Skip to content

Skip to table of contents

NKHANI YOPHUNZILA N.° 6

Vayutiuja Baibolo vokhuza wamene eilemba

Vayutiuja Baibolo vokhuza wamene eilemba

“Lemba m’Buku vonse vanikuti nikuuje.”—YER. 30:2.

NYIMBO N.° 96 Mawu a Mulungu—ni chuma

VATIKUTI TIPHUNZILE a

1. Ndaŵa yanji mutembeja Mulungu pokupasani Baibolo?

 TUTEMBEJA ngako Yehova chifukwa chotipasa Baibolo. Kupitila mu buku yamene iyi yove otipasa malangizo anzelu amene angatiyavye kuziŵa vatingachite polimbana na mavuto ŵatukumana nawo masiku ŵano. Otipasasoti chiyembekezo chosangalasa cha kusogolo. Kupambana vonse kupitila m’Baibolo Yehova watiziŵisha vinyinji vokhuza minkhalidwe yake. Tikoganizila minkhalidwe yake iweme yamene iyi tukhuziwa mu ntima ndipo ivi vuchitisha kuti tiyambe kunkhala naye pa ushamwali wotang’a.—Sal. 25:14.

2. Kansi Yehova eliziŵikisha kuli ŵanthu pokatishila ntchito njila zosiyana-siyana zotyani?

2 Yehova ofuna kuti ŵanthu amuziŵe. Kuvuli uku, yove eliziŵikisha kuli ŵanthu kupitila muli Angelo, maloto, komasoti m’mensomphenya. (Num. 12:6; Mac. 10:3, 4) Koma kansi sembe tiziŵa tyani vokhuza maloto, mensomphenya, kapena mauthenga ofumila kuli Angelo amene awo kuti viliye lembewe pa malo ayakine? Tetyo pa chifukwa chiweme, Yehova ewuja analume kuti “alembe m’buku” venzefuna kuti tiviziŵe. (Yer. 30:​2) Powona kuti “njila ya Mulungu wa chendi ni yangwilo,” tukaikilalini kuti njila yechikatishila ntchito polaŵila nase ni iweme ngako komasoti yoyavya.—Sal. 18:30.

3. Kansi Yehova echita tyani pofuna kuteteza Baibolo? (Yesaya 40:8)

3 Ŵelengani Yesaya 40:8. Kwa vyaka vinyinji Mawu a Mulungu ankhala opeleka malangizo aweme kuli analume komasoti anakazi okhulupilika. Kansi vamene ivi vikwanishika tyani? Konsho yamene iyi niyomvwika, chifukwa malemba amene aŵa elembewa kale-kale pa vinthu vamene vingakwanishe kuwonongeka. Tetyo masiku ŵano volemba voyambilila vupezekalini soti. Koma Yehova ewoneshesha kuti ŵanthu alembe malemba opatulika. Olo kuti olemba amene awo enzelini angwilo, ove eyeja-yeja kuchita vinthu mosamala ngako. Mwachisanzo, ponena za malemba a Chiheberi, kaswili muyakine elemba kuti: “ Tinganene mosimikija kuti paliye buku iyakine yakale yamene ilembewa molondola ngako monga ni malemba amene aŵa.” Tetyo olo kuti vinthu vechilembamo vamene ivo venze vakuti vingakwanishe kuwonongeka, ndipo olemba ŵake enzelini angwilo, komasoti kuti papita nthawe itali, tingankhale mphela osimikija kuti vinthu vatuŵelenga m’Baibolo masiku ŵano, ni maganizo a Wolemba nkulu, Yehova.

4. Kansi tikambilane chinji mu nkhani ino?

4 Yehova niye otipasa “mphaso iliyonse iweme na ya ungwilo.” (Yak. 1:17) Baibolo ni imozi mwa mphaso ziweme ngako zechitipasa Yehova ndipo mphaso yamene iyi yutiuja vinthu vinyinji vokhuza wala eipeleka kuti otiziŵa luweme komasoti oziŵa vatufunikila. Niyesoti mwavilili na Mulungu wamene etipasa Baibolo. Tuphunzila vinyinji vokhuza Yehova kupitila mu mphaso yamene iyi. Mu nkhani ino, tikambilane mwamene Baibolo mwayuwoneshela minkhalidwe itatu ya Yehova, yamene ni nzelu, chilungamo, komasoti chikondi. Choyamba, tiyeni tikambilane mwamene Baibolo mwayuwoneshela nzelu za Mulungu.

BAIBOLO YUWONESHA NZELU ZA MULUNGU

5. Kansi ni njila imozi yotyani yamene Baibolo yayuwoneshela nzelu za Mulungu?

5 Yehova oziŵa kuti tufunikila malangizo ŵake a nzelu. Tetyo mphaso ya Baibolo yamene iyi yechitipasa, niyozula na malangizo a nzelu amene oyavya ngako ŵanthu. Baibolo yuchinja ŵanthu. Mabuku oyambilila a m’Baibolo pechilembewa, Mose euja Aisiraeli kuti: “Amene aŵa ni mawu lini aliye ntchito kuli mwewo, chifukwa mawu amene aŵa niye moyo.” (Deut. 32:47) Ŵanthu amene enzekonkheja malangizo a m’malemba enzenkhala na moyo uweme komasoti wosangalasa. (Sal. 1:2, 3) Olo kuti Mawu a Mulungu elembewa kale-kale, akali mphela na mphamvu yuchinja moyo wa ŵanthu. Mwachisanzo, mu nkhani za kuti “Baibolo yuchinja ŵanthu,” zupezeka pa jw.org mungapezemo visanzo vopitilila 50 vuwonesha mwamene mfundo za m’Baibolo mwazukatila soti “ntchito muli okhulupilila” masiku ŵano.—1 Ates. 2:13.

6. Ndaŵa yanji tinganene kuti paliye buku yolingana na Baibolo?

6 Paliye buku iliyonse yamene ingalingane na Mawu a Mulungu. Ndaŵa yanji tunena tetyo? Chifukwa Mulembi wa buku yamene iyi, Yehova Mulungu ni wamphamvuzonse, Wamuyaya, komasoti nzelu zake ziliye malile. Pali mabuku anyinji amene ŵanthu opitilija mphela kuŵaŵelenga, olo kuti eŵalemba emwalila kale. Koma m’kupita kwa nthawe malangizo ŵake, okatalini soti ntchito. Koma mosiyana na vamene ivi malangizo a nzelu a m’Baibolo, onkhala oyavya nthawe zonse ndipo oyavya ŵanthu a mibadwo yonse. Tikoŵelenga buku yopatulika yamene iyi komasoti kuganizila vatuphunzilapo, Mulembi wake okatishila ntchito mzimu wake utuŵa kutiyavya kuwona mwatingakatishile ntchito mfundo za m’Baibolo pa moyo wasu. (Sal. 119:27; Mal. 3:16; Ahe. 4:12) Tetyo, Mulembi wa Baibolo wamene ni munecho wamoyo ni wofunishisha kutiyavya. Vamene ivi vufunika kutilimbikisa kuti tikoŵelenga Baibolo nthawe zonse!

Kansi Baibolo yayavya tyani ŵanthu a Mulungu kunkhala okatijana m’masiku akuvuli komasoti masiku ŵano? (Onani ndime 7–8.)

7. Kansi m’masiku akuvuli Baibolo iyavya tyani ŵanthu a Mulungu kunkhala okatijana?

7 Njila iyakine yamene Baibolo yayuwoneshela nzelu za Mulungu ni mwayuyavyila ŵanthu a Mulungu kunkhala okatijana. Aisiraeli pechiloŵa m’chalo cholonjezewa, enkhala m’madela osiyana-siyana. Ayakine enzepaya nsomba, ayakine enze achiŵeta, komasoti ayakine enze alimi. Aisiraeli amene enzenkhala mu dela iyakine sembe kwenze kosavuta kuluŵa za Aisiraeli ayawo amene enzenkhala mbali ziyakine m’chalo chamene icho. Koma Yehova elinganija kuti nthawe zinyinji Aisiraeli akokumana. (Deut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Ganizilani tyala mwenzemvwila mu Isiraeli aliyense wokhulupilika akafwika ku Yerusalemu nowona mamiliyoni a olambila ayake ofumila m’madela osiyana-siyana. Mwanjila yamene iyi Yehova enzeyavya ŵanthu ŵake kunkhala okatijana. Mukupita kwa nthawe mpingo Wachikhilisitu winkhazikishiwa ndipo mwenze analume komasoti anakazi olaŵila vilaŵilo vinyinji ayakine enze olemela ndipo ayakine enze osauka. Koma chifukwa chakuti enzekonda malemba onse enze okatijana polambila Mulungu wachendi. Ŵanthu ayakine amene enze okhulupilila sembe ekwanisha kuŵamvwisha malemba peka-peka poyavyiwa na olambila ayawo komasoti kusonkhana nawo pamozi.—Mac. 2:42; 8:30, 31.

8. Kansi Baibolo yayavya tyani ŵanthu a Mulungu kunkhala okatijana?

8 Mulungu wasu wanzelu opitilija kuchitisha ŵanthu ŵake kunkhala okatijana pokatishila ntchito Baibolo. M’Baibolo muli choonadi chonse chokhuza Nyamalenga wasu chatufunikila kuziŵa. Nthawe zonse tusonkhana pamozi pamisonkhano ya mpingo, yadela, komasoti yachigawo kuti timvwishile malemba pakuŵelengewa komasoti pakufotokozewa. Tetyo Baibolo niyofunika ngako pokwanilisha chifunilo cha Yehova chakuti ŵanthu ŵake “akomutumikila mokatijana.”—Zef. 3:9.

9. Kansi ni minkhalidwe yotyani yatufunika kunkhala nayo kuti tiimvwishe luweme Baibolo? (Luka 10:21)

9 Tiyeni tiwone umboni uyakine uwonesha nzelu za Mulungu. Malemba anyinji elembewa mwanjila yakuti ŵanthu olichefya ŵeka akokwanisha kuŵamvwisha mosavuta. (Ŵelengani Luka 10:21.) Kulikonse ŵanthu oŵelenga Baibolo. Polaŵila za Baibolo kaswili muyakine enena kuti “ŵanthu okonda kuiŵelenga kupambana buku iyakine iliyonse ndipo ni buku yamene oiŵelenga mosamala ngako.” Koma lomba ni olichefya tyala amene oimvwisha komasoti kukonkheja vayunena.—2 Akor. 3:15, 16.

10. Kansi Baibolo yuwonesha nzelu za Yehova mwanjila iyakine yotyani?

10 Baibolo yutiyavya kuwona nzelu za Yehova munjila iyakinesoti. Yehova okatishila ntchito malemba pophunzisa ŵanthu ŵake monga gulu. Koma ophunzisasoti nolimbikisa aliyense payeka. Tikoŵelenga Mawu ŵake tingokwanisha kuwona kuti Yehova ochita chidwi na aliyense payeka. (Yes. 30:21) Pemwikumanapo na mavuto payakine kwa maulwendo anyinji mwiŵelengapo malemba amene enzekungowoneka monga elembela mwewo? Koma Baibolo yuyavya ŵanthu mamiliyoni anyinji. Kansi vikwanishika tyani kuti inkhale na mfundo zamufunikila mwewo pa mweka? Vili tetyo chifukwa Baibolo ilembewa na Nyamalenga wanzelu ngako m’chilengedwe chonse.—2 Tim. 3:​16, 17.

BAIBOLO YUWONESHA CHILUNGAMO CHA MULUNGU

11. Kansi Mulungu ewonesha tyani kuti aliye sankho peyenzelembewa Baibolo?

11 Chilungamo ni nkhalidwe iyakine ya Yehova. (Deut. 32:4) Chilungamo chuyendela pamozi na kusoŵa sankho ndipo Yehova aliye sankho. (Mac. 10:34, 35; Aro. 2:11) Vamene ivi vuwonekela luweme pechilola kuti Baibolo ilembewe mu vilaŵilo vosiyana-siyana. Mabuku 39 oyambilila a m’Baibolo elembewa mu Chiheberi, chamene ŵanthu a Mulungu enzechimvwisha mosavuta. Koma lomba pofwika mu nthawe ya Akhilisitu oyambilila ŵanthu anyinji enzelaŵila Chigiriki. Tetyo mabuku 27 osilijila elembewa mu chilaŵilo chamene ichi. Yehova aliyefune kuti mawu ŵake apezeke muchilaŵilo chimozi tyala. Masiku ŵano ŵanthu pafupi-fupi 8 biliyoni pachalo chonse olaŵila vilaŵilo vinyinji. Lomba kansi vingakwanishike tyani kuti ŵanthu anyinji aphunzile za Yehova?

12. Kansi ni njila imozi yotyani yamene lemba ya Danieli 12:4, yankhala yukwanilishiwa masiku ŵano osilijila?

12 Kupitila muli mneneli Danieli, Yehova elonjeza kuti mu nthawe yamapeto, ŵanthu “azaziŵe vinthu vinyinji va chendi” vupezeka m’Baibolo ndipo anyinji azavimvwishe. (Ŵelengani Danieli 12:4.) Chinthu chimozi chamene chayavya kuti ŵanthu aimvwishe ni chakuti Baibolo komasoti mabuku ofotokoza Baibolo vamasuliliwa, kufalisiwa, komasoti kuyaŵiliwa kwa ŵanthu anyinji. Baibolo ni buku yamene yumasuliliwa komasoti kufalisiwa ngako pachalo chonse. Nthawe zinyinji ma Baibolo amene omasuliliwa komasoti kudindiwa na azamalonda onkhala odula ngako. Pofwika pano, ŵanthu a Yehova amasulila Baibolo yonse kapena mbali yake mu vilaŵilo vopitilila 240, ndipo aliyense angaipeze mwa mahala. Vamene ivi vuyavya kuti ŵanthu a mitundu yonse amvwe “uthenga uweme wa Ufumu” mapeto akaliyefwika. (Mt. 24:14) Mulungu wasu wachilungamo ofuna kuti ŵanthu anyinji ankhale na mwayi womuziŵa poŵelenga Mawu ŵake. Ivi vili tetyo chifukwa chakuti yove otikonda ngako tonse sewo.

BAIBOLO YUWONESHA CHIKONDI CHA MULUNGU

13. Ndaŵa yanji tingalaŵile kuti Baibolo yuwonesha chikondi cha Yehova? (Yohane 21:25)

13 Baibolo yutiyavya kumvwisha kuti nkhalidwe ikulu ya Yehova ni—chikondi. (1 Yoh. 4:8) Ganizilani vechilola yove kuti vilembewe m’Baibolo komasoti kuti osati vilembewemo. Yove echingotipasa vatufunikila kuti tinkhale naye pa ushamwali, tikonkhala na moyo wosangalala pakali pano komasoti kuti tizapeze moyo osasila. Tetyo chifukwa chakuti Yehova otikonda, aliye tipase malamulo anyinji-ngako amene ni osafunikila ngako pa nkhani ya kumutumikila.—Ŵelengani Yohane 21:25.

14. Kansi vili m’Baibolo vuwonesha munjila iyakine soti yotyani kuti Mulungu otikonda?

14 Yehova ewonesha soti kuti otikonda polaŵila nase mu njila yotilemekeza. M’Baibolo yove aliyetipase malamulo anyinji-ngako otiuja vofunika kuchita mu mbali iliyonse ya moyo wasu. M’malo mwake otiyavya kuti tikoganiza komasoti kusankha seka vochita potifotokozela nkhani zichitikila ŵanthu ayakine, maulosi ochitisha chidwi komasoti malangizo oyavya. Mwanjila zamene izi Mawu a Mulungu otiyavya kuti tikomukonda komasoti kumumvwila kufumila pansi pa ntima.

Ndaŵa yanji tufunika kuganizila mwechichitila vinthu Yehova na atumiki ŵake m’masiku akuvuli? (Onani ndime 15.)

15. (a) Kansi Yehova owonesha tyani kuti ochita chidwi na ŵanthu oŵelenga Mawu ŵake? (b) Pa chithunzi ichi, kansi msimbi komasoti m’bale wachilumbwana oganizila za ŵanthu otyani otomolewa m’Baibolo? (Gen. 39:1, 10-12; 2Mf 5:1-3; Luka 2:25-38)

15 Baibolo yuwonesha kuti Mulungu ochita nase chidwi ngako. Motyani? M’Mawu ŵake muli nkhani zinyinji zuwonesha mwakumvwila ŵanthu. Tingakwanishe kumvwisha mwenzemvwila ŵanthu otomolewa m’Baibolo chifukwa nawo enze ŵanthu “monga ni sewo.” (Yak. 5:17) Chofunika ngako nichakuti tikoganizila mwakuchitila vinthu Yehova na ŵanthu tufwika pomvwisha luweme kuti “Yehova ni wachifundo chikulu komasoti wachikondi.”—Yak. 5:11.

16. Kansi tuphunzilapo chinji vokhuza Yehova tikoŵelenga Baibolo komasoti nkhani za ŵanthu amene ephoniyesha vinthu viyakine? (Yesaya 55:7)

16 Palisoti njila iyakine yamene Baibolo yayuwoneshela kuti Yehova otikonda. Malemba otisimikijila kuti Mulungu azatisiyelini olo panthawe yataphoniyesha vinthu. Aisraeli enzechimwila Yehova moweleja-weleja; koma olo n’tetyo akalapa kufumila pansi pa ntima Yehova enzeŵakhululukila. (Ŵelengani Yesaya 55:7.) Akhilisitu a mu nthawe ya atumwi enzeziŵasoti kuti Yehova enzeŵakonda ngako. Moujiliwa ntumwi Paulo elimbikisa ayake kuti ‘akhululukile na ntima wonse notonthoja‘ munthu wamene enze echita chimo ikulu koma elapa. (1 Akor. 5:1-5, 2 Akor. 2:6, 7) N’vochitisha chidwi kuti Yehova enzesiyalini atumiki ŵake chifukwa chakuti amuchimwila! M’malo mwake enzeŵayavya mwachikondi, kuŵalangiza, komasoti kuŵasenga kuti ajokele kuli yove. Masiku ŵano yove olonjezasoti kuti azachite vamene ivi kuli ŵanthu amene alapa.—Yak. 4:8-10.

MUKOTEMBEJA “MPHASO IWEME”YA MAWU A MULUNGU

17. Ndaŵa yanji Baibolo ni mphaso iweme ngako?

17 Yehova watipasa mphaso iweme ngako. Ndaŵa yanji Mawu ŵake ni mphaso yapadela? Monga mwataphunzilila, Baibolo yutiuja za nzelu, chilungamo, komasoti chikondi cha Mulungu. Buku yamene iyi yutisimikijila kuti Yehova ofuna kuti timuziŵe komasoti tinkhale ayake.

18. Kansi tuwonesha tyani kuti tutembeja Yehova potipasa “mphaso iweme” ya Baibolo?

18 Tuwona kuti “Mphaso iweme” ya Mawu a Mulungu ni yantengo wapatali. (Yak. 1:17) Tetyo tiyeni tipitilije kuwonesha kuti tuitembeja. Tingachite vamene ivi popemphela keno tuŵelenga Mawu opatulika amene aŵa komasoti kuŵaganizila ngako. Keno tuchita vamene ivi tingankhale osimikijila kuti Mulembi nkulu wa Baibolo azadalise khama yasu ndipo “tizamuziŵe chendi Mulungu.”—Miy. 2:5.

NYIMBO N.° 98 Malemba—Eujiliwa na Mulungu

a Baibolo yutiyavya kunkhala pa ushamwali na Yehova. Kansi tingaphunzile chinji kufumila m’buku yopatulika yamene iyi zokhuza nzelu, chilungamo, komasoti chikondi cha Mulungu? Vatikuti tiphunzile vingatiyavye kuti tikotembeja ngako Mawu a Mulungu na kuti tikoŵawona chendi monga ni—mphaso yofumila kuli Atata ŵasu akululu.