MUTU 06
Kansi Moyo Weyamba Tyani?
“Mweo [Mulungu] nimwe mwineco wa moyo.” (Salimo 36:9) Kansi mau aya muyakhulupilila? Ŵanthu ayakine okamba kuti zamoyo zengonkhalapo mwangozi, paliye ezilenga. Koma ngati Yehova Mulungu ndiye elenga moyo, ndiye kuti eulenga na colinga. a Tiyeni tikambilane nkhani ya m’Baibo yonena za mweweyambila moyo, na cifukwa cake pali vifukwa vabwino vokhulupilila kuti nkhani iyi ni yacendi.
1. Kansi vinthu va m’cilengedwe venkhalako tyani?
Baibo yukamba kuti: “Pa ciyambi, Mulungu elenga kululu na calo.” (Genesis 1:1) Asayansi anyinji ovomelezhya kuti vinthu va m’cilengedwe vecitolengewa. Kansi Mulungu eseŵenzesha cinji povilenga? Eseŵenzesha mzimu utuŵa polenga vinthu va m’cilengedwe monga milalang’amba, nyenyezi na mapulaneti. Mzimu utuŵa ni mphamvu yakuseŵenzesha Mulungu.—Genesis 1:2.
2. Ndaŵa yanji Mulungu elenga calo?
Yehova “aliyolenge [calo] paliye colinga, koma ecilenga kuti ŵanthu ankhalemo.” (Yesaya 45:18) Epanga calo kunkhala malo abwino onkhalamo. Ndipo eikamo vinthu vonse vofunikila kuti ŵanthu asangalale na moyo mpaka kale-kale. (Ŵelengani Yesaya 40:28; 42:5.) Asayansi okamba kuti calo cepangiwa mwapadela ngako kupambana mapulaneti ayakine. Calo ndiye tyala pulaneti yamene yucilikiza zamoyo.
3. Kansi ŵanthu osiyana tyani na vinyama?
Pecisilizhya kupanga calo, Yehova elenga vinthu vamoyo noviikamo. Coyamba, eikamo vomela na nyama. Pavuli pake, “Mulungu elenga munthu m’cifanizilo cake.” (Ŵelengani Genesis 1:27.) N’cinji cupangisha ŵanthu kunkhala apadela? Cifukwa cakuti telengewa m’cifanizilo ca Mulungu, tukwanisha kuonesha minkhalidwe yake monga cikondi na cilungamo. Etilenga soti m’njila yakuti tikokwanisha kuphunzila vilaŵilo, kusangalala na vinthu vokongola, na nyimbo. Ndipo mosiyana na vinyama, seo teŵanthu tukwanisha kulambila Mulungu.
PHUNZILANI ZINYINJI
Fufufuzani kuti muone umboni wakuti zamoyo zecitolengewa, na kuti nkhani ya m’Baibo yakuti zinthu zecitolengewa ni yacendi. Fufuzani soti kuti muone kuti minkhalidwe yaali nayo ŵanthu yutiphunzisanji ponena za Mulungu.
4. Zamoyo zecitolengewa
Ŵanthu otamandiwa akapanga vinthu pokopela ku cilengedwe. Kansi tufunika lini kutamanda ngako ula epanga vinthu vakukopelako ŵanthu? Onelelani VIDYO, nokambilana konsho iyi:
-
Ni vinthu votyani vaapanga ŵanthu pokopela ku cilengedwe?
Ng’anda iliyonse yumangiwa na munthu. Koma kansi ni ŵani epanga vinthu va m’cilengedwe? Ŵelengani Aheberi 3:4, nokambilana makonsho aŵa:
-
Ni vinthu votyani va m’cilengedwe vukucitishani cidwi?
-
Kansi pali vifukwa vabwino vokhulupilila kuti vinthu vecitolengewa? Ndaŵa yanji?
Kansi muziŵa?
Kuti muziŵe zinyinji pa nkhani iyi, ŵelengani nkhani olo onelelani mavidyo pa jw.org, pansi pa mutu wakuti “Kansi Zengonkhalako Mwangozi?” na wakuti “Maganizo Onena za Ciyambi ca Moyo.”
“N’cendi kuti ng’anda iliyonse yemangiwa na munthu, koma epanga zinthu zonse ni Mulungu”
5. Pali vifukwa vabwino vokhulupilila kuti nkhani yopezeka m’Baibo yakuti vinthu vecitolengewa ni yacendi
Mu Genesis capita 1, Baibo yufotokoza mwezeyambila zamoyo pacalo. Kansi nkhani iyi muikhulupilila, olo muona kuti ni nthano tyala? Onelelani VIDYO, nokambilana makonsho aŵa:
-
Kansi Baibo yuphunzisa kuti calo na vinthu vonse vilimo velengewa m’masiku 6 a maawazi 24?
-
Kansi muganiza kuti nkhani ya m’Baibo yonena za cilengedwe ni yacendi? Ngati muona tetyo, ndaŵa yanji? Nanga ngati mukhulupilila lini, ndaŵa yanji?
Ŵelengani Genesis 1:1, nokambilana konsho iyi:
-
Asayansi okamba kuti vinthu va m’cilengedwe vecitolengewa. Kansi zakukamba zulingana tyani na zamwaŵelenga m’Baibo?
Ŵanthu ayakine oganiza kuti Mulungu elenga kanthu kamozi, ndipo kanthu kamene ako keyaluka nopanga zamoyo zosiyanasiyana. Ŵelengani Genesis 1:21, 25, 27, nokambilana makonsho aŵa:
-
Kansi Baibo yuphunzisa kuti Mulungu elenga kanthu kamozi ndipo kanthu kamene ako keyaluka nopanga nsomba, vinyama na ŵanthu? Kapena yuphunzisa kuti Mulungu elenga vamoyo va “mitundu yosiyanasiyana?” b
6. Mulungu elenga ŵanthu mwapadela
Seo teŵanthu tusiyana na vinyama. Ŵelengani Genesis 1:26, nokambilana konsho iyi:
-
Cifukwa cakuti telengewa m’cifanizilo ca Mulungu, tukwanisha kuonesha minkhalidwe monga cikondi na cifundo. Kansi izi zuonesha kuti Mulungu ali na minkhalidwe yotyani?
ŴANTHU AYAKINE OKAMBA KUTI: “Zayukamba Baibo pa nkhani ya cilengedwe ni nthano tyala.”
-
Mweo muganiza tyani? Ndaŵa yanji?
MFUNDO ZACIDULE
Yehova elenga cilengedwe conse na zinthu zonse zamoyo.
Kuwelezhya mfundo zikulu-zikulu
-
Kansi Baibo yuphunzisa kuti cilengedwe cenkhalako tyani?
-
Kansi Mulungu elenga kanthu kamozi, ndipo kanthu kamene ako keyaluka nopanga zamoyo zosiyanasiyana? Kapena zamoyo zonse Mulungu ecitozilenga?
-
Kansi ŵanthu ni apadela m’njila yotyani?
FUFUZANI
Onani zinthu za m’cilengedwe zamene zuonesha kuti pali ezilenga.
“Kansi Cilengedwe Cutiphunzisanji?” (Galamukani!, September 2006)
Onani mwamene kolo ingafotokozele nkhani yupezeka m’Baibo yonena za cilengedwe ku mwana wake.
Onani ngati nkhani yakuti zamoyo zecitoyaluka yukatizhyana na zayuphunzisa Baibo.
Onani ngati zinthu zakale zofukuliwa olo umboni wa sayansi zuonesha kuti zamoyo zecitolengewa olo zenkhalako mwangozi.
M’mene Moyo Unayambila—Mafunso 5 Ofunika Kwambili (kabuku)
