Skip to content

Skip to table of contents

Malowolo payakine enzepamikijapo kupeleka vifuwo

Kansi mwewo muziŵa?

Kansi mwewo muziŵa?

Ndaŵa yanji Aisiraeli enzepeleka malowolo?

MU NTHAWE za m’Baibolo, munthu akafuna kulungula, yove olo abanja ŵake enzefunika kupeleka malowolo ku banja ya mwanakazi. Payakine malowolo enzepamikijapo kupeleka vinthu vantengo wapatali, vifuwo olo ndalama. Nthawe ziyakine, malowolo enzepelekewa mwa kukata ntchito; mwachisanzo, Yakobo evomela kukatila ntchito atata ŵake Rakele kwa vyaka 7 kuti alungulane na Rakele. (Gen. 29:17, 18, 20) Kansi cholinga cha malowolo amene aŵa chenze chinji?

Kaswili muyakine wolemba Baibolo zina yake Carol Meyers, enena kuti: “Malowolo payakine enzepelekewa ku banja ya mwanakazi chifukwa cha ntchito yenzefunikila kuleka wala mwanakazi kuti alunguliwe, zamene zenze ntchito zenzefunikila ku mabanja amene enzechita [ulimi].” Vingachitike kuti malowolo payakine enzepelekewa pofuna kutang’isha ukwawo wamene wankhalapo chifukwa cha ukwati. Mgwilizano wamene uyu wa mabanja wenze wofunika ngako pa nthawe yovuta, chifukwa chakuti onse m’banja mwamene umo enzefunika kuyavyana muyake na muyake. Kuyangijila pali vamene ivi, malowolo enzewonesha luweme kuti lomba mwanakazi walunguliwa komasoti kuti ni atata ŵakelini lomba amene akuti akomusamalila olo kumuteteza, koma mwanalume wake.

Kupeleka malowolo kwenzetanthauzalini kuti mwanakazi waguliwa olo wagulisiwa monga mwatuchitila tikafuna kugula olo kugulisa chinthu. Buku iyakine yachingelezi yakuti Ancient Israel—Its Life and Institutions, yunena kuti: “Kachitidwe kamene aka kakuti munthu akopeleka malowolo olo ndalama zaingafune banja ya mwanakazi, kenzechitisha ukwati wa Aisiraeli kunkhala monga achitagula mwanakazi. Koma vuwoneka kuti [malowolo] enzewonewa monga ni mphaso yopelekewa ku banja ya mwanakazi, osati ntengo wolipila na cholinga chakuti atole mwanakazi.”

Masiku ŵano, m’vyalo viyakine ŵanthu akalipitilija kupeleka malowolo ku banja ya mwanakazi. Keno makolo Achikhilisitu ofuna malowolo, ove ochita vinthu na cholinga chakuti ‘ŵanthu onse aziŵe kuti ni ololela’ ndipo otchadjalini ntengo ukulu kupambana ndalama zufunika kupelekewa. (Afil. 4:5; 1 Akor. 10:32, 33) Mwanjila yamene iyi, ove owonesha kuti aliye ntima wa dyela komasoti kuti okondalini ndalama. (2 Tim. 3:2) Kuyangijila pali vamene ivi, keno makolo Achikhilisitu otchadjalini ntengo mopitilila malile, mwanalume wamene uyo ofuna kulungula okakamijikalini kuti aike ngako kusogolo nsiku yawo ya ukwati na cholinga chakuti afwane ndalama zokwanila kupeleka malowolo. Komasoti, yove onkhalini wokakamijika kusiya utumiki wake wa upainiya chifukwa chofuna kusakila ntchito yolembewa kuti afwane ndalama zinyinji zolipilila malowolo a ndalama zinyinji.

M’vyalo viyakine, malowolo oyendeshewa mwalamulo. Mmalo amene aŵa, makolo Achikhilisitu okonkheja malamulo amene aŵa. Ndaŵa yanji? Ndaŵa yakuti Mawu a Mulungu onena kuti Akhilisitu ofunika ‘kumvwila olamulila akulu-akulu’ nokonkheja malamulo amene osemphanalini na malamulo a Mulungu.—Aro. 13:1; Mac. 5:29.