• “Nenzelimvwa monga kuti mwanalume wangu wankhala ochita chigololo moweleja-weleja.”

• “Nenzeliwona kunkhala munthu wonyozeka, wosawoneka luweme komasoti watyala-tyala.”

• “Nenzekwanishalini kuujako aliyense za nkhani yamene iyi. Nenzekungonkhala chelele.”

• “Nenzewona monga kuti Yehova oniganizilalini.”

Mawu ali palulu owonesha mwakumvwila mwanakazi keno mwanalume wake ololela vinthu volaula. Ndipo keno mwanalume wankhala ochita vamene ivo mofisa kwa miyezi olo kwa vyaka vinyinji, mwanakazi wake angamukhulupilile lini soti. Mwanakazi muyakine enena kuti, “Newo nuziŵalini kuti mwanalume wangu ni munthu wantundu wanji. Kansi pali chinthu chiyakine chamene chakunifisila?”

Nkhani ino iyavye anakazi amene analume ŵawo okopeka na vinthu volaula. a Ili na mfundo za m’Baibolo zamene zingaŵalimbikise, kuŵasimikijila kuti Yehova oŵakonda ndipo ofuna kuŵayavya kulimbana na vuto yawo, komasoti kuŵayavya kunkhala na ntendele wamuntima nopitilija mphela kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova. b

Olo kuti mungakwanishelini kulamulila mwanalume wanu pa chilichonse chakuchita, mwewo mungakwanishe kuchitapo kanthu kuti muchefye ukali wanu nonkhala na ntendela wa mmaganizo. Ganizilani vinthu ivi vokonkhapo.

Mukopewa kuliimba mulandu. Mwanakazi angaganize kuti mwanalume wake ololela vinthu volaula chifukwa chosakondwela na chinthu chiyakine kuli mwanakazi wake. Alice, c enena kuti enzeliwona monga kuti yove aliye mawonekedwe okopa kuli mwanalume wake. Yove enzelikonsha kuti, ‘Ndaŵa yanji mwanalume wangu okonda kulolesha anakazi ayakine mmalo mwa newo?’ Anakazi ayakine oliimba mulandu poganiza kuti payakine pali vinthu vakuchita vamene vuchitisha kuti vinthu vikoipila-ipila. Danielle enena kuti, “Newo nenzenkhala wokhumudwa ngako ndipo vamene ivi venichitisha kuyamba kuganiza kuti payakine maganizo ŵangu okhumudwa amene awo niye amene enzechitisha kuti vinthu vikoipila-ipila mbanja mwasu.”

Keno namwesoti mulimvwa chimozi-mozi, ziŵani kuti Yehova angakuimbenilini mulandu chifukwa cha vochita va mwanalume wanu. Lemba ya Yakobo 1:14  yunena kuti: “Munthu aliyense oyesewa mwa kukopewa na kukashiwa mu chilako-lako chake.” (Aro. 14:12; Afil. 2:12) Mmalo mwakuti akokuimbani mulandu, Yehova otembeja ngako kukhulupilika kwanu kuli yove.—2 Mbiri 16:9.

Payakine mwanakazi angolimvwa kuti mwanalume wake ololela vinthu volaula chifukwa chakuti yove aliye mawonekedwe okopa. Koma vamene ivi n’vachendilini. Akaswili onena kuti kulolela vinthu volaula kuchitisha munthu kunkhala na chilako-lako champhamvu choyonana chamene paliye mwanakazi aliyense wamene angachikhutilise.

Mukopewa kudela nkhaŵa ngako. Catherine enena kuti kudela nkhaŵa ngako vokhuza kulolela vinthu volaula kwenzechita mwanalume wake kwimuwononga kwa moyo wake wonse. Frances enena kuti: “Nudela nkhaŵa nthawe zonse nikalekaziŵa kwali mwanalume wangu. Nunkhala na nkhaŵa ngako kwa nsiku yonse.” Anakazi ayakine onena kuti akumvwa nsoni akankhala pamozi na abale na alongo amene angakwanishe kuziŵa vuto yalinayo mwanalume wawo. Mpaka ayakine anenapo kuti olimvwa kuti ali ŵeka chifukwa ove oganiza kuti paliye angamvwishe za vuto yakukumana nayo.

Kumvwa mwa njila yamene iyi n’kwachibadwa. Koma keno mwewo mukosila nthawe yanu yonse muganizila vokhuza vinthu vamene ivo, muzaŵe na nkhaŵa ngako. Mmalo mwake, yejani kuika maganizo ŵanu pa ushamwali wanu na Yehova. Kuchita vamene ivi kuzakuyavyeni kuti munkhale otang’a.—Sal. 62:2; Aef. 6:10.

Mwewo mungachite luweme kuŵelenga noganizila nkhani za m’Baibolo za anakazi amene enzekumana na vinthu vokhumudwisa koma etonthojewa mwa kumusenga Yehova mpemphelo. Mulungu aliyeŵachosele mavuto ŵenzekumana nawo, koma eŵapasa ntendele wamuntima. Mwachisanzo, Hana “enze wokhumudwa ngako” chifukwa cha vuto yenze nayo. Koma yove “epemphela kwa nthawe itali” ndipo efwana ntendele olo kuti enzeziŵilatulini vamene vingachitike kusogolo.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Akor. 1:3, 4.

Mukosenga thandizo kuli akulu mumpingo. Ove angankhale monga ni “malo ofisalilapo mphepo.” (Yes. 32:2.) Ove angakwanishe kufwana mulongo wamene mungamasuke kumuuja vamuntima mwanu komasoti wamene angakutonthojeni.—Miy. 17:17.

Kansi mwewo mungakwanishe kuyavya mwanalume wanu kuti aleke chiyoloŵezi chake chololela vinthu volaula? Payakine mungakwanishe. Baibolo yuwonesha kuti pa nkhani yolimbana na vuto iyakine kapena mdani “aŵili opambana mmozi.” (Mlal. 4:9-12) Kafuku-fuku uwonesha kuti keno mwanalume na mwanakazi wake ochita vinthu mokatijana, kanyinji-kanyinji  mwanalume olo mwanakazi angakwanishe kuleka chiyoloŵezi chake chololela vinthu volaula, ndipo muyake wa muukwati angaphunzile kuyambasoti kumukhulupilila.

N’chendi, vamene ivi vizadalile keno mwanalume olo mwanakazi wanu ni wosimikija ntima kuchita vonse vangakwanishe ndipo ofuna kuleka kulolela vinthu volaula. Kansi yove wankhala opapatila Yehova kuti amuyavye, nosenga thandizo kuli akulu? (2 Akor. 4:7; Yak. 5:14, 15) Kansi yove wapanga makonzedwe aliwonse amene angamuyavye kupewa kulolela vinthu volaula—mwachisanzo kansi oliikila malile pa nkhani ya mwangakatishilile ntchito vipangizo vamakono, komasoti opewa vinthu vamene vingamukope? (Miy. 27:12) Kansi ni wokonzeka kulondela malangizo ŵanu omuyavya kuti ankhale munthu wachilungamo? Keno n’tetyo, mungamuyavye.

Motyani? Ganizilani chisanzo ichi. Felicia elungulana na Ethan, wamene enze na chiyoloŵezi chololela vinthu volaula kufumila ali ntontho. Felicia omuyavya mwanalume wake kuti akomasuka kulaŵila naye akankhala na chilako-lako chofuna kulolela vinthu volaula. Ethan enena kuti: “Tulaŵijana momasuka na mwanakazi wangu. Yove mwachikondi oniyavya kuti nikoliikila malile, ndipo onikonsha pafupi-pafupi mwavuyendela vinthu. Komasoti yove oniyavya kuti osati nikoikatishila ntchito ngako intanet.” Mwachibadwa, Felicia okhumudwa chifukwa cha ntima wa Ethan wokopeka na kulolela vinthu volaula. Yove enena kuti, “ukali wangu na kukhumudwa niyelini vingamuyavye mwanalume wangu kuti apitilije kupewa chiyoleŵezi chamene icho chamene ni champhamvu ngako. Pavuli pokambilana vokhuza mavuto ŵake yove ni wokonzeka kuniyavya kulimbana na mavuto ŵangu.”

Kukambilana kungayavyelini tyala mwanalume kuti apitilije kupewa kulolela vinthu volaula, koma kungayavyesoti mwanakazi wake kuti ayambesoti kumukhulupilila. Kupambana vonse, keno mwanalume ni wokonzeka kufotokozela mwanakazi wake za vofoka vake, malo ŵali, komasoti vakuchita, vokonkhapo vake n’vakuti vunkhala vosavuta kuli mwanakazi kumukhulupilila chifukwa yove omufisilalini soti kalikonse.

Kansi mwewo mukhulupilila kuti mungamuyavye mwanalume wanu mwa njila yamene iyi? Keno n’tetyo, mwewo mungachite luweme kuŵelenga nokambilana nkhani ino muli pamozi. Volinga vake vizankhale kuleka kulolela vinthu volaula nochitisha mwewo kunkhala na vifukwa vomvwika vomukhulupilila. Mmalo mokhumudwa chifukwa chakuti mwewo mumudela nkhaŵa, yove ofunikila kumvwisha mwamene vuto yamene iyo mwayukukhuzilani. Mwewo mufunikila kumuchilikiza pa nkhama yakuchita kuti aleke chiyoloŵezi chake chololela vinthu volaula nomupasa mwayi kuti akuwonesheni kuti yove ni munthu wodalilika. Monse aŵili mufunikila kuziŵa vamene vuchitisha ŵanthu kukopeka na vithunzi volaula komasoti mwamungasilijile vuto yamene iyo. d

 Keno muyopa kuti mwewo na muyanu wa muukwati mungazapitilijalini kunkhala odekha pamukambilana vokhuza nkhani zamene izi, ujani nkulu wamene monse mumasuka naye kuti akusogoleleni pa nthawe yonse yamukambilana za vuto yanu. Ziŵani kuti olo muyanu wa muukwati aleke kulolela volaula, pangatole nthawe ikulu kuti muyambesoti kukhulupililana. Osataya ntima. Mukochitilana vinthu vitontho-vitontho vamene vingatang’ishe ushamwali wanu. Mukoyembekezela kuti m’kupita kwa nthawe, kuleza ntima kwanu kungachitishe kuti ukwati wanu unkhalesoti wotang’a.—Mlal. 7:8; 1 Akor. 13:4.

Keno mwanalume wanu walolela soti vinthu volaula pavuli pakuti wankhala ovipewa kwanthawe itali, kansi vamene ivi vutanthauza kuti yove ni wosalapa ndipo azalekelini chiyoloŵezi chake? Osati ngako-ngako. Maka-maka keno yove okonda kulolela vinthu volaula angavutike kuti akopewa chiyoloŵezi chake kwa moyo wake wonse. Yove angalolele soti vinthu volaula pavuli pakuti wankhala ovipewa kwa vyaka vinyinji. Kuti apewe vamene ivo, yove ofunika kulilesha ku vinthu vinyinji, payakinesoti kupitilija kuliyumishila vinthu olo pavuli pakuti mavuto amene awo owoneka monga kuti asila. (Miy. 28:14; Mt. 5:29; 1 Akor. 10:12) Yove azafunikile kuyangijila “kunkhala wanyowani mu mphanvu yoyendesha maganizo ŵake”, komasoti kuphunzila “kuzondana na chiipa”—vamene vupamikijapo kulolela vinthu volaula komasoti chiyoloŵezi chilichonse chonyansa monga kusoŵelesha malo ofisika. (Aef. 4:23; Sal. 97:10; Aro. 12:9) Kansi yove ni wokonzeka kuyeja-yeja mwa njila yamene iyi? Keno n’tetyo, m’kupita kwanthawe yove angakwanishe kulekelatu chiyoloŵezi chamene icho. e

Lomba tyani keno mwanalume olo mwanakazi wanu ofunalini kusilija vuto yake? N’vomvwika kuti nthawe zinyinji mungonkhala okhumudwa, okalipa, komasoti osokonezeka maganizo. Koma mukonkhala na ntendele wa mmaganizo nosiya nkhani yamene iyo mmanja mwa Yehova. (1 Pet. 5:7) Pitilijani kuvwendela kwa Yehova mwa kuphunzila, kupemphela, noganizila. Mukochita tetyo, ziŵani kuti nayesoti azakuvwendeleleni. Mokatijana na Yesaya 57:15 yove onkhala pafupi na ŵanthu amene oliwona kuti ni ‘ovutika maganizo na antima wolichefyaʼ ndipo ofuna kuŵayavya kuti ankhale soti osangalala. Mukoyeja-yeja mwamungakwanishile kuti munkhale Nkhilisitu muweme. Mukosenga thandizo kuli akulu. Ndipo pitilijani kuyembekezela kuti nthawe iyakine kusogolo mwanalume wanu angachinje mofumila pansi pa ntima.—Aro. 2:4; 2 Pet. 3:9.