Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

Isebenzise Ngokuhlakanipha I-Internet

Isebenzise Ngokuhlakanipha I-Internet

Isebenzise Ngokuhlakanipha I-Internet

EMAKHULWINI weemnyaka edlulileko, ukuthonyiswa kokugadangiswa kweencwadi, kwatjhugulula indlela abantu abathintana ngayo. Ukuthonyiswa kwe-Internet eenkhathini zanamhlanjesi kufaniswa nakho. Ithulusu elilisizweli libizwe kufanele ngokobana lithulusu lokuthintana lephasi loke. Njengombana ukhamba “kuthelawalise wokwazisa” lo, ungafumana amaqiniso, iimbalo, neembono eendabeni ezihlukahlukeneko.

Ikghono lokuthintana lisisipho esimangalisako esivela kuMbumbi wethu. Lisenza sikwazi ukubonisana nokuhlanganyela ukwazisa nabanye. UJehova bekamuMuntu wokuthoma ukuthintana nomndenakhe obabantu, abanikela ukwazisa okukhanyako, malungana nokobana bangaphila njani ukuphila okunomnqopho. (Gen. 1:28-30) Nokho, njengombana kwatjengiswa ngilokho okwenzeka ekuthomeni komlando wabantu, isipho sezokuthintana singasetjenziswa kumbi. USathana wanikela u-Efa ukwaziswa okumamala alihlaza tlabha. U-Efa wakwamukela ukwazisokho wakudlulisela ku-Adamu, owadosela isintu ekambweni eyihlekelele.—Gen. 3:1-6; Rom. 5:12.

Kungathiwani ngokusebenzisa i-Internet? Ngitjho nanyana i-Internet ingasinikela ukwazisa okuqakathekileko, isibulungele isikhathi, yenze nemisebenzi elisizo, ingasikhohlisa, isimorosele isikhathi, begodu isonakalise ngokokuziphatha. Khesidembe bona singayisebenzisa njani i-Internet ngokunenzuzo.

Ukwazisa—Kuliqiniso Namtjhana Kumamala?

Ungaphethi ngokobana koke ukwazisa okufumana ku-Internet kulungile begodu kuyazuzisa. Ama-website asiza ekufumaneni ukwazisa angafaniswa nabantu abavuna amakhowe wayo yoke iimhlobo—adliwako nalawo anetjhefu—bawafake ngesikotlelweni sinye basinikele wona bona siwadle. Ungawadla amakhowe lawo ngaphandle kobana uhlolisise ngalinye lawo? Ngokuqinisekileko angekhe! Ama-website asiza ekufumaneni ukwazisa asebenzisa amakhomphyutha amanengi ukuvuna namtjhana ukukhetha ukwazisa emabhiliyonini wama-Web page anokwazisa okuhle khulu kuya kokumbi khulu. Sitlhoga ilemuko bona sikwazi ukuhlukanisa okumbi nokuhle, ukwenzela bona singafaki itjhefu eengqondweni zethu.

Ngo-1993 umagazini othileko odumileko watjengisa umgwalo wezinja eembili ziphambi kwekhomphyutha. Enye inja ihlathululela enye ithi: “Ku-Internet, akakho owaziko bona uyinja.” Esikhathini eside esidlulileko, uSathana wafihla lokho angikho kwamambala, ngokukhuluma asebenzisa inyoka watjela u-Efa bona uzokufana noZimu; nabantu abanengi benza okufanako ku-Internet. Namhlanjesi, nanyana ngubani one-Internet angaziveza anguphrofesa othileko, enze ngasuthi unelwazi, ngaphandle kokuzitjho nokuthi ungubani. Godu akunamibandela yokobana ngubani ongafaka imibono, ukwazisa, iinthombe neemphakamiso.

Ungabi “ngu-Efa we-Internet.” Ungamukeli ukwazisa bulula, yiba nokuzaza usole. Ngaphambi kokukuthemba, buza: (1) Ngubani onikele ngokwazisokhu? Yini emenza afaneleke ukunikela ukwazisa okunjalo? (2) Kubayini kunikelwe ngokwazisokhu? Yini etjhukumise umtloli? Kukhona ukuthatha ihlangothi okuthileko? (3) Umtloli ukuthethephi ukwazisokho? Uyayinikela imithombo ekungaqinisekiswa kiyo? (4) Ukwazisokho ngekwanje? Ngekhulu lokuthoma, umpostoli uPowula wanikela uThimothi isiluleko esisebenza ngendlela efanako nanamhlanjesi. UPowula watlola: “Ukulonde kuhle koke onikelwe khona bona ukulonde. Hloya ukukhuluma okulilize okuphambene nokukholwa, uhloye nokuphikisana okuvela kilokho okuthiwa kulilwazi, ibe kungasilo.”—1 Thi. 6:20.

Ibulunga Isikhathi Namtjhana Imorosa Isikhathi?

Akunakuzaza bona i-Internet neyisetjenziswa ngokuhlakanipha ingasibulungela isikhathi, amandla, nemali. Singathenga okuthileko bulula ngaphandle kokuphuma ekhaya. Ukumadanisa iintengo kungasisiza sibulunge imali. Ukubhanga ku-Internet kwenze ukuphila kwabanengi kwaba bulula; iindaba ezingokweemali zingalungiswa ngananyana ngisiphi isikhathi sizigedlile emakhaya wethu. I-Internet inamathulusu amanengi wokubona amanani aphasi wokuhlela ikhambo begodu asisiza sikwazi nokwenza ukubekisa okutlhogekako. Singakwazi bulula, ukuqala iinomboro zomtato, iimphande, neendlela ezihlukahlukeneko zokuya lapha sifuna ukuya khona. Ephasini mazombe, ama-ofisi wegatja waboFakazi BakaJehova asebenzisa amanengi wamathulusu lawo ukubulunga isikhathi, imali nenani leensebenzi.

Nokho, kunengozi ekufuze icatjangelwe. Imalungana nesikhathi esisisebenzisa ku-Internet. Kwabanye, i-Internet ibe sidlalisi esithabisako kunokuba lithulusu elilisizo. Basebenzisa isikhathi esinengi ngokudluleleko badlala, bathenga, bacoca, bafunda namtjhana bathumela ama-e-mail, benza irhubhululo, begodu bangena baphuma kuma-website we-Internet. Emaswapheleni, bangathoma ukungazitjheji izinto eziqakatheke khulu ezibandakanya umndeni, abangani, nebandla. Godu i-Internet ingasenza sibe makghoba wayo. Ngokwesibonelo, iimbalo ezigadangiswe ngo-2010 zitjengisa bona amaphesenti ali-18.4 welutjha leKorea ayathinteka ekubeni makghoba wokusebenzisa i-Internet. Abarhubhululi beJarimani batjengisa bona “liyanda inani labafazi abanghonghoyila ngokugqilazeka kwabalingani babo.” Omunye umfazi wanghonghoyila ngokobana ukugqilazwa yi-Internet kutjhugulule indodakwakhe ngokurarako bekwafikelela nezingeni lokutjhabalalisa umtjhado wabo.

I-ofisi legatja laboFakazi BakaJehova lafumana incwadi evela eemntwini owazibiza ngokobana likghoba le-Internet. Ngezinye iinkhathi usebenzisa ama-iri angaba litjhumi ngelanga ku-Internet. Ngemva kokutjho bona “ekuthomeni, koke bekubonakala kunganamraro,” wangezelela: “Ngokukhamba kwesikhathi, ukuya kwami emhlanganweni kwancipha begodu ngalisa nokuthandaza.” Nekwenzeka aye emihlanganweni, bekangalungiseleli nengqondwakhe beyihlala isekhaya inesifiso “sokusebenzisa i-Internet godu.” Ngokuthabisako, wabubona ubumbi bomrarwakhe begodu wathatha amagadango wokuwulungisa. Kwanga singalemuka bona singagcini sesimakghoba wokusebenzisa i-Internet.

Ukwazisa—Kuyafaneleka Namtjhana Awa?

Kwe-1 Tesalonika 5:21, 22, sifunda bona: “Hlolisisani koke, nibambelele kokulungileko. Kugegedeni koke okubonakala kukumbi.” Kutlhogeka siqunte bona ukwazisa esikufumana ku-Internet kuyamukeleka kuZimu, kuvumelana neenkambisolawulo eziphakemeko. Akukafaneli kube ngokuzazisako ngokokuziphatha begodu kufuze kuwafanele amaKrestu. Iinthombe ezisilapheleko ngokomseme ze-Internet zande khulu, nesingatjhejiko, singabanjwa bulula sithiyo sazo.

Sizabe sihlakaniphile nesizibuza bona, ‘Lokho engikubukela ku-Internet zizinto engingazifihla msinyana nekungenzeka umlinganami, ababelethi bami, namtjhana abanakwethu abamaKrestu bangifumane ngisabukele?’ Nengabe ipendulo ngu-iye, sizabe senza kuhle nesisebenzisa i-Internet kwaphela nekunabanye. Kwamambala i-Internet itjhugulule indlela esithintana nesithenga ngayo. Ukungezelela kilokho ivule indlela etja ‘yokuhlobonga eenhliziyweni zethu’.—Mat. 5:27, 28.

Ngikudlulise Namtjhana Ngingakudlulisi?

Ukusebenzisa i-Internet kubandakanya ukufumana nokurhatjha ukwazisa. Ngitjho namtjhana sinekululeko yokwamukela nokudlulisa ukwazisa, godu sinomthwalo wokuqinisekisa bona kuliqiniso begodu akukhuthazi ukuziphatha okumbi. Singakufakazela ukunemba kwalokho esikutlolako namtjhana sikudlulisele kwabanye? Sinayo imvume yokudlulisa ukwazisokho? * Kuyazuzisa begodu kuyakha? Iyini ihloswethu ngokurhatjha ukwazisokho? Sifuna ukukara abanye kwaphela?

I-e-mail neyisetjenziswa kuhle, ingaba sibusiso. Godu ingasilethela nokwazisa okudluleleko. Sidisibeza abanye ngokurhatjha iindaba zamva namtjhana ezingakaqakatheki, erhelweni elide labantu esijwayelene nabo, mhlamumye sibamorosele isikhathi sabo esiqakathekileko? Ngeze kwaba kuhle na ukuhlolisisa umnqophwethu ngaphambi kokuthumela ukwazisa? Khuyini kuhlekuhle esifuna ukuyifikelela? Abantu bebatlola iincwadi bona batjele iimndeni nabangani okuhlangabezane nakho kwabo, ukwenzela bona bahlale bazi bona kwenzekani ekuphileni kwabo. Akukafaneli kube ngilokho esidzimelela kikho kuma-e-mail wethu? Kubayini udlulisela kwabanye okuthileko ongaqiniseki ngakho?

Ngalokho-ke, singaphetha ngokuthini malungana ne-Internet? Singasayisebenzisi ngokupheleleko? Lokho kungatlhogeka kobunye ubujamo. Ikghoba le-Internet ekukhulunywe ngalo phambilini lenza lokho bona lihlule ukugqilazeka kwalo kweemnyaka eemnengi. Ngakelinye ihlangothi, i-Internet ingasizuzisa, kwaphela nengabe sivumela ‘ikghono lokucabanga lisigade nelemuko lisivikele.’—Iziy. 2:10, 11.

[Umtlolo waphasi]

^ isig. 17 Kusebenza okufanako neenthombeni. Ngitjho nanyana singathatha iinthombe sizisebenzise thina, kungenzeka singabi neemvume yokuzirhatjha, ingasaphathwa yokunikela amabizo wabantu abaseenthombenezo nokobana bahlalaphi.

[Isithombe ekhasini 4]

Ungakubalekela njani ukuba ngungazimbi wokukhohlisa?

[Isithombe ekhasini 5]

Yini okufuze uyicabangele ngaphambi kokuthumela ukwazisa?