Skip to content

Skip to table of contents

Makonsho ofumila kuli oŵelenga

Makonsho ofumila kuli oŵelenga

Lemba ya Levitiko 19:16 ili na lamulo yakuti “osachita kanthu kalikonse kuti upaishe muyako.” Kansi lamulo yamene iyi yutanthauza chinji, ndipo sewo tingaphunzilepo chinji pa lamulo yamene iyi?

Yehova euja Aisiraeli kuti ankhale ŵanthu atuŵa. Kuti aŵayavye kunkhala atuŵa, yove eŵauja kuti: “Osati ukoyenda-yenda pakati pa ŵanthu a ntundu wako nochita tonjo. Osachita kanthu kalikonse kuti upaishe muyako. Newo nine Yehova.”—Lev. 19:2, 16.

Mawu akuti osachita kanthu kalikonseolo kuti osalimbana, ofotokoza luweme tanthauzo ya mawu ayakine Achiheberi. Koma kansi mawu amene aŵa otanthauza chinji? Buku iyakine ya Chiyuda, pofotokoza za buku ya Levitiko, yunena kuti: “Mbali ya vesi yamene iyi ni yovuta kuimasulila . . . chifukwa chakuti n’vovuta kuziŵa tanthauzo ngayo-ngayo ya mawu amene aŵa Achiheberi. Mawu amene aŵa angamasuliliwesoti kuti ‘kusapanama pa chinthu chiyakine, pambali pake olo pafupi na chove.’”

Akaswili ayakine amaphunzilo okatanija mawu amene aŵa na ayakine ali mu vesi 15, amene onena kuti: “Osati mukoweluza paliye chilungamo. Osati mukokondela munthu wosauka, komasoti osati mukokondela munthu wolemela. Muyako ukomuweluza mwachilungamo.” (Lev. 19:15) Tetyo, lamulo yupezeka pa vesi 16 yakuti “osalimbana na” muyako sembe itanthauza kuti ŵanthu a Mulungu enzefunikalini kuchitila viipa ayawo pa nkhani za milandu, malonda, za m’banja olosoti kuchita vinthu mwachinyengo na cholinga chofuna kupezapo pindu. N’chendi kuti tufunikalini kuchita vinthu vamene ivi, koma pali njila iweme yamene ingatiyavye kumvwisha mawu amene aŵa ali pa vesi 16.

Ganizilani mawu ali kumayambililo kwa vesi 16. Mulungu elamula ŵanthu ŵake kuti osati akoyenda-yenda noyamba laŵililana wenye. N’chendi kuti tonjo ni iipa ngako kupambana kungolaŵilila munthu muyakine vinthu viipa olo patontho tyala, olo kuti kuchita vamene ivi kungayambishesoti mavuto. (Miy. 10:19; Mlal. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Yak. 3:6) Munthu wa tonjo olaŵila vinthu viipa olo vawenye vokhuza munthu muyakine na cholinga chofuna kumuipishila mbili. Yove angakwanishe kupeleka umboni wawenye wokhuza munthu muyakine, olo kuti kuchita vamene ivi kungachitishe kuti munthu wamene uyo apaiwe. Kumbukilani kuti ŵanthu atonjo epeleka umboni wawenye wonena za Naboti, vamene vichitisha kuti afwaiwe na miyala. (1 Maf. 21:8-13) Tetyo, monga mwatawonela m’mbali yachiŵili ya lemba ya Levitiko 19:16, munthu watonjo angakwanishe kuchita kanthu kalikonse kuti apaishe muyake.

Komasoti munthu angakwanishe kulaŵilila muyake tonjo chifukwa chakuti ozondana naye. Pa 1 Yohane 3:15, tuŵelenga kuti: “Aliyense wamene ozondana na nkwake ni wopaya munthu, ndipo muziŵa kuti aliyense wopaya munthu azalondelelini moyo wosasila.” Niye chifukwa chake, Mulungu pechilaŵila mawu opezeka mu vesi 16, epitilija mu vesi yokonkhapo kuti: “Osazondana na nkwako muntima mwako.”—Lev. 19:17.

Tetyo, lamulo yochitisha chidwi ya pa Levitiko 19:16, ili na malangizo amphamvu kuli Akhilisitu. Tufunikalini kunkhala na maganizo aipa okhuza munthu aliyense olo kumutonja. Mwachidule, keno ‘tingachite kanthu kalikonse’ olo kuti, kulimbana na aliyense chifukwa chakuti tumukondalini kapena kumuchitila njilu, vingawoneshe kuti tumuzonda. Akhilisitu ofunika kupewelatu kuchita vamene ivi.—Mt. 12:36, 37.