Wilembewa na Luka 12:1-59

  • Vofufumisha va Afalisi (1-3)

  • Mukoyopa Mulungu, osati ŵanthu (4-7)

  • Kuvomekeja kuti nise ophunzila a Khilisitu (8-12)

  • Fanizo ya munthu wolemela koma wopusa (13-21)

  • Lekani kudela nkhaŵa (22-34)

    • Kagulu ka mbelele (32)

  • Kunkhala tuni (35-40)

  • Wantchito wololela ng’anda wokhulupilika komasoti wosakhulupilika (41-48)

  • Aliyelete ntendele, koma kuzayaŵanisha (49-53)

  • Kufunika koziŵa tanthauzo ya vinthu vuchitika (54-56)

  • Kusilija mikangano (57-59)

12  Pa nthawe yamene iyi, chigulu cha ŵanthu masauzande anyinji chiungana, mwakuti enzekandana-kandana. Lomba Yesu eyamba kulaŵila na ophunzila ŵake poyamba kuti: “Samalani na vofufumisha va Afalisi, vamene ni vachinyengo.  Koma lomba paliye chafisika mwachisinsi ngako chamene chizaululikelini komasoti paliye chisinsi chamene chizaziŵikelini.  Tetyo chilichonse chamunena mu mfinzi chizamvwike patuŵa ndipo vamuŵeleŵeshana kwamweka mu vipinda vanu vizalalikiliwe pa ntenje.  Komasoti nukuujani azishamwali ŵangu, osayopa ŵala opaya muŵili tyala amene angakwanishelini kuchita vopambana pamene apa.  Koma nukuujani wamufunikila kuyopa: Mukoyopa Wala akuti akapaya, onkhalasoti na mphamvu zoponya munthu mu Gehena.* Kulaŵila chendi nukuujani, mukoyopa wamene uyu.  Nthaki 5 ozigulisa na ndalama ziŵili zitontho mphamvu,* n’tetyolini? Koma lomba olo kamozi ka tunyoni twamene utu Mulungu okaluŵalini.*  Ndipo olo sisi yonse ya mmutu mwanu oiŵelenga. Osachita wowa, nimwe ofunika ngako kupambana nthaki zinyinji.  Nukuujani kuti, aliyense wamene ovomekeja pamenso pa ŵanthu kuti ni wophunzila wangu, Mwana wa munthu naye azamuvomekejesoti pamenso pa angelo a Mulungu kuti ni wophunzila wake.  Koma aliyense akuti anikane pamenso pa ŵanthu, azakaniwe pamenso pa angelo a Mulungu. 10  Ndipo aliyense wanyoza Mwana wa munthu, azakhululukiliwe. Koma aliyense wanyoza mzimu utuŵa, azakhululukiliwelini. 11  Akaluta namwe ku malo otongela milandu,* kwa akulu-akulu a boma komasoti kuli olamulila, osadela nkhaŵa kuti mukaliteteze tyani olo mukanene chinji, 12  chifukwa mzimu utuŵa uzakuphunziseni pa nthawe yamene iyoletu vamufunikila kulaŵila.” 13  Pamene apo munthu muyakine mugulu yamene iyo euja Yesu kuti: “Mphunzisi muujeni nkwangu kuti aniyaŵileko chuma chakumakolo ŵasu.” 14  Yove emuuja kuti: “Wewo munthuwe, ni ŵani enisankha kuti ninkhale woweluza wanu olo woyaŵa chuma chanu?” 15  Pavuli pake euja ŵanthu amene awo kuti: “Nkhalani tuni ndipo chenjelani na dyela* ya ntundu uliwonse, chifukwa olo munthu angankhale na vinthu vinyinji tyani, moyo wake ufumilalini mu vinthu valinavo.” 16  Pechichita tetyo eŵauja fanizo yakuti: “Mmunda mwa munthu muyakine wachuma vinthu vitwala luweme. 17  Tetyo eyamba kulikonsha kuti, ‘Nichite chinji lomba, pakuti niliye mosungila vinthu vangu vanaweja vamene ivi?’ 18  Lomba enena kuti, ‘Nichite ivi: Nipasule vimphaka vangu nomanga vikulu-vikulu, ndipo tiligu wangu wonse na vinthu vangu vonse niviike mwamene umo, 19  lomba niliuje kuti: “Uli na vinthu vinyinji viweme ndipo visungike kwa vyaka vinyinji. Ntima pansi, ulye, umwe nosangalala.”’ 20  Koma Mulungu emuuja kuti, ‘Munthu uliye nzelu wewo, usiku wamene uno moyo wako aufune. Lomba ivi vinthu vawasunga vinkhale va ŵani?’ 21  Umu niye mwavunkhalila na munthu wamene waliunjikila chuma, koma kwa Mulungu niwolemelalini.” 22  Pavuli pake euja ophunzila ŵake kuti: “N’chifukwa chake nukuujani kuti, lekani kudela nkhaŵa za moyo wanu kuti muzalye chinji olo kudela nkhaŵa za miŵili yanu kuti muzavwale chinji. 23  Chifukwa moyo ni wofunika ngako kupambana chakulya ndipo muŵili ni wofunika ngako kupambana chovwala. 24  Ganizilani za akwalala: Ove okomolalini mbewu olo kuweja. Aliye vimphaka olo malo osungilamo vinthu, koma Mulungu oŵalyesha. Kansi mwewo nimwelini antengo wapatali kupambana tunyoni? 25  Ni ŵani wa mwewo angatalimphishe moyo wake olo patontho tyala* chifukwa chodela nkhaŵa? 26  Tetyo keno mwewo mungakwanishelini kuchita vamene ivi, ndaŵa yanji mudela nkhaŵa na vinthu viyakine vamene ivo? 27  Ganizilani mwakukulila maluŵa: Ove okatalini ntchito olo kusona vovwala. Koma nukuujani kuti olo Solomo mu ulemelelo wake wonse aliyevwaleko vovwala viweme ngako monga ni iliyonse mwa maluŵa amene aŵa. 28  Lomba keno Mulungu ovwalika teti vomela vakusanga, vamene vingonkhalapo lelo yeka mailo nakuzaviponya pamulilo, kuli tyani na mwewo achikhulupililo chitontho! Kulaŵila chendi, yove azakuvwalikeni kupambana pamene apo. 29  Tetyo lekani kudela nkhaŵa kuti muzalye chinji komasoti kuti muzamwe chinji ndipo lekani kuvutika mu ntima. 30  Chifukwa vinthu vonse vamene ivi niye vakusakila-sakila mwakhama ŵanthu amitundu iyakine muli ichi chalo, koma Atata ŵanu akululu oziŵa kuti mwewo mufunikila vinthu vonse vamene ivi. 31  Mmalomwake nthawe zonse mukoika Ufumu pamalo oyamba pa moyo wanu, ndipo yove azakupaseni vinthu viyakine vonse vamene ivi. 32  Osayopa, mwewo kagulu ka mbelele, chifukwa Atata ŵanu avomekeja kukupasani Ufumu. 33  Gulisani vinthu vanu nopeleka mphaso zachifundo.* Pangani vikwama va ndalama vamene vingasilelini, kutanthauza chuma chosasila kululu, kwamene akawalala angafwikekolini komasoti njenjete* zingawonongelini. 34  Chifukwa kuli chuma chanu mitima yanu izankhalesoti kwamene uko. 35  Vwalani epuloni ndipo munkhale okonzeka.* Malaiti ŵanu apitilije kunkhala oyaka 36  ndipo munkhale monga ni ŵanthu amene oyembekezela kuti bwana wawo awele kufumila kuukwati, kuti akafwika nogogoza amusegulile mokulumija. 37  Osangalala ni antchito amene bwana wawo powela azaŵafwane oyembekezela! Shuwa nukuujani, yove azavwale epuloni kuti akate ntchito ndipo azaŵankhazike pa thebo kuti alye chakulya noŵatumikila. 38  Ove azankhale osangalala keno angazaŵafwana opitilija kuyembekezela olo angafwike pa nthawe yaukamalonda wachiŵili* olosoti wachitatu.* 39  Koma ziŵani ivi, keno munecho wa ng’anda angaziŵe nthawe yangawele kawalala, angalolelini kuti kawalala atyole noloŵa m’ng’anda mwake. 40  Namwesoti nkhalani okonzeka, chifukwa Mwana wa munthu azafwike pa nthawe yamusaganizila.” 41  Pavuli pake Petulo ekonsha kuti: “Ambuye, kansi fanizo yamene iyi muuja sewo seka olo muujasoti aliyense?” 42  Lomba Ambuye enena kuti: “Niŵani ngaye-ngaye wamene ni ntumiki wololela ng’anda wokhulupilika komasoti wanzelu, wamene bwana wake azamuike kuti akololela gulu ya atumiki ŵake,* kuti akoŵapasa chakulya chokwanila pa nthawe iweme? 43  Kapolo wamene uyo azankhale wosangalala, keno bwana wake powela azamufwane kuti ochita vamene ivo! 44  Shuwa nukuujani, azamuike kuti akololela vinthu vake vonse. 45  Koma keno kapolo wamene uyo anganene mu ntima mwake kuti, ‘Abwana ŵangu ochelya kuwela.’ Lomba noyamba kuniyata akapolo ayake analume na anakazi komasoti kulya, kumwa nokolwa, 46  abwana a kapolo wamene uyo azawele pa nsiku yasayembekezela yove na pa nthawe yasaziŵa, ndipo azamupase chilango choyofya, nomupasa gawo, pamozi na ŵanthu osakhulupilika. 47  Lomba kapolo wamene uyo, wamene eziŵa venzefuna abwana ŵake koma osakonzekela kuwela kwawo olo kuchita vechimuuja,* azakwapuliwe vikoti vinyinji. 48  Koma wamene aliyeziŵe ndipo wachita vinthu vofunikila kumukwapula, azamukwapule vikoti vitontho. N’chendi, aliyense wamene epasiwa vinyinji, vinyinjisoti vizafunike kufumila kuli yove. Ndipo aliyense wamene eikiwa kuti akololela vinthu vinyinji, ŵanthu azafunesoti vinyinji kufumila kuli yove. 49  Niwela kuzayasha mulilo pano pa chalo, lomba keno mulilo wamene uyo wayaka kale, ningafunesoti chinji? 50  Shuwa pali ubatizo wanufunikila kubatizika, kulaŵila chendi nuvutika ngako mu ntima mpaka paukuti uzasile! 51  Kansi muganiza kuti niwela pano pachalo kuzankhazikisha ntendele? Yayi shuwa, koma niwela kuzakanganisha ŵanthu. 52  Chifukwa kufumila lomba teti kuluta kusogolo, mu ng’anda imozi muzankhale ŵanthu 5 osiyana maganizo, atatu kushushana na aŵili, aŵili kushushana na atatu. 53  Ove azayaŵikane, atata kushushana na mwana wawo mwanalume ndipo mwana mwanalume kushushana na atata ŵake. Amama kushushana na mwana wawo mwanakazi ndipo mwana mwanakazi kushushana na amayi ŵake. Apongozi kushushana na mpongozi wawo, ndipo mpongozi kushushana na apongozi ŵake anakazi.” 54  Pavuli pake euja gulu ya ŵanthu yamene iyo kuti: “Mukawona nkumbi ukwela chaku nchingulo, nthawe yamene iyo munena kuti, ‘Kukuza vimvula,’ ndipo vuwela chendi. 55  Ndipo mukawona mphepo yaku mmwela yukuntha, munena kuti, ‘Lelo kupye ngako,’ ndipo vuchitika chendi. 56  Ŵanthu achinyengo mwewo! Mukwanisha kuziŵa mawonekedwe a chalo na kululu. Lomba vukukangani tyani kuziŵa tanthauzo ya vinthu vuchitika pali ino nthawe? 57  Ndaŵa yanji pamweka mukwanishalini kuziŵasoti vinthu volungama? 58  Mwachisanzo, keno ukuya kuli wotonga na munthu wokupasa mulandu, mukali mu njila, ukoyeja-yeja kuchitapo kanthu kuti usilije mulandu wamene uyo. Ukochita vamene ivi kuti osati akupeleke kuli woweluza, woweluza wamene uyo nokupeleka kuli nsodja wapa khoti, nsodja wamene uyo nokuzalilila mu djeli. 59  Shuwa nukuuja, uzafumemolini mpaka uzalipile kandalama kosilijila kaliye mphamvu ngako.”*

Malizu a m'nyansi

Mu Chigiliki, “masaliyoni aŵili.”
Olo kuti, “okawonalini kuti ni katyala-tyala.”
Mabaibolo ayakine onena kuti, “Akaluta namwe ku malo opemphelela.”
Olo kuti, “kukumbwila kwa nsanje.”
Mu Chigiliki, “wamene angatalimphishe moyo wake kupima kwanja imozi.”
Olo kuti, “nopeleka mphaso kuli osauka.” Onani matanthauzo a mawu ayakine.
Mawu a Chigiliki amene eŵamasulila kuti “njenjete” otanthauza ntundu uyakine wa tudoyo tuchita monga ni nsenene (ayakine akuti nyense) twamene tudjeta vovwala.
Olo kuti, “Mangani bande muluunda mwanu.”
Nthawe yamene iyi yenzeyamba cha mma 9 koloko usiku mpaka pakati pa usiku.
Nthawe yamene iyi yenzeyamba pakati pa usiku mpaka cha mma 3 koloko mmatemwakucha.
Olo kuti, “gulu ya antchito ŵake a pang’anda.”
Olo kuti, “kuchita mokatijana na venzefuna.”
Mu Chigiliki, “lepitoni yosilijila.”