1-3. Ko ni makonsho yotyani yakukonsha ŵanthu yokhuza imfwa, nipo vipembezo vutwala mayankho otyani?

BAIBOLO yutilonjeza kuti “imfwa ikankhalepo lini soti.” (Chivumbulutso 21:4) M’Mutu 5, tephunzila kuti dipo yucitisha kuti zinkhale zokwanishika kunkhala na moyo wosasila. Koma ŵanthu pali pano akufwa. (Mlaliki 9:5) Tetyo imo mwa makonsho akulu-akulu yatingakonshe ni yakuti, Ko cucitika ni cinji tikafwa?

² Yankho ya konsho yamene iyi ni yofunika ngako keno munthu watukonda wafwa. Payakine tingazikonshe kuti: ‘Ni cinji camucitikila? Mwa otiona? Kansi angatiyavye? Ko tikamuone soti?’

³ Vipembezo vutwala mayankho osiyana-siyana pa makonsho amene aya. Vipembezo viyakine vuphunzisa kuti keno niwe munthu muweme, ukafwa ukuya kululu koma keno niwe muipa, ukafwa ukuyokupya ku mulilo wa helo. Viyakine vuphunzisa kuti ukafwa uyaluka mzimu nipo ukuyonkhala na enekwanu emwalila kale. Nipo viyakine vuphunzisa kuti pavuli pakuti wafwa noweluziwa, ukavyalike soti na muŵili uyakine, payakine ukankhale munthu muyakine olo nyama.

4. Mwa ni mfundo imo yotyani yokhuza imfwa yavuphunzisa vipembezo?

⁴ Vipembezo vuoneka kuti vuphunzisa vinthu vosiyana ngako. Koma vipembezo vonse vuphunzisa mfundo imozi yakuti keno munthu wafwa, mbali iyakine mwa yove yupitilizhya kunkhala na moyo. Kansi zamene izo ni zacendi?

5, 6. Ko cucitika ni cinji tikafwa?

⁵ Yehova oziŵa zucitika tikafwa nipo watiuzhya kuti keno munthu wafwa, moyo wake usila. Imfwa ni kusankhalapo kwa moyo. Tetyo keno munthu wafwa, paliye ciyakine ciliconse cupitilizhya kunkhala na moyo kuyakine. * Tikafwa tingaloleshe lini, tingamvwe lini nipo tingalingilile lini soti ciliconse.

⁶ Mfumu Solomo elemba kuti “akufwa oziŵa lini ciliconse.” Akufwa angakonde lini olo kuzonda munthu, nipo “kuliye kuseŵenza nchito, kulingilila zocita, kuziŵa zinthu keno nzelu ku Manda.” (Ŵelengani Mlaliki 9:5, 6, 10.) Nipo Baibolo pa lembo ya Salimo 146:4 yutiuzhya kuti munthu akafwa, “zonse zeenzolingilila” zusililatu.

7. Mwa Yesu elaŵila cinji zokhuza imfwa?

⁷ Peecifwa Lazalo shamwali wake, Yesu euzhya ophunzila ŵake kuti: “Shamwali wasu Lazalo ali mtulo opumula.” Koma Yesu aliyetanthauze kuti Lazalo opumula. Yesu epitilizhya kuti: “Lazalo wamwalila.” (Yohane 11:11-14) Tetyo Yesu elinganizhya imfwa na tulo. Aliyelaŵile kuti Lazalo enze kululu keno kuti enze na enekwake emwalila kale. Nipo aliyelaŵile kuti Lazalo enzovutika mu mulilo wa helo olo kuti evyalika soti kunkhala munthu muyakine olo nyama. Yai, cenze n’nga kuti Lazalo wayona tulo twakufwa nato. Malembo ayakine olinganizhya imfwa na tulo twakufwa nato. Baibulo yulaŵila kuti Sitefano pecipaiwa, “elala tulo twa imfwa.” (Machitidwe 7:60) Mtumwi Paulo naye elemba kuti Akhilisitu ayakine “elala mu imfwa.”—1 Akorinto 15:6.

8. Ko tuziŵa tyani kuti Mulungu aliyolenge ŵanthu kuti aŵekufwa?

⁸ Kansi Mulungu elenga Adamu na Eva kuti akafwe pakapita nthawi? Yai! Yehova eŵalenga kuti asangalale na moyo kosasila na thanzi yangwilyo. Yehova epanga ŵanthu na mtima wofuna kunkhala na moyo kosasila. (Mlaliki 3:11) Avyazi okondwela lini kuona ŵana ŵao olwala na kufwa, nipo Yehova naye okondwela lini kuona kuti ŵanthu olwala na kufwa. Koma keno Mulungu etilenga na lingo yakuti tinkhale kosasila, ndaŵa yanji tikufwa?

9. Ndaŵanji lamulo yamene Yehova epasa Adamu na Eva yenze lini yovuta kuikonkha?

⁹ M’munda wa Edeni, Yehova euzhya Adamu kuti: “Votwala va cimuti ciliconse ca m’munda umu ukokulya. Koma usalye votwala va cimuti coziŵisha ciweme na ciipa. Cifukwa cakuti siku yati ukalye, kulaŵila cendi, ukafwe.” (Genesis 2:9, 16, 17) Lamulo yomvwika luweme yamene iyi yenze lini yovuta kuikonkha, nipo Yehova enze na ufulu wouzhya Adamu na Eva viweme na viipa. Kuti emvwila Yehova, sembe ove eonesha kuti enzolemekeza ulamulilo wake. Sembe eonesha soti kuyamikila kwao pa zinthu zonse zeciŵacitila.

10, 11. (a) Mwa Satana enyengelela tyani Adamu na Eva? (b) Ndaŵa yanji penzeve cifukwa comvwika cokhululukila Adamu na Eva pa vecicita?

¹⁰ Zomvwisha cisoni n’zakuti Adamu na Eva esankha kusamvwila Yehova. Satana ekonsha Eva kuti: “Ko n’cendi kuti Mulungu enena kuti musalye votwala va cimuti ciliconse ca m’munda umu?” Eva eyankha kuti: “Votwala va vimiti vonse va m’munda umu etiuzhya kuti tikokulya. Koma votwala va cimuti camene cili pakati pa munda, Mulungu eciti, ‘Musalye votwala vake yai, musacikumye kuti mungafwe.’”—Genesis 3:1-3

¹¹ Pavuli pake Satana elaŵila kuti: “Kufwa mufwe lini yai. Mulungu oziŵa kuti siku yati mukalye cotwala ca cimuti camene ico, menso ŵanu akaseguke, nipo mukalingane na Mulungu. Mukaziŵe ziweme na ziipa.” (Genesis 3:4-6) Satana enzofuna kuti Eva alingilile kuti angalisankhile yeka ciweme na ciipa. Pa nthawi imozi-mozi, em’talizhya wenye pa zingacitike akalekomvwila lamulo yecipasiwa. Satana elaŵila kuti Eva afwe lini, tetyo Eva ecilya cotwala nipo epasako mulume wake. Adamu na Eva enzoziŵa kuti Yehova eŵauzhya kuti osati akalye cotwala. Peecilya, esankha kusamvwila lamulo yomvwika luweme koma soti yosavuta kukonkha. Koma soti, eonesha kuti aliyolemekeze Ausuwao acikondi akululu. Penzeve cifukwa comvwika coŵakhululukila pa vecicita!

12. Ndaŵa yanji ni cinthu cokhumudwisha ngako kuti Adamu na Eva epondokela Yehova?

¹² Kulaŵila cendi, ni cinthu cokhumudwisha ngako kuti avyazi ŵasu oyambilila aliyooneshe ulemu kuli Nyamalenga wao! Ko mungamvwe tyani keno mwana wamwalela mweka wakupondokelani nipo ocita vinthu vosiyana na vamufuna kuti akocita? Kansi zingakukhumudwisheni lini?

13. Kansi Yehova etanthauza cinji pecilaŵila kuti “ukawelele soti kulito”?

¹³ Pecipondoka, Adamu na Eva etaya shuko yonkhala na moyo wosasila. Yehova euzhya Adamu kuti: “Pofwana kuti niwe lito, ukawelele soti kulito.” (Ŵelengani Genesis 3:19.) Zamene izi zetanthauza kuti Adamu akankhale soti lito, n’nga kuti enze aliyolengeweko. (Genesis 2:7) Pavuli pakuti Adamu wacimwa, ecifwa nipo aliyonkhaleko soti.

14. Ndaŵa yanji tikufwa?

¹⁴ Kuti Adamu na Eva enze emvwila Mulungu, sembe akali moyo nalomba. Koma pecim’pondokela, ecimwa nipo m’kuluta kwa nthawi ecifwa. Ucimo uli n’nga ni nthenda yoyofya yetetolela kufumila kuli avyazi ŵasu oyambilila. Tonse tuvyalika na ucimo, nipo niye cifukwa cake tikufwa. (Aroma 5:12) Koma ici niye lini cenze colinga ca Mulungu pa ŵanthu. Mulungu enzofuna lini kuti ŵanthu aokufwa, nipo Baibolo yulaŵila kuti imfwa ni “mlwani.”—1 Akorinto 15:26.

15. Kansi cendi cokhuza imfwa cutimasula tyani?

¹⁵ Cendi cokhuza imfwa cutimasula ku malingililo anyinji olakwika. Baibolo yutiphunzisa kuti akufwa akumvwa lini kuŵaŵa nipo okalipa lini. Tingalaŵile lini nao, nipo nao angalaŵile lini nase. Tingayavye lini ŵanthu akufwa, nipo nao angatiyavye lini. Angaticeneke lini, tetyo tuwamila lini kuŵayopa. Koma vipembezo vinyinji vulaŵila kuti akufwa ali na moyo kuyakine na kuti tingaŵayavye keno tutwala ndalama kuli asogoleli avipembezo olo kuli ŵala oitiwa kuti atuŵa mtima. Koma tikaziŵa cendi cokhuza imfwa, tutalizhyiwa lini na wenye wamene uyu.

16. Kansi vipembezo vinyinji vuphunzisa wenye wotyani wokhuza akufwa?

¹⁶ Satana oseŵenzesha cipembezo cawenye kutinyengelela noticitisha kulingilila kuti akufwa ali na moyo ku malo ayakine. Mwacisanzo, vipembezo viyakine vuphunzisa kuti keno tafwa, mbali iyakine ya muŵili wasu yupitilizhya kunkhala na moyo ku malo ayakine. Mwa cipembezo canu cuphunzisa zamene izi, olo cuphunzisa zayuphunzisa Baibolo zokhuza akufwa? Satana oseŵenzesha wenye kuti apatushe ŵanthu kwa Yehova.

17. Ndaŵanji ciphunziso cakuti ŵanthu akufwa onzunzika ku mulilo wa helo culemekeza lini Yehova?

¹⁷ Vipembezo vinyinji vuphunzisa vinthu vocitisha wowa. Mwacisanzo, viyakine vuphunzisa kuti ŵanthu aipa akafwa, akuyonzunzika ku mulilo wa helo mpaka kale-kale. Wenye wamene uyu ulemekeza lini Yehova. Yove angalole lini ŵanthu kuvutika mwa njila yamene iyi! (Ŵelengani 1 Yohane 4:8.) Mwa mungamvwe tyani keno munthu muyakine olanga mwana mocitomushoka manja pamulilo? Mungamuone kuti ni wankhanza ngako. Mungafune lini kuti ankhale shamwali wanu. Satana ofuna kuti nase tikomuona tetyo Yehova!

18. Ndaŵa yanji tuwamila lini kuyopa ŵanthu akufwa?

¹⁸ Vipembezo viyakine vuphunzisa kuti ŵanthu akafwa, oyaluka mizimu. Vipembezo vamene ivi vuphunzisa kuti tuwamila kulemekeza nangu kuyopa mizimu yamene iyi cifukwa cakuti ingankhale ashamwali ŵasu keno alwani ŵasu. Ŵanthu anyinji oukhulupilila wenye wamene uyu. Oyopa ŵanthu akufwa, tetyo oŵalambila m’malo molambila Yehova. Kumbukilani kuti ŵanthu akufwa akumvwa lini nipo oziŵa lini kanthu kalikonse, tetyo tuwamila lini kuŵayopa. Yehova ni Nyamalenga wasu, ni Mulungu wacendi nipo tuwamila kulambila yove tyala.—Chivumbulutso 4:11

19. Mwa kuziŵa cendi pa nkhani yokhuza imfwa kutiyavya tyani?

¹⁹ Tikaziŵa cendi pa nkhani yokhuza imfwa, tumasuliwa ku wenye wa vipembezo. Nipo cendi camene ici cutiyavya kumvwisha malonjezo aweme a Yehova okhuza moyo wasu na sogolo yasu.

20. Ko tikaphunzile cinji m’mutu wokonkhapo?

²⁰ Kale ngako mtumiki wa Mulungu Yobu ekonsha kuti: “Munthu akafwa, ko angankhale soti na moyo.” (Yobu 14:14) Ko zingakwanishike cendi kuti munthu ecifwa ankhale soti na moyo? Zakutiuzhya Mulungu m’Baibolo ni zotemwesha ngako. Tikaphunzile zamene izi m’mutu wokonkhapo.