1-3. Kansi tonse tili mu ukapolo wa cinji, nipo Yehova akatimasule tyani?

LINGILILANI kuti mwamangiwa pamulandu wamuliyocite. Kuliye mpata wakuti mungamasuliwe. Muliye ciyembekezo ciliconse cakuti vinthu vikuyendeleni luweme nipo paliye ciliconse camungacite. Koma pamuona kuti paliyeletu camungacite, munthu muyakine wamene ali na mphamvu yakuti angakumasuleni wakuuzhyani kuti akuyavyeni kuti mumasuliwe! Ko mungamvwe tyani?

² Tonse tili mu ukapolo wa imfwa. Paliye ciliconse catingacite kuti tiiutuke. Koma Yehova ali na mphamvu yotimasula ku imfwa. Nipo walonjeza kuti “imfwa nayo, n’nga mlwani wosilizhyila, ikacenekewe.”—1 Akorinto 15:26.

³ Lingililani tyala mwati mukamvwile pa nthawi yati mukaŵeve nkhaŵa yakuti mungafwe! Koma Yehova akafumyepo lini tyala imfwa. Koma soti yove akaukishe ŵala emwalila. Lingililani kuti zamene izi zikatanthauze cinji kuli mweo. Olonjeza kuti ŵala “ecifwa” akankhale soti na moyo. (Yesaya 26:19) Ici niye cayulaŵila Baibolo kuti ciukililo.

4. (a) Mwa cingatitonthoze ni cinji keno wokondeka wasu wamwalila? (b) Ko ni ŵani enze ashamwali a pamtima a Yesu?

⁴ Keno wokondeka wasu wamwalila, tunkhala na cisoni ngako nipo zamene izi zuoneka kunkhala  zosapililika. Tusoŵelatu cocita. Paliye ciliconse catingacite kuti timuushe. Koma Baibolo yutitonthoza. (Ŵelengani 2 Akorinto 1:3, 4.) Tiyeni tione cisanzo cimo cuonesha kuti Yehova na Yesu ni ofunishisha kuukisha ŵanthu. Yesu peenze pacalo, nthawi zinyinji enzokonda kuyotandala kwa Lazalo na azilongosi ŵake, Malita na Mariya. Onse atatu enze ashamwali a pamtima a Yesu. Baibolo yulaŵila kuti: “Yesu enzokonda onse, Malita na mlongosi wake, koma soti Lazalo.” Koma siku iyakine Lazalo ecifwa.—Yohane 11:3-5.

5, 6. (a) Kansi Yesu ecita cinji peciona abanja na ayake a Lazalo olila? (b) Ndaŵa yanji ni cinthu cotonthoza kuziŵa mwecimvwila Yesu pecimwalila shamwali wake?

⁵ Yesu eluta kuyotonthoza Malita na Mariya. Malita pecimvwa kuti Yesu akuza, eluta kuyomulondela. Enze wotemwa kuona Yesu, koma emuuzhya kuti: “Kuti mwenze kuno sembe mlongosi wangu aliyomwalile.” Malita elingilila kuti Yesu ecelwa kuwela. Pavuli pake, Yesu eona kuti mlongosi wa Malita, Mariya, olila. Poona cisoni ceenze naco, Yesu ekhuzika ngako nipo elila. (Yohane 11:21, 33, 35) Yove ecimvwa ululu watunkhala nao keno wokondeka wasu wamwalila.

⁶ Kuziŵa kuti Yesu naye akumvwa mwatumvwila keno wokondeka wasu wamwalila kutitonthoza. Nipo Yesu ali n’nga na Awisi ndendende. (Yohane 14:9) Yehova ali na mphamvu yofumyapo imfwa mpaka kale-kale, nipo zamene izi niye zati acite lombapano.

7, 8. Ndaŵa yanji Malita enzofuna lini kuti cimwala acicose pa manda a Lazalo, koma ko Yesu ecita cinji?

⁷ Yesu pecifwika kumanda kweciika mtembo wa Lazalo, pamlyango enze evalapo na cimwala cikulu. Yesu  elaŵila kuti: “Cicoseni cimwala ici.” Koma Malita enzofuna lini kuti acicose. Mtembo wa Lazalo wenze wenkhala m’manda kwa masiku 4. (Yohane 11:39) Yove aliyoziŵe kuti Yesu enze pafupi kuukisha mlongosi wake.

⁸ Yesu elaŵila mokuwa kuti: “Lazalo fuma!” Zeciona Malita na Mariya pavuli pake zenze zodabwisa. “Munthu ula enze wakufwa efuma. Mendo na manja ŵake enze okulungiwa na nyula zamalilo.” (Yohane 11:43, 44) Lazalo eukishiwa nonkhala soti na moyo! Yove enkhala soti pamo na abanja koma soti ayake. Ekwanisha kumukumbatila, kumukata nolaŵila naye. Ici cenze cozizwisa! Yesu emuukisha Lazalo.

9, 10. (a) Ko ni ŵani emupasa mphamvu Yesu zoukisha ŵanthu? (b) Ndaŵa yanji nkhani za ŵanthu eukishiwa n’zofunika ngako kuli seo?

⁹ Mwa Yesu enzoukisha ŵanthu na mphamvu zake? Yai. Akaliyoukisha Lazalo, Yesu epemphela kwa Yehova, nipo Yehova em’pasa mphamvu zoukisha Lazalo. (Ŵelengani Yohane 11:41, 42.) Ni Lazalo lini yeka eukishiwapo. Baibolo yutiuzhya za kamsimbi ka vyaka 12 kamene kenze kolwala ngako. Ausuwake, a Yairo, enze ofunishisha kuti Yesu apoleshe mwana wao, nipo esenga Yesu kuti am’poleshe. Enze tyala na mwana umo wamene uyu. Akalulaŵila na Yesu, analume ayakine ewela nolaŵila kuti: “Mwana ula wamwalila! Musiyeni Mphunzisi uyu musamuvutishe.” Koma Yesu euzhya Yairo kuti: “Osayopa, nkhala tyala na cikhulupililo, nipo mwana wako apulumuke.” Pavuli pake eluta ku ng’anda kwa Yairo. Pecifwika pafupi na ng’anda,  Yesu eona na kumvwa kulila kwa ŵanthu. Yesu eŵauzhya kuti: “Lekani kulila, pakuti mwana uyu aliyoufwe, koma walala.” Awisi na anyina ooneka kuti edabwa kuti Yesu enzotanthauza cinji. Yesu euzhya aliyense kufuma panja nipo etola awisi na anyina noluta nao mu cipinda mwecilalika kamsimbi kamene aka. Mosamala, Yesu ekata kwanja yake nolaŵila kuti: “Weo kamsimbi, nulaŵila na weo, ‘Uka!’” Lingililani tyala cimwemwe ceenze naco makolo ŵake peciona mwana wao wauka noyamba kuyenda! Yesu eukisha mwana wao. (Maliko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kufumila siku yamene iyo mpaka msogolo, enzocita akaona mwana wao, enzokumbukila zeciŵacitila Yehova kupitila mwa Yesu. *

¹⁰ Ŵanthu ŵeciukisha Yesu pavuli pake ecifwa soti. Koma zatuŵelenga zokhuza ŵanthu amene aŵa n’zofunika ngako cifukwa cakuti zutipasa ciyembekezo cene-cene. Yehova ofuna kuukisha ŵanthu, nipo akaŵaukishe cendi.

11. Kansi lembo ya Mlaliki 9:5 yutiphunzisa cinji zokhuza Lazalo?

¹¹ Baibolo yulaŵila momvwika luweme kuti “akufwa oziŵa lini ciliconse.” Umu niye mwezenzele kwa Lazalo. (Mlaliki 9:5) N’nga ni mwecilaŵilila Yesu, cenze n’nga kuti Lazalo walala tulo twakufwa nato. (Yohane 11:11) Peenze m’manda, Lazalo enzoziŵa lini “ciliconse.”

12. Mwa tuziŵa tyani kuti Lazalo eukishiwa cendi?

 ¹² Yesu peciukisha Lazalo, ŵanthu anyinji ecitila umboni. Nangu alwani a Yesu eziŵa kuti yove ecita cozizwisa camene ici. Lazalo enze moyo, nipo zamene izi zesimikizhyila kuti ciukililo cecitika cendi. (Yohane 11:47) Koma soti, ŵanthu anyinji eluta kuyoona Lazalo, nipo cifukwa ca zamene izi, ŵanthu anyinji eyamba kukhulupilila kuti Yesu etumiwa na Mulungu. Alwani a Yesu aliyotemwe na zamene izi, tetyo epangana zakuti apaye Yesu pamo na Lazalo.—Yohane 11:53; 12:9-11.

13. Ndaŵanji tingaŵe osimikizhya kuti Yehova akaukishe ŵanthu ecifwa?

¹³ Yesu elaŵila kuti “onse ali m’manda acikumbukilo” akaukishiwe. (Yohane 5:28) Izi zutanthauza kuti onse ŵala ŵakukumbukila Yehova akaukishiwe. Koma kuti Yehova akwanishe kuukisha munthu, owamila kukumbukila zonse zokhuza munthu wamene uyo. Mwa angakwanishe cendi kucita zamene izo? Ciweme, m’cilengedwe muli nyenyezi mabiliyoni anyinji. Baibolo yulaŵila kuti Yehova oziŵa zina ya nyenyezi iliyonse. (Ŵelengani Yesaya 40:26.) Keno angakwanishe kukumbukila zina ya nyenyezi iliyonse, n’zosakaikisha kuti angakumbukile mosavuta zonse zokhuza ŵala ŵati akaukishe. Kuyangizhyila apo, Yehova niye elenga ciliconse, tetyo tuziŵa kuti ali na mphamvu zowezhyela soti moyo.

14, 15. Kansi malizu a Yobu otiphunzisa cinji zokhuza ciukililo?

¹⁴ Munthu wokhulupilika Yobu enze na cikhulupililo cakuti ŵanthu akaukishiwe. Yove ekonsha kuti: “Keno munthu wafwa, ko angankhale soti na moyo?” Pavuli pake euzhya Yehova kuti: “Mweo mukaite nipo neo nikayankhe. Mukalake-lake nchito ya manja  ŵanu.” Eee, Yobu enzoziŵa kuti Yehova ni wofunishisha kuukisha ŵanthu ecifwa.—Yobu 14:13-15.

¹⁵ Mwa mukumvwa tyani cifukwa ca ciyembekezo ca ciukililo? Payakine mungakonshe kuti, ‘Ko abanja ŵangu na ayangu emwalila akaukishiwe nao?’ Tutonthozewa tikaziŵa kuti Yehova ni wofunishisha kuukisha ŵanthu. Tiyeni tione zayulaŵila Baibolo zokhuza ati akaukishiwe na kwati akaukishiwile.

16. Kansi ŵala ati akaukishiwe kunkhala pacalo akankhale na umoyo wotyani?

¹⁶ M’vyaka vakuvuli, ŵala eukishiwa enkhala soti pamo na abanja koma soti ayao pano pacalo. Izi zikacitike soti kusogolo, koma zikankhale ziweme kupambana kale. Ndaŵanji? Cifukwa cakuti ati akaukishiwe kunkhala pacalo, akankhale na shuko yonkhala na moyo kosasila nipo akafwe lini soti. Nipo akankhale m’calo cosiyana ngako na ici catunkhalamo lomba. Mukankhale lini nkhondo, ukapondo na matenda.

17. Ko ni ŵani ati akaukishiwe?

¹⁷ Ko ni ŵani ati akaukishiwe? Yesu elaŵila kuti “onse ali m’manda acikumbukilo akamvwe malizu ŵake nipo akafume.” (Yohane 5:28, 29) Nipo lembo ya Chivumbulutso 20:13 yutiuzhya kuti: “M’mana wetwala akufwa enze mwamene umo. Nayo imfwa na Manda zetwala akufwa enze mwamene umo.” Eee, ŵanthu mabiliyoni akaukishiwe nonkhala soti na moyo. Mtumwi Paulo elaŵila soti kuti “kukankhale kuuka kwa olungama pamo na osalungama.” (Ŵelengani Machitidwe 24:15.) Mwa zamene izi zutanthauzanji?

18. Kansi “olungama” ati akaukishiwe ni ŵani?

 ¹⁸ “Olungama” oyangizhyilapo atumiki a Yehova okhulupilika amene enkhalako na moyo Yesu akaliyowela pacalo. Ŵanthu n’nga Nowa, Abulahamu, Sara, Mose, Rute na Esitere akaukishiwe nonkhala na moyo pacalo. Mungaŵelenge za ayambine mwa analume na anakazi amene aŵa m’capitala 11 ca buku ya Aheberi. N’nga tyani polaŵila za atumiki a Yehova okhulupilika  akufwa masiku ŵano? Nao ni “olungama,” tetyo akaukishiwe.

19. Ko “osalungama” ni ŵani? Mwa Yehova akaŵapase shuko yotyani?

¹⁹ “Osalungama” oyangizhyilapo mabiliyoni ya ŵanthu amene enzeve shuko yoziŵa Yehova. Nangu kuti ecifwa, Yehova aliyoŵaluŵe. Akaŵaukishe, nipo akankhale na shuko yophunzila za yove nomutumikila.

20. Ndaŵa yanji ni onse lini ati akaukishiwe?

²⁰ Mwa zamene izi zutanthauza kuti aliyense ecifwa akaukishiwe? Yai. Yesu elaŵila kuti ŵanthu ayakine akaukishiwe lini. (Luka 12:5) Kansi ni ŵani ati akasankhe kuti munthu ni woyenelela kuukishiwa olo yai? Yehova niye Woweluza mkulu, koma wapasa soti Yesu ulamulilo “woweluza amoyo na akufwa.” (Machitidwe 10:42) Aliyense oweluziwa kuti ni muipa nipo ofuna lini kucinja akaukishiwe lini.—Onani Nkhani 19 ya Zakosilizhyila.

21, 22. (a) Ko akuya kululu oukishiwa na muŵili wotyani? (b) Kansi ni ŵani enze munthu woyamba kuukishiwa kuluta kululu?

²¹ Baibolo yutiuzhya soti kuti ŵanthu ayakine akankhale kululu. Keno munthu waukishiwa kuluta kululu, oukishiwa lini na muŵili waumunthu. Oukishiwa kuluta kululu n’nga colengewa cauzimu.

²² Yesu enze munthu woyamba kuukishiwa mwanjila yamene iyi. (Yohane 3:13) Masiku atatu pavuli pakuti Yesu wapaiwa, Yehova emuukisha. (Salimo 16:10; Machitidwe 13:34, 35) Yesu aliyoukishiwe na muŵili waumunthu. Mtumwi Petulo efotokoza kuti Yesu “epaiwa m’muŵili, koma eukishiwa n’nga mzimu.” (1 Petulo  3:18) Yesu eukishiwa n’nga colengewa camphamvu cauzimu! (1 Akorinto 15:3-6) Koma Baibolo yulaŵila kuti enze lini wosilizhyila kuukishiwa m’njila yamene iyi.

23, 24. Mwa “kagulu ka mbelele” kecilaŵila Yesu ni ŵani, nipo ni angani?

²³ Yesu pecisala patontho kufwa, euzhya ophunzila ŵake okhulupilika kuti: “Nikuya kuyokukonzelani malo.” (Yohane 14:2) Zamene izi zutanthauza kuti ayakine mwa okonkha ŵake akaukishiwe kuti akankhale na yove kululu. Mwa ni angani? Yesu elaŵila kuti ni “kagulu ka mbelele,” kutanthauza kuti akaŵe atontho. (Luka 12:32) Mtumwi Yohane elaŵila ciŵelengelo cene-cene peciona Yesu “wapanama palupili ya Ziyoni [yakululu]. Pamo na yove penze ayakine 144,000.”—Chivumbulutso 14:1.

²⁴ Ko ni nthawi yotyani pakuukishiwa Akhilisitu a 144,000? Baibolo yulaŵila kuti izi zikacitike pavuli pakuti Khilisitu wayamba kulamulila kululu. (1 Akorinto 15:23) Lomba tili m’nthawi yamene iyo, nipo anyinji mwa a 144,000 eukishiwa kale kuluta kululu. Ŵala akali pacalo amene akufwa masiku ŵano oukishiwa noluta kululu nthawi yamene iyo. Koma ŵanthu anyinji akaukishiwe kusogolo kuti akankhale na moyo m’Paladaiso pacalo.

25. Ko tikaphunzile cinji m’mutu wokonkhapo?

²⁵ Lombapano, Yehova akamasule ŵanthu onse ku imfwa, nipo imfwa ikafumyiwepo mpaka kale-kale! (Ŵelengani Yesaya 25:8.) Koma ko ŵala ati akalute kululu akuyocita cinji? Baibolo yufotokoza kuti akalamulile pamo na Yesu m’boma ya Ufumu. Tikaphunzile zinyinji zokhuza boma yamene iyi m’mutu wokonkhapo.