1. Kansi Yehova otilimbikisa kuchita tyani?

YEHOVA okondwela na kuwama ntima kosasila. (Hos. 6:6) Yove mwachikondi olimbikisa atumiki ŵake kuchitasoti chimozi-mozi. Kupitila muli mneneli Mika, Mulungu wasu otilimbikisa ‘kunkhala aweme ntima.’ (Mik. 6:8) Koma tikaliyechita vamene ivi, tufunika kuziŵa kuti kuwama ntima kosasila n’chinji.

2. Kansi kuwama ntima kosasila n’chinji?

² Kansi kuwama ntima kosasila n’chinji? Mawu akuti “kuwama ntima kosasila” opezeka maulwendo pafupi-fupi 230 mu Baibulo la Dziko Latsopano la Malemba Opatulika yokonzewasoti. Lomba kansi kuwama ntima kosasila n’chinji? Keno munthu ni muweme ntima, yove okonda ngako muyake mwakuti opitilija kumukonda nonkhala mphela kumbali yake mokhulupilika. Kanyinji-kanyinji mawu amene aŵa okatishiliwa ntchito pofotokoza chikondi cha Mulungu kuli ŵanthu komasoti chikondi chakuwoneshana ŵanthu. Yehova ni chisanzo chiweme ngako powonesha ntundu wamene uyu wa chikondi. Mu nkhani ino, tikambilane mwamene Yehova mwakuwoneshela kuwama ntima kwake kosasila kuli ŵanthu. Mu nkhani ikuza tizakambilane mwamene sewo atumiki a Mulungu, mwatingakonkhejele Yehova powonesha kuwama ntima kosasila kuli ŵanthu ayakine.

3. Kansi Yehova emuuja chinji Mose vokhuza yove?

³ Papita kanthawe katontho pavuli pakuti Aisiraeli afuma ku Iguputo, Yehova euja Mose chinthu chiyakine chokhuza zina Yake na minkhalidwe yake. Yove enena kuti: “Yehova, Yehova, Mulungu wachifundo na wachisomo, asakalipa kamangu komasoti wozula na kuwama ntima kosasila na chendi, wosungila mibadwo  masauzande kuwama ntima kosasila, wokhululukila vophoniya na machimo.” (Eks. 34:6, 7) Na mawu okondwelesha amene aŵa, Yehova euja Mose chinthu chiyakine chapadela ngako chokhuza kuwama ntima Kwake kosasila. Kansi n’chotyani?

4-5. (a) Kansi Yehova elifotokoza tyani yeka? (b) Kansi tikambilane makonsho otyani?

⁴ Yehova aliyelifotokoze tyala kuti ali na kuwama ntima kosasila, koma monga “wozula na kuwama ntima kosasila.” Mawu amene aŵa otomolewa m’Baibolo maulwendo opitilila 6. (Num. 14:18; Neh 9:17; Sal. 86:15; 103:8; Yow. 2:13; Yon. 4:2) Ulwendo uliwonse pakufotokoza mawu amene aŵa onkhala kuti ofotokoza tyala Yehova, osati ŵanthu. N’vochitisha chidwi kuti maulwendo anyinji Yehova olifotokoza mwa njila yamene iyi m’Baibolo. Tetyo, tingakwanishe kuwona kuti kuwama ntima kosasila n’chinthu chofunika ngako kuli yove. * N’chifukwa chake Mfumu Davide enena kuti: “Mwewo Yehova, kuwama ntima kwanu kosasila kuli kululu . . . Mwewo Mulungu, kuwama ntima kwanu kosasila ni kwantengo wapatali! Ndipo ŵana a ŵanthu ofisama mu chimfule cha mapapilo ŵanu.” (Sal. 36:5, 7) Kuwama ntima kosasila kwa Mulungu n’chinthu chofunika ngako kuli sewo monga ni mwevenzele kuli Davide.

⁵ Kuti timvwishe luweme vakutanthauza mawu akuti kuwama ntima kosasila, tiyeni tikambilane makonsho aŵili aŵa: “Kansi Yehova owonesha kwa ŵani kuwama ntima kosasila? Lomba kansi kuwama ntima kosasila kwa Yehova kutiyavya tyani?

6. Kansi Yehova owonesha kuli ŵani kuwama ntima kosasila?

⁶ Kansi Yehova owonesha kuli ŵani kuwama ntima kosasila? Baibolo yufotokoza kuti tingakonde vinthu vinyinji, monga “ulimi,” “vinyu na mafuta,” “malangizo,” “kuziŵa vinthu,” “nzelu”—kungotomolako tyala vitontho. (2 Mb. 26:10; Miy. 12:1; 21:17; 29:3) Kuwama ntima kosasila kuwoneshewalini ku chinthu chilichonse, koma kuwoneshewa tyala kuli ŵanthu. Koma Yehova owoneshalini kuwama ntima kosasila kuli munthu aliyense. Yove owonesha tyala kuli ŵala amene ali naye pa ushamwali wotang’a. Mulungu wasu ni wokhulupilika kuli azishamwali ŵake. Yove ali na cholinga chiweme ngako kuli ove ndipo alekelini kuŵakonda olo patontho.

7. Kansi Yehova owonesha tyani chikondi kuli ŵanthu onse?

⁷ Yehova owonesha chikondi kuli ŵanthu onse. Yesu euja munthu muyakine zina yake Nikodemo kuti: “Mulungu ekonda ngako chalo [ŵanthu] mwakuti etwala Mwana wake wovyalika yeka, kuti aliyense wamene angakhulupilile  yove osati awonongeke, koma ankhale na moyo wosasila.”—Yoh. 3:1, 16; Mt. 5:44, 45.

8-9. (a) Ndaŵa yanji Yehova owonesha kuwama ntima kosasila kuli atumiki ŵake? (b) Kansi tikambilane chinji?

⁸ Monga mwatanenela kale, Yehova owonesha kuwama ntima kwake kosasila kuli atumiki ŵake ŵeka, ŵala amene ali naye pa ushamwali wotang’a. Tingakwanishe kuwona vamene ivi kufumila pa vechinena Mfumu Davide komasoti mneneli Danieli. Mwachisanzo, Davide enena kuti: “Pitilijani kuwonesha kuwama ntima kwanu kosasila kuli ŵanthu okuziŵani.” “Yehova apitilije kuwonesha kuwama ntima kwake kosasila mpaka kale-kale kuli ŵanthu amene omuyopa.” Ndipo Danieli elengeza kuti: ‘Mwewo Yehova Mulungu wachendi, ŵanthu amene okukondani na kusunga malamulo ŵanu . . . muŵawonesha kuwama ntima kosasila.’ (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Mokatijana na mawu oujiliwa amene aŵa, Yehova owonesha kuwama ntima kosasila kuli ŵanthu ŵake chifukwa chakuti ove omuziŵa, omuyopa, omukonda komasoti osunga malamulo ŵake. Yehova owonesha kuwama ntima kosasila kuli ŵanthu tyala amene omutumikila mu njila yoyenelela.

⁹ Tikaliyeyamba kutumikila Yehova, tilondela chikondi cha Mulungu chakuwonesha kuli ŵanthu onse. (Sal. 104:14) Olo n’tetyo, monga olambila ŵake, sewo tupindulasoti na kuwama ntima kwake kosasila. Kulaŵila chendi, Yehova osimikijila ntumiki wake kuti: “Kuwama ntima kwangu kosasila kuzachosewelini kuli wewo.” (Yes. 54:10) N’chendi, monga ni mwechichitila Davide, “Yehova azapatule wokhulupilika wake.” (Sal. 4:3) Kansi tufunika kuchita chinji tikawona mwakutisamalilila mwapadela Yehova? Wamasalimo elemba kuti: “Kansi wanzelu ni ŵani? Yove awone vamene ivi, na kuchita chidwi na ntchito za Yehova zowonesha kuwama ntima kwake kosasila.” (Sal. 107:43) Malangizo aweme amene aŵa ofumila kwa Yehova. Lomba, tiyeni tikambilane njila zokwana zitatu kuti tiwone mwamene atumiki a Yehova mwakupindulila na kuwama ntima kwake kosasila.

10. Kansi kuziŵa kuti chikondi cha Yehova chusilalini kutiyavya tyani? (Salimo 31:7)

¹⁰ Kuwama ntima kosasila kwa Mulungu kunkhalepo mpaka kale-kale. Mbali yamene iyi ya kuwama ntima kosasila yutomolewa nthawe zokwana 26 mu lemba ya Salimo 136. Mu vesi yoyambilila, tuŵelenga kuti: “Tembejani Yehova  mwewo mwaŵanthu, pakuti yove ni muweme: Kuwama ntima kwake kosasila kunkhalepo mpaka kale-kale.” (Sal. 136:1) Mu vesi iliyonse kuyambila mu vesi 2 mpaka vesi 26, tuŵelenga mawu akuti “pakuti kuwama ntima kwake kosasila kunkhalepo mpaka kale-kale.” Tikayamba kuŵelenga salimo yamene iyi, tuchita chidwi na njila zinyinji zakuwoneshela Yehova kuwama ntima kwake kosasila komasoti mosalekeja. Mawu owelejela-welejela akuti “pakuti kuwama ntima kwake kosasila kunkhalepo mpaka kale-kale” otisimikijila kuti chikondi cha Mulungu kuli atumiki ŵake chiliyechinje. Ivi n’volimbikisa ngako kuziŵa kuti Yehova olekalini kukonda atumiki ŵake! Mmalomwake, keno yove wayamba kuwonesha chikondi kuli munthu muyakine wamene omutumikila, yove omusiyalini, maka-maka pa nthawe ya mavuto. Mwatupindulila: Kuziŵa kuti Yehova otisiyalini kutipasa chisangalalo komasoti kutipasa mphamvu zatufunikila kuti tipilile mavuto ŵasu komasoti kuti tipitilije kumutumikila.—Ŵelengani Salimo 31:7.

11. Mokatijana na Salimo 86:5, kansi n’chinji chumuchitisha Yehova kunkhala wokhululuka?

¹¹ Kuwama ntima kosasila kwa Mulungu kumuchitisha kunkhala wokhululuka. Yehova akawona munthu wochimwa wamene walapa chendi noleka njila yake ya iipa, kuwama ntima kwake kosasila kumuchitisha Yove kuti akhululuke. Wamasalimo Davide efotokoza vokhuza Yehova kuti: “Otichitilalini molingana na machimo ŵasu, kapena kutipa chilango molingana na vophoniya vasu.” (Sal. 103:8-11) Davide enzeziŵa kufumila pa vinthu vimuchitikila, ululu wakumvwa munthu keno chikumbuntima chumuimba mulandu. Koma yove enzeziŵasoti kuti Yehova ni “wokonzeka kukhululuka.” Kansi n’chinji chumuchitisha Yehova kunkhala wokhululuka? Yankho ili pa Salimo 86:5. (Ŵelengani.) N’chendi, monga ni mwechinenela Davide m’pemphelo, Yehova okhululuka chifukwa chakuti yove ni wozula na kuwama ntima kosasila kuli onse ŵala omusenga kuti aŵakhululukile.

12-13. Kansi n’chinji chingatiyavye keno tuliimba mulandu olo keno nise okhumudwa chifukwa cha vinthu vetiphoniyesha kuvuli?

¹² Tikachimwa, n’koyenelela—komasoti—n’kuweme kulimvwila chisoni chifukwa cha vinthu vatachita. Vamene ivi vingatichitishe kuti tilape nochita vinthu vofunikila kuti tiwamye vinthu vataphoniyesha. Tetyo, atumiki a Mulungu ayakine oliimba mphela mulandu chifukwa cha vinthu vechiphoniyesha kale-kale kuvuli. Ove oganiza kuti Yehova angaŵakhululukilelini na  patontho kumo, pa vinthu vechichita—olo kuti esenga kuti aŵakhululukile ndipo olo kuti eleka kuchita viipa. Keno mwewo mulimbana na maganizo amene aŵa kuphunzila vokhuza kufunishisha kwa Mulungu, powonesha kuwama ntima kosasila kuli ŵanthu ŵake kukuyavyeni.

¹³ Mwatupindulila: Olo kuti tiliye ungwilo, tingankhale mphela osangalala potumikila Yehova tili na chikumbuntima chituŵa. Vamene ivi n’vokwanishika chifukwa “milopa ya Yesu Mwana wake yutituŵisha ku uchimo wonse.” (1 Yoh. 1:7) Keno mwewo mulimvwa kuti nimwe wokhumudwa chifukwa cha chinthu chiyakine chemwichita chifukwa cha kusoŵa ungwilo, kumbukilani kuti Yehova ofunishisha kukukhululukilani keno mwewo mwalapa. Onani kukatijana kulipo pa mawu ŵechinena Davide pa nkhani ya kuwama ntima kosasila na kukhululuka. Yove elemba kuti: “Molingana na mwakulili kululu kwamene kuli palulu ngako kupambana chalo. Nako kuwama ntima kwake kosasila ni kwapalulu kuli onse omuyopa. Monga ni mwakulili kummawa kunkhala kutali na kunchingulo. N’chimozi-mozisoti, yove watiikila kutali vophoniya vasu.” (Sal. 103:11, 12) Apa n’vowonekelatu kuti Yehova ofunishisha ‘kutikhululukila na ntima wonse.’—Yes. 55:7.

14. Kansi Davide efotokoza kuti kuwama ntima kosasila kwa Mulungu kutiteteza tyani?

¹⁴ Kuwama ntima kosasila kwa Mulungu kutiteteza mwauzimu. Popemphela kwa Yehova, Davide eyamba na mawu akuti: “Nimwe malo ŵangu ofisamamo, muzaniteteze ku masauso. Muzachitishe kuti chisangalalo chinizenguluke pamunipulumusha. . . . Munthu okhulupilila Yehova ozengulukiwa na kuwama ntima kosasila.” (Sal. 32:7, 10) Kale, matauni enzenkhala ozengulukiwa na mipanda yamene yenzeteteza ŵanthu kuli adani ŵawo. Molingana na vamene ivi, kuwama ntima kosasila kwa Yehova kuli monga ni mpanda wamene utiteteza ku chinthu chilichonse chamene chingawononge ushamwali wasu na yove. Kuyangijila pamene apo, kuwama ntima kosasila kwa Yehova kumuchitisha kuti atidonsele kuli yove.—Yer. 31:3.

15. Ndaŵa yanji kuwama ntima kosasila kwa Mulungu kungalinganijiwe na malo achitetezo komasoti apalulu?

¹⁵ Davide ekatishila ntchito mawu aweme pofotokoza mwakutetezela ŵanthu ŵake Mulungu. Yove elemba kuti: “Mulungu niye malo ŵangu apalulu komasoti achitetezo, Mulungu waniwonesha kuwama ntima kosasila.” Davide enenasoti vokhuza Yehova kuti: “Yove oniwonesha kuwama ntima kwake kosasila ndipo niye malo ŵangu a chitetezo, malo ŵangu apalulu na Wopeleka chipulumuso.” (Sal. 59:17; 144:2) Ndaŵa yanji Davide elinganija kuwama ntima kosasila kwa Yehova na malo achitetezo komasoti malo apalulu? Viliyekanthu kuti tunkhala kuni, Yehova olonjeza kuti sewo tikankhala atumiki ŵake, yove ateteze ushamwali wasu wofunika ngako na yove. Mawu amene aŵa osimikijilika opezeka pa lemba ya Salimo 91. Wolemba salimo yamene iyi enena kuti: “Nikawuje Yehova kuti: ‘Mwewo nimwe pothaŵila pangu na malo ŵangu achitetezo.’” (Sal. 91:1-3, 9, 14) Mose elinganijasoti Yehova monga pothaŵila. (Sal. 90:1) Ndipo pavuli pake, wasala patontho kuti afwe, Mose eyangijila mawu ayakine aweme ngako. Yove elemba kuti: “Mulungu wakale ngako niye malo ŵako ofisamamo, ndipo wewo uli mmanja mwa wala akuti ankhalepo mpaka kale-kale.” (Deut. 33:27) Kansi mawu akuti “uli mmanja mwa wala akuti ankhalepo mpaka kale-kale” otiuja chinji vokhuza Yehova?

16. Kansi ni madaliso aŵili otyani ŵatili nawo? (Salimo 136:23)

¹⁶ Keno sewo tukhulupilila kuti Yehova atiteteze, tingolimvwa kuti nise otetezeka. Koma nthawe ziyakine payakine tingolimvwa kunkhala wofoka noganiza kuti tingalekelini kulimvwa tetyo. Pa nthawe monga ni yamene iyi, kansi Yehova angatichitile chinji? (Ŵelengani Salimo 136:23.) Yove oika manja ŵake pali sewo ndipo  mowama ntima otiimya komasoti otiyavya kuti tileke kulimvwa kunkhala wofoka. (Sal. 28:9; 94:18) Mwatupindulila: Kuziŵa kuti nthawe zonse tingalondele thandizo ya Mulungu, kutikumbusha madaliso aŵili ŵatili nawo. Daliso yoyamba, viliyekanthu kuti tunkhala kuni, tuziŵa kuti Yehova otiteteza nthawe zonse. Yachiŵili, Atata ŵasu ŵakululu odela nkhaŵa ngako na aliyense wa sewo.

17. Kansi tingankhale osimikijila za chinji chifukwa cha kuwama ntima kosasila kwa Mulungu? (Salimo 33:18-22)

¹⁷ Monga mwatawonela, tingankhale osimikijila kuti keno tukumana na vuto iyakine, Yehova atiyavye ndipo atipase thandizo yatufunikila kuti tipitilije kunkhala okhulupilika kuli yove. (2 Akor. 4:7-9) Mneneli Yeremiya enena kuti: “Chifukwa cha kuwama ntima kosasila kwa Yehova, sewo tiliyefafaniziwe, ndipo chifundo chake chisilelini.” (Mlr. 3:22) Tingasimikijile kuti kuwama ntima kosasila kuŵe pali sewo, chifukwa chakuti wamasalimo etisimikijila kuti, “liso ya Yehova ili pali ŵanthu omuyopa, amene oyembekezela kuwama ntima kwake kosasila.”—Ŵelengani Salimo 33:18-22.

18-19. (a) Kansi tufunika kukumbukila chinji nthawe zonse? (b) Kansi tizakambilane chinji mu nkhani ikuza?

¹⁸ Kansi tufunika kukumbukila chinji nthawe zonse? Tikaliyeyamba kutumikila Yehova, yove enzetiwonesha chikondi chalinacho ku ŵanthu onse. Monga olambila ŵake, Yehova eyamba kutiwonesha kuwama ntima kosasila. Chifukwa cha kuwama ntima kwamene uku, Yehova otiika mmanja mwake notiteteza. Yove apitilije kunkhala nase pafupi ndipo azakwanilishe malonjezo onse ŵechitilonjeza. Yove ofuna kuti tinkhale azishamwali ŵake mpaka kale-kale! (Sal. 46:1, 2, 7) Tetyo, viliyekanthu na mavuto ŵatingakumane nawo, Yehova atipase mphamvu zatufunikila kuti tipitilije kunkhala okhulupilika kuli yove.

¹⁹ Pofwika pano, tawona mwamene Yehova mwakuwoneshela kuwama ntima kosasila kuli atumiki ŵake. Ndipo yove oyembekezela kuti sewo tikowoneshana kuwama ntima kosasila kuli muyake na muyake. Kansi tingachite tyani vamene ivi? Nkhani ikuza izafotokoze nkhani yamene iyi yofunika ngako.