UMBUZO 1
Ngimumuntu Onjani?
BEWUZOKWENZA NJANI?
Akhesithi bekunguwe oqalene nobujamobu: Akusikade uThoko afike ephathini abe akanayo nemizuzu elitjhumi akhona. Kuthi kusesenjalo ezwe iphimbo lomuntu amaziko.
“Urarwe yini lapho?”
UThoko nathi mehlo suka, abone uZodwa aphethe amabhodlelo amabili wotjwala. Atjho amnikela elilodwa athi: “Kghani usesemncani okunjalo na, bona ungabhalelwa kuzithabisa?”
Afikelwe kukwala uThoko, kodwana akhumbule ukuthi uZodwa mkhozakhe. Phela usaba nokuthi uzamthatha ngasuthi umumuntu ovilaphisako. Wazi kuhle nokuthi uZodwa umntazana oziphethe kuhle. Ukusela kwakhe akumenzi umuntu omumbi. ‘Sekumane kukusela nje kwaphela, akufani nokuthi ubheme iindakamizwa.’
Akhesithi bekunguwe osebujamweni bakaThoko, bewuzokwenza njani?
AKHUJAME KANCANI UCABANGISISE!
Nawuzokuthatha isiqunto esivuthiweko ebujamweni obunje, kutlhoga ukuzazi. Nasikhuluma ngokuzazi sisuke sikhuluma ngomuzwa ongaphakathi, umuzwa loyo ngiwo okutjelako ukuthi umhlobobani womuntu nokuthi uzimiseleni. Nawungakha ubuntu bakho ngalendlela, uzokwazi ukulawula ipilwakho kunokuthi uvumele abanye abantu kube ngibo abakulawulela ipilo.—1 Korinte 9:26, 27.
Ungabakha njani ubuntu obunjalo? Ungabakha ngokuphendula nasi imibuzo elandelako.
1 NGIZIPHI IZINTO ENGIKGHONA UKUZENZA?
Ukwazi izinto okghona ukuzenza kuzokusiza ube mumuntu onesibindi.
ISIBONELO ESISEBHAYIBHELINI: Umpostoli uPowula watlola wathi: “Mhlambe iye, ngilitjhapha ekukhulumeni, kodwana angisilo itjhapha elwazini.” (2 Korinte 11:6) Ukuzwisisa kwakaPowula imiTlolo kwamsiza wajamelela lokho akukholelwako. Akhenge avumele abantu abakhuluma izinto ezingakhiko bona bamfake amanzi ngemadolweni.—2 Korinte 10:10; 11:5.
ZIHLOLE: Atlole phasi amakghonwakho.
Okwanje akhutlole ubuntu obuhle onabo. (Ngokwesibonelo, umumuntu onendaba nabantu na? Umumuntu ophanako na? Umumuntu abantu abangakghona ukuthembela kuye? Namkha umumuntu osibambako isikhathi?)
2 NGIZIPHI IZINTO ENGIBHALELWA KIZO?
Into oyenza umukghwa ingakulimaza, ubuntu bakho bungatjhuguluka bube bumbi nawuvumela ukulawulwa buthakathaka bakho.
ISIBONELO ESISEBHAYIBHELINI: UPowula bekazazi izinto ezimbhalelako. Ngikho atlola wathi: “Emanyeni ngithatjiswa mthetho kaZimu ngaphakathi kwami, kodwana ngibona ezithweni zami kunomthetho omunye olwisana nomthetho womkhumbulwami, ungenza ngibe likhoboka lomthetho wesono.”—Roma 7:22, 23.
ZIHLOLE: Ngiziphi izinto ezingibhalelako, ekutlhogeka ngisebenze ngamandla kizo?
3 YINI ENGIZIMISELE UKUYENZA?
Inga-kghani ungangena eteksini bese utjele umtjhayeli ukuthi asolo azomba indawo yinye bekuphele ipetroli? Kungaba budlhadlha khulu ukwenza njalo nokumotjha imali!
Esikufundako. Ukuzibekela imigomo kuzokusiza bona ungasolo ujikileza indawo yinye. Kukusize kube nala uya khona nokuthi uzokufika njani lapho.
ISIBONELO ESISEBHAYIBHELINI: UPowula watlola, “Angigijimi njengomuntu ovathazelako.” (1 Korinte 9:26) Kunokuthi ipilwakhe ihlahlathe avumele nanyana yini yenzeke epilwenakhe wazibekela imigomo waphila ngokuvumelana nayo.—Filipi 3:12-14.
ZIHLOLE: Tlola imigomo emithathu ofuna ukuyifikelela emnyakeni ozako.
4 YINI ENGIYIKHOLELWAKO?
Ngaphandle kokuthi kube nento okholelwa kiyo kuzokuba budisi ukuthatha isiqunto. Uzokufana nenwabu uzokutjhentjha imibalakho ukwenzela bona wamukelwe bangani bakho—lokho-ke kutjengisa bona awuzazi.
Umahluko uba kukuthi nawenza izinto ngokuvumelana nalokho okukholelwako, usuke utjengisa bona uyazazi ukuthi umumuntu onjani—kungakhathaliseki bona abantu bathini ngawe.
ISIBONELO ESISEBHAYIBHELINI: Kungenzeka ngesikhathi umphorofidi uDanyela asesemumuntu omutjha “waqeda nehliziywakhe” bona uzokulalela imithetho kaZimu, lokho wakwenza ngitjho nanyana bekahlukaniswe nabantu bekhabo. (Danyela 1:8) Ngokwenza njalo wathembeka kuye ngokwakhe. UDanyela waphila ngokuvumelana nalokho akukholelwako.
ZIHLOLE: Yini oyikholelwako? Ngokwesibonelo: Uyakholelwa na kuZimu? Nawukholelwako kubayini? Ngibuphi ubufakazi obukwenza uthi uZimu ukhona?
Uyakholwa ukuthi iinkambiso zakaZimu zikulungele? Nakunjalo kubayini?
Ekugcineni ufuna ukuba mumuntu onjani—ufuna ukuba likari eliphetjhulwa sivunguvungwana namkha ufuna ukuba njengesihlahla esidzimeleleko esijamelana nesivunguvungu? Nawakha ubuntu bakho kuhle, uzokuba njengesihlahla esidzimeleleko. Lokho kuzokusiza uphendule umbuzo othi, Ngimumuntu onjani?