1, 2. Ko ni konsho yotyani yamuwamila kulikonsha, nipo ndaŵa yanji muwamila kulikonsha konsho yamene iyo?

KUPITILA m’kuphunzila kwanu Baibolo, mwaziŵa kuti ŵanthu anyinji amene olaŵila kuti olambila Mulungu ophunzisa nocita vinthu vakuzonda Mulungu. (2 Akorinto 6:17) Niye cifukwa cake Yehova otilamula kufumamo mu cipembezo cawenye, keno kuti “Babulo Mkulu.” (Chivumbulutso 18:2, 4) Kansi mweo mucitepo cinji? Aliyense wa seo ali na cosankha cakuwamila kupanga, nipo tuwamila kulikonsha kuti, ‘Mwa nufuna kulambila Mulungu m’njila yakuvomelezhya, olo nufuna kumulambila m’njila yanankhala numulambililamo nthawi zonse?’

² Keno mwafumamo kale m’cipembezo cawenye, niye kuti mwacita luweme. Koma payakine pangankhale miyambo na zocita ziyakine za cipembezo cawenye zamene zingankhale zikali zozikika mu mtima mwanu. Tiyeni tilaŵizhyane iyakine mwa miyambo yamene iyo noona cifukwa cake ni cinthu cofunikila kuiona mwakuionela Yehova.

3. (a) Ndaŵa yanji ŵanthu ayakine angaone kuti n’covuta kuleka kuseŵenzesha mafano polambila Mulungu? (b) Kansi Baibolo yulaŵila cinji pankhani yoseŵenzesha mafano polambila Mulungu?

³ Ŵanthu anyinji ankhala oseŵenzesha mafano polambila Mulungu kwa vyaka vinyinji m’mang’anda mwao. Keno namwe museŵenzesha zinthu zamene izi, mungaone kuti ni cinthu colakwika kulambila Mulungu cosaseŵenzesha mafano. Koma muwamila kukumbukila kuti Yehova niye otiphunzisa mwatingamulambilile. Nipo Baibolo yutiuzhya mosapita m’mbali kuti Yehova ofuna lini kuti tikoseŵenzesha mafano  pomulambila.—Ŵelengani Ekisodo 20:4, 5; Salimo 115:4-8; Yesaya 42:8; 1 Yohane 5:21.

4. (a) Ndaŵa yanji tuwamila lini kulambila mizimu ya makolo ecifwa? (b) Ndaŵanji Yehova euzhya ŵanthu ŵake kuti osati akolaŵila na ŵanthu akufwa?

⁴ Ŵanthu ayakine angataye nthawi itali na mphamvu zinyinji poyesa kutemwesha mizimu ya makolo ŵao ecifwa. Angafwike mpaka poilambila mizimu yamene iyi. Koma tephunzila kuti ŵala ecifwa angatiyavye lini olo kuticeneka. Ali lini moyo ku malo ayakine. Nipo ni cinthu coyofya kuyesa kulaŵila nao cifukwa cakuti uthenga uliwonse wamene ungaoneke kuti ufumila kuli enekwasu ecifwa, ufumila ku viŵanda. Niye cifukwa cake Yehova elamula Aisiraeli kuti osati akoyesa kulaŵila na akufwa olo kucita ciliconse cokatizhyana na zamizimu.—Deuteronomo 18:10-12; onani nkhani 26 na 31 ya Zakosilizhyila.

5. Ko n’cinji cingakuyavyeni kuti muleke kuseŵenzesha mafano polambila Mulungu noleka kulambila mizimu ya makolo ecifwa?

⁵ Mwa ni cinji cingakuyavyeni kuleka kuseŵenzesha mafano polambila Mulungu olo kulambila mizimu ya makolo ecifwa? Muwamila kuŵelenga Baibolo nosinkha-sinkha mosamala mwakuonela vinthu vamene ivi Yehova. Yove oviona kunkhala vinthu “vonyansa.” (Deuteronomo 27:15) Muwamila kupemphela kwa Yehova siku iliyonse kuti akuyavyeni kuona zinthu mwakuzionela yove na kuti akuyavyeni kumulambila m’njila yovomelezhyeka. (Yesaya 55:9) Muwamila kunkhala osimikizhya kuti Yehova akupaseni mphamvu zamufunikila kuti mutaye ciliconse cokatizhyana na kulambila kwawenye.

6. Ndaŵa yanji siku ya December 25 yesankhiwa kunkhala siku ya cikondwelelo ca kuvyalika kwa Yesu?

⁶ Khilisimasi ni imo mwa maholide ochuka pacalo conse, nipo ŵanthu anyinji olingilila kuti ni cikondwelelo ca kuvyalika kwa Yesu. Koma Khilisimasi ni mwambo wokatizhyana  na kulambila kwawenye. Buku iyakine ya encyclopedia yufotokoza kuti Aroma acikunja enzokondwelela kuvyalika kwa zuŵa pa siku ya December 25. Asogoleli acipembezo enzofuna kuti ŵanthu acikunja ankhale Akhilisitu, tetyo nangu kuti Yesu aliyovyalike pa December 25, esankha kuti akokondwelela kuvyalika kwa Yesu pa siku yamene iyi. (Luka 2:8-12) Ophunzila a Yesu enzokodwelela lini Khilisimasi. Buku iyakine yufotokoza kuti kwa vyaka pafupi-fupi 200 pavuli pakuti Yesu wavyalika, “paliye munthu enzoziŵa siku yene-yene yecivyalika Yesu, nipo ni ŵanthu tyala atontho enzofuna kuiziŵa.” (Sacred Origins of Profound Things) Cikondwelelo ca Khilisimasi ceyamba vyaka mahandiledi anyinji pavuli pakuti Yesu wafwa noluta kululu.

7. Ndaŵa yanji Akhilisitu acendi okondwelela lini Khilisimasi?

⁷ Ŵanthu anyinji oziŵa kuti Khilisimasi na miyambo yake, n’nga kucita vikondwelelo na kupasana mphaso, yeyambila kucikunja. Mwacisanzo, panthawi iyakine ku England na madela ayakine a ku America, cikondwelelo ca Khilisimasi cenze coleshewa cifukwa cakuti mwambo wamene uyu weyambila kucikunja. Munthu aliyense wapezeka kuti ocita cikondwelelo camene ici enzomupasa cilango. Koma m’kuluta kwa nthawi, ŵanthu eyamba soti kukondwelela Khilisimasi. Ndaŵa yanji Akhilisitu acendi okondwelela lini Khilisimasi? N’cifukwa cakuti ofuna kutemwesha Mulungu m’ciliconse cakucita.

8, 9. Ndaŵa yanji Akhilisitu oyambilila enzokondwelela lini masiku ovyalika?

⁸ Kukondwelela siku yovyalika ni cikondwelelo ciyakine cochuka ku ŵanthu anyinji. Ko Akhilisitu owamila kukondwelela siku yovyalika? Vikondwelelo va siku yovyalika vutomolewa m’Baibolo ni va ŵanthu enzolambila lini Yehova. (Genesis 40:20; Maliko 6:21) Ŵanthu enzokondwelela masiku ovyalika polambila milungu yawenye. Niye cifukwa cake Akhilisitu oyambilila “enzoona cikondwelelo ca siku yovyalika ya munthu  aliyense kunkhala cacikunja.”—The World Book Encyclopedia.

⁹ Aroma na Agiriki a m’nthawi zakale enzokhulupilila kuti pa kuvyalika kwa mwana aliyense penzonkhala mzimu na kuti mzimu wamene uyo wenzoteteza munthu wamene uyo kwa moyo wake wonse. Buku yakuti The Lore of Birthdays yufotokoza kuti: “Mzimu wamene uyu wenze na ushamwali uyakine na mulungu wa munthu wavyalika pa siku yamene iyo.”

10. Ndaŵa yanji Akhilisitu a nsiku zino okondwelela lini masiku ovyalika?

¹⁰ Ko mulingilila kuti Yehova ovomelezhya vikondwelelo vokatizhyana na kulambila kwawenye? (Yesaya 65:11, 12) Yai, ovomelezhya lini. Niye cifukwa cake tukondwelela lini masiku ovyalika olo holide iliyonse yokatizhyana na cipembezo cawenye.

11. Ndaŵa yanji ŵanthu ayakine okondwelela maholide? Nipo ni cinji cuwamila kunkhala cofunika ngako kuli mweo?

¹¹ Ŵanthu anyinji oziŵa kuti Khilisimasi na maholide ayakine eyambila kucikunja, koma opitilizhya kucita vikondwelelo vamene ivi. Oona kuti maholide amene aŵa oŵapasa mpata wakuti ankhale na nthawi yotandala pamo na a banja ŵao. Ko namwe niye mwamuonela? Ni kulakwa lini kupeza nthawi yotandala na banja yanu. Yehova niye eyambisha banja, nipo ofuna kuti tinkhale pa ushamwali uweme na abanja ŵasu. (Aefeso 3:14, 15) Koma, tuwamila kuika malingililo ŵasu pa kunkhala pa ushamwali uweme na Yehova m’malo moika malingililo pa kutemwesha abanja ŵasu mwa kucita vikondwelelo vokatizhyana na cipembezo cawenye. Niye cifukwa cake mtumwi Paulo elaŵila kuti: “Nthawi zonse mukosimikizhyila kuti covomelezhyeka kwa Asikulu ni cini.”—Aefeso 5:10.

12. Mwa ni cinji cingacitishe kuti cikondwelelo cisankhale covomelezhyeka kwa Yehova?

¹² Ŵanthu anyinji olingilila kuti paliye vuto na  mweyeyambila maholide, koma umu niye lini mwakuonela Yehova. Yove ovomelezhya lini maholide okatizhyana na kulambila kwawenye olo maholide olemekeza magulu a ŵanthu olo calo. Mwacisanzo, Aiguputo enze na vikondwelelo vinyinji va milungu yao yawenye. Pavuli pakuti Aisiraeli afuma ku Iguputo, etolelako cimo mwa vikondwelelo vao vacikunja nipo elaŵila kuti ni “cikondwelelo ca Yehova.” Koma Yehova eŵalanga cifukwa cocita zamene izi. (Ekisodo 32:2-10) N’nga ni mwecilaŵilila mneneli Yesaya, tuwamila lini ‘kukumya cinthu ciliconse coipishiwa.’—Ŵelengani Yesaya 52:11.

13. Kansi ni makonsho otyani yamungankhale nayo keno mwaleka kucita vikondwelelo va maholide?

¹³ Mukaleka kucita vikondwelelo va maholide, payakine mungankhale na makonsho anyinji. Mwacisanzo: Ko ningacite cinji keno ŵanthu ŵanuseŵenza nao anikonsha cifukwa cake nucitako lini nao cikondwelelo ca Khilisimasi? Mwa ningacite cinji keno munthu muyakine ofuna kunipasa mphaso ya Khilisimasi? Kansi nuwamila kucita cinji keno muyangu wa m’cikwati ofuna kuti nicite naye cikondwelelo ca holide? Ko ningaŵayavye tyani ŵana ŵangu kuti osati akokumvwa caipa cifukwa cosacitako vikondwelelo va maholide olo siku yovyalika?

14, 15. Mwa mungacite tyani keno munthu muyakine wakuuzhyani malizu okufunilani holide iweme olo keno ofuna kukupasani mphaso?

¹⁴ Kuzindikila ni kofunika ngako kuti muziŵe zamungalaŵile na zamungacite pa cocitika ciliconse. Mwacisanzo, keno ŵanthu akuuzhyani malizu okufunilani holide iweme, muwamila lini kungoŵasula. Mungangolaŵila kuti, “Nayamikila.” Koma keno munthu muyambine ofuna kuziŵa zinyinji, mungamufotokozele cifukwa cake mucita lini cikondwelelo ca holide. Koma nthawi zonse muwamila kunkhala aweme  mtima, ozindikila koma soti aulemu. Baibolo yulaŵila kuti: “Nthawi zonse malizu ŵanu akonkhala acisomo, aweme n’nga kuti mwaŵatila munyu, kuti muziŵe mwamungayankhile muyakine aliyense.” (Akolose 4:6) Payakine mungaŵafotokozele kuti mukonda kutandala na ŵanthu ayakine nopasana mphaso koma kuti musankha kusacita zamene izo pa maholide.

¹⁵ Mwa mungacite cinji keno munthu muyakine ofuna kukupasani mphaso? Baibolo yutipasa lini mndandanda wa malamulo, koma yutiuzhya kuti tuwamila kunkhala na cikumbumtima ciweme. (1 Timoteyo 1:18, 19) Payakine munthu ofuna kukupasani mphaso oziŵa lini kuti mucita lini cikondwelelo ca holide. Olo payakine angalaŵile kuti, “Nuziŵa kuti mweo mucitako lini cikondwelelo ca holide, koma nungofuna tyala kukupasankoni mphaso iyi.” Mulimonse mwazingankhalile, mungasankhe kulondela mphaso olo yai. Koma cosankha ciliconse camungapange, muwamila kunkhala osimikizhya kuti mwasunga cikumbumtima ciweme. Tufuna lini kucita ciliconse cingaike ushamwali wasu na Yehova pangozi.

16. Ko muwamila kucita cinji keno abanja ŵanu ofuna kucita cikondwelelo pa holide?

¹⁶ Ko muwamila kucita cinji keno abanja ŵanu ofuna kucita cikondwelelo pa holide? Muwamila lini kukangana nao. Kumbukilani kuti nao ali na ufulu wosankha kucita zakukonda. Nkhalani aweme mtima nipo lemekezani zosankha zao n’nga ni mwamungafunile mweo kuti nao alemekeze zosankha zanu. (Ŵelengani Mateyu 7:12.) Koma keno abanja ŵanu ofuna kuti mutandale nao pa holide, mwa muwamila kucita cinji? Mukaliyopanga cosankha, muwamila kupemphela kwa Yehova kuti akuyavyeni kupanga cosankha coyenela. Lingililani za cocitika ciliconse, nipo fufuzani mfundo zingakuyavyeni pa cocitika camene ico. Kumbukilani kuti nthawi zonse muwamila kucita zinthu zotemwesha Yehova.

17. Kansi mungacite cinji kuti muyavye ŵana ŵanu kuti asamvwe caipa keno ayao okondwelela maholide?

 ¹⁷ Kansi mungacite cinji kuti muyavye ŵana ŵanu keno okumbwila ayao ocita cikondwelelo ca holide? Ciweme, nthawi na nthawi, mungakonze zoŵacitilako cinthu ciyakine capadela. Mungaŵapase soti mphaso. Nipo mphaso iweme ngako yamungapase ŵana ŵanu ni nthawi yanu na cikondi canu.

18. Ndaŵa yanji tuwamila kupezeka pa misonkhano Yacikhilisitu?

¹⁸ Kuti titemweshe Yehova, tuwamila kulewa cipembezo cawenye pamo na miyambo na maholide yake. Koma tuwamila soti kucita zinthu zokatizhyana na kulambila kwacendi. Mwa tingacite tyani zamene izo? Njila imo ni mwa kupezeka pa misonkhano Yacikhilisitu nthawi zonse. (Ŵelengani Aheberi 10:24, 25.) Misonkhano ni mbali yofunika ngako pa kulambila kwacendi. (Salimo 22:22; 122:1) Tingatang’ishane umo na muyake pa misonkhano.—Aroma 1:12.

19. Ndaŵa yanji ni cinthu cofunika ngako kuuzhyako ayakine cendi ca m’Baibolo camwaphunzila?

¹⁹ Njila iyakine yamungaoneshele kuti mucita zinthu mokatizhyana na kulambila kwacendi ni mwa kuuzhyako ayakine zamwaphunzila kufumila m’Baibolo. Ŵanthu anyinji akumvwa caipa ngako na vinthu viipa vucitika pacalo. (Ezekieli 9:4) Payakine muziŵako ŵanthu ayakine akumvwa teti. Auzhyeni za ciyembekezo ciweme camuli naco ca kusogolo. Pamupezeka pa misonkhano Yacikhilisitu nouzhya ayakine cendi ca m’Baibolo, muone kuti malingililo ofuna kucita zinthu zokatizhyana na cipembezo cawenye na miyambo yake ayambe kusila patontho-patontho. Mungankhale osimikizhyila kuti munkhale otemwa na kuti Yehova adalise zoyesa-yesa zanu pamusankha kumulambila m’njila yoyenela.—Malaki 3:10.