqanda bona lingavundi. Kodwana ubufakazi besayensi esesikhulume ngabobu butjengisa ukuthi i-IUD ikhandela iqanda bona lingavundi, yeke mancani amathuba wokuthi umma abe sidisi.

AmaKrestu afuna ukusebenzisa i-IUD kungaba kuhle nange angabonana nodorhodere. Udorhodore uzowatjela bona ngimiphi imihlobo ye-IUD etholakalako endaweni abahlala kiyo, abuye abatjele ngobuhle bokuyisebenzisa nemithelela engaba nayo emntwini wengubo. Akekho onemvumo yokuwathathela isiqunto ngitjho nodorhodere, kufuze azikhethele wona. (Rom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Isiquntwesi sifuna bona bobabili. Nanyana ngisiphi isiqunto abazosithatha kufuze balwele ukuthabisa uZimu nokuba nonembeza omsulwa.—Madanisa ne-1 Thimothi 1:18, 19; 2 Thimothi 1:3.

^ isig. 4 Umbiko ovela emNyango Wezamaphilo we-England uthi: “Ama-IUD wekhopha asebenza ngaphezu kwamaphasenti ayi-99. Ngomnyaka munye kibomma abali-100 abasebenzisa i-IUD munye uzokuba sidisi. Yeke i-IUD enganakoporo enengi angeze yasebenza kuhle hle.”

^ isig. 5 Ngebanga lokuthi enza ingaphakathi lesibeletho singanothi, ngezinye iinkhathi abadorhodere bakhuthaza abomma abatjhadileko nabangakatjhadi bona bayisebenzise ukwenzela bona ibasize ngebanga lokuthi bezwa ubuhlungu obungabekezelelekiko nabaya esikhathini.