1-2. (a) Ndaŵa yanji ŵanthu alungulana kwalombapano ofunika kudalila Yehova? (Salimo 37:3, 4) (b) Kansi muli ino nkhani tikambilane chinji?

KANSI mwewo mwasala patontho kuloŵa m’banja, olo kapena mwalungulana kwalombapano? Keno n’tetyo, n’vosakaikisha kuti muyembekezela kuzasangalala na munthu wamukonda ngako. N’chendi kuti ŵanthu alungulana okumana na mavuto, koma ofunika kusankha luweme vochita pa nkhani zofunika ngako. Vamungachite mukakumana na mavuto komasoti vosankha vanu vingachitishe kuti banja yanu inkhale yosangalala olo yayi. Keno mwewo mudalila Yehova, mungasankhe vochita mwanzelu, ndipo banja yanu ingankhale yotang’a komasoti yosangalala. Koma keno mukonkhejalini malangizo a Mulungu, mukumane na mavuto anyinji m’banja mwanu ndipo vichitishe kuti osati mukosangalala.—Ŵelengani Salimo 37:3, 4.

² Olo kuti ino nkhani yufotokoza ngako za ŵala alungulana kwalombapano, ifotokozesoti mavuto ŵangakumane nawo mabanja onse. Tiwonesoti vatingaphunzile kufumila pa visanzo va analume na anakazi okhulupilika otomolewa m’Baibolo. Pa visanzo vamene ivi, tiphunzile mfundo zatingakatishile ntchito pa mbali zosiyanasiyana za moyo wasu, kupamikijapo m’banja. Tiwonesoti vatingaphunzile kufumila pa vinthu vechichita mabanja ayakine a masiku ŵano.

3-4. Kansi ŵanthu alungulana kwalombapano angakumane na mavuto otyani?

³ Ŵanthu ayakine payakine angalimbikise ŵala alungulana kwalombapano kuti akonkhala na moyo monga nimwakunkhalila ŵanthu ayakine masiku ŵano. Mwachisanzo, makolo na achibale ayakine payakine angaŵalimbikise kuti ankhale na ŵana mokulumija. Olosoti azishamwali a ŵala alungulana kwalombapano payakine angaŵalimbikise kuti agule ng’anda komasoti katundu unyinji uweme.

⁴ Keno angasamalelini, ŵanthu amene awo olungulana angasankhe vinthu vamene vingachitishe kuti ankhale na nkhongole zinyinji. Vikachitika tetyo, mwanalume na mwanakazi onse angafunike kuti akokata ntchito kwa maawazi anyinji kuti aweje nkhongole zamene izo. Ntchito yamene iyo ingachitishe kuti osati akofwana nthawe yophunzila Baibolo paŵeka, kuchita kulambila kwapabanja komasoti kulalikila. Komasoti, payakine angokangiwa kufwika pamisonkhano kuti akokata ntchito maawazi anyinji na cholinga chakuti akofwana ndalama zinyinji olosoti kuti ntchito osati iŵasilile. Vamene ivi vingachitishe kuti osati ankhale na mwayi wochitako vinthu viyakine vokondwelesha potumikila Yehova.

5. Kansi tuphunzilapo chinji pa vinthu vichitikila Klaus na Marisa?

⁵ Pali visanzo vinyinji vuwonesha kuti kufunishisha kunkhala na vinthu vinyinji, kuchitishalini munthu kunkhala wosangalala. Ganizilani vechiphunzilapo Klaus na Marisa, amene ni banja, pa nkhani yamene iyi. * Pechingolungulana, onse enzekata ntchito kwa maawazi anyinji na cholinga chakuti akonkhala na moyo wawofu-wofu. Koma olo n’tetyo, ove enzewona kuti osangalalalini. Klaus enena kuti: “Sewo tenze na vonse vetenzefunikila, koma tenzeve volinga vilivonse voyangijila utumiki wasu. Kulaŵila chendi, paliye chenzeyenda.” Vingachitike kuti mwewo namwe mwaziŵa kuti kufunishisha kunkhala na vinthu vinyinji pa moyo kuliyekuyavyeni kunkhala wokhutila. Keno n’tetyo, osataya ntima. Kuganizila visanzo viweme va ŵanthu ayakine kungakuyavyeni pa nkhani yamene iyi. Choyamba, tiyeni tiwone vangaphunzilepo analume kufumila pa chisanzo cha Mfumu Yehosafati.

6. Mokatijana na malangizo opezeka pa Miyambo 3:5, 6, kansi Mfumu Yehosafati echita tyani pechikumana na vuto ikulu?

⁶ Mwewo analume, kansi nthawe ziyakine mupanikizika chifukwa cha maudindo ŵanu? Keno n’tetyo, chisanzo cha Mfumu Yehosafati chingakuyavyeni. Monga mfumu, Yehosafati enze na udindo wowoneshesha kuti ŵanthu onse m’chalo chake ni otetezeka! Lomba kansi yove echita tyani kuti akwanilishe udindo ukulu wamene uyu? Yove echita vonse vangakwanishe kuti ateteze ŵanthu ŵake. Yove emanga mipanda yotang’a ngako ku Yuda komasoti eunganisha masodja opitilila 1.160.000. (2 Mbiri  17:12-19) Papita nthawe, Yehosafati ekumana na vuto ikulu ngako. Gulu ikulu ngako yankhondo ya Aamoni, Amowabu na analume am’dela ya malupili ya Seiri emuyofya Yehosafati, banja yake komasoti ŵanthu ŵake. (2 Mbiri 20:1, 2) Lomba kansi Yehosafati echita chinji? Yove esenga Yehova kuti amuyavye nomupasa mphamvu. Vamene ivi vechichita venze vokatijana na malangizo anzelu opezeka pa Miyambo 3:5, 6. (Ŵelengani.) Pemphelo ya Yehosafati yofumila pansi pa ntima yamene yupezeka pa 2 Mbiri 20:5-12, yuwonesha kuti enzedalila ngako Atata ŵake ŵakululu amene ni achikondi. Kansi Yehova eyankha tyani pemphelo ya Yehosafati?

7. Kansi Yehova eyankha tyani pemphelo ya Yehosafati?

⁷ Yehova elaŵila na Yehosafati kupitila muli Mlevi muyakine zina yake Yahazieli. Yehova enena kuti: “Nkhalani mmalo ŵanu, panamani nowona Yehova okupulumushani.” (2 Mbiri 20:13-17) N’chendi kuti njila yamene iyi niyelini yenzekatishila ntchito ŵanthu poniyata nkhondo! Koma malangizo amene aŵa aliyefumile ku munthu yayi; enze ofumila kwa Yehova. Yehosafati edalila ngako Mulungu ndipo echita vechiujiwa. Yove pamozi na ŵanthu ŵake pechiluta kuyakumana na adani ŵawo, etola analume oimba amene enzeve visulo vokwanila voniyatila nkhondo noŵaika pasogolo pa masodja, yove aliyetole masodja aluso ngako noŵaika pasogolo. Yehova aliyemukatishe chimwala Yehosafati, koma emugonjesela adani ŵake.—2 Mbiri 20:18-23.

8. Kansi analume angaphunzile chinji kufumila pa chisanzo cha Yehosafati?

⁸ Mwewo analume, mungaphunzilepo kanthu pa chisanzo cha Yehosafati. Mwewo muli na udindo wosamalila banja yanu, n’chifukwa chake mukata ntchito mwakhama kuti musamalile banja yanu noiteteza. Mukakumana na vuto, payakine mungawone kuti muli na vonse vamufunikila kuti muisilije. Olo n’tetyo, mufunika kupewa chiyoloŵezi chamene ichi cholidalila. Mmalomwake, mukosenga Yehova pamweka kuti akuyavyeni. Kuyangijila pamene apa, mukopemphela kufumila pansi pa ntima na nkazi wanu. Mukosakila-sakila malangizo ofumila kwa Yehova pophunzila Baibolo na mabuku ŵatupasiwa na gulu ya Mulungu ndipo mukokatishila ntchito malangizo amene awo ŵamwafwana. Ayakine angasangalalelini na vamwasankha mokatijana na mfundo za m’Baibolo ndipo payakinesoti angakuujeni kuti nimwe wopusa. Komasoti, payakine angonena kuti ndalama na vinthu viyakine vamungagule niye vingateteze ngako banja yanu. Koma mukokumbukila chisanzo cha Yehosafati. Yove edalila Yehova ndipo ewonesha vamene ivi kupitila mu vochita vake. Yehova aliyemusiye munthu wokhulupilika wamene uyu ndipo mwewo namwe angakusiyenilini. (Sal. 37:28; Ahe. 13:5) Kansi n’chinji chiyakine changachite ŵanthu olungulana kuti akonkhala na moyo wosangalala?

9. Kansi tinganene votyani vokhuza mneneli Yesaya na nkazi wake?

⁹ Mneneli Yesaya na nkazi wake enzewona kuti kutumikila Yehova n’kofunika ngako. Yesaya enze mneneli, ndipo vuwoneka kuti nkazi wake enzechita vinthu viyakine vokatijana na uneneli chifukwa otomolewa kuti “mneneli mwanakazi.” (Yes. 8:1-4) Monga banja, n’vowonekelatu kuti Yesaya na nkazi wake enzeika pasaogolo kulambila Yehova pa moyo wawo. Ove ni chisanzo chiweme ngako kuli ŵanthu olungulana masiku ŵano!

10. Kansi kuphunzila maulosi a m’Baibolo kungaŵayavye tyani olungulana kuti ankhale okonzeka kuchita vonse vangakwanishe potumikila Yehova?

¹⁰ Masiku ŵano, ŵanthu olungulana angaike  kutumikila Yehova pa malo oyamba poyeja-yeja kuchita vonse vangakwanishe pomutumikila. Ove angodalila ngako Yehova akophunzila pamozi maulosi a m’Baibolo komasoti kuwona mwakukwanilishiliwa nthawe zonse. (Tit. 1:2) Ove angoganizila vangachite kuti akwanilisheko maulosi ayakine a m’Baibolo. Mwachisanzo, angayavye kukwanilishako ulosi wa Yesu wamene unena kuti, uthenga uweme uzalalikiliwe pachalo chonse mapeto akaliyefwika. (Mt. 24:14) Ŵanthu olungulana akoziŵa ngako kuti maulosi a m’Baibolo okwanilishiwa, niyesoti pakufunishisha ngako kuti akochita vonse vangakwanishe potumikila Yehova.

11. Kansi Akula na Purisikila ekwanisha kuchita chinji, ndipo ndaŵa yanji?

¹¹ Mabanja achilumbwana angaphunzile vinthu vinyinji kwa Purisikila na Akula, banja ya chiyuda yamene yenzenkhala ku Roma. Ove echimvwa uthenga uweme wonena za Yesu ndipo enkhala Akhilisitu. Payakine ove enzesangalala na mwevenzele vinthu pa moyo wawo. Koma olo n’tetyo, vinthu vichizachinja mwazizizi Mfumu Kalaudiyo peilamula kuti Ayuda onse achoke ku Roma. Ganizilani mwevikhuzila Akula na Purisikila vamene ivi. Ove enzefunika kufuluka ku dela yamene enze edjaila, nakuyankhala na ng’anda yanyowani komasoti kuchita bizinesi yawo yopanga matenti kudela yanyowani. Kansi kuchinja kwa vinthu pa moyo wawo, kwiŵachitisha kuti osati akoika vinthu vokhuza Ufumu wa Mulungu pamalo oyamba? Tukaikilalini kuti muiziŵa kale yankho ya konsho yamene iyi. Pechiyamba kunkhala ku Korinto, Akula na Purisikila eyamba kuthandiza abale mumpingo wa kwamene uko ndipo enzekata ntchito pamozi na ntumwi Paulo poŵalimbikisa. Papita nthawe, efulukila kumadela ayakine kwamene kwenzefunikila olalikila anyinji. (Mac. 18:18-21; Aro. 16:3-5) Ŵanthu aŵili amene aŵa enzenkhala na moyo uweme ndipo owoneka kuti enzesangalala ngako!

12. Ndaŵa yanji ŵanthu olungulana ofunika kuliikila volinga votumikila Yehova?

¹² Ŵanthu olungulana masiko ŵano, angakonkheje Purisikila na Akula poika vinthu vokhuza Ufumu pamalo oyamba pa moyo wawo. Nthawe iweme ngako yokambilana volinga vati azachite pa moyo wawo, ni pakali pachibwenzi. Ove akasankhila pamozi vakufuna kuchita potumikila Yehova, noyeja-yeja kukwanilisha vosankha  vamene ivo, onkhala na mwayi ukulu wowona mwakuŵayavyila Yehova pa moyo wawo. (Mlal. 4:9, 12) Ganizilani chisanzo cha Russell na Elizabeth. Russell enena kuti, “Tili pachibwenzi tikambilana vinthu ngavo-ngavo vetenzefuna kuzachita potumikila Yehova.” Elizabeth enena kuti, “Tikambilana vamene ivi na cholinga chakuti kusogolo tikazafuna kupanga vosankhas pa nkhani zosiyana-siyana, osati vizatisokoneze pali vetisankha kale vokhuza kutumikila Yehova.” Mokatijana na mwevenzele vinthu pa moyo wawo, Russell na Elizabeth efulukila ku Micronesia kwamene kwenzefunikila olalikila anyinji.

13. Mokatijana na lemba ya Salimo 28:7, kansi n’chinji chikuti chizachitike tikodalila Yehova?

¹³ Molingana na Russell na Elizabeth, mabanja anyinji asankha kuti osati akonkhala ngako bize na vinthu viyakine na cholinga chakuti akonkhala na nthawe inyinji yolalikila na kuphunzisa ŵanthu za Ufumu. Ŵanthu olungulana akankhala na volinga votumikila Yehova, noyeja-yeja kuti avikwanilishe ali pamozi, ponkhala vokonkhapo viweme ngako. Ove owona ŵeka mwakuŵasamalilila Yehova, omudalila ngako komasoti ofwana chisangalalo ngacho-ngacho.—Ŵelengani Salimo 28:7.

14. Kansi ntumwi Petulo na nkazi wake ewonesha tyani kuti enzekhulupilila lonjezo yatufwana pa lemba ya Mateyu 6:25, 31-34?

¹⁴ Ŵanthu amene ali pa banja angaphunzileposoti kanthu pa chisanzo cha ntumwi Petulo na nkazi wake. Papita miyezi 6 kapena chaka kufumila pa nthawe yoyamba yechikumana na Yesu, ntumwi Petulo enzefunika kusankha vochita pa nkhani yofunika ngako. Petulo enzefwana vofunika pa moyo wake kupitila mu ntchito yake yokasha nsomba. Tetyo, Yesu pechimuita kuti amukonkhe, yove enzefunikila kuganizilasoti za banja yake. (Lk. 5:1-11) Petulo esankha kuti akoyenda pamozi na Yesu pa ntchito yolalikila. Pamene apa esankha mwanzelu. Ndipo tili na vifukwa vomvwika vutichitisha kuganizila kuti nkazi wake ekatijana navo vechisankha mulume wake vamene ivi. Baibolo yuwonesha kuti Yesu pechiushiwa, yove enzeyenda pamozi na mulume wake Petulo pa maulwendo ayakine. (1 Akor. 9:5) N’vosakaikisha kuti chisanzo chake, chiyavya Petulo kuti ankhale na ufulu wolaŵila komasoti nokwanisha kulemba malangizo oujiliwa amene oyavya mabanja a Chikhilisitu. (1 Pet. 3:1-7) N’voziŵikilatusoti kuti Petulo na nkazi wake, enzekhulupilila lonjezo ya Yehova yakuti, Yove azaŵasamalile akoika vinthu vokhuza Ufumu pamalo oyamba pa moyo wawo.—Ŵelengani Mateyu 6:25, 31-34.

15. Kansi tuphunzilapo chinji pa chisanzo cha Tiago na Esther?

¹⁵ Keno mwewo mwilungulana m’vyaka vapita kwalombapano, kansi mungachite tyani kuti mupitilije kunkhala na ntima wofuna kuchita vinyinji pa utumiki wanu? Njila imozi yochitila vamene ivi ni kuganizila vechichita mabanja ayakine. Mwachisanzo, mungaŵelenge nkhani zakuti “Anadzipereka Ndi Mtima Wonse.” Nkhani zamene izi ziyavya Tiago na Esther,  banja yaku Brazil, kuti akofunishisha kuyatumikila kwamene kufunika ofalisa anyinji. Tiago efotokoza kuti: “Petiwona mwakuyavyila atumiki ŵake Yehova masiku ŵano, tenzefuna kuti nase tiwone Yehova otisogolela sewo komasoti kutisamalila.” Tetyo, ove efulukila ku Paraguay, kwamene ankhala otumikila m’dela ya Chipwitikizi kuyambila mu 2014. Esther enena kuti: “Imozi mwa malemba ŵatukonda ngako pamozi na mulume wangu ni Aefeso 3:20. Moweleja-weleja, tankhala tuwona mawu amene aŵa okwanilishiwa patutumikila Yehova.” Mu kalata yamene iyi yechilembela Akhilisitu aku Efeso,  Paulo elonjeza kuti Yehova azatipase vinyinji kupambana vatusenga. Vamene ivi n’vachendi!

16. Kansi mabanja achilumbwana angasenge malangizo kwa ŵani akoliikila volinga pa moyo wawo?

¹⁶ Mabanja achilumbwana ŵano masiku, angapindule kufumila pa chisanzo cha ŵanthu ayakine amene aphunzila kudalila Yehova. Vingachitike kuti mabanja ayakine ankhala ochita utumiki wa nthawe zonse kwa vyaka vinyinji. Tyani kuŵasengako malangizo amene angakuyavyeni kuti mukwanilishe volinga vanu? Yamene iyi ni njila iyakine yamungawoneshele kuti mudalila Yehova. (Miy. 22:17, 19) Akulu nawo angayavye mabanja achilumbwana kuti ankhale na volinga voyangijila utumiki komasoti kuvikwanilisha.

17. Kansi n’chinji chichitikila Klaus na Marisa, lomba tuphunzilapo chinji pali vamene ivo viŵachitikila?

¹⁷ Koma nthawe ziyakine, vatasankha kuti tichite poyangijila utumiki wasu, vingachitikelini mwetenzeganizila. Ganizila chisanzo cha Klaus na Marisa, ŵala ŵatatomolako kale. Papita vyaka vitatu kufumila pechilungulana, ove efuma kwawo nolipeleka kuti akayavye pa ntchito ya zomanga-manga ku nthambi ya Finland. Olo n’tetyo, ove eujiwa kuti alolewelini kunkhala kwamene uko kwa miyezi yopitilila 6. Poyamba, ove ekhumudwa na vamene ivi. Koma papita nthawe itontho, echizaitiwa kuti akoloŵe sikulu yophunzila chilaŵilo cha Chiarabu, ndipo pano patunena ove osangalala kutumikila m’chalo chiyakine m’dela yakulaŵila chilaŵilo chamene ichi. Pokumbukila vamene vichitika, Marisa enena kuti: “Vunkhalalini vipepu kusiya vinthu vawayoloŵela nokhulupilila na ntima wonse kuti Yehova akokuyavya. Koma nankhala nuwona Yehova nthawe zonse otiyavya mu njila yetenzeleka yembekezela. Vamene ivi vatichitikila vaniyavya kuti nikokhulupilila ngako Yehova.” Monga mwachuwoneshela chisanzo cha banja yamene iyi, mwewo mungankhale osimikijila kuti Yehova nthawe zonse akudaliseni ngako keno mumudalila na ntima wonse.

18. Kansi ŵanthu olungulana angachite tyani kuti apitilije kudalila Yehova?

¹⁸ Ukwati ni mphaso yofumila kwa Yehova. (Mt. 19:5, 6) Yove ofuna kuti ŵanthu olungulana akosangalala na mphaso yamene iyi. (Miy. 5:18) Keno nimwe banja yachilumbwana, tyani osaganizila bwino-bwino vamuchita pa moyo wanu? Kansi muchita vonse vamungakwanishe powonesha kuti mutembeja mphaso zakupasani Yehova? Mukomuuja Yehova m’pemphelo vamufuna kuchita. Mukosakila-sakila m’Mawu ŵake mfundo zamene zingakuyavyeni mokatijana na mwavilili vinthu pa moyo wanu. Pavuli pake mukokatishila ntchito malangizo ŵakupasani Yehova. Keno muika pasogolo kutumikila Yehova m’banja mwanu, munkhale osimikijila kuti muŵe na moyo wosangalala komasoti uweme ngako!