NKHANI YOPHUNZILA N.° 6
“Mutu wa mwanakazi ni mwanalume”
“Mutu wa mwanakazi ni mwanalume.”—1 AKOR. 11:3.
NYIMBO N.° 15 Tamandani mwana woyamba wa Yehova
VATIKUTI TIPHUNZILE *
1. Poganizila za munthu wakuti azalungulane naye, kansi mulongo akaliyelunguliwa ofunika kulikonsha makonsho otyani?
AKHILISITU onse ali pansi pa ulamulilo wangwilo wa Yesu Khilisitu. Tetyo, mwanakazi wa Chikhilisitu akalunguliwa, onkhala pansi pa ulamulilo wa mwanalume wake wamene aliye ungwilo. Vamene ivi vingaleteko mavuto. Tetyo, mwanakazi poganizila munthu wolungulana naye, ni bwino kulikonsha kuti: ‘Kansi ningaziŵile chinji kuti m’bale wamene uyu azankhale mutu uweme wa banja? Kansi vinthu vauzimu oviwona kunkhala vofunika pa moyo wake? Keno yayi, lomba ni chinji chunichitisha kuganiza kuti yove azankhale mutu uweme pa vinthu vauzimu tikazalungulana?’ Ni chendi, mulongo ofunikasoti kulikonsha kuti: ‘Kansi ni minkhalidwe yotyani yanilinayo newo yamene ikuti izankhale yopindulisha mu ukwati? Kansi nine woleza ntima komasoti wopasa?’ Kansi nili pa ushamwali wotang’a na Yehova?’ (Mlal. 4:9, 12) Keno mwanakazi opanga vosankha viweme akaliyelunguliwa, vingazayavya banja yake kuchita bwino vinthu komasoti kunkhala yosangalala.
2. Kansi tikambilane chinji mu nkhani ino?
2 Alongo ŵasu Achikhilisitu mamiliyoni anyinji opeleka chisanzo chiweme pa nkhani yogonjela analume ŵawo. Ofunika kutamandiwa! Nise okondwela ngako kutumikila Yehova pamozi na anakazi okhulupilika amene aŵa! Mu nkhani ino, tikambilane mayankho a makonsho akuti: (1) Kansi ni mavuto ayakine otyani ŵakukumana nawo anakazi Achikhilisitu olunguliwa? (2) Ndaŵa yanji mwanakazi wolunguliwa osankha kugonjela ulamulilo wa mwanalume wake? (3) Kansi analume olungula na anakazi olunguliwa angaphunzile chinji pa visanzo va kugonjela kwa Yesu, Abigayeli, na Mariya mwanakazi wa Yosefe amene ni amai ŵake a Yesu?
KANSI NI MAVUTO OTYANI ŴAKUKUMANA NAWO ANAKAZI ACHIKHILISITU OLUNGULIWA?
3. Ndaŵa yanji mabanja okumana na mavuto?
3 Ukwati ni mphaso yangwilo yofumila kwa Mulungu, koma ŵanthu aliye ungwilo. (1 Yoh. 1:8) Niye chifukwa chake Mawu a Mulungu ochenjeja mabanja kuti ove azakumane na mavuto amene oitiwa kuti “nsauso mmuŵili mwawo.” (1 Akor. 7:28) Tiyeni tikambilane ayakine mwa mavuto ŵangakumane nawo anakazi olunguliwa.
4. Ndaŵa yanji nthawe ziyakine mwanakazi angawone kuti ni chinthu chonyozeka kugonjela mwanalume wake?
4 Nthawe ziyakine chifukwa cha chinkhalidwe, mwanakazi angawone kuti kugonjela mwanalume wake ni chinthu chonyozeka. Marisol, wamene onkhala ku United States, enena kuti: “Kwenikulila newo, nthawe zonse anakazi oujiwa kuti ofunika kunkhala olingana na analume pa chilichonse. Nuziŵa kuti Yehova epeleka ulamulilo kuli analume ndipo esankha kuti anakazi ankhale omvwila, koma kuti anakazi nawo akolemekezewa. Koma nthawe zonse ni vovuta kuli newo kulemekeza udindo wa mwanalume wangu, chifukwa chalo chunena kuti nufunikalini kuchita tetyo.”
5. Kansi ni malingalilo otyani ophoniyeka ŵalinawo analume ayakine okhuza anakazi?
5 Mwa njila iyakine, mwanakazi angalunguliwe na mwanalume wamene oganiza kuti anakazi ni osafunika ngako polinganija na analume. Mulongo muyakine oitiwa kuti Ivon, wamene onkhala ku South America, enena kuti: “Mu dela yasu mwanalume niye oyambilila kulya ndipo mwanakazi niye osilijila. Ove oyembekezela kuti asimbi apike komasoti kupyela, koma alumbwana otumikiliwa na amayi ŵawo komasoti azilongosi ŵawo, ndipo ove oujiwa kuti ni ‘mafumu a pang’anda.’” Mulongo muyakine oitiwa kuti Yingling, wamene onkhala ku Asia, enena kuti: “Mu chilaŵilo changu, pali mawu ayakine onena kuti mwanakazi ofunikalini kunkhala wanzelu komasoti waluso. Udindo wake ni kukata ntchito zapang’anda, koma ololewalini kupeleka malingalilo aliwonse kuli mwanalume wake.” Mwanalume wamene okopeka na vinthu viliye chikondi vamene ivi komasoti vosakatijana na malemba ovutisha umoyo wa mwanakazi, osiya kukonkheja Yesu ndipo okondweleshalini Yehova.—Aef. 5:28, 29; 1 Pet. 3:7.
6. Kansi anakazi olunguliwa ofunika kuchita chinji kuti atang’ishe ushamwali wawo na Yehova?
6 Monga ni mwetiphunzilila mu nkhani yapita, Yehova ofuna kuti analume Achikhilisitu akosamalila mabanja ŵawo mwauzimu, mwakuthupi komasoti kuŵapezela vofunika pa moyo. (1 Tim. 5:8) Koma olo n’tetyo, alongo olunguliwa ofunika kupatulako nthawe nsiku iliyonse kuti akoŵelenga Mawu a Mulungu noŵaganizila ngako komasoti kupemphela kwa Yehova kufumila pansi pa ntima. Vamene ivi vingankhale vovuta. Chifukwa anakazi olunguliwa onkhala otangwanika ngako, lomba ove angowona kuti aliye nthawe olo mphamvu kuti achite vinthu vamene ivi, koma olo n’tetyo ove ofunika kusungako nthawe. Ndaŵa yanji? Ndaŵa yakuti Yehova ofuna kuti aliyense wa sewo akule nonkhala pa ushamwali wotang’a na yove.—Mac. 17:27.
7. Kansi ni chinji chingayavwe mwanakazi wolunguliwa kuti akwanilishe udindo wake mosavuta?
7 Ni chendi kuti mwanakazi angafunike kukata ntchito mwakhama kuti awoneshe kuti omvwila kuli mwanalume ŵake wamene aliye ungwilo. Koma, yove vingamunkhalile vosavuta kukwanilisha udindo wake wechimupasa Yehova, keno omvwisha novomekeja vifukwa va m’Malemba vamene vuwonesha chifukwa chake mwanakazi ofunika kulemekeza komasoti kumvwila mwanalume wake.
NDAŴA YANJI MWANAKAZI WOLUNGULIWA OSANKHA KUGONJELA ULAMULILO WA MWANALUME WAKE?
8. Mokatijana na lemba ya Aefeso 5:22-24, ndaŵa yanji mwanakazi wa Chikhilisitu osankha kugonjela mwanalume wake?
8 Mwanakazi wachikhilisitu osankha kugonjela mwanalume wake chifukwa niye chakusenga Yehova kuli yove. (Ŵelengani Aefeso 5:22-24.) Yove okhulupilila Atate ŵake ŵakululu, chifukwa oziŵa kuti omukonda ndipo angamusengelini kuti achite vinthu vilivonse viipa.—Deut. 6:24; 1 Yoh. 5:3.
9. Kansi ni chinji chuchitika keno mulongo wa Chikhilisitu olemekeza ulamulilo wa mwanalume wake?
9 Chalo chulimbikisa ŵanthu kunyalanyaza mfundo za Yehova noyamba kuwona kuti kugonjela kuchitisha kunkhala wonyozeka. Ni chendi, ŵanthu olimbikisa mfundo zamene izi omuziŵalini Mulungu wasu wachikondi. Yehova sembe aliyepase ŵana ŵake apantima anakazi malamulo amene angaŵachitise kunkhala onyozeka. Mulongo wamene oyeja-yeja kumvwila Yehova pogonjela mwanalume wake, oyavya banja yake kunkhala mwantendele. (Sal. 119:165) Ivi vupindulisha onse, mwanalume wake, yove komasoti ŵana.
10. Kansi tingaphunzilepo chinji pa mawu ŵechifotokoza Carol?
10 Mwanakazi wolunguliwa wamene ogonjela mwanalume wake wamene naye aliye ungwilo, owonesha kuti okonda Yehova komasoti kumulemekeza, wamene enkhazikisha umutu. Carol, wamene onkhala ku South America, enena kuti: “Nuziŵa kuti mwanalume wangu azaphoniyeshe vinthu viyakine. Nuziŵasoti kuti mwanuchitila vinthu yove akaphoniyesha, vuwonesha mwanuuwonela ushamwali wangu na Yehova. Niye chifukwa chake, nuyeja-yeja kunkhala wogonjela chifukwa chakuti nufuna kukondwelesha Atata ŵangu ŵakululu.”
11. Kansi ni chinji chuyavya mulongo muyakine oitiwa kuti Aneese kuti akokhululuka, ndipo tingaphunzilepo chinji pa vechinena yove?
11 Chingankhale chinthu chovuta kuli mwanakazi wolunguliwa kuti ankhale waulemu komasoti wogonjela keno yove owona kuti mwanalume wake oganizilalini nkhaŵa zake komasoti kumvwisha mwakumwila. Koma onani mwakuchitila mulongo muyakine wolunguliwa, oitiwa kuti Aneese, vamene ivi vikachitika. Yove enena kuti: “Nuyeja-yeja kuti osati nisunge chakuntima. Nukumbukila kuti tonse tuphoniyesha. Cholinga changu ni kukhululuka na ntima wonse, monga ni mwakuchitila Yehova. Nikakhululuka, nunkhalasoti na chisangalalo chamuntima.” (Sal. 86:5) Mwanakazi akankhala na ntima wokhululuka, vunkhala vosavuta kuli yove kuti akogonjela.
KANSI TINGAPHUNZILEPO CHINJI PA VISANZO VILEMBEWA M’BAIBOLO?
12. Kansi m’Baibolo muli visanzo votyani?
12 Ayakine angaganize kuti munthu wala wogonjela aliye mphamvu. Koma malingalilo amene aŵa ni awenye. M’Baibolo muli visanzo vinyinji va ŵanthu amene enze ogonjela koma enze amphamvu ngako. Tiyeni tiwone vatingaphunzilepo pa chisanzo cha Yesu, Abigayeli komasoti Mariya.
13. Ndaŵa yanji Yesu ogonjela ulamulilo wa Yehova? Fotokozani.
13 Yesu ogonjela ulamulilo wa Yehova, koma kulaŵila chendi ni chifukwalini chakuti yove aliye nzelu olo luso yai. Kaphunzisidwe kake kosavuta komasoti komvwika luweme kowoneshelatu kuti yove ali na nzelu ngako. (Yoh. 7:45, 46) Yehova elemekeza ngako luso ya Yesu mwakuti Yove emulola kuti akate naye ntchito pamozi penzelenga vinthu vakululu na vapachalo. (Miy. 8:30; Ahe. 1:2-4) Ndipo kufumila pechiushiwa Yesu, Yehova emupasa ‘ulamulilo wonse kululu na pachalo.’ (Mt. 28:18) Olo kuti Yesu ali na nzelu komasoti luso, yove osenga mphela malangizo kwa Yehova. Ndaŵa yanji? Ndaŵa yakuti yove okonda Atata ŵake.—Yoh. 14:31.
14. Kansi analume olungula angaphunzilepo chinji pa (a) mwakuŵawonela anakazi Yehova? (b) pa malingalilo opezeka pa lemba ya Miyambo 31?
14 Vangaphunzilepo analume olungula. Yehova aliyeike anakazi kuti akogonjela analume ŵawo chifukwa choŵawona kuti ni osafunika kupambana analume yayi. Yehova ewonesha yeka vamane ivi posankha anakazi na analume kuti akatonge pamo na Yesu. (Aga. 3:26-29) Yehova ewonesha kuti omudalila Mwana wake pomupasa ulamulilo. Molingana na vamene ivi, mwanalume wanzelu opasako mwanakazi wake mbali iyakine ya ulamulilo. Pofotokoza udindo wa mwanakazi waluso, Mawu a Mulungu onena kuti yove angalolele banja yake, kugula nosamalila katundu, komasoti kuchita malonda. (Ŵelengani Miyambo 31:15, 16, 18.) Mwanakazi ni kapololini wakuti aliye ufulu wofotokozako malingalilo ŵake yayi. Tetyo, mwanalume wake omudalila ndipo omvwishila malingalilo ŵake. (Ŵelengani Miyambo 31:11, 26, 27.) Keno mwanalume osamalila mwanakazi wake mwa njila yoteti komasoti mwaulemu, mwanakazi angakhale wofunishisha kumumvwila.
Kansi anakazi anzelu olunguliwa angaphunzile chinji kwa Yesu pa kugonjela kwake Yehova? (Onani ndime 15)
15. Kansi anakazi olunguliwa angaphunzilepo chinji pa chisanzo cha Yesu?
15 Vangaphunzilepo anakazi olunguliwa. Olo kuti Yesu echita vinthu viweme ngako, yove owonalini kuti kugonjela umutu wa Yehova ni chinthu chonyozeka. (1 Akor. 15:28; Afil. 2:5, 6) Molingana na vamene ivi, mwanakazi wanzelu wamene okonkheja chisanzo cha Yesu olimvwalini kunkhala wonyozeka chifukwa chogonjela mwanalume wake. Yove oyavya mwanalume wake osati tyala chifukwa chakuti omukonda, koma chifukwa chikulu n’chakuti okonda Yehova komasoti kumulemekeza.
Pavuli pakuti watumija vakulya kwa Davide
pamozi na masodja wake, Abigayeli waluta kuyakumana na Davide. Pavuli pake ogwada no welama mpaka pansi ndipo omupapatila kuti osati achite chinthu chiipa (Onani ndime 16)
16. Mokatijana na lemba ya 1 Samueli 25:3, 23-28, kansi Abigayeli ekumana na mavuto otyani? (Onani chithunzi chapachikuto.)
16 Abigayeli enze na mwanalume oitiwa kuti Nabala. Yove enze wolikonda, womeka, komasoti asatembeja. Olo n’tetyo, Abigayeli aliyesakile njila ipepu yakuti efumemo m’banja. Yove sembe enkhala chelele nolola kuti Davide pamozi na masodja ŵake apaye mwanalume wake. Koma m’malo mwake, yove esakila njila zotetezela Nabala pamozi na banja yake ikulu. Ganizilani kutang’a ntima kwenzefunikila Abigayeli kuti alute kuli analume okwana 400 amene enzetakule visulo vankhondo komasoti kulaŵila na Davide mwaulemu. Yove enze wokonzeka kuyankha mulandu wa vochita va mwanalume wake. (Ŵelengani 1 Samueli 25:3, 23-28.) Davide eziŵa kuti Yehova ekatishila ntchito mwanakazi wameme uyu wotang’a ntima kuti amupase malangizo omuyavya kuti osati achite chimo ikulu.
17. Kansi analume olungula angaphunzilepo chinji pa nkhani ya Davide na Abigayeli?
17 Vangaphunzilepo analume olungula. Abigayeli enze mwanakazi wanzelu. Mwanzelu, Davide emvwila malangizo ŵake. Vokonkhapo vake, yove epewa kuchita vinthu vamene sembe vimuchitisha kunkhala na mulandu wa milopa. Molingana na vamene ivi, mwanalume wanzelu oganizila mosamala malingalilo a mwanakazi wake akaliyepanga vosankha vofunika. Payakine malingalilo ŵake angamuyavye kupewa kuchita vinthu mosaganiza luweme.
18. Kansi anakazi olunguliwa angaphunzilepo chinji pa chisanzo cha Abigayeli?
18 Vangaphunzilepo anakazi olunguliwa. Mwanakazi wamene okonda Yehova na kumulemekeza angayavye ngako banja yake, olo kuti mwanalume wake otumikilalini Yehova kapena kukonkheja mfundo zake. Yove osakilalini njila yosilijila banja yamene yukatijanalini na Malemba. Mmalo mwake, ponkhala waulemu na wogonjela, yove oyeja-yeja kulimbikisa mwanalume wake kuphunzila za Yehova. (1 Pet. 3:1, 2) Koma olo kuti mwanalume ofunalini kukonkheja chisanzo chake chiweme, Yehova angankhale wosangalala kuwona kuti mwanakazi opitilija kunkhala wokhulupilika kuli Yove komasoti ogonjela mwanalume wake.
19. Kansi mwanakazi angafunike kusamvwila mwanalume wake pa vochitika votyani?
19 Mwanakazi wogonjela wa Chikhilisitu, angayavyelini mwanalume wake keno omusenga kuti afwaye malamulo olo mfundo za m’Baibolo. Mwachisanzo, tiyelekezele kuti mwanalume wamene ni wosakhulupilila ouja mwanakazi wake kuti atale wenye, aiŵe olo kuchita vinthu viyakine vamene vukatijanalini na mfundo za m’Malemba. Akhilisitu onse, kupamikijapo alongo olunguliwa, choyamba ofunika kunkhala okhulupilika kwa Yehova Mulungu. Keno mulongo osengewa kuti afwaye mfundo za m’Baibolo, ofunika kukana, nomufotokozela mwanalume wake mwachikondi komasoti mosimikija chifukwa changalekele kuchita vakumusenga.—Mac. 5:29.
Onani ndime 20 *
20. Kansi tuziŵa tyani kuti Mariya enze pa ushamwali wotang’a na Yehova?
20 Mariya enze pa ushamwali wotang’a ngako na Yehova. Vuwoneka kuti yove enzeŵaziŵa luweme Malemba. Potandala na Elizabeti, amai ŵake a Yohane m’Batizi, Mariya elaŵilapo za Malemba Achiheberi maulwendo opitilila 20. (Lk. 1:46-55) Lomba ganizilani ivi: Olo kuti Mariya enze pa chibwenzi na Yosefe, mngelo wa Yehova poyamba aliyeyambe kuwonekela kwa Yosefe. Koma yove elutilatu kuyalaŵila na Mariya nomuuja kuti azavyale Mwana wa Mulungu. (Lk. 1:26-33) Yehova enzemuziŵa luweme Mariya ndipo enze na chidalilo chakuti yove azamukonde komasoti kumusamalila Mwana wake. Ndipo Mariya, mosakaikila epitilija kunkhala pa ushamwali uweme na Yehova olo pavuli pakuti Yesu wafwa noushiwa kuluta kululu.—Mac. 1:14.
21. Kansi analume olungula angaphunzilepo chinji pa vayunena Baibolo vokhuza Mariya?
21 Vangaphunzilepo analume olungula. Mwanalume wanzelu onkhala wosangalala keno mwanakazi wake oŵaziŵa luweme Malemba. Yove ochitalini wowa poganiza kuti mwanakazi wake angamulonde udindo wake. Tetyo, yove oziŵa kuti mwanakazi wamene oiziŵa luweme Baibolo komasoti mfundo zake angankhale woyavya ngako pa banja. Ni chendi, olo mwanakazi ankhale wophunzila ngako kupambana mwanalume wake, ni udindo wa mwanalume kusogolela pa kulambila kwapabanja komasoti pochita vinthu viyakine vauzimu.—Aef. 6:4.
Kansi anakazi olunguliwa angaphunzile chinji kufumila kwa Mariya amai ŵake a Yesu, pa nkhani yophunzila na kusinkha-sinkha? (Onani ndime 22) *
22. Kansi anakazi olunguliwa angaphunzile chinji kwa Mariya?
22 Vangaphunzilepo anakazi olunguliwa. Mwanakazi ofunika kunkhala wogonjela kuli mwanalume wake, koma yove ali na udindo wotang’isha chikhulupililo chake. (Aga. 6:5) Kuti vamene ivi vikwanishike, yove ofunika kunkhala na nthawe yophunzila payeka komasoti yosinkhasinkha. Ivi vingamuyavye kuti apitilije kukonda Yehova nomulemekeza komasoti kusangalala pogonjela mwanalume wake.
23. Kansi mwanakazi wolunguliwa olipindulisha tyani yove yeka, banja yake komasoti mpingo chifukwa chogonjela?
23 Mwanakazi wamene ogonjela mwanalume wake chifukwa chokonda Yehova, angafwane chisangalalo chikulu ngako komasoti chokhutilisha, kupambana ŵala amene okana dongosolo ya umutu yechinkhazikisha Yehova. Yove opeleka chisanzo chiweme kuli alumbwana na asimbi. Ndipo oyavya kunkhazikisha ntendele osati m’banja mweka, koma na mumpingo kumo. (Tit. 2:3-5) Masiku ŵano, anyinji mwa atumiki okulupilika a Yehova ni anakazi. (Sal. 68:11) Sewo tonse, analume na anakazi, tili na udindo wofunika mumpingo. Nkhani ikuza izafotokoze mwamene aliyense wa sewo mwangakwanilishile udindo wamene uwu.
NYIMBO N.° 131 “Chamene Mulungu chawamanga pamozi”
^ ndime 5 Yehova epanga makonzedwe akuti mwanakazi wolunguliwa akogonjela mwanalume wake. Kansi vamene ivi vuyangijilapo chinji? Analume Achikhilisitu komasoti anakazi, angaphunzile vinyinji pa nkhani ya kugonjela potolela chisanzo chechipeleka Yesu komasoti anakazi amene vochitika vawo vilembewa m’Baibolo.
^ ndime 69 MAWU OFOTOKOZA CHITHUNZI: Potandala na Elizabeti, amai ŵake a Yohane m’Batizi, Mariya elaŵilapo mavesi a m’Malemba Achiheberi ŵenze eloŵeza.
^ ndime 71 MAWU OFOTOKOZA CHITHUNZI: Mwanakazi wa Chikhilisitu wolunguliwa, ofunika kupatula nthawe yophunzila Baibolo kuti atang’ishe chikhulupililo chake.
