Skip to content

Skip to table of contents

NKHANI YOPHUNZILA N.° 3

Vatingaphunzile kufumila pa misozi ya Yesu

Vatingaphunzile kufumila pa misozi ya Yesu

Yesu eponesha misozi.”YOH. 11:35.

NYIMBO N.° 18 Tutembeja chifukwa cha dipo

VATIKUTI TIPHUNZILE *

1-3. Kansi ni mavuto otyani amene ochitisha atumiki a Yehova kuti akoponesha misozi?

KANSI ni nthawe yosilijila yotyani yemwililako mwewo? Nthawe ziyakine tuponesha misozi chifukwa cha chisangalalo. Koma nthawe zinyinji tulila chifukwa cha kuŵaŵiwa ntima. Mwachisanzo, tingalile keno munthu watukonda wamwalila. Mulongo muyakine waku United States zina yake Lorilei elemba kuti: “Nthawe ziyakine nikumvwa chisoni ngako chifukwa cha kumwalila kwa mwana wangu mwanakazi mwakuti nuwona kuti paliye chinganitonthoje. Pa nthawe yamene iyo nuwona kuti ningakwanishelini kupilila vuto yamene iyi.” *

2 Sewo tingaponeshe misozi pa vifukwa viyakine. Mulongo muyakine wamene ni mpainiya, waku Japan wa zina yake Hiromi enena kuti: “Nthawe ziyakine nukhumudwa chifukwa cha ŵanthu ŵanufwana mu utumiki chifukwa chakuti ayakine onkhala kuti aliye chidwi chofuna kuphunzila Baibolo. Nthawe ziyakine nuponesha misozi, nomusenga Yehova kuti aniyavye kufwana munthu ofuna kuphunzila chonadi.”

3 Kansi nthawe ziyakine mwewo mulimvwa monga ni mulongo wamene uyu? Anyinji a sewo tulimvwa teti. (1 Pet. 5:9) Sewo tufuna ‘kutumikila Yehova mosangalala,’ koma nthawe ziyakine tingamutumikile na misozi chifukwa chofwiliwa, vinthu vofokesha, olo chifukwa cha mavuto ayakine amene oyesa kukhulupilika kwasu kwa Mulungu. (Sal. 6:6; 100:2) Kansi n’chinji chatingachite keno tulimvwa tetyo?

4. Kansi mu nkhani ino tikambilane chinji?

4 Sewo tingaphunzilepo kanthu pa chisanzo cha Yesu. Nthawe ziyakine, yove ekumana na vinthu vovuta vamene vichitisha kuti ‘aponeshe misozi.’ (Yoh. 11:35; Lk. 19:41; 22:44; Ahe. 5:7) Lomba tiyeni tikambilane za vochitika vamene ivi, ndipo tiwone vatingaphunzilepo vokhuza Yesu komasoti Atata ŵake, Yehova. Tiwonesoti vatingachite polimbana na mavuto amene ochitisha kuti tiponeshe misozi.

YESU ELILA CHIFUKWA CHODELA NKHAŴA AYAKE

Mukoyavya ŵala ali na chisoni, monga mwechichitila Yesu (Onani ndime 5–9.) *

5. Kansi tuphunzila chinji kwa Yesu kufumila pa Yohane 11:32-36?

5 Mu nthawe yozizila m’chaka cha 32 C.E., shamwali wapantima wa Yesu, Lazaro, elwala ndipo emwalila. (Yoh. 11:3, 14) Lazaro enze na azilongosi ŵake aŵili, Mariya na Marita, ndipo Yesu enzeikonda ngako banja yamene iyi. Anakazi amene aŵa enkhala ngako na nkhaŵa chifukwa cha mulongosi wawo Lazaro pechimwalila. Pavuli pakuti Lazaro wamwalila, Yesu epanga ulwendo woluta ku Betaniya, kwenzenkhala Mariya na Marita. Marita pechimvwa kuti Yesu akuza, yove mokulumija eluta kuti akamuchinguje. Ganizilani nkhaŵa yenze nayo Marita pechinena kuti: “Ambuye, kuti mwenzekuno mulongosi wangu sembe aliye ufwe.” (Yoh. 11:21) Papita nthawe itontho, Yesu pechiwona kuti Mariya komasoti ŵanthu ayakine olila, yove naye ‘eyamba kulila.’—Ŵelengani Yohane 11:32-36.

6. Ndaŵa yanji Yesu elila Lazaro pechimwalila?

6 Ndaŵa yanji Yesu elila pa chochitika chamene ichi? Buku iyakine yuyankha kuti: “Kumwalila kwa nshamwali wake Lazaro komasoti kuŵaŵiwa ntima kwa azilongosi a Lazaro kwichitisha kuti Yesu ayambe ‘kumikuma na kuponesha misozi.’” * Yesu payakine enzeganizila za ululu wenzekumvwa nshamwali wake wokondewa Lazaro penzelwala komasoti mwechimvwila Lazaro pechiziŵa kuti aafwe. Yesu naye mosakayikila eponesha misozi pechiwona mwechikhuziliwa Mariya na Marita na imfwa ya mulongosi wawo. Keno mwewo mwiluza munthu wamukonda olo wabanja wanu mu imfwa, n’vosakaikisha kuti mwelimvwako kale teti. Tiyeni tikambilane vinthu vitatu vatingaphunzilepo pa chochitika chamene ichi.

7. Kansi tuphunzila chinji vokhuza Yehova pa misozi yechiponesha Yesu chifukwa chodela nkhaŵa azishamwali ŵake?

7Yehova omvwisha mwatumvwila. Yesu niye “chithunzi ngacho-ngacho” cha Atata ŵake. (Ahe. 1:3) Yesu pechilila, ewonesha kuti Atata ŵake nawo akumvwa chisoni tikaluza wokondewa wasu mu imfwa. (Yoh. 14:9) Keno mwewo muli na chisoni chifukwa cha imfwa ya munthu wemwenzekonda, mungakhale wosimikijila kuti Yehova owonalini tyala vamene ivi, koma okhuziwasoti na mwamumvwila. Yove ni wofunishisha kukutonthojani.—Sal. 34:18; 147:3.

8. Ndaŵa yanji tufunika kukhulupilila kuti Yesu azaushe enekwasu emwalila?

8Yesu ofunishisha kuzausha okondewa ŵanu. Wasala patontho kuti alile, Yesu emusimikijila Marita kuti: “Mulongosi wako auke.” Marita ekhulupilila vamene ivi. (Yoh. 11:23-27) Monga ntumiki wokhulupilika wa Yehova, Marita enzeziŵa kuti mneneli Eliya na Elisa enze eushapo kale ŵanthu kuvuli. (1 Maf. 17:17-24; 2 Maf. 4:32-37) Komasoti Marita enze emvwapo kale kuti Yesu enze eushapo kale ŵanthu kuvuli. (Lk. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Mwewo namwe osati mukokaikila kuti muzawonane nawosoti enekwanu amene emwalila. Lomba tuphunzilapo chinji pa mfundo yakuti Yesu elila penzetonthoja azishamwali ŵake amene enze na chisoni? Tuphunzilapo kuti yove ofunishisha kuzausha ŵanthu emwalila!

9. Molingana na Yesu, kansi mungatonthojewe tyani keno muli na chisoni? Pelekani chisanzo.

9Mungakwanishe kuyavya ŵala afwelewa. Kuyangijila pa kulila na Marita pamozi Mariya, Yesu enzeŵamvwishila komasoti kuŵatonthoja. Sewo nase tingachite chimozi-mozi keno tikumvwa chisoni. Nkulu muyakine waku Australia, zina yake Dan, enena kuti: “Pavuli pakuti naluza nkazi wangu, nenzefuna kulimbikisiwa. Abale anyinji komasoti azinakazi ŵawo enzenimvwishila nikofotokoza. Ove enzenilola kuti nifotokoze nkhaŵa zangu ndipo enzenileshalini kuwonesha chisoni nikayamba kulila. Enzenipasasoti thandizo yanufunikila monga kunisukila motoka, kuyanigulila vinthu ku mashopu, komasoti kunipikila chakulya akawona kuti neka ningakwanishelini kuchita vamene ivi. Pavuli pake enzepemphela nane pamozi. Ivi vinisimikijila kuti enze azishamwali ngawo-ngawo komasoti abale amene ‘evyalika kuti atiyavye pakachitika mavuto.’”—Miy. 17:17.

YESU ELILA CHIFUKWA ENZEDELA NKHAŴA ŴANTHU AYAKINE

10. Fotokozani vochitika vamene vili pa Luka 19:36-40.

10 Yesu eluta ku Yerusalemu pa Nisani 9, mu 33 C.E. Wasala patontho kuti afwike m’tawuni yamene iyi, gulu ya ŵanthu anyinji isonkhana komasoti ŵanthu eyanjika vovwala vawo munsewu kusogolo kwake kuti amulondele monga Mfumu yawo. Kulaŵila chendi chamene ichi chenze chochitika chapadela. (Ŵelengani Luka 19:36-40.) Payakine ophunzila ŵake enzeviyembekezelalini vamene vichizachitika pavuli pake. “[Yesu] wasala patontho kuti afwike m’tawuni ya Yerusalemu, ewona tawuni yamene iyo noyamba kuililila.” Na misozi mmenso mwake, Yesu elosela chinthu choyofya chamene chenzeyembekezelewa kuchitikila ŵanthu onkhala mu Yerusalemu.—Lk. 19:41-44.

11. Ndaŵa yanji Yesu eŵaŵiwa ngako muntima chifukwa cha ŵanthu onkhala mu Yerusalemu?

11 Olo kuti Yesu elondelewa luweme pa nsiku yamene iyo, yove echimvwa kuŵaŵiwa ngako muntima chifukwa enzeziŵa kuti Ayuda anyinji azavomelelini uthenga wa Ufumu. Monga vokonkhapo vake, Yesu enena kuti Yerusalemu azawonongewe ndipo Ayuda onse ŵala akuti azapulumuke pa kuwonongewa kwa tauni yamene iyo azatolewe nolutishiwa ku ukapolo. (Lk. 21:20-24) Chomvwisha chisoni ngako n’chakuti monga mwechinenela Yesu, ŵanthu anyinji emukana chendi. Kansi ŵanthu anyinji omvwishila uthenga wa Ufumu kudela yamunkhala mwewo? Keno ni ŵanthu atontho tyala omvwishila pamuyeja-yeja kuŵaphunzisa chonadi, kansi mungaphunzile chinji kufumila pa misozi ya Yesu? Tiyeni tiwonesoti vinthu vitatu vatingaphunzilepo.

12. Kansi tingaphunzile chinji vokhuza Yehova kufumila pa misozi ya Yesu yechiponesha chifukwa cha azishamwali ŵake?

12Yehova oganizila ŵanthu. Misozi ya Yesu yutikumbusha kuti Yehova oganizila ngako ŵanthu. Yove “ofunalini kuti aliyense azawonongewe, koma ofuna kuti ŵanthu onse alape.” (2 Pet. 3:9) Masiku ŵano tuwonesha kuti tukonda ŵanthu ŵatulalikila tikoyeja-yeja nthawe zonse kuŵayavya kuti amvwe uthenga uweme wa Ufumu.—Mt. 22:39. *

Mukochinja ndandanda yanu yolalikilila, monga mwechichitila Yesu (Onani ndime 13-14) *

13-14. Kansi Yesu ewonesha tyani kuti enzechitila chifundo ŵanthu, ndipo nase tingachite tyani kuti tinkhale na nkhalidwe yamene iyi?

13Yesu enzechita khama pa ntchito yolalikila. Yove ewonesha kuti enzekonda ŵanthu, mwa kupitilija kuŵaphunzisa pa mpata uliwonse wapezeka. (Lk. 19:47, 48) Kansi n’chinji chenzemuchitisha vamene ivi? Yesu ezeŵamvwila chisoni. Nthawe ziyakine, ŵanthu anyinji enzefuna kumvwa mawu a Yesu mwakuti yove na ophunzila ŵake ‘enzekwanishalini kulya chakulya.’ (Mk. 3:20) Pa nsiku iyakine Yesu ephunzisa munthu muyakine usiku, ndipo nthawe yamene iyo yenze iweme kuli munthu wamene uyo. (Yoh. 3:1, 2) Ŵanthu anyinji amene poyamba enze emvwishila uthenga wa Yesu aliyenkhale ophunzila ŵake. Koma onse ŵala emumvwishila, Yesu eŵachitila umboni mokwanila. Masiku ŵano tufunika kuyavya munthu aliyense kuti amvwe uthenga uweme. (Mac. 10:42) Kuti vamene ivi vikwanishike, tufunika kuchinja njila zolalikilila.

14Mukonkhala okonzeka kuchinja. Keno nthawe zonse tulalikila pa nthawe imo na imo, payakine tingakumanelini na ŵanthu ofuna kumvwishila uthenga uweme. Mpainiya muyakine zina yake Matilda enena kuti: “Newo pamozi na mulume wangu, tuyeja kulalikila ŵanthu pa nthawe zosiyana-siyana. Mmawa ngako tulalikila mmalo ochitila malonda. Nzuŵa, ŵanthu anyinji pakupezeka mmisewu, tulalikila pokatishila ntchito tumashelufu. Ndipo kunchingulo tuwona kuti vunkhala luweme kuyalalikila ŵanthu mmang’anda mwawo.” Tufunikalini tyala kungonkhala ofunishisha kulalikila pa nthawe yatingakwanishe, koma tufunika kunkhala ofunishisha kuchinja ndandanda yasu yolalikilila keno n’vokwanishika kuti tikumane na ŵanthu anyinji. Tikachita tetyo, tingankhale osimikijila kuti Yehova osangalala nase.

YESU ELILA CHIFUKWA ENZEDELA NKHAŴA ZINA YA ATATA ŴAKE

Mukopemphela kwa Yehova mopapatila keno muli pa matamano, monga mwechichitila Yesu (Onani ndime 15-17.) *

15. Mokatijana na lemba ya Luka 22:39-44, kansi chichitika n’chinji pa usiku wosilijila wa moyo wa Yesu pano pachalo?

15 Pofwika n’chingulo pa Nisani 14, mu 33 C.E., Yesu eluta ku munda wa Getsemane. Ali kwamene uko yove epemphela kwa Yehova mofumila pansi pa ntima. (Ŵelengani Luka 22:39-44.) Pa nthawe yamene iyo, Yesu “epeleka mapemphelo opapatila . . . moŵilikija uku oponesha misozi.” (Ahe. 5:7) Kansi Yesu epemphelela chinji pa usiku wosilijila wa moyo wake pano pachalo? Yove epemphela nosenga mphamvu kuti apitilije kunkhala wokhulupilika kwa Yehova nochita chifunilo Chake. Yehova echimvwa pemphelo ya Mwana wake yofumila pansi pa ntima ndipo etumija mngelo kuti azamulimbikise.

16. Ndaŵa yanji Yesu enze na nkhaŵa penzepemphela mmunda wa Getsemane?

16 Mosakaikila, Yesu elila penzepemphela mmunda wa Getsemane chifukwa chovutika na maganizo akuti akowonewa monga wonyoza Mulungu. Yove enzesoti na nkhaŵa chifukwa cha udindo wake—wochitisha zina ya Atata ŵake kulemekezewa. Keno mwewo mulimbana na vinthu vuyesa kukhulupilika kwanu kwa Yehova, kansi mungaphunzile chinji kufumila pa misozi ya Yesu? Tiyeni tiwonesoti vinthu viyakine vitatu vatingaphunzilepo.

17. Kansi tuphunzila chinji vokhuza Yehova pechiyankha mapemphelo a Yesu ofumila pansi pa ntima?

17Yehova omvwishila mapemphelo ŵanu opapatila. Yehova emvwishila mapemphelo ŵa Yesu ofumila pansi pa ntima. Ndaŵa yanji? Ndaŵa yakuti Yesu enzedela nkhaŵa ngako vokhuza kupitilija kunkhala wokhulupilika kwa Yehova notuŵisha zina Yake. Keno nkhaŵa yasu ikulu ni yofuna kunkhala mphela okhulupilika kwa Yehova, yove ayankhe mapemphelo ŵasu osenga thandizo.—Sal. 145:18, 19.

18. Kansi Yesu ali monga nshamwali muweme na womvwisha vinthu mu njila zotyani?

18Yesu omvwisha mwatumvwila. Tikankhala na nkhaŵa, tunkhala osangalala chifukwa chonkhala na nshamwali wamene omvwisha mwatumvwila, makamaka keno nshamwali wamene uyo ekumanapo kale na mavuto olingana na ŵatukumana nawo sewo. Nshamwali wamene uyu ni Yesu. Yove oziŵa mwavunkhalila ukankhala wofoka komasoti oziŵa kuti ufunikila thandizo. Yove omvwisha vofoka vasu ndipo owoneshesha kuti tulondela thandizo yatufunikila “pa nthawe yatufunikila thandizo.” (Ahe. 4:15, 16) Monga mwechichitila Yesu kuvomela thandizo kufumila kuli mngelo mmunda wa Getsemane, nase tufunika kunkhala okonzeka kulondela thandizo yakupeleka Yehova, kupitila m’mabuku ŵasu, mavidiyo, nkhani olosoti kupitila muli nkulu, m’bale olo mulongo wamene wawela kuzatilimbikisa.

19. Kansi tingachite tyani kuti tifwanesoti mphamvu keno takumana na mavuto amene angachitishe kuti tileke kunkhala okhulupilika kwa Mulungu? Pelekani chisanzo.

19Yehova azatipase ‘ntendele wake.’ Kansi Yehova angatitang’ishe tyani? Keno tupemphela, tufwana “ntendele wa Mulungu wamene upambana kuganiza ngako kulikonse.” (Afil. 4:6, 7) Ntendele wakupeleka Mulungu utichitisha kunkhala odekha notiyavya kuganiza luweme. Vamene ivi niye vichitikila mulongo muyakine zina yake Luz. Yove enena kuti: “Newo nulimbana na maganizo olimvwa kuti nili neka. Nthawe ziyakine, maganizo amene aŵa onichitisha kuganiza kuti Yehova onikondalini. Koma vamene ivi vikachitika, nupemphela pa nthawe yamene iyo nomuuja Yehova mwanumvwila. Pemphelo yuniyavya kuti nikomvwako luweme.” Monga mwachuwoneshela chisanzo cha mulongo wamene uyu, tingakwanishe kufwana ntendele kupitila m’pemphelo.

20. Kansi taphunzila chinji kufumila pa vechichita Yesu poponesha misozi?

20 Pali vinthu vinyinji ngako votonthoja vatingaphunzile kufumila pa misozi ya Yesu! Tukumbushiwa kuti tikoyavya ayasu amene ali na chisoni komasoti kukhulupilila kuti Yehova na Yesu atiyavye keno munthu watukonda wamwalila. Tulimbikisiwa kuti tikolalikila nophunzisa mwachifundo chifukwa chakuti Yehova Mulungu na Yesu Khilisitu owonesha nkhalidwe yamene iyi iweme. Ndipo tutonthojewa tikaziŵa kuti Yehova na Mwana wake wokondewa omvwisha mwatumvwila, otimvwila chisoni chifukwa cha vofoka vasu komasoti kuti otiyavya kupilila. Tiyeni tipitilije kukatishila ntchito vatuphunzila mpaka pa nsiku yakuti Yehova azakwanilishe lonjezo yake yokondwelesha yakuti “azapukute misozi yonse mmenso [mwasu]”!—Chiv. 21:4.

NYIMBO N.° 120 Konkhejani kufasa kwa Yesu

^ ndime 5 Nthawe ziyakine Yesu enzekhuziwa ngako mwakuti enzeponesha misozi. Mu nkhani ino, tikambilane vochitika vitatu pechiponesha misozi Yesu komasoti tiwone vatingaphunzilepo.

^ ndime 1 Mazina ayakine achinjiwa.

^ ndime 12 Mawu Achigiriki amene emasuliliwa kuti “muyako” pa Mateyu 22:39 osati kuti onena tyala za ŵala ŵanthu ŵatunkhala nawo pafupi, koma angatanthauzesoti munthu aliyense watuchita naye vinthu.

^ ndime 58 MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Yesu otonthoja Mariya na Marita. Nase tingachitesoti tetyo kuli ŵala amene aluza okondewa mu imfwa.

^ ndime 60 MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Mofunishisha, Yesu ephunzisa Nikodemo usiku. Nase tufunika kuphunzila Baibolo na ŵanthu pa nthawe yamene ni iweme kuli ove.

^ ndime 62 MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Yesu epemphela nosenga mphamvu kuti apitilije kunkhala wokhulupilika kwa Yehova. Nase tufunika kuchitasoti chimozi-mozi keno tuyesewa.