1. Kansi niŵani etipasa moyo?

YEHOVA “ni Mulungu wamoyo.” (Yeremiya 10:10) Yove ni Nyamalenga wasu, soti niye etipasa moyo. Baibolo yunena kuti: “Mwipanga vinthu vonse, ndipo mwakufuna kwanu, vinkhalapo komasoti vipangiwa.” (Chivumbulutso 4:11) N’chendi, Yehova enzefuna kuti tinkhale na moyo. Moyo ni mphaso ya ntengo wapatali yofumila kuli yove.—Ŵelengani Salimo 36:9.

2. Kansi tufunika kuchita tyani kuti tikokondwela na moyo?

² Yehova otipasa vinthu vatufunikila kuti tinkhale na moyo, monga vakulya na manzi. (Machitidwe 17:28) Koma ni ivilini veka, yove ofunasoti kuti tikokondwela na moyo. (Machitidwe 14:15-17) Kuti tikokondwela na moyo, tufunika kumvwila malamulo a Mulungu.—Yesaya 48:17, 18.

3. Kansi Yehova echita tyani Kaini pechipaya Abele?

³ Baibolo yutiphunzisa kuti moyo wasu komasoti wa ŵanthu ayakine ni wantengo wapatali kwa Yehova. Mwachisanzo, Kaini—mwana wa Adamu na Hava—pechikalipa ngako chifukwa cha nsaza wake Abele, Yehova emuchenjeja yove kuti enzefunikila kulamulila ukali wake. Koma yove aliye umvwe, soti ekalipa ngako mpaka efwika “pomuniyata mkwake Abele nomupaya.” (Genesis 4:3-8) Yehova emulanga Kaini chifukwa chopaya Abele. (Genesis 4:9-11) Tetyo, ukali na chidani ni vinthu viipa chifukwa chakuti vingatichitishe kunkhala ŵanthu achiwawa komasoti ankhanza. Munthu wamene ali na minkhalidwe yamene iyi azafwanelini moyo wosasila. (Ŵelengani 1 Yohane 3:15.) Kuti tikondweleshe Yehova, tufunika kuphunzila kukonda ŵanthu onse.—1 Yohane 3: 11, 12.

4. Kansi imozi mwa malamulo ŵechipasa Aisiraeli Mulungu yutiphunzisa chinji ponena za mphaso ya moyo?

 ⁴ Pavuli pakuti papita vyaka masauzande anyinji, Yehova ewonesha kuti owona moyo kunkhala wantengo wapatali pechipeleka Malamulo 10 kwa Mose. Imozi mwa malamulo amene aŵa ni yakuti: “Osapaya munthu.” (Deuteronomo 5:17) Mu nthawe ya Aisiraeli keno munthu wapaya munthu muyake mochitila lona, yove naye enzefunika kupaiwa.

5. Kansi Mulungu oiwona tyani nkhani yotaya vumo?

⁵ Kansi Mulungu oiwona tyani nkhani yotaya vumo? Olo moyo wa mwana wamene akaliye vyalika, ni wantengo wapatali kwa Yehova. M’Chilamulo chechipasa Aisiraeli, Yehova elaŵila kuti keno munthu wachita mwanakazi ali na vumo nopaya mwana ali m’mala, munthu wamene uyo enzefunika kupaiwa. (Ŵelengani Ekisodo 21:22, 23; Salimo 127:3.) Ivi vutiphunzisa kuti kutaya vumo ni kuifya ngako.—Onani Mawu Akumapeto 28.

6, 7. Kansi tingawoneshe tyani kwa Yehova kuti tuwona moyo kunkhala chinthu cha ntengo wapatali?

⁶ Kansi tingamuwoneshe tyani Yehova kuti tuwona moyo wasu na wa ŵanthu ayakine kunkhala chinthu cha ntengo wapatali? Tingachite vamene ivi mwa kusachita chinthu chilichonse chingaike moyo wasu olo moyo wa ŵanthu ayakine pangozi. Mwachisanzo tufunikalini kupepa fwaka, chamba olo mankhwala osokoneza tomfwe, chifukwa chakuti vingawononge muŵili wasu olo kutipaya.

⁷ Mulungu niye etipasa moyo na muŵili, tetyo vinthu vamene ivi tufunikila kuvikatishila ntchito luweme monga mwakufunila yove. Komasoti tufunikila kusamalila luweme muŵili wasu wamene ni mphaso. Chifukwa tikaleka kuchita vamene ivi tingankhalelini atuŵa m’menso mwa Mulungu. (Aroma 6:19; 12:1; 2 Akorinto 7:1) Tingalambilelini Yehova wamene etipasa moyo keno tuwonalini moyo kunkhala wantengo wapatali. Olo kuti chingankhale chinthu chovuta kuleka kuchita vinthu viipa, Yehova angatiyavye  keno tuyeja-yeja chifukwa chowona moyo kunkhala wantengo wapatali.

8. Kansi tufunika kuchita chinji kuti tisimikijile kuti tuikalini moyo wasu komasoti wa ŵanthu ayakine pangozi?

⁸ Taphunzila kuti moyo ni mphaso yantengo wapatali. Yehova ofuna kuti tikoyeja-yeja kupewa kuchita vinthu vili vonse vingaike moyo wasu komasoti wa ŵanthu ayakine pangozi. Tingachite vamene ivi pofwambisha mosamala motoka, honda, njinga olo chinthu chiyakine chofwambilako. Ndipo tufunikalini kuchita masoŵela aipa amene angaike moyo wasu pangozi. (Salimo 11:5) Tuchitasoti vilivonse vatingakwanishe kuti pang’anda pasu osati pankhale vinthu vingachitishe ngozi. Yehova elamula Aisiraeli kuti: “Ukamanga ng’anda yanyowani ukomangasoti kampanda [olo kuti, kampanda kafupi] pantenje wa ng’anda yamene iyo kuyopela kuti ungaike mulandu wa milopa pang’anda yako keno munthu angapone kufumila pantenje pamene apo.”—Deuteronomo 22:8.

9. Kansi tufunika kuviwona tyani vinyama?

⁹ Koma ni moyolini wa ŵanthu weka watufunika kudela nawo nkhaŵa. Yehova owonasoti moyo wa vinyama kunkhala wantengo wapataliYove otilola kupaya nyama kuti tipeze chakulya na vovwala, soti otilola kupaya nyama keno yuika moyo wasu pangozi. (Genesis 3:21; 9:3; Ekisodo 21:28) Koma tufunikalini kuchitila nkhanza vinyama olo kuvipaya paliye chifukwa chomvwika.—Miyambo 12:10.

10. Kansi tuziŵa tyani kuti milopa yupanamila moyo?

¹⁰ Milopa ni yopatulika kwa Yehova chifukwa chakuti yupanamila moyo. Pavuli pakuti Kaini wapaya Abele, Yehova euja Kaini kuti: “Milopa ya mkwako yunililila mulito.” (Genesis 4:10) Milopa ya Abele yenzepanamila moyo wake, soti Yehova emulanga Kaini chifukwa chopaya Abele. Pavuli pa Chigumula cha m’nthawe ya Nowa, Yehova ewoneshasoti  kuti milopa yupanamila moyo. Yehova elola Nowa na banja yake kuti akokulya nyama. Yove enena kuti: “Nyama ya moyo iliyonse inkhale chakulya chanu. Komasoti nakupasani zamatepo zonse kuti zinkhale chakulya chanu.” Koma penze chinthu chimo chechiŵalamula Yehova kuti osati alye ndipo eŵauja kuti: “Koma osati mulye nyama pamozi na milopa yake—yamene niye moyo—wake.”—Genesis 1:29; 9:3, 4.

11. Kansi ni lamulo yotyani yokhuza milopa yechipasa ntundu wa Aisiraeli Mulungu?

¹¹ Pafupi-fupi vyaka 800 pavuli pakuti Yehova wauja Nowa kuti ofunikalini kulya milopa, elamulasoti ŵanthu ŵake kuti: “Munthu aliyense mwa ŵana ŵa Aisiraeli olo mulwendo wamene onkhala pakati panu akaluta kuyazengela nyama, ndipo wapaya nyama olo kanyoni kovomejewa kulyewa, akotila milopa yake pansi na kuifwichila na lito.” Pavuli pake elaŵilasoti kuti: “Osati mukokulya milopa.” (Levitiko 17:13, 14) Yehova aliyechinje maganizo ŵake pa nkhani ya milopa, yove enze akalifuna kuti ŵanthu ŵake akowona milopa kunkhala yopatulika. Enzefunika kulya nyama koma osati milopa. Akapaya nyama kuti alye, enzefunika kutila milopa yake pansi noifwichila.

12. Kansi Akhilisitu oiwona tyani nkhani ya milopa?

¹² Papita vyaka vitontho pavuli pakuti Yesu wafwa, atumwi na akulu a mu mpingo wa Chikhilisitu ku Yerusalemu, ekumana kuti awone kuti ni mbali zotyani za Chilamulo chenze chipelekewa kuli Aisiraeli chamene chenze chikalikata ntchito kuli Akhilisitu. (Ŵelengani Machitidwe 15:28, 29; 21:25.) Yehova eŵayavya kumvwisha kuti yove enze akaliwona milopa kunkhala ya ntengo wapatali komasoti nawo enzefunika kuiwona kunkhala yopatulika. Akhilisitu oyambilila enzefunikalini kulya olo kumwa milopa kapena kulya nyama yosacheka luweme. Chifukwa kuchita vamene ivi kwenzelingana na chimo ya chiwelewele olo kuchita kulambila mafano. Kufumila nthawe yamene iyo mpaka lomba, Akhilisitu achendi okana kulya olo kumwa  milopa. N’nga tyani masiku ŵano? Yehova akalifuna kuti tikowona milopa kunkhala yopatulika.

13. Ndaŵa yanji Akhilisitu okana kuikiwa milopa kuchipatala?

¹³ Kansi ivi vutanthauza kuti Akhilisitu ofunikasoti kukana kuikiwa milopa? Eye. Chifukwa Yehova etilamula kuti tufunikalini kulya olo kumwa milopa. Tiyelekezele kuti dokota wakuleshani kumwa walwa, kansi mungalilase nsingano yopitishilako walwa m’muŵili? Yayi mungachitelini tetyo! Molingana na vamene ivi, lamulo yakuti osalya olo kumwa milopa yutanthauza kuti tufunikalini kuvomela kuikiwa milopa.—Onani Mawu Akumapeto 29.

14, 15. Ndaŵa yanji n’chinthu chofunika ngako kuli Akhilisitu kulemekeza moyo nomvwila Yehova?

¹⁴ Lomba tyani keno dokota wakuujani kuti mumufwe keno muikiwelini milopa? Munthu aliyense ofunika kusankha yeka kumvwila lamulo ya Mulungu pa nkhani yokhuza milopa. Akhilisitu olemekeza ngako mphaso ya Mulungu ya moyo, ndipo sewo tuvomela njila ziyakine zamankhwala kuti tipitilije kunkhala na moyo; koma tingavomelelini kuikiwa milopa.

¹⁵ Tuchita vilivonse vatingakwanishe kuti tinkhale na thanzi iweme, koma chifukwa chakuti moyo ni wantengo wapatali kwa Mulungu, tulolalini kuikiwa milopa. N’chinthu chofunika ngako kumvwila Yehova m’malo moyesa kunkhala na moyo utali mwa kufwaya malamulo ŵake. Yesu elaŵila kuti: “Aliyense ofuna kupulumusha moyo wake akautaye, koma aliyense wotaya moyo wake chifukwa cha newo akaufwane.” (Mateyu 16:25) Tetyo tumvwila malamulo a Yehova chifukwa chakuti tumukonda. Yove oziŵa vinthu viweme vatufunikila, soti tuwona moyo kunkhala wantengo wapatali komasoti wopatulika, monga mwakuuwonela Yehova.—Aheberi 11:6.

16. Ndaŵa yanji atumiki a Mulungu omvwila malamulo ŵake?

¹⁶ Atumiki a Yehova okhulupilika ni ofunishisha kumvwila lamulo yake yokhuza milopa. Ove akulyalini olo kumwa milopa, soti okana kuikiwa milopa kuchipatala monga  njila yopoleshela matenda ŵawo. * Olo n’tetyo, ovomela njila ziyakine zopoleshela kuti apulumushe moyo wawo. Ove osimikijila kuti Nyamalenga wa moyo na milopa niye oziŵa luweme vinthu vatufunikila. Kansi mwewo mukhulupilila kuti yove oziŵa luweme vinthu vamene n’viweme kuli mwewo?

17. Kansi ni njila yotyani yokatishila ntchito milopa yechivomeja Yehova kwa Aisiraeli?

¹⁷ M’Chilamulo cha Mose, Yehova euja Aisiraeli kuti: “Pakuti moyo wa nyama uli m’milopa ndipo newo nakuikilani milopa paguwa yansembe kuti ikoziŵilija machimo, vili tetyo chifukwa chakuti milopa niye yuchitisha kuti machimo ŵanu aziŵilijiwe.” (Levitiko 17:11) Keno Aisiraeli achimwa, enzesenga Yehova kuti aŵakhululukile potwala nsembe ya nyama nosenga wansembe kuika iyakine mwa milopa ya nyama yamene iyo paguwa yansembe m’kachisi. Yamene iyi niye tyala njila yechivomeja Yehova kuti Aisiraeli akokatishila ntchito milopa.

18. Kansi nsembe ya Yesu yutipasa mwayi wotyani?

¹⁸ Yesu pechiwela pano pachalo, epeleka moyo wake olo kuti milopa yake kuti machimo ŵasu akhululukiwe, ndipo nsembe ya Yesu iloŵa m’malo mwa nsembe za nyama. (Mateyu 20:28; Aheberi 10:1) Moyo wa Yesu wenze wantengo wapatali ngako mwakuti pavuli pakuti Yehova wamuusha noluta kululu, ŵanthu onse enkhala na mwayi wonkhala na moyo wosasila.—Yohane 3:16; Aheberi 9:11, 12; 1 Petulo 1:18, 19.

19. Kansi tufunika kuchita chinji kuti tinkhale “atuŵa pa mulandu wa milopa ya ŵanthu onse”?

¹⁹ Tumutembeja ngako Yehova chifukwa chotipasa  mphaso yantengo wapatali ya moyo! Soti tufunika kuuja ŵanthu ayakine kuti angazafwana moyo wosasila keno ali na chikhulupililo mwa Yesu. Tukonda ŵanthu, soti tichite vilivonse vatingakwanishe kuti tiŵaphunzise mwangazafwanila moyo wosasila. (Ezekieli 3:17-21) Tikachita tetyo, tikalaŵile mawu ŵechilaŵila ntumwi Paulo akuti: “Newo nine ntuŵa pa mulandu wa milopa ya ŵanthu onse, pakuti niliye kufisileni kanthu koma nikuujani chifunilo chonse cha Mulungu.” (Machitidwe 20:26, 27) Kuujako ayakine za Yehova komasoti mwakuuwonela moyo kunkhala wantengo wapatali, niye njila iweme yatingawoneshele kuti tulemekeza moyo na milopa.