NKHANI YOPHUNZILA N.° 7
Kumvwisha tanthauzo ya umutu mumpingo
“Khilisitu ni mutu wa mpingo, ponkhala mpulumusi wa muŵili wamene uyo.”—AEF. 5:23.
NYIMBO N.° 135 Yehova otisenga mwachikondi kuti: “Mwana wangu, nkhala wanzelu”
VATIKUTI TIPHUNZILE *
1. Kansi ni chifukwa chimozi chotyani chuchitisha kuti banja ya Yehova ikonkhala yokatijana?
TUKONDWELA kunkhala m’banja ya Yehova. Kansi ndaŵa yanji banja yasu ni yantendele komasoti yokatijana? Chifukwa chimozi n’chakuti tonse tuyeja-yeja kulemekeza dongosolo ya umutu yechinkhazikisha Yehova. Kulaŵila chendi, tikomvwishisha luweme mfundo yamene iyi, tunkhala okatijana ngako.
2. Kansi tikambilane makonsho otyani mu nkhani ino?
2 Mu nkhani ino, tikambilane mwamene umutu mwaukhuzila mpingo. M’mbali ziyakine, tiyankhe makonsho aŵa okonkhapo: Kansi udindo wa alongo ni wotyani? Kansi ni chendi kuti m’bale aliyense niye mutu wa mulongo aliyense mumpingo? Kansi ulamulilo walinawo akulu mumpingo ulingana na wauli nawo mutu wa banja kuli mwanakazi wake na ŵana ŵake? Choyamba, tiyeni tiwone mwatufunikila kuwonela alongo.
KANSI TUFUNIKA KUŴAWONA TYANI ALONGO?
3. Kansi ni chinji chingayangijile kutembeja kwasu pa ntchito yonse yakukata alongo?
3 Tuŵatembeja ngako alongo ŵasu amene okata ntchito mwakhama posamalila mabanja ŵawo, kulalikila uthenga uweme komasoti kuyavya mpingo. Tingayangijilesoti kutembeja kwasu chifukwa choŵawona mwamene Yehova na Yesu mwakuŵawonela. Tiphunzilesoti mwamene ntumwi Paulo mwenzechitila vinthu na anakazi.
4. Kansi Baibolo yuwonesha tyani kuti Yehova olemekeza analume komasoti anakazi?
4 Baibolo yuwonesha kuti Yehova olemekeza anakazi komasoti analume. Mwachisanzo, mu nthawe ya atumwi, Yehova epeleka mzimu wake utuŵa kuli anakazi komasoti analume noŵapasa mphamvu kuti achite vodabwisa, monga kulaŵila vilaŵilo vosiyana-siyana. (Mac. 2:1-4, 15-18) Onse ezozewa na mzimu utuŵa kuti akatonge na Khilisitu kululu. (Aga. 3:26-29) Anakazi komasoti analume azalondele madaliso a moyo wosasila pano pachalo. (Chiv. 7:9, 10, 13-15) Ndipo analume komasoti anakazi onse epasiwa ntchito yolalikila na kuphunzisa uthenga uweme. (Mt. 28:19, 20) N’chendi, buku ya Machitidwe yufotokoza za ntchito ya mulongo muyakine zina yake Purisikila pamozi na mwanalume wake Akula, ove eyavya Apolo wamene enze munthu wophunzila ngako pomufotokozela kuti amvwishe luweme choonadi.—Mac. 18:24-26.
5. Kansi lemba ya Luka 10:38, 39, 42, yuwonesha tyani mwamene Yesu mwenzechitila vinthu na anakazi?
5 Yesu enzelemekeza anakazi. Yove enzekonkhejalini miyambo ya Afarisi, amene enzewona anakazi kunkhala onyozeka komasoti amene enzeŵalolalini kulaŵila nawo pagulu, olo kukambilana nawo Malemba. M’malo mwake, yove epamikijaposoti anakazi pa vokambilana vauzimu vovuta ngako venzekambilana na ophunzila ŵake. * (Ŵelengani Luka 10:38, 39, 42.) Yove enzelolasoti kuti anakazi akomupelekeja paulwendo wake wolalikila. (Lk. 8:1-3) Ndipo Yesu eŵapasa mwayi wakuyalaŵila kuli atumwi ŵake kuti yove wauka kwa akufwa.—Yoh. 20:16-18.
6. Kansi ntumwi Paulo ewonesha tyani kuti enzelemekeza anakazi?
6 Ntumwi Paulo ekumbusha Timoteyo kuti akolemekeza anakazi. Paulo euja Timoteyo kuti akowona “anakazi achikulile monga amayi ŵake” komasoti “anakazi atontho-atontho monga azilongosi ŵake.” (1 Tim. 5:1, 2) Paulo echita vinthu vinyinji kuti ayavye Timoteyo kunkhala Nkhilisitu wotang’a, koma Paulo evomekeja kuti amayi ŵake na ambuya ŵake niwo eyamba kumuphunzisa Timoteyo “malemba atuŵa.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Paulo epeleka moni mosapita m’mbali kuli alongo poŵatomola mazina ŵawo m’kalata yake yechilembela Akhilisitu aku Roma. Yove aliyewone tyala ntchito yenzechita alongo amene awo, koma eŵatembejasoti chifukwa chonkhala Akhilisitu.—Aro. 16:1-4, 6, 12; Afil. 4:3.
7. Kansi tikambilane makonsho otyani?
7 Monga mwatawonela mu ndime zapita, paliye chifukwa cha m’Malemba chuwonesha kuti alongo tingoŵawona kuti ni osafunika ngako poŵalinganija na abale. Alongo ŵasu achikondi amene aŵa komasoti opasa, oyavya ngakosoti mpingo, ndipo akulu odalila thandizo yawo polimbikisa ntendele na nkatijano mumpingo. Koma pali makonsho ayakine ofunika kuyankhiwa. Mwachisanzo: Ndaŵa yanji Mulungu ofuna kuti alongo akovwala duku olo chinthu chilichonse kumutu pa vochitika viyakine? Pakuti ni abale ŵeka oikiwa kunkhala akulu komasoti atumiki othandiza, kansi ivi vutanthauza kuti m’bale aliyense ni mutu wa mulongo aliyense mumpingo?
KANSI M’BALE ALIYENSE NI MUTU WA MULONGO ALIYENSE?
8. Mokatijana na lemba ya Aefeso 5:23, kansi m’bale aliyense ni mutu wa mulongo aliyense? Fotokozani.
8 Kansi m’bale aliyense ni mutu wa mulongo aliyense mumpingo? Yankho niyakuti yayi! Koma Khilisitu niye mutu. (Ŵelengani Aefeso 5:23.) Nkati mwa banja, mwanalume niye ali na ulamulilo pali mwanakazi wake. Mwana mwanalume wobatizika ni mutulini wa amayi ŵake yayi. (Aef. 6:1, 2) Ndipo akulu mumpingo, ulamulilo wawo pa abale na alongo uli na malile. (1 Ates. 5:12; Ahe. 13:17) Mwanakazi wamene aliyelunguliwe ndipo onkhalalinisoti pamozi na makolo ŵake, yove opitilija kuŵalemekeza makolo ŵake komasoti kulemekeza akulu mumpingo, koma alilinisoti pansi pa ulamulilo wa atata ŵake. Tetyo, molingana na m’bale mumpingo, onse mutu wawo ni umozi, Yesu.
Ŵala amene ali lini pa banja ndipo onkhalalini soti pamozi na makolo ŵawo ali pansi pa umutu wa Yesu (Onani ndime 8)
9. Ndaŵa yanji nthawe ziyakine alongo ofunika kuvwala duku kumutu?
9 Koma olo n’tetyo, Yehova eika analume kuti akosogolela pophunzisa na polambila mumpingo, ndipo yove aliyepaseko alongo udindo wamene uyu. (1 Tim. 2:12) Ndaŵa yanji? N’chifukwa chimo na chimo chechisankhila Yesu kunkhala mutu wa mwanalume—kuti vinthu vikoyenda mwadongosolo mumpingo. Keno mulongo ofunika kukata ntchito yamene yenzefunika kukatiwa na mwanalume chifukwa cha mwavilili vinthu, pamene apo, Yehova ofuna kuti mulongo avwale duku kumutu. * (1 Akor. 11:4-7) Yehova osenga vamene ivi kuli alongo, yove ochita ivi osati kuti oŵawona kunkhala onyozeka, koma nikuŵapasa njila mwangawoneshele kuti olemekeza mfundo ya umutu yamene yenkhazikishiwa. Tili na mfundo zamene izi m’maganizo, tiyeni lomba tiyankhe konsho iyi: Kansi mitu ya mabanja pamozi na akulu ali na udindo wotyani?
MAUDINDO A MITU YA MABANJA KOMASOTI AKULU
10. Ndaŵa yanji akulu nthawe ziyakine angoganizila zopanga malamulo mumpingo?
10 Akulu okonda Khilisitu, komasoti okonda “mbelele” zamene Yehova na Yesu zechiŵapasa kuti akozisamalila. (Yoh. 21:15-17) Chifukwa chakuti nkulu aliyense odela nkhaŵa abale na alongo, payakine yove angolimvwa kunkhala monga atata mumpingo wonse. Yove payakine angaganize kuti monga mwauchitila mutu wa banja kunkhala na ufulu popanga malamulo oteteza banja yake, nkulu naye angaganizesoti tetyo kuti ofunika kupanga malamulo kuti ateteze mbelele za Mulungu. Ndipo abale na alongo ayakine angalimbikise akulu kunkhala mutu wawo wauzimu poŵasenga kuti aŵapangile vosankha. Koma kansi akulu amumpingo komasoti mitu ya mabanja ali na udindo wolingana?
Akulu osamalila ŵanthu onse mumpingo kuti apitilije kunkhala pa ushamwali na Yehoa komasoti kuti akolimvwa kuti okondewa. Yehova epasa ove udindo wochosa ŵanthu mumpingo amene ochita machimo akulu-akulu koma olapalini (Onani ndime 11-12)
11. Kansi udindo wa mitu ya mabanja komasoti wa akulu ulingana tyani?
11 Ntumwi Paulo emvwikisha bwino kuti paliko kulingana pakati pa udindo wa mutu wa banja na wa nkulu. (1 Tim. 3:4, 5) Mwachisanzo, Yehova ofuna kuti ŵanthu a m’banja akomvwila mutu wa banja. (Akol. 3:20) Ndipo ofunasoti kuti onse mumpingo akomvwila akulu. Yehova ofuna kuti mitu ya mabanja komasoti akulu akowoneshesha kuti ŵanthu ŵakusamalila ali na thanzi iweme mwauzimu. Onse alisoti na udindo wosamalila vosoŵa vakuthupi va ŵala amene ali pansi pa ulamulilo wawo. Ndipo, monga ni mitu iweme ya mabanja, akulu nawo ofunika kuwoneshesha kuti ŵanthu onse amumpingo ŵakusamalila alondela thandizo yokwanila pa nthawe ya mavuto. (Yak. 2:15-17) Kuyangijila apo, Yehova oyembekezela kuti akulu komasoti mitu ya mabanja akolimbikisa mfundo zake komasoti kuti “osati akopitilila vinthu volembewa” va m’Baibolo.—1 Akor. 4:6.
Mitu ya mabanja ipasiwa ulamulilo na Yehova wosogolela banja yawo. Mwanalume wamene ni mutu uweme wa banja, okonshako maganizo a mwanakazi wake akaliye sankha vochita (Onani ndime 13)
12-13. Mokatijana na lemba ya Aroma 7:2, kansi udindo wa mitu ya mabanja na udindo wa akulu usiyana tyani?
12 Koma, pali kusiyana kukulu pakati pa udindo wa nkulu na udindo wa mutu wabanja. Mwachisanzo, Yehova wapasa akulu udindo woweluza, komasoti waŵapasa udindo wochosa ŵanthu osalapa mumpingo.—1 Akor. 5:11-13.
13 Kumbali iyakine, Yehova wapasa mitu ya mabanja ulamulilo uyakine wamene yove aliye upeleke kwa akulu. Mwachisanzo, walola mutu wa banja kupanga na kunkhazikisha malamulo pa banja pake amene ofunika kukonkhejewa. (Ŵelengani Aroma 7:2.) Mwachisanzo, mutu wa banja unamphamvu yoika nthawe yakuti ŵana akofwikila pa ng’anda nchingulo. Yove alisoti na udindo wolanga ŵana ŵake keno akangiwa kumvwila lamulo yechiika. (Aef. 6:1) Ni chendi, mutu wa banja wachikondi ukambilana na mwanakazi wake ukaliyepanga malamulo pa ng’anda; ndaŵa onse aŵili “ni muŵili umo.” *—Mt. 19:6.
LEMEKEZANI KHILISITU MONGA MUTU WA MPINGO
Yesu, ali pansi pa umutu wa Yehova, ndipo yove osogolela mpingo wa Chikhilisitu (Onani ndime 14)
14. (a) Mokatijana na mawu ali pa Maliko 10:45, ndaŵa yanji mpomvwika kuti Yehova eika Yesu kunkhala mutu wa mpingo? (b) Kansi Bungwe Yutonga ili na udindo wotyani? (Onani bokosi yakuti, “ Udindo wa Bungwe Yutonga.”)
14 Kupitila mu dipo, Yehova egula moyo wa munthu aliyense mumpingo komasoti, wa aliyense wamene okhulupilila Yesu. (Ŵelengani Maliko 10:45; Mac. 20:28; 1 Akor. 15:21, 22) Tetyo, mpomvwika kuti yove eika Yesu kunkhala mutu wa mpingo, wamene evomela kupeleka moyo wake chifukwa cha sewo. Monga mutu wasu, Yesu ali na udindo wopanga komasoti woika malamulo okhuza vakufunikila kuchita munthu aliyense, mabanja komasoti mpingo wonse. Ndipo yove ofuna kuwoneshesha kuti tonse tumvwila ulamulilo wake. (Aga. 6:2) Koma Yesu ochita vinyiji osati tyala kuika malamulo. Yove osamalila luweme komasoti mwachikondi aliyense wa sewo.—Aef. 5:29.
15-16. Kansi mwewo muphunzilapo chinji pa mawu ŵechinena mulongo Marley na m’bale Benjamin?
15 Alongo owonesha kuti olemekeza Khilisitu pokonkheja malangizo ŵakupeleka analume amene eikiwa kuti akoŵasamalila. Mulongo muyakine zina yake Marley, wamene onkhala ku United States, enena mwachidule maganizo ŵa alongo anyinji. Yove enena kuti: “Kulaŵila chendi, maudindo ŵangu monga mwanakazi wolunguliwa komasoti mulongo mumpingo n’vofunika ngako kuli newo. Nufunika kukata ntchito mwakhama kuti nikolemekeza ulamulilo wechipasa Yehova alume ŵangu komasoti akulu. Koma alume ŵangu komasoti abale mumpingo ochitisha kuti ivi vinkhale vosavuta kuli newo, ndaŵa ove onilemekeza komasoti owonesha kutembeja pa ntchito yanuchita.”
16 Abale owonesha kuti omvwisha makonzedwe a umutu polemekeza alongo. Benjamin, m’bale wamene onkhala ku England, enena kuti: “Newo naphunzila vinyinji kufumila pa ndemanga zakupeleka alongo pa misonkhano komasoti maganizo ŵakupeleka pa nkhani ya mwatingaphunzilile na mwatingalalikilile komasoti mwatingaphunzisile na luso mu utumiki. Nuwona kuti ntchito yakuchita ove ni yofunika ngako.”
17. Ndaŵa yanji sewo tufunika kulemekeza mfundo ya umutu?
17 Keno onse mu mpingo—analume, anakazi, mitu ya mabanja komasoti akulu—omvwisha nolemekeza mfundo ya umutu, mu mpingo munkhala ntendele. Kupambana vonse, tutamanda Atata ŵasu ŵakululu, Yehova.—Sal. 150:6.
NYIMBO N.° 124 Tinkhale okhulupilika nthawe zonse
^ ndime 5 Kansi alongo ali na udindo wotyani mumpingo? Kansi m’bale aliyense ni mutu wa mulongo aliyense mumpingo? Kansi Akulu komasoti mitu ya mabanja ali na udindo wolingana? Mu nkhani ino, tikambilane makonsho amene aŵa powona visanzo vatufwana m’Mawu a Mulungu.
^ ndime 5 Onani ndime 6 mu nkhani yakuti: “Muzilimbikitsa Alongo Mumpingo,” yupezeka mu Nsanja ya Olonda ya September 2020.
^ ndime 9 Onani bokosi yakuti “ Kansi mulongo angavwale duku kumutu pa nthawe yotyani?”
^ ndime 13 Kuti mumvwe vinyinji vokhuza ali na udindo wosankha mpingo kwaingasonkhane banja, onani ndime 17-19 pa nkhani yakuti, “Muziona Kuti Anthu Ena Ndi Ofunika Mumpingo,” yupezeka mu Nsanja ya Olonda ya August 2020.
^ ndime 59 Kuti mumvwe vinyinji pa nkhani yamene iyi, onani buku ya “Khalanibe M’chikondi Cha Mulungu,” pedji 209-212.
^ ndime 64 Kuti muziŵe vinyinji vokhuza udindo wa Bungwe Yutonga, onani Nsanja ya Olonda ya 15 July 2013, pedji 20-25.
