1, 2. (a) Abazalwana nabodade abanengi bazizwa njani ngokuba nobuhlobo noZimu? (b) Ngimiphi imibuzo esizoyiphendula esihlokwenesi?

UDADE weCanada uthi: “Ukuthanda uZimu kungenze ngaba mumuntu othabileko kwangenza ngaqalana ngokuphumelelako nemiraro yepilo.” Umzalwana weBrazil wathi: “Sekuphele iminyaka ema-23 sitjhadile sinomkami, sithabe khulu emtjhadwenethu. Sasizwa kuthanda uZimu.” Umzalwana wePhilippines yena-ke uthi: “Ukufunda nokuzindla ngeBhayibheli kwangenza ngaba nokuthula, sikhuluma nje ngikghona ukusebenzelana nabazalwana abavela eendaweni ezihlukahlukeneko.”

² Abantwaba esesicoce ngabo, baveza ukuthi kuyinto eqakathekileko ukuba nobuhlobo noZimu. Lokho kwenza sizibuze, ‘Singabuthuthukisa njani ubuhlobo bethu noZimu begodu sithabele iimbusiso esesikhulume ngazweza? Ngaphambi kobana siphendule imibuzo le, kufuze sithome ngokuzwisisa ukuthi iBhayibheli litjho ukuthi nalithi kunabantu abaphila ngommoya. Esihlokwenesi sizokuphendula imibuzo emithathu nasi, (1) Kutjho ukuthini ukuthanda uZimu? (2) Ngiziphi iimbonelo ezizosisiza sithuthukise indlela esithanda ngayo uZimu? (3) Ukusebenza ngamandla bona sibe “nomkhumbulo kaKrestu” kuzosisiza njani bona sibe nobuhlobo noZimu?

3. Uyini umehluko phakathi komuntu onqotjhiswa yinyama nomuntu onqotjhiswa mmoya?

³ Umpostoli uPowula usisiza sizwisise ukuthi ngonjani umuntu “onqotjhiswa mmoya kaZimu,” lokho ukwenza ngokuthi amadanise umuntu oqotjhiswa mmoya kaZimu nomuntu “onqotjhiswa yinyama.” (Funda 1 Korinte 2:14-16.) Uyini umahluko ebantwini ababilaba? “Umuntu onqotjhiswa yinyama” akazamukeli izinto zommoya kaZimu, “ngombana zibudlhadlha kuye; akakghoni ukuzazi.” Bese kuthi umuntu onqotjhiswa mmoya “uhlola zoke izinto” begodu ‘unomkhumbulo kaKrestu.’ UPowula usikhuthaza bona sinqotjhiswe mmoya kaZimu. Khuyini okhunye okwenza umuntu onqotjhiswa mmoya nomuntu onqotjhiswa yinyama bahluke?

4, 5. Uzombona ngani umuntu ophila ngenyama?

⁴ Tjheja indlela umuntu onqotjhiswa yinyama enza ngayo izinto. Umuntu onqotjhiswa yinyama ulawulwa mmoya omumbi wephaseli, wenza izinto ezifuna yihliziywakhe kwaphela. UPowula nakawuhlathululako uthi: “Mmoya . . . osebenza kwabangalaleliko.” (Efe. 2:2) Ummoya onjalo wenza abantu balingise inengi, kungakhathaliseki ukuthi lenza okulungileko na. Abanendaba nakho ngokufunwa yinyama kwaphela. Ngikho inengi labo lenza izinto ezithandwa ngibo kwaphela, likhohlwe mthetho kaZimu. Umuntu ophila ngokwenyama, into anendaba nayo khulu sithunzi sakhe, kukuba nezinto zakanokutjho nokuthi alwele amalungelwakhe.

⁵ Umuntu onqotjhiswa yinyama wenza izinto iBhayibheli ezibiza ngokuthi “misebenzi yenyama.” (Gal. 5:19-21) Incwadi uPowula ayitlolela ibandla leKorinte iveza indlela abantu benyama abacabanga ngayo. Izintwezo zihlanganisa: ukucabanisa abantu, ukujama nomuntu nanyana ungazi bona wenze kuhle namkha wenze kumbi, kubanga imiguruguru, kusana emakhotho, kungahloniphi ubuhloko, kukudla khulu namkha ukusela khulu. Nakwenzeka kube nesilingo phambi kwakhe uvele angene ngehloko kiso. (IzA. 7:21, 22) UJuda wakhuluma ngabantu abazokubogaboga ethandweni labo ngoZimu bagcine sele ‘banganawo ummoya kaZimu.’—Jud. 18, 19.

6. Umbona ngani umuntu onqotjhiswa mmoya?

⁶ Alo umuntu “onqotjhiswa mmoya” yena sizombona ngani? Into anendaba nayo ukudlula koke buhlobo bakhe noZimu, ngikho avuma ukunqotjhiswa mmoyakhe begodu ulinga ngakho koke ‘ukulingisa uJehova.’ (Efe. 5:1) Lokho kutjho ukuthi usebenza ngamandla bona acabange njengoJehova. UZimu unjengomuntu wamambala kuye. Uhlukile-ke emntwini ophila ngenyama ngombana umuntu onqotjhiswa mmoya ulinga ukuthi koke akwenzako kuvumelane nemithetho kaJehova. (Rhu. 119:33; 143:10) Kunokuthi adzimelele khulu emsebenzini yenyama, umuntu onqotjhiswa mmoya uba ‘neenthelo zommoya’ kaZimu. (Gal. 5:22, 23) Umuntu othanda ukuthengisa ngehliziywakhe yoke kanengi uthola kungiyo yodwa into acabanga ngayo leyo. Kuyafana-ke nangomuntu othanda uZimu ngehliziywakhe yoke, uhlala acabanga ngaye.

7. Lithini iBhayibheli ngabantu abathanda uZimu?

⁷ IBhayibheli likhuluma kuhle khulu ngabantu abathanda uZimu. Kungebangelo uMatewu 5:3 athi: “Bayathaba abaziko bona batlhoga uZimu, ngombana umBuso wezulu ungewabo.” Incwadi yebeRoma 8:6 nayo iyasitjela ukuthi kubayini kuqakathekile ukuthanda uZimu, ithi: “Ukudzimelelisa umkhumbulo enyameni kutjho ukufa, kodwana ukudzimelelisa umkhumbulo emmoyeni kutjho ukuphila nokuthula.” Nasidzimelela ezintweni zommoya kaZimu sizokuba nokuthula naye begodu  nathi ngokwethu sizokuba nokuthula. Bese kuthi esikhathini esizako siphile unomphela.

8. Kubayini kufuze sisebenze ngamandla bona sithande uZimu?

⁸ Nokho okutlhuwisako kukuthi siphila ephasini eliyingozi. Kazi nanyana kukuphi lapho sitjhinga khona sihlangana nabantu abanganandaba nemithetho kaZimu, yeke nasifuna ukuzivikela kufuze sisebenze ngamandla. Okutjho bona kufuze sihlale sicabanga ngezinto zakaZimu, nakungasinjalo iphaseli lizosenza sicabange ngezinto ezingakhambisani nomthetho kaZimu. Alo yini okhunye okungasisiza bona sizivikele? Begodu singabuthuthukisa njani ubuhlobo bethu noZimu?

9. (a) Yini engasisiza sithuthukise ubuhlobo bethu noZimu? (b) Bobani abaziimbonelo esizokucoca ngabo?

⁹ Umntwana nakazakukhula kuhle begodu avuthwe kanengi ufunda ebabelethini bakhe. Nathi-ke nasifuna ukuthuthukisa ubuhlobo bethu noZimu kufuze silingise esele banabo. Phela nasiqala abantu abaphila ngenyama kuyahluka, ngombana bona basitjengisa ukuthi uba yini umphumela umuntu nakenza okungakalungi. (1 Kor. 3:1-4) Kuyathabisa-ke ukwazi ukuthi iBhayibheli lineembonelo zabantu abathembeka nabangakhenge bathembeke. Yeke thina ngebanga lokuthi sifuna ukutjhidelana noZimu, sizokucoca ngabantu ababaziimbonelo zokwenza okulungileko. Besibone nokuthi singabalingisa njani. Sizokucoca ngoJakopo, uMariya noJesu.

10. Kubonakala njani ukuthi uJakopo bekanqotjhiswa mmoya kaZimu?

¹⁰ Akhesithome ngoJakopo. Njengombana siqalene neentjhijilo nje, uJakopo naye ukuphila kwakhe khenge kube lula. Kazi bekufuze abekezelele umnakwabo u-Esewu, ngombana bekangayithandisisi imithetho kaZimu. Anjalo nje bekafuna nokumbulala. Ngapha nomukhwe wakhe bekamphethe amdlelezela. Nanyana bekaphila nabantu abangathandi imithetho kaZimu, uJakopo  wahlala ayithanda. Wasikholwa isithembiso uZimu asenza ku-Abrahamu. Kazi uJakopo bekazi ukuthi isithembiswesi siyawuthinta umndeni wekhabo, yeke wabambelela. (Gen. 28:10-15) Amezwi kaJakopo nezinto azenzako zikubeka ebaleni ukuthi nakumithetho kaZimu yona bekayazi ngendlela azazi ngayo. Nasi isibonelo salokho, ngesikhathi u-Esewu afuna ukumbulala, wathi kuZimu: “Ngibawa kobana ungisindise . . . ngambala uzangiphumelelisa bewenze iinzukulwana zami zibe ngangehlabathi yelwandle.” (Gen. 32:6-12) Nasiqala indlela uJakopo aphila ngayo, sivele sibone ukuthi bekazikholwa iinthembiso zakaJehova.

11. Yini esitjela ukuthi uMariya bekamthanda uZimu?

¹¹ Akhesikhulume ngomunye owaba sibonelo, uMariya. Kubayini uJehova amkhetha bona abe ngunina lakaJesu? Kungebanga lokuthi bekanqotjhiswa mmoya kaJehova. Sikwazi njani lokho? Amezwi awatjhoko wokudumisa uZimu ngesikhathi avakatjhele uZakariya no-Elizabethi ebebaziinhlobo zakhe afakazela lokho. (Funda uLukasi 1:46-55.) Nasifunda amezwi la, sivele sibone ukuthi uMariya bekalithanda ngehliziywakhe yoke iliZwi lakaZimu begodu bekayazi kuhle tle imitlolo yesiHebheru. (Gen. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12) Okhunye esikufundako kukuthi yena noJosefa akhenge bahlanganyele amabhayi bekwaba kulapho uJesu abelethwa khona. Lokho kusitjela ukuthi bobabili ukwenza intando kaZimu bekuqakatheke ukudlula ukuzithabisa bona. (Mat. 1:25) Njengombana isikhathi sikhamba, uMariya waqalisisa koke uJesu agade akwenza bewalalelisisa namezwakhe ahlakaniphileko. Kungebangelo iBhayibheli lithi: “Wabulunga woke amezwi la ngehliziywenakhe.” (Luk. 2:51) Kuyatjho ukuthi bekafuna ukwazi ngesithembiso uZimu asenza sokuza kwakaMesiya. Singamlingisa njani uMariya? Ngokubeka intando kaZimu qangi.

12. (a) UJesu wamlingisa njani uyise? (b) Singamlingisa njani uJesu? (Qala isithombe esisekuthomeni.)

¹² Kibo boke abantu esesikhulume ngabo, ngubani owabeka isibonelo esizidlula zoke ephasini? Akekho omunye ngaphandle kwakaJesu. Solo abakhona, utjengisile ukuthi ufuna ukulingisa uyise, uJehova. Indlela ebekacabanga ngayo, azizwa ngayo nezinto azenzako ziyasitjela ukuthi bekaphila ngokuvumelana nentando kaZimu, alalela nemithethwakhe. (Jwa. 8:29; 14:9; 15:10) Akhumadanise indlela u-Isaya ahlathulula ngayo uJehova nendlela uMarkosi ahlathulula ngayo uJesu. (Funda u-Isaya 63:9; Markosi 6:34.) Kghani siyamlingisa na uJesu ngokuthi sibe nomusa ebantwini abatlhoga ukusizwa? Okhunye esikufunda ngoJesu kukuthi wasebenza ngamandla emsebenzini wokutjhumayela nokufundisa abantu ngeendaba ezimnandi. (Luk. 4:43) Abantu abathanda uZimu sibabona ngokuba nomusa nangokusiza abanye abantu.

13, 14. (a) Yini esingayifunda eembonelweni zabanakwethu abathanda uZimu? (b) Akhuze nesibonelo.

¹³ Nanamhlanjesi zikhona iimbonelo zabantu abaphila ngommoya, abakghona ukulingisa ubuntu bakaJesu ngaphandle kwalaba esikhulume ngabo abaseBhayibhelini. Mhlamunye ukubonile ukukhuthala kwabo emsebenzini wokutjhumayela nokwamukela kwabo abayeni kuhlanganise nobuntu babo obuhle nezwela labo. Nabo bafana nathi, khebaqalane neetjhijilo zokuba nesono, ngapha balinga ngamandlabo woke ukulingisa ubuntu bakaZimu. URachel udade weBrazil uthi: “Bengizithanda izinto zakanokutjho, khulukhulu izembatho. Lokho kwangenza bona ngingambathi ngendlela ehloniphekileko. Kodwana ukufunda ngoZimu kwangisiza ngabona itlhogeko yokobana ngitjhugulule indlela engiphila ngayo, ngilotjhe uZimu. Ukwenza amatjhuguluko khona akhenge kube bulula, kodwana kwangithabisa ukuwenza ngombana ukuphila kwami kwaba nomnqopho.”

 ¹⁴ Isitjhijilo sakaRaylene wePhilippines sona-ke besihlukile. Ukuphila kwakhe bekudzimelele efundweni begodu azimisele ukufumana umsebenzi omuhle ebewuzomenza aphumelele epilweni. Uthi: “Isifiso sami sokulotjha uJehova sathoma ukuphela, ngalemuka ukuthi kukhona okuqakathekileko engingasakwenzi. Ngathi nangilemuka lokho ngathoma ngadzimelela ekulotjheni uJehova.” Kusukela mhlokho uReylene wathoma ukukholelwa khudlwana kuJehova neenthembisweni zakhe, khulukhulu isithembiso esikuMatewu 6:33, 34. Uyaqiniseka ngalokho kangangobana uthi: “Ngiyazi bona uJehova uzongitlhogomela!” Mhlamunye nawe bakhona obaziko ebandleni okilo ekhebazifumana ebujamwenobu. Mbala ukukholwa kwabo kusikhuthazo kithi sokobana sibalingise, silandele uKrestu.—1 Kor. 11:1; 2 Thes. 3:7.

15, 16. (a) Nasifuna ukufana noKrestu yini okufuze siyenze? (b) Singawubona njani “umkhumbulo kaKrestu”?

¹⁵ Singamlingisa njani uKrestu? Incwadi yoku-1 Korinte 2:16 ikhuluma ngokuba ‘nomkhumbulo kaKrestu.’ Incwadi yebeRoma 15:5 ikhuluma ngokuthi kufuze sibe ‘nokucabanga okufana nalokhu uKrestu Jesu ebekanakho.’ Yeke nasifuna ukufana noKrestu kufuze sazi indlelakhe yokucabanga begodu sibazisise kuhle nobuntu bakhe. Sizokukghona ukulandela emanyathelwenakhe. Umkhumbulo kaJesu udzimelele khulu ebuhlotjeni bakhe noZimu. Yeke ukuba nomkhumbulo kaJesu kuzosenza simlingise ngcono uJehova. Lokhu kusenza sibone ukuthi kuqakatheke kangangani bona sifunde ukucabanga njengoJesu.

¹⁶ Singakwenza njani? Abafundi bakaJesu bambona enza iimmangaliso, bamuzwa akhuluma nabantu, babona indlela aphatha ngayo yoke imihlobo yabantu godu babona nokuthi uyisebenzisa njani imithetho kaZimu. Lokho kwabenza bathi: “Sibofakazi bazo zoke izinto azenzako.” (IzE. 10:39) Nokho thina ngekhe sakghona ukumbona ngendlela abafundi bakhe abambona ngayo. Kodwana uJehova usinikele imiTlolo esingathi nasiyifunda sibubone kuhle ubuntu bakaJesu. Ngokufunda nangokuzindla ngeencwadi zeBhayibhelini njengoMatewu, uMarkosi, uLukasi noJwanisi sizowubona kuhle umkhumbulo kaKrestu. Sizokukghona ukulandela “umtlhalakhe eduze” begodu ‘sihlome ngendlela yokucabanga efana’ neyakhe.—1 Pit. 2:21; 4:1.

17. Ukucabanga njengoKrestu kuzosisiza njani?

¹⁷ Ukucabanga njengoKrestu kuzosisiza njani? Njengombana nokudla okunomsoco kuqinisa umzimba, ukufunda ngoKrestu kuzokuqinisa ubuhlobo bethu noJehova. Kancanikancani sizokukghona ukubona ukuthi yini uJesu ebekangayenza ebujamweni obuthileko. Ukwazi lokho kusisiza senze iinqunto ezihle, ezizositjhiya sinesazela esimsulwa begodu samukelwe nguZimu. Ukwazi lokhu kusinikela isizathu esihle sokobana ‘sembathe iKosi uJesu Krestu.’—Rom. 13:14.

18. Ufundeni esihlokwenesi?

¹⁸ Bekube nje sikhulume ngokuthi singambona njani umuntu othanda uZimu. Sibonile godu nokuthi kunengi esingakufunda eembonelweni ezihle zabantu abathanda uZimu. Sibuye godu safunda ngokuthi ukuba ‘nomkhumbulo kaKrestu’ kusisiza njani bona sikhule ebuhlotjeni bethu noZimu. Akupheleli la, kunengi esingakufunda nasizakuthuthukisa ubuhlobo bethu noZimu. Ngokwesibonelo, yini engasisiza sihlole ubuhlobo bethu noZimu? Ngiziphi izinto okufuze sizenze nasizabuthuthukisa? Begodu ubuhlobo bethu noZimu buyithinta njani indlelethu yokuphila? Isihloko esilandelako sizosisiza siphendule imibuzo le.