Skip to content

Skip to table of contents

NKHANI YOPHUNZILA N.° 12

Chikondi chutiyavya kupilila keno tuzondewa

Chikondi chutiyavya kupilila keno tuzondewa

Nukulamulani vinthu vamene ivi, kuti mukokondana. Keno chalo chukuzondani, mwewo muziŵa kuti chiyamba kuzonda newo chikaliye zonda mwewo.”​YOH. 15:17, 18.

NYIMBO N.° 105 ‘Mulungu niye chikondi’

VATIKUTI TIPHUNZILE *

1. Mokatijana na lemba ya Mateyu 24:9, ndawa yanji ni vachilwendolini kuli sewo keno chalo chutizonda?

YEHOVA etilenga kuti tikokonda ayasu komasoti kuti tikokondewa. Niye chifukwa chake, keno munthu muyakine otizonda vutiŵaŵa muntima mwasu ndipo mpaka nthawe ziyakine tunkhala na wowa. Mwachisanzo, mulongo muyakine zina yake Georgina, wamene onkhala ku Europe, enena kuti: “Newo penenze na vyaka 14, amai enzenizonda chifukwa chakuti nenzetumikila Yehova. Newo nenzenkhala wokalipa ndipo nenzelimvwa kuti nili neka, ndipo niyamba kukaikila kuti keno nenze munthu muweme.” * M’bale muyakine zina yake Danylo, elemba kuti: “Masodja pechininiyata, kuninyoza komasoti kuniyofya chifukwa chakuti nine wa Mboni za Yehova, nichita wowa komasoti nichita nsoni.” Ivi vutiŵaŵa ngako muntima keno ŵanthu otizonda, koma kuli sewo ni vachilwendolini. Yesu enze elaŵililatu kuti tizazondewe.​—Ŵelengani Mateyu 24:9.

2-3. Ndaŵa yanji ophunzila a Yesu ozondewa?

2 Chalo chuzonda ophunzila a Yesu. Ndaŵa yanji? Chifukwa molingana na Yesu, nase “tili lini ku mbali ya ichi chalo.” (Yoh. 15:17-19) Olo kuti tulemekeza maboma a ŵanthu, sewo tukana kuŵalambila olo kulambila vizindikilo vawo. Sewo tulambila tyala Yehova yeka. Sewo tunkhala ku mbali ya Mulungu chifukwa ni yove tyala wamene ali na udindo wotonga ŵanthu​—koma Satana na “mbewu” yake oshusha kuti Mulungu ali nawo udindo wamene uyu. (Gen. 3:1-5, 15) Sewo tulalikila kuti ni Ufumu wa Mulungu tyala wamene ukuti uzasilije mavuto onse a ŵanthu, komasoti kuti Ufumu wamene uwo lombapano uwononge onse ŵala amene oshushana na Ufumu wamene uwo. (Dan. 2:44; Chiv. 19:19-21) Mawu amene aŵa, ni uthenga uweme kuli ŵanthu ofasa, koma kuli ŵanthu aipa ni uthenga uipa.Mu nkhani ino, tiwone mwamene chikondi chasu pa Yehova, chikondi chasu pa abale ŵasu m’chikhulupililo, komasoti chikondi chasu olo pa adani ŵasu mwachutiyavyila kupilila keno tuzondewa na ichi chalo. Komasoti tiwone chifukwa chake Yesu enena kuti tingankhale osangalala keno tuzondewa.​—Sal. 37:10, 11.

3 Chinthu chiyakine chuchitisha kuti tikozondewa n’chakuti sewo tumvwila malamulo a Mulungu. Vinthu vakunena Mulungu kuti ni viweme na viipa ni vosiyana ngako na vakunena ŵanthu muli chino chalo kuti ni viweme na viipa. Mwachisanzo, ŵanthu anyinji oganiza kuti ni kuifyalini kuchita minkhalidwe iipa ya chiwelewele komasoti ya chiwawa yamene ichitisha kuti Mulungu awononge ŵanthu aku Sodomu na Gomora! (Yuda 7) Chifukwa chakuti sewo tumvwila vayunena Baibolo pa nkhani ya minkhalidwe yamene iyi, ŵanthu anyinji otinena komasoti otiyopejela kuti nise ŵanthu a sankho!​—1 Pet. 4:3, 4.

4. Kansi ni minkhalidwe yotyani yutipasa mphamvu keno ŵanthu otizonda?

4 Kansi n’chinji chingatiyavye kupilila keno ŵanthu otizonda komasoti kutinyoza? Tufunika kunkhala na chikhulupililo chotangʼa chakuti Yehova atiyavye. Chikhulupililo chili monga ni chishango chamene chutiyavya “kuzimyilako mikondo yonse yuyaka mulilo ya Satana.” (Aef. 6:16) Koma tufunika kunkhala na chinthu chikulu ngako kupambana chikhulupililo. Tufunikasoti chikondi. Ndaŵa yanji? Ndaŵa chikondi “chukalipalini kamangu.” Chove chufuchila vinthu vonse, ndipo chupilila vinthu vonse. (1 Akor. 13:4-7, 13) Lomba tiyeni tiwone mwamene chikondi chasu pa Yehova, chikondi chasu pa abale ŵasu m’chikhulupililo, komasoti chikondi chasu olo pa adani ŵasu mwachutiyavyila kupilila keno tuzondewa.

CHIKONDI CHASU PA YEHOVA CHUTIYAVYA KUPILILA KENO TUZONDEWA

5. Kansi Yesu ekwanisha kuchita chinji chifukwa chokonda Atata ŵake?

5 Yesu wasala patontho kuti apaiwe na adani ŵake, yove euja ophunzila wake kuti: “Newo nukonda Atata, [tetyo,] nuchita vamene ivi kukonkheja lamulo yechinipasa Atata amene awo. Panamani, tiyeni tifumeko kuno.” (Yoh. 14:31) Chifukwa chakuti Yesu enzekonda Yehova, yove ekwanisha kupilila mayeselo akulu ŵenzekumana nawo. Chikondi chasu pa Yehova chingatiyavyesoti kupilila.

6. Mokatijana na lemba ya Aroma 5:3-5, kansi atumiki a Yehova akumvwa tyani keno ozondewa na ichi chalo?

6 Kukonda Mulungu nthawe zonse kwiyavya atumiki a Yehova kupilila chizunzo. Mwachisanzo, nthawe iyakine khoti yamphamvu ya Ayuda ilesha atumwi kuti aleke kulalikila, koma kukonda kwawo Mulungu kwiŵachitisha “kumvwila Mulungu monga wotonga, osati ŵanthu.” (Mac. 5:29; 1 Yoh. 5:3) Ivi niye vuchitikilasoti abale ŵasu masiku ŵano. Anyinji otamanishiwa na maboma amphamvu komasoti ankhanza, koma chikondi chikulu chalinacho abale ŵasu pa Yehova chuŵapasa mphamvu zakuti akwanishe kupilila. N’chifukwa chake, keno chalo chutizonda sewo tufokalini, m’malo mwake, tuuwona kunkhala mwayi wamene uyu.​—Mac. 5:41; ŵelengani Aroma 5:3-5.

7. Kansi tufunika kuchita vinthu motyani keno tushushiwa na ŵanthu a m’banja mwasu?

7 Keno ŵanthu a m’banja mwasu niye otishusha, ichi niye chunkhala chinthu chikulu ngako chovuta kupilila. Keno ove awona kuti sewo tufuna kuphunzila za Yehova, ŵanthu ayakine a m’banja mwasu angayambe kuganiza kuti sewo tayamba kusemphewa. Ayakine angaganize kuti tasiluka. (Yelekezelani na Maliko 3:21.) Ove angotishusha potichitila vinthu vosiyana-siyana viipa. Vinthu vamene ivi viipa vangatichitile vufunikalini kutidabwisa. Yesu enena kuti: “Kulaŵila chendi, adani a munthu azankhale a m’banja mwake ngawo-ngawo.” (Mt. 10:36) N’chendi kuti paliye kanthu na mwangochitila nase vinthu abanja ŵasu, sewo tukana kuŵawona monga ni adani ŵasu. M’malomwake, chikondi chasu pa Yehova chikayamba kukula, chikondi chamene icho chufunika kukulasoti pa ŵanthu. (Mt. 22:37-39) Koma tingalekelini olo patontho kumvwila malamulo na mfundo za m’Baibolo kuti tikondweleshe munthu muyasu tyala.

Payakine sewo tukumana na mavuto, koma Yehova nthawe zonse awˆe kumbali yasu kuti atitonthoje komasoti kutipasa mphamvu (Onani ndime 8-10.)

8-9. Kansi ni chinji chiyavya mulongo muyakine kupitilija kunkhala wotang’a olo kuti enzeshushiwa ngako?

8 Georgina, watatomolako kale kuvuli, ekwanisha kupitilija kunkhala wotang’a olo kuti enzeshushiwa mwamphamvu na amai ŵake. Georgina enena kuti: “Newo na amai tiyamba kuphunzila Baibolo na Amboni za Yehova. Koma pavuli pa miyezi 6, penifuna kuti niyambe kuluta kumisonkhano, amai eyamba kunishusha. Nichizaziŵa kuti ove enzekatijana na ŵanthu a mpatuko, ndipo ove polaŵila na newo enzekatishila ntchito mawu aipa ŵenzekumvwa kuli ŵanthu a mpatuko amene awo. Komasoti enzeninyoza, kunikweŵa sisi, kunimangilila, komasoti enzenitaila mabuku ŵangu. Penikwanisha vyaka 15, nibatizika. Amai ŵangu eyeja-yeja kunilesha kutumikila Yehova poniika ku malo ayakine osungilako asimbi onse amene ni osokonezeka kuti akolondela thandizo, ayakine mwa asimbi ŵenenzenkhala nawo kwamene uko enzekatishila ntchito mankhwala osokoneza tomfwe komasoti kuchita vinthu vachiwawa. Chunkhala chinthu chovuta kupilila kushushiwa makamaka keno munthu wamene okushusha niye enzefunikila kukukonda ngako komasoti kukusamalila.”

9 Kansi ni chinji chiyavya Georgina kuti apilile? Yove enena kuti: “Pa nsiku yechiyamba kunishusha amai ŵangu, newo nenze nisilija kale kuŵelenga Baibolo yonse. Newo nenze wosimikija na ntima wonse kuti nafwana choonadi, ndipo nenzelimvwa kuti nili pafupi na Yehova. Nthawe zonse newo nenzepemphela kuli yove ndipo yove enzenimvwa. Pa nthawe yenenzenkhala kwala ku malo osungulako asimbi, mulongo muyakine enzeniitila kung’anda kwake kuti tikaphunzile Baibolo pamozi. Pa nthawe yonse yamene iyi, nenzelimbikisiwa na abale komasoti alongo ku Ng’anda ya Ufumu. Ove enzeniwona monga wa m’banja mwawo. Newo niwona neka kuti Yehova ni wamphamvu kupambana munthu aliyense wamene otishusha.”

10. Kansi tingankhale na chidalilo chotyani mwa Yehova Mulungu wasu?

10 Ntumwi Paulo elemba kuti chinthu “chilichonse, chingakwanishelini kutilekanisha na chikondi cha Mulungu chamene chili mwa Khilisitu Yesu Ambuya ŵasu.” (Aro. 8:38, 39) Olo kuti tivutike kwakanthawe, tingankhale osimikijila kuti Yehova ankhale ku mbali yasu nthawe zonse notitonthoja komasoti kutipasa mphamvu zatufunikila. Ndipo monga ni mwayuwoneshela nkhani ya Georgina, Yehova atiyavyesoti kupitila muli abale ŵasu komasoti alongo amumpingo.

KUKONDA ABALE ŴASU NA ALONGO KUTIYAVYA KUPILILA KENO TUZONDEWA

11. Kansi chikondi chechinena Yesu pa Yohane 15:12, 13, sembe chiŵayavya tyani ophunzila ŵake? Pelekani chisanzo.

11 Pa usiku wakuti mailo akapaiwe, Yesu ekumbusha ophunzila ŵake kuti akokondana muyake na muyake. (Ŵelengani Yohane 15:12, 13.) Yove enzeziŵa kuti chikondi choteti chiŵayavye kupitilija kunkhala okatijana komasoti kupilila keno ozondewa na ichi chalo. Ganizilani chisanzo cha mpingo waku Tesalonika. Kuyambila peunkhazikishiwa, abale amumpingo wamene uyo enzetamanishiwa. Olo n’tetyo, ove enkhala chisanzo cha kupilila mokhulupilika komasoti chokondana. (1 Ates. 1:3, 6, 7) Paulo elimbikisa abale aku Tesalonika kuwonesha chikondi, ndipo ove enzefunika kupitilija “kuchita tetyo moyangijilika.” (1 Ates. 4:9, 10) Chikondi sembe chiŵalimbikisa kutonthoja achisoni komasoti kuyavya ofoka. (1 Ates. 5:14) Abale aku Tesalonika ekonkheja malangizo a Paulo mokhulupilika, ndaŵa yakuti mu kalata yake yachiŵili yamene ilembewa papita kanthawe pafupi-fupi chaka, Paulo enena kuti: “Chikondi cha aliyense wa mwewo kuli muyake chuyangijilika.” (2 Ates. 1:3-5) Chikondi cha abale aku Tesalonika chiŵayavya kupilila mavuto komasoti kutamanishiwa.

Chikondi cha Chikhilisitu chingatiyavye kuti tipilile kuzondewa (Onani ndime 12) *

12. Pa nthawe ya nkhondo, kansi abale aku chalo chiyakine ewoneshana tyani chikondi muyake na muyake?

12 Ganizilani chisanzo cha Danylo, watatomolako kale kuvuli, komasoti cha mwanakazi wake. Mu tauni yawo pemwiyambika nkhondo, ove epitilija kuluta kumisonkhano, kulalikila mulimonse mwangakwanishile, komasoti kuyaŵana chakulya chenzenacho na abale ŵawo komasoti alongo. Nsiku iyakine, masodja amene enze na mfuti efwika kwa Danylo. Yove enena kuti: “Masodja enikakamija kuti nileke kunkhala wa Mboni. Newo penikana, ove eniniyata, nonilatikija mululi wa mfuti mmutu kuchita monga ofuna anilase nayo. Akaliyeluta, ove eniyofya kuti awelesoti kuti azamuchitile nkhanza mwanakazi wangu. Koma mokulumija abale etikwejeka mu sitima notilutisha mu tauni iyakine. Ningaluŵelini olo patontho chikondi chechiwonesha abale amene awo. Petifwika mu tauni inyowani, abale a kwamene uko etipasa vakulya ndipo etiyavya kufwana ntchito komasoti ng’anda. Vokonkhapo vake, sewo nase tikwanisha kuyavyako abale ayakine amene enzethaŵa nkhondo.” Vochitika monga ni vamene ivi vuwoneshelatu kuti chikondi Chachikhilisitu chingatiyavye kupilila keno tuzondewa.

KUKONDA ADANI ŴASU KUTIYAVYA KUPILILA KENO TUZONDEWA

13. Kansi mzimu utuŵa wa Yehova utiyavya tyani kupilila potumikila Yehova olo kuti ŵanthu ayakine otizonda?

13 Yesu enena kuti ophunzila ŵake enzefunika kukonda adani ŵawo. (Mt. 5:44, 45) Kansi kuchita vamene ivi ni kupepu? Yayi, ni kupepulini! Koma ni vokwanishika na thandizo ya mzimu utuŵa wa Mulungu. Kuyangijila pa chikondi, chitwazi cha mzimu utuŵa wa Mulungu chuyangijilapo kuleza ntima, ubwino, kufasa, komasoti kulilesha. (Aga. 5:22, 23) Minkhalidwe yonse yamene iyi yutiyavya kupilila keno tuzondewa. Ŵanthu anyinji amene kale enze oshusha esintha pechiwona kuti mwanalume wawo, mwanakazi wawo, mwana wawo olo munthu wakunkhala naye pafupi owonesha minkhalidwe yamene iyi. Ndipo anyinji mwa ŵanthu oshusha enkhala abale okondewa. Niye chifukwa chake, keno mwewo muvutika kukonda ŵanthu ŵala okuzondani pa chifukwa tyala chakuti mwewo mutumikila Yehova, pemphelani nosenga mzimu utuŵa. (Lk. 11:13) Ndipo nkhalani osimikija kuti nthawe zonse kumvwila Yehova niye chinthu chiweme ngako chamufunikila kuchita.​—Miy. 3:5-7.

14-15. Kansi lemba ya Aroma 12:17-21, imuyavya tyani Yasmeen kuwonesha chikondi kuli mwanalume wake olo kuti enzemushusha?

14 Ganizilani chisanzo cha Yasmeen, wamene onkhala ku Middle East. Yove pechinkhala wa Mboni za Yehova, mwanalume wake enzeganiza kuti yove osemphewa ndipo ejeya-yeja kumulesha kutumikila Mulungu. Yove emunyoza ndipo esenga makolo ŵake, msogoleli wa chipembezo, komasoti ochita vamasenga kuti amuyofye komasoti kumuyopejela kuti wasilija chikwati. Nsiku iyakine mwanalume wa Yasmeen eluta ku Ng’anda ya Ufumu kuti akanyoze abale nkati mwa misonkhano. Yasmeen enzelila nthawe zinyinji chifukwa chochitiliwa vinthu mwa njila yoteti iliye chilungamo.

15 Ku Ng’anda ya Ufumu, Yasmeen enzetonthojewa komasoti kulimbikisiwa na abale komasoti alongo. Akulu emulimbikisa kuti akatishile ntchito mawu opezeka pa lemba ya Aroma 12:17-21. (Ŵelengani.) Yasmeen enena kuti: “Venze vovuta, koma newo nenzemusenga Yehova kuti aniyavye, ndipo nenzechita vonse vaningakwanishe kuti nikatishile ntchito vayunena Baibolo. Tetyo mwanalume wangu akatailamo vilito mkhitchini, newo nenzepyela. Yove akaninyoza, newo nenzeyankha mofasa. Ndipo yove akalwala, newo nenze musamalila.”

Keno sewo tuwonesha chikondi kuli ŵala otishusha, payakine ove angachinje maganizo ŵawo (Onani ndime 16-17) *

16-17. Kansi mwaphunzila chinji pa chisanzo cha Yasmeen?

16 Yasmeen edalisiwa chifukwa chowonesha chikondi kuli mwanalume wake. Yove enena kuti: “Mwanalume wangu eyamba kunikhulupilila ngako chifukwa enzeziŵa kuti nthawe zonse newo nulaŵila vachendi. Yove eyamba kunimvwishila mwaulemu tikolaŵijana vokhuza chipembezo, ndipo yove evomela kuti tipitilije kunkhala mwantendele pa ng’anda. Ndipo lomba mpaka onilimbikisa kuti nilute kumisonkhano. Moyo wasu wa banja wachinja ngakosoti, ndipo pang’anda pasu ni malo chendi ŵa ntendele. Ndipo chiyembekezo changu n’chakuti alume ŵangu aphunzile choonadi komasoti kuti tikotumikila Yehova pamozi.”

17 Chisanzo cha Yasmeen, chuwonesha kuti chikondi “chufuchila vinthu vonse, . . . chulindilila vinthu vonse, chupilila vinthu vonse.” (1 Akor. 13:4, 7) N’chendi kuti chizondo chingankhale champhamvu komasoti choŵaŵa, koma chikondi ni champhamvu ngako. Ngati sewo tuwonesha chikondi kuli ayasu, payakine ove angaleke kutishusha. Ndipo keno sewo tupitilija kuwonesha chikondi, ivi vukondwelesha ntima wa Yehova. Koma olo kuti ŵanthu amene otishusha angapitilije kutizonda, sewo tingapitilije mphela kunkhala osangalala. Motyani?

KUNKHALA OSANGALALA OLO KUTI TUZONDEWA

18. Ndaŵa yanji tingankhale osangalala olo keno tuzondewa?

18 Yesu enena kuti: “Nimwe osangalala ŵanthu akokuzondani.” (Lk. 6:22) Sewo tuchitalini kusankha kuti tikozondewa. Tukondwelalini keno tutamanishiwa chifukwa cha chikhulupililo chasu. Lomba, ndaŵa yanji tingonkhala osangalala keno tuzondewa? Tiyeni tiwone vifukwa vitatu. Choyamba, keno sewo tupilila, tunkhala ovomelejeka kwa Mulungu. (1 Pet. 4:13, 14) Chachiŵili, chikhulupililo chasu chusefewa ndipo chunkhala chotang’a ngako. (1 Pet. 1:7) Ndipo chachitatu, tunkhala na mwayi wakuti tizalondele mphasa ya ntengo wapatali​—moyo wosasila.​—Aro. 2:6, 7.

19. Ndaŵa yanji atumwi ekondwela pavuli pakuti amasuliwa?

19 Pasala kanthawe katontho kuti Yesu aushiwe, atumwi echimvwa chendi chisangalalo chenze elaŵila Yesu. Pavuli pakuti amasuliwa nopasiwa lamulo yakuti aleke kulalikila, ove ekondwela. Ndaŵa yanji? “Chifukwa chakuti Mulungu eŵawona kuti ni owamila kuchitiliwa vinthu viipa chifukwa cha zina ya Yesu.” (Mac. 5:40-42) Chikondi chenzenacho atumwi pali Ambuye ŵawo chenze chikulu ngako kusiyana na wowa wenzekumvwa kuli adani ŵawo. Ndipo ove ewonesha chikondi chamene ichi mwa kulengeza uthenga uweme “mosalekeja.” Ndipo masiku ŵano anyinji mwa abale ŵasu opitilija kutumikila mokhulupilika olo kuti okumana na mavuto. Ove oziŵa kuti Yehova angaluŵelini ntchito yawo na chikondi chakuwonesha pa zina yake.​—Ahe. 6:10.

20. Kansi tizakambilane chinji mu nkhani ikuza?

20 Ichi chalo chipitilije kutizonda mpaka tizafwike kumapeto achine. (Yoh. 15:19) Koma tufunikalini kuchita wowa. Monga mwatikuti tizawonele mu nkhani ikuza, Yehova ‘azatang’ishe komasoti kuteteza’ atumiki ŵake okhulupilika. (2 Ates. 3:3) Tetyo tiyeni tipitilije kukonda Yehova, kukonda abale ŵasu m’chikhulupililo komasoti kukonda olo adani ŵasu. Keno sewo tikonkheje malangizo amene aŵa, tipitilije kunkhala okatijana, otang’a mwauzimu, tilemekeze zina ya Yehova komasoti tiwoneshe kuti chikondi ni champhamvu ngako kusiyana na kuzondewa.

NYIMBO N.° 106 Kulishani nkhalidwe wa chikondi

^ ndime 5 Mu nkhani ino, tiwone mwamene chikondi chasu pa Yehova, chikondi chasu pa abale ŵasu m’chikhulupililo, komasoti chikondi chasu olo pa adani ŵasu mwachutiyavyila kupilila keno tuzondewa na ichi chalo. Komasoti tiwone chifukwa chake Yesu enena kuti tingankhale osangalala keno tuzondewa.

^ ndime 1 Mazina achinjiwa.

^ ndime 58 MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Pavuli pakuti masodja amuyofya Danylo, abale emuyavya yove pamozi na nkazi wake kuti afwane malo onkhala, ndipo kwamene uko abale eŵalondela na manja aŵili.

^ ndime 60 MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Yasmeen, enzeshushiwa ngako na mwanalume, koma akulu emupasa malangizo aweme Yasmeen. Yove epitilija kunkhala mwanakazi muweme komasoti enzemusamalila luweme mwanalume wake penze elwala.