Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

Ubuqala Ngendlela UJehova Abuqalangayo Na Ubuthakathaka Bomuntu?

Ubuqala Ngendlela UJehova Abuqalangayo Na Ubuthakathaka Bomuntu?

“Izitho zomzimba ezibonakala inga zibuthakathaka, ziqakatheke khulu.”—1 KOR. 12:22.

1, 2. Kubayini uPowula bekazwelana nababuthakathaka?

SOKE-NJE sinokuzizwa sibuthakathaka ngezinye iinkhathi. Umgomani namanye amagulo kungasenza sizizwe siphasi, ngasikhathi bekubebudisi nokwenza eminye imisebenzi yangamalanga. Khewucabange-ke nekungathiwa ubuthakathaka obunjalo abusingebeemveke ezimbalwa kwaphela, kodwana busazokudosa iinyanga. Nasewusebujamweni obunjalo, angekhe kwakuthabisa na abanye nebatjengisa ukuthi bazwelana nawe?

2 Umpostoli uPowula bekawazi amazizo anjalo wokugandeleleka kwangaphandle nekwangaphakathi ebandleni. Wakhe wacabanga nokunghala iinkhathi ezimbalwa. (2 Kor. 1:8; 7:5) Nasekakhumbula ubudisi aqalana nabo njengomKrestu othembekileko, uPowula wanyekele wabuza ukuthi: “Ngubani obuthakathaka mina ngingabi buthakathaka na?” (2 Kor. 11:29) Kanti-ke ngokuphathelene namalunga webandla lobuKrestu afaniswa nezitho zomzimba womuntu, uPowula wathi lezo “ezibonakala inga zibuthaka, ziqakatheke khulu.” (1 Kor. 12:22) Bekatjho ukuthini ngalokhu? Kubayini kufuze sibaqale ngendlela uJehova abaqala ngayo labo ababonakala babuthakathaka? Begodu ukwenza njalo kusizuzisa njani?

 INDLELA UJEHOVA ABAQALA NGAYO ABABUTHAKATHAKA

3. Khuyini okungasenza sithome ukubaqala ngenye indlela abantu abatlhoga isizo ebandleni?

3 Siphila esikhathi sephaliswano lapho kuqalwa khona ilutjha namandla walo. Abanengi bazenzela umathanda, badlale nangamazizo walabo ababonakala babuthakathaka. Thina asikhambisani nomukghwa onjalo kodwana kungenzeka sizithole sesibaqala ngenye indlela abantu abavame ukufuna isizo, ngitjho nangaphakathi ebandleni imbala. Yeke, sifuna ukuba nobuntu obufana nebakaZimu endleni esibaqala ngayo abantu.

4, 5. (a) Umfanekiso okweyoku-1 Korinte 12:21-23, usisiza njani bona sibaqale njengoJehova abantu ababuthakathaka? (b) Singazuza njani ngokusiza ababuthakathaka?

4 Nasiqala umfanekiso kaPowula otlolwe encwadinakhe yokuthoma ebeyiya kwebeKorinte, singayilemuka indlela uJehova abaqala ngayo abantu ababuthakathaka. Esahlukweni 12 sencwadi leyo, uPowula usikhumbuza ukuthi nezitho ezibonakala zingatjho litho emzimbeni womuntu ziqakathekile. (Funda 1 Korinte 12:12, 18, 21-23.) Sikhuluma nje, nabanye abososayensi bokuziphendukela kwemvelo bakhe bayazinyaza izitho ezinjengalezo. Kodwana nabasolo benza irhubhululo, banyekele balemuka bona nalezo ezibonakala zingatjho litho zidlala indima eqakathekileko. * Ngokwesibonelo, abanye bebathi izwani elincancani lamaswaphela enyaweni alinasidingo, kodwana nje sebayalemuka ukuthi utsetserwana loyo udlala indima eqakatheke kangangani ekusekeleni umzimba bona udzimelele.

5 Umfanekiso kaPowula lo uveza ukuthi woke amalunga webandla lobuKrestu aqakathekile. Njengombana uSathana abehlisa isithunzi abantu, uJehova yena uhlukile ngombana uzwelana nabo boke abantu bakhe, kangangobana nalabo ababonakala babuthakathaka, “uyabatjheja.” (Job. 4:18, 19) Lokho-ke kufuze kusize omunye nomunye umuntu bona ayiqale njengeqakathekileko indimakhe ebandleni akilo nakiwo woke amabandla wabantu bakaZimu ephasini loke. Esinye isibonelo kungaba kulokha navane ukhamba nomuntu omdala umbambe ngesandla. Ebujamweni obunjalo kungatlhogeka bona uphungule izinga okhamba ngalo. Ukumsiza kwakhokho, akhenge na kukwenze uzizwe uthabile? Kunjalo, navane sisiza abanye, ngithi esithabako ngokubona indlela esibasize ngayo, begodu siyakhula nethandweni, ekubekezeleni nekuhluzekeni. (Efe. 4:15, 16) UBabethu onethando uyazi ukuthi ibandla eliwathanda woke amalunga walo, kungakhathaliseki bona basebujamweni obuphasi kangangani, lisuke linethando.

6. UPowula wawasebenzisa njani amagama amabili, ‘lobuthakathaka’ ‘nelokudzimelela’?

6 UPowula wathi nakatlolela beKorinte, wasebenzisa elithi “buthakathaka” nakaqalisele endleleni umKrestu ebekazizwa ngayo ngaye. (1 Kor. 1:26, 27; 2:3) Godu uPowula wakhuluma ‘nangabadzimeleleko,’ kodwana bekangatjho ukuthi amaKrestu lawo sekufanele azizwe adlondlobele kunamanye. (Rom. 15:1) Kunalokho, bekatjho ukuthi amaKrestu esekanelemuko azwelane nalabo ebebangakazinzi kuhle eqinisweni.

KGHANI KUFUZE SIYILUNGISE NA INDLELA ESIBAQALA NGAYO ABANTU?

7. Khuyini okungasenza sibhalelwe kusiza abatlhagileko?

7 Ukusiza ‘abadududu,’ akutjho ukulingisa uJehova kwaphela, kodwana kutjho nokuthi sisuke samukeleka nakuye. (Rhu. 41:2, [41:1, NW]; Efe. 5:1) Kanti-ke nasibaqalela  phasi abantu abanjalo angekhe sakghona ukubasiza. Ngezinye iinkhathi kungaba budisi ngitjho nokukhuluma nesiphakathi kwabantu abanjalo, kube ngasuthi siyabanina. UCynthia, * udade owalahlwa yindoda, uthi: “Nengabe abazalwana bayakunina, namkha bakuphatha ngendlela ebewungakalindeli bona bangakuphatha ngayo, kubuhlungu, ngani ngoba nawusebudisini uyabatlhoga abantu abazokusekela.” UDavida wekadeni bekabazi ubuhlungu bokuninwa.—Rhu. 31:13, [31:12, NW].

8. Khuyini okuzosisiza sibe nomusa khudlwana?

8 Singaba nesirhawu khudlwana nasingakhumbula bona abanye babanakwethu nabodadwethu badaniswe bujamo obuhlukahlukeneko abaqalene nabo—njengamagulo, ukuhlala nomndeni ohlukene phakathi, nokugandeleleka. Nathi singazithola sisebujamweni obunjalo ngelinye ilanga. Ngaphambi kobana ama-Israyeli angene eNarheni yesiThembiso, njengombana gade adosa emhlweni eGibhide, atjelwa indleb’ ukuzwa bona ‘angaqinisi iinhliziyo’ zawo malungana nafowabo abachakileko. UJehova bekafuna bacabangelane, bebasizane.—Dut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38.

9. Kufuze ube yini umnqopho wethu nasisiza abantu abasebudisini? Fanekisa.

9 Kunokuthi sibe babantu abangakhuthazaniko nabathanda ukusola izinto, kufuze sibaduduze emoyeni labo abasebujamweni obumaphorodlha. (Job. 33:6, 7; Mat. 7:1) Nasi isibonelo: Akhe sithi umtjhayeli wesithuthuthu olimele engozini uphuthunyiselwa esibhedlela, kungaba kuhlakanipha na ngalabo besizo elirhabako bona bathome ngokuqala ukuthi akusuye na obangele ingozi le, ngaphambi kobana bamsize? Awa, kunalokho bavele bamphuthume ngokumsiza. Kunjalo-ke nangalabo esikhonza nabo, nengabe bagandelelwa miraro abaqalene nayo, kufuze sisikimele phezulu nabatlhoga isizo elingokomoya.—Funda 1 Thesalonika 5:14.

10. Abantu ababonakala kwanga babuthakathaka, ‘banothe ngayiphi indlela ekukholweni’?

10 Nasingajama kancani siqale ubujamo obuhlukahlukeneko abanakwethu abaqalana nabo, singabona ukuthi obunye nobunye ubujamo bunobudisi babo. Cabanga ngabodade esekuminyaka bakghodlhelelela ubudisi bokuphikiswa emndenini. Abanye babo babonakala babuthakathaka khulu, kodwana lokho akutjho ukuthi abakholwa nokuthi abamandla. Nevane ubona udade onganandoda akhuthalele ukuza nabantwabakhe emihlanganweni, awukhuthazeki na, nawucabanga ngokuzimisela nokukholwa kwakhe? Uyithini yabantwana abasakhulako abakakarele iqiniso naphezu kweentjhijilo abaqalene nazo esikolweni? Nasesiyiqala njalo singabona ukuthi abantu abanjalo, nanyana babonakala babuthakathaka nje, kodwana ‘banothile ngokukholwa’ njengalabo ababonakala izinto zibakhambela kuhle.—Jak. 2:5.

VUMELANISA UMCABANGWAKHO NEWAKAJEHOVA

11, 12. (a) Khuyini okuzosisiza silungise indlela esibuqala ngayo ubuthakathaka babantu? (b) Khuyini esingakufunda endleleni uJehova aphatha ngayo u-Aroni?

11 Siyasizwa sikghone ukuvumelanisa imicabango yethu ebuthakathaka neyakaJehova ngokubona indlela asebenzelene ngayo nabanye babantu bakhe. (Funda iRhubo 130:3.) Ngokwesibonelo, kibe nawe bewukhona ngesikhathi u-Aroni enza isithombe sekonyana ngegolide, bewuzozizwa njani? (Eks. 32:21-24) Namkha bewuzozizwa njani nekajama nodadwabo uMiriyamu bona baphudlhele uMosi ngokuthatha umfazi kwesinye isitjhaba? (Num. 12:1, 2) Bewuzozizwa njani ngesikhathi u-Aroni noMosi babhalelwa kudumisa uJehova owabanikela amanzi ngokusimangaliso eMeriba?—Num. 20:10-13.

 12 UJehova bekufuze ngathana umgwebile u-Aroni ezenzweni zakhezi khonapho. Kodwana wakhetha ukumqala njengongasi mumuntu omumbi nonemitjhapho. Eqinisweni, kubonakala kwanga u-Aroni wavumela amathonya wabanye abantu bona amkhiphe esporweni. Kodwana wathi nekatjengiswa imitjhapho yakhe, wayivuma bewavumelana nezahlulelo zakaJehova. (Eks. 32:26; Num. 12:11; 20:23-27) UJehova wakhetha ukunaka ihlangothi elihle laka-Aroni, ukukholwa kwakhe nokutjhuguluka. Emakhulwini weminyaka alandela, u-Aroni neenzukulwana zakhe baragela phambili nokukhunjulwa njengabasaba uJehova.—Rhu. 115:10-12; 135:19, 20.

13. Singazihlola njani malungana nendlela esiqala ngayo ubuthakathaka babantu?

13 Nesizakucabanga njengoJehova, kufuze silungise indlela esibaqala ngayo abantu ababuthakathaka. (1 Sam. 16:7) Ngokwesibonelo, siphatheka njani lokha umntwana okhulela ebudaleni nakenza iinqutho zobudlhapha kwezokuzithabisa? Kunokuthi umthathe ngamawala, kubayini ungamtjengisi indlela efaneleko engamsiza akhule ahluzekile? Ngithi okufuze sithome qangi ekusizeni umuntu otlhoga isizo, begodu nesenza njalo, siyakhula ethandweni nekuzwisiseni.

14, 15. (a) UJehova wazizwa njani ngesikhathi u-Eliya aphelelwa mamandla kwesikhatjhana? (b) Ngisiphi isifundo esingasifunda kilokho okwehlakalela u-Eliya?

14 Siyasizwa nokuthi sithuthukise indlela esibaqala ngayo abanye abantu ngokuthi simadanise imicabangwethu neyakaJehova ekutheni yena ubaphatha njani abantu abanomoya ophasi. U-Eliya bekungomunye wabo. Kwakhe kwenzeka ngesinye isikhathi bona atjhijile abaphorofidi abama-450 bakaBhali, kodwana wabaleka nasekufuze aqalane neNdlovukazi u-Izebeli ngombana ezwe bona imakhela amano wokumbulala.  Wathi nasekakhambe akakhilomitha ali-150 ukuya eBheritjheba wahlahlatha umango. Ngemva kobana sekakhambe ibanga elide kangaka elangeni elitjhisako, umphorofidi lo wazitjhutheka ngaphasi komuthi wakhanuka ngathana angafa.—1 Kho. 18:19; 19:1-4.

UJehova wakutjheja ukulinganiselwa kwaka-Eliya, wathumela ingilozi bona imqinise (Qala iingaba 14, 15)

15 Wazizwa njani uJehova nasekaqala ephasini abona isikhonzi sakhe esithembekileko silahle itewu? Kghani wasilahla ngombana sabhalelwa kunyamezela, saphelelwa nalithemba? Akusinjalo nakancani! UJehova wakulemuka ukulinganiselwa kwaka-Eliya bewathumela nengilozi bona izomqinisa. Ingilozi leyo yambawa bekwaba kabili bona adle, ukwenzela bona angabuzwa kangako ‘ubude bekhambo’ ebekasazolikhamba. (Funda 1 AmaKhosi 19:5-8.) Nangaphambi kobana uJehova alayele umphorofidakhe lo, bekamlalela ukuthi ulila ngani bese amsekele.

16, 17. Singayilingisa njani indlela uJehova ebekambekezelele ngayo u-Eliya?

16 Singamlingisa njani-ke uZimethu onesineke kangaka? Akukafaneli sirhabele ekukhuthazeni umuntu. (IzA. 18:13) Kungaba kuhle ukuthi sithome ngokubaduduza labo abazizwa bangakabaluleki “kangako” ngebanga lobujamo abaqalene nabo. (1 Kor. 12:23) Nesesinjalo, sizokukghona ukwenza ngendlela efaneleko nangokuvumelana nesidingo.

17 Khewucabange ngesibonelo sakaCynthia, okukhulunywe ngaye ekuthomeni, owalahlwa yindodakwakhe yamtjhiya namadodakazakhe amabili. Bebazizwa banesizungu, kodwana basabela njani abanye aboFakazi ebebakhonza nabo? Uyanaba: “Kwathi bona sibadosele umtato, bafika ingakadluli nemizuzu ema-45. Emehlweni bebatshega iminyembezi. Begodu bahlala nathi amalanga amabili ukuya kwamathathu. Njengombana besingadli kuhle begodu sineenhliziyo ezibuhlungu, ngasikhathi bebakhamba nathi la bahlala khona.” Indaba le ingakukhumbuza okwatlolwa nguJakopo wathi: “Nakube umfo namkha udade ukhamba hlubule begodu akanakudla bese omunye wenu athi kibo ‘khambani ngokuthula, nifuthumale, nisuthe’, lokho kusizani naninganikeli lokho okudingekako ngokomzimba na? Ngokunjalo-ke, nokukholwa nakunganamsebenzi, kufile.” (Jak. 2:15-17) Kuthokozwa abazalwana nabodade abakurakura noCythia bamsekela yena namadodakazakhe amabili, kangangobana ngemva kweenyanga ezisithandathu behlakalelwe sikateso, baba maphayona wesigiyani.—2 Kor. 12:10.

IINZUZO ZABANENGI

18, 19. (a) Singabasiza njani abasaphelelwe mamandla kwesikhatjhana? (b) Kuzuza bani nevane kusizwa labo abadududu?

18 Kungenzeka uyazi ukuthi kuthatha isikhathi eside kanganani ukululama nabewugula. Kunjalo nangomKrestu ebekadundubaliswe budisi aqalene nabo namkha ubujamo obamqeda amandla emoyeni. Umuntu onjalo kungatlhoga bona azivuselele ngokufunda iBhayibheli nezinye iincwadi zobuKrestu kunye nomthandazo, bese azibandakanye nakweminye imisebenzi yobuKrestu. Okusalako kukuthi sizombekezelela na bona abuyele esigeni? Begodu phakathi nesikhatheso, sizomkhombisa na ukuthi siyamthanda? Inga-kghani sizokulinga ukusiza labo abaphelelwe mamandla kwesikhatjhana bona bazizwe bababantu, babone nendlela esibathanda ngayo njengamaKrestu?—2 Kor. 8:8.

19 Ungalibali bona njengombana sisekela abafowethu nje, siyalizwa ithabo elibangelwa kukupha, begodu nathi ngokwethu siyathuthuka ekuzweleni abanye nekubeni nokubekezela. Kodwana kunokungaphezu kwalokho. Ibandla nalo liyathuthuka libe nethando nesineke. Ngaphezu kwakho koke, silingisa uJehova obathanda boke abantu. Kwamambala, sinamabanga amahle khulu wokusivuma isikhuthazo ‘sokusiza badududu.’—IzE. 20:35.

^ isig. 4 Encwadinakhe ethi, The Descent of Man, uCharles Darwin wakhuluma ngezitho zomzimba ezinengi ‘njengezinganasidingo.’ Nomunye wabasekeli bakhe wangezelela ngokuthi zinengi khulu “izitho ezinganamsebenzi” emzimbeni womuntu, kuhlanganise nethumbu i-appendix kunye ne-thymus.

^ isig. 7 Ibizo litjhentjhile.