Makonsho ofumila kuli oŵelenga
Keno Mkhilisitu wasuzula nkazi wake osati pa vifukwa va m’Malemba nolungulana na munthu muyakine, kansi mpingo uuwona tyani ukwati wakale wamene uyo komasoti wanyowani?
Vikachitika tetyo, mpingo ukowona kuti ukwati wamene uyo wakale wisila mwanalume pechilungula mwanakazi muyakine ndipo ukowona ukwati wanyowani wamene uyo monga wovomelejeka. Kuti timvwishe chifukwa chake tunena tetyo, tiyeni tikambilane vechinena Yesu pa nkhani ya kusilija banja na kulungulasoti.
Pa Mateyu 19:9, Yesu etomola chifukwa chimozi tyala cha m’Malemba chosilijila banja. Yove enena kuti: “Aliyense wosiya mwanakazi wake na kuyalungula muyakine wachita chigololo, kuchosapo keno wamusiya chifukwa cha dama.” Pa mawu amene aŵa a Yesu, tuphunzilapo kuti (1) chigololo ni chifukwa tyala chimozi cha m’Malemba chamene chingachitishe kuti banja isile komasoti (2) mwanalume wamene wasiya mwanakazi wake osati pa vifukwa va m’Malemba, wachita chigololo. *
Kansi mawu amene aŵa a Yesu otanthauza kuti mwanalume wamene wachita chigololo ndipo wasilija banja yake, onkhala womasuka mwa Malemba kulungulasoti? Osati ngako-ngako. Mwanalume akachita chigololo, nkazi wake wamene uyo wosalakwa niye onkhala na ufulu wosankha kumukhululukila olo yayi. Keno mwanakazi wamene uyo wasankha kuti osati amukhululukile ndipo asilije banja yawo yamene iyo mwalamulo, onse angankhale omasuka kulungula olo kulunguliwasoti keno nkhani yosilija banja yawo yamene iyo yasila kukhoti. Nthawe ziyakine mwanakazi wamene uyo wosalakwa angafune kupitilija mphela kunkhala pa banja na mwanalume wamene uyo, ndipo angamuuje kuti ofuna kumukhululukila.
Koma tyani keno mwanalume wamene uyo wamene wachita chigololo, wakana kuti nkazi wake amukhululukile ndipo watola chikalata chosilijila banja. Pakuti mwanakazi wamene uyo enzefuna kumukhululukila nopitilija mphela kunkhala naye pa banja, mwanalume wamene uyo angankhalelini womasuka mwa Malemba kulungulasoti. Keno yove walungulasoti mwanakazi muyakine pamene alilini womasuka kuchita tetyo, niyekuti wachitasoti chigololo kachiŵili. Vikachitika tetyo, akulu ofunika kupangasoti komiti yoweluza kuti aisamalile nkhani yake yamene iyo.—1 Akor. 5:1, 2; 6:9, 10.
Munthu wamene alilini womasuka mwa Malemba akalungulasoti, kansi mpingo uuwona tyani ukwati wakale komasoti wanyowani? Kansi ukwati wamene uyo wakale unkhala kuti ukalipo mphela mokatijana na Malemba? Kansi mwanakazi wamene uyo wosalakwa onkhala mphela na ufulu wosankha kukhululukila olo kusamukhululukila mwanalume wake? Kansi mpingo ukowona ukwati wamene uyo wanyowani monga wachigololo?
Mu nthawe zakuvuli, mpingo wenzewona kuti ukwati wamene uyo wanyowani ni wachigololo keno mwanakazi wamene uyo akali moyo, aliyelunguliwe, komasoti aliyechite chimo ya chigololo. Koma Yesu pechifotokoza vokhuza kusilija banja nolungulasoti, aliyenene chilichonse chokhuza munthu wamene uyo wosalakwa. Mmalomwake,
yove efotokoza kuti mwanalume wamene uyo akasilija banja yake paliye vifukwa va m’Malemba nolungulasoti, wachita chigololo. Tetyo, kusiya mwanakazi nolungulasoti muyakine kwechifotokoza Yesu kuti ni kuchita chigololo, kungachitishe kuti banja yamene iyo yoyamba isile.“Aliyense wasiya nkazi wake nolungula muyakine wachita chigololo, kupatulapo keno wamusiya chifukwa cha dama.”—Mt. 19:9
Keno ukwati wasila chifukwa chakuti mwanalume niye wasilija banja yamene iyo ndipo walungulasoti, vingakwanishikelinisoti kuti mwanakazi wamene uyo wosalakwa asankhe kumukhululukila olo yayi. Mwanakazi wamene uyo angavutikelinisoti maganizo pa nkhani yosankha kuti amukhululukile olo yayi. Kuyangijila pamene apa, mwauwonela mpingo ukwati wamene uyo wanyowani, vingadalilelini kuti mwanakazi wamene uyo wosalakwa emwalila, elunguliwasoti olo echita chigololo. *
Mu chisanzo chatakambilana apa palulu, mwanalume echita chigololo, vamene vichitisha kuti banja isile. Kansi chingachitike n’chinji keno mwanalume aliyechite chigololo koma nosilija banja, pavuli pake nolungulasoti? Lomba tyani keno mwanalume aliyechite chigololo akaliyesilija banja, koma nochita chigololo pavuli pakuti wasilija banja ndipo pavuli pake nolungula mwanakazi muyakine olo kuti mwanakazi wake enze wokonzeka kumukhululukila? Mu visanzo vonse vamene ivi, kusilija banja nolungulasoti vamene vutanthauza kuchita chigololo, kungachitishe kuti wala ukwati woyamba usililetu. Ndipo ukwati wamene uyo wanyowani unkhala mgwilizano wovomelejeka mwalamulo. Nsanja ya Olonda ya Chingelezi ya 15 November, 1979, pa pedji 32, ifotokoza kuti: “Lomba, yove waloŵa mu ukwati wanyowani ndipo ofunikalini kuusilija nojokela kuli nkazi wake wakale; ukwati woyamba wisililatu chifukwa cha chisuzulo, chigololo olo chifukwa cholungulasoti.”
Kuchinja kwamene uku pa mwetenzemvwila, kutanthauzalini kuti Akhilisitu owona ukwati kunkhala wosapatulika olo kuwona chigololo kuti ni chimolini ikulu. Keno mwanalume wasuzula nkazi wake paliye vifukwa va m’Malemba nolungulasoti mwanakazi muyakine pamene aliye ufulu wa m’Malemba, akulu ofunika kupanga komiti ya chiweluzo chifukwa chakuti yove wachita chigololo. (Keno mwanalume olo mwanakazi wawalungulana nayesoti ni Mkhilisitu, ofunikasoti kuweluziwa pa mulandu wochita chigololo.) Olo kuti ukwati wamene uyo wanyowani ungawonewelini monga wachigololo, mwanalume wamene uyo angayenelelelini kutumikila pa maudindo apadela mumpingo kwa vyaka vinyinji keno ŵanthu ayakine akalikhumudwe chifukwa cha vinthu vechichita kuvuli olo keno akalimuwona kuti owamilalini kulemekezewa. Akulu akaliyemupasa udindo uliwonse wa utumiki, ofunika kuganizilasoti za mwavilili vinthu pa moyo wa mwanalume olo mwanakazi wake wakale wamene echitiliwa chinyengo, noganizilasoti ŵana atontho-atontho ŵechisiya wamene uyo wolakwa.—Mal. 2:14-16.
Powona vokonkhapo viipa va kusuzulana paliye vifukwa va m’Malemba nolungulasoti, Akhilisitu anzelu ofunika kukonkheja Yehova nowona ukwati kunkhala wopatulika.—Mlal. 5:4, 5; Ahe. 13:4.
^ ndime 2 Kuti timvwishe luweme, mu nkhani ino, tiyelekezele kuti wamene wachita chigololo ni mwanalume ndipo wosalakwa ni mwanakazi. Koma olo n’tetyo, pa Maliko 10:11, 12, Yesu efotokoza momvwika luweme kuti malangizo ŵake pa nkhani yamene iyi okhuza onse, analume na anakazi kumo.
^ ndime 1 Vamene ivi, vuchinja mwatenzemvwila kale kuti ukwati woteti ungowonewa monga wachigololo mpaka wamene uyo wosalakwa kumwalila, kulungula, kulunguliwasoti olo kuchita chigololo.