1-3. (a) Kansi ŵanthu anyinji oiona tyani nchito yao? (b) Tilaŵizhyane makonsho otyani m’mutu uno?

ŴANTHU pacalo conse okata nchito kuti azisamalile koma soti kuti asamalile mabanja ŵao. Ŵanthu anyinji osangalala lini na nchito yao ndipo ayakine oyopa kuya ku nchito. Ngati umu niye mwamumvwila, n’cinji cingakuyavyeni kuti mukosangalala na nchito yanu?

² Yehova otiuzhya kuti: “Munthu aliyense ofunika kulya, kumwa na kusangalala na nchito yawakata. Iyi ni mphaso yofumila kwa Mulungu.” (Mlaliki 3:13) Yehova etilenga na cifuno cakuti tikokata nchito. Ofuna kuti tikosangalala na nchito.​—Ŵelengani Mlaliki 2:24; 5:18.

³ Nanga n’cinji cingatiyavye kuti tikosangalala na nchito? Kansi Akhristu ofunika kupewa nchito yotyani? Tingaike tyani misonkhano na nchito pa malo oyenelela? Kansi tili na nchito yofunika ngako yotyani?

4, 5. Kansi Yehova oiona tyani nchito?

⁴ Yehova okonda nchito. Genesis 1:1 yulaŵila kuti, “Paciyambi Mulungu elenga kululu na calo.” Pavuli pakuti wasilizhya kupanga vinthu vonse elaŵila kuti  vonse venze “luweme ngako.” (Genesis 1:31) Nyamalenga wasu enze wokhutila na vinthu vonse vecilenga.​—1 Timoteyo 1:11.

⁵ Yehova akaluseŵenza. Yesu elaŵila kuti: “Atata akaluseŵenza mpaka lomba.” (Yohane 5:17) Nangu kuti tuziŵa lini vinthu vonse vecilenga Yehova, tuziŵako viyakine. Akalusankha ŵanthu ati akalamulile na Yesu Khristu, amene ali mbali ya Ufumu. (2 Akorinto 5:17) Yehova oteteza nosamalila ŵanthu. Kupitila mu nchito yolalikila, ŵanthu anyinji aziŵa Yehova ndipo ali na ciyembekezo cakuyonkhala na moyo m’paladaiso pacalo.​—Yohane 6:44; Aroma 6:23.

6, 7. Tuziŵa tyani kuti Yesu enze na khama pa nchito na pankhani yolalikila?

⁶ Monga Awisi, Yesu okonda nchito. Akaliyowela pacalo enze “m’misili.” Etolamo mbali popanga vinthu vonse pacalo na kululu. (Miyambo 8:22-31; Akolose 1:15-17) Peenze pacalo epitilizhya kukata nchito. Akali mlumbwana enzokata nchito yaukalipentala, enzoziŵa soti kukhoma makapulosi, kupanga viseko, mathebo na mipando. Enze kaswili pa nchito ndipo enzoitiwa kuti “kalipentala.”​—Maliko 6:3.

⁷ Nangu n’tetyo, nchito yofunika ngako kwa Yesu yenze kulalikila uthenga uweme na kuphunzisa ŵanthu za Yehova. Ekata nchito yamene iyi kwa vyaka vitatu na hafu. Enzokata nchito na nthina kufumila m’mawa mpaka usiku. (Luka 21:37, 38; Yohane 3:2) Yesu enzoyenda misenga itali-itali m’miseu yakalukungu, kuti akalalikile uthenga uweme koma soti kuti afwikile ŵanthu anyinji.​—Luka 8:1.

8, 9. Ndaŵa yanji Yesu enzosangalala na nchito?

 ⁸ Yesu enzoona kucita cifunilo ca Mulungu monga ni cakulya. Nchito iyi yenzomupasa mphamvu nomulimbikisha. Masiku ayakine enzoseŵenza ngako cakuti enzonkhala lini na nthawi yakulya. (Yohane 4:31-38) Enzoseŵenzesha mpata uliwonse kuyavya ŵanthu kuti aphunzile za Ausuwake. N’cifukwa cake euzhya Yehova kuti: “Nakulemekezani pacalo, nasilizhya nchito yamwenipasa.”​—Yohane 17:4.

⁹ Kulaŵila cendi n’zoonekelatu kuti Yehova na Yesu okata nchito na nthina koma soti osangalala na nchito yao. Tufuna “kutolela cisanzo ca Mulungu,” ndipo tufunika ‘kukonkha maluwayo a [Yesu] mosamala.’ (Aefeso 5:1; 1 Petulo 2:21) Niye cifukwa cake tuyesayesa kukata nchito nocita zilizonse zatingakwanishe.

10, 11. Kansi n’cinji cingatiyavye kunkhala na maganizo oyenelela pa nchito yasu?

¹⁰ Ŵanthu onse a Yehova, tukata nchito kuti tizisamalile koma soti kusamalila mabanja yasu. Tufunika kusangalala na nchito, koma nthawi ziyakine izi zingankhale zovuta. Lomba tingacite tyani ngati tusangalala lini na nchito yasu?

¹¹ Nkhalani na maganizo oyenelela. Tingacinje lini nchito yasu kuti inkhale mwatufunila, koma tingakwanishe kucinja kaonedwe kasu ka nchito. Kumvwisha vinthu vamene Yehova oyembekezela kuli seo kungatiyavye. Mwacisanzo, Yehova oyembekezela mutu wabanja kuti ukosakilila banja yake vinthu  vofunikila. Baibolo yulaŵila kuti ngati munthu okangiwa kusamalila banja yake “ni muipa kupambana munthu wosakhulupilila.” (1 Timoteyo 5:8) Ngati nimwe mutu wabanja, mufunika kukata nchito na mphamvu kuti musamalile banja yanu. Nangu kuti musangalala na nchito yanu olo yai, mufunika kuziŵa kuti ngati mukwanisha kusamalila zosoŵa za banja yanu niye kuti musangalasha Yehova.

12. Kansi kuseŵenza nchito na mphamvu na kunkhala okhulupilika kutipindulisha tyani?

¹² Mukokata nchito na mphamvu koma soti mukonkhala okhulupilika. Izi zingapangishe kuti zinkhale zosavuta kuti tikosangalala na nchito yasu. (Miyambo 12:24; 22:29) Zicitishe soti kuti ekulembani nchito akokukhulupililani. Olemba nchito odalila ngako anyanchito okhulupilika, cifukwa oziŵa kuti angaŵaiŵile lini ndalama, katundu koma soti akoseŵenzesha luweme nthawi. (Aefeso 4:28) Kupambana zonse izi, Yehova oziŵa ngati mulimbikila pa nchito koma soti ngati nimwe oona mtima. Mungankhale na cikumbumtima cituŵa cifukwa coziŵa kuti mukondwelesha Mulungu.​—Aheberi 13:18; Akolose 3:22-24.

13. Ngati nise okhulupilika pa nchito, pangankhale zofumapo zotyani?

¹³ Ziŵani kuti zocita zanu ku nchito zingalete ulemelelo kwa Yehova. Izi zutipasa cifukwa ciyakine cosangalalila na nchito yasu. (Tito 2:9, 10) Cifukwa ca nkhalidwe yasu iweme zingapangishe ŵanthu watuseŵenza nao kufuna kuyamba kuphunzila nase Baibolo.​—Ŵelengani Miyambo 27:11; 1 Petulo 2:12.

14-16. Posankha nchito, kansi tufunikila kuganizila cinji?

¹⁴ Baibolo yufotokoza lini m’ndandanda wa nchito zamene Mkhristu ofunika kukata. Koma yufotokoza mfundo zamene zingatiyavye posankha nchito. (Miyambo 2:6) Poseŵenzesha mfundo za m’Baibolo tingazikonshe makonsho aya.

¹⁵ Ko nchito iyi ikofuna kuti nikocita vinthu vaasakonda Yehova? Tuziŵa vinthu vakuzonda Yehova  monga kuiŵa na kutala wenye. (Ekisodo 20:4; Machitidwe 15:29; Aefeso 4:28; Chivumbulutso 21:8) Tetyo, tufunika kunkhala osamala kuti tipewe nchito iliyonse yosushana na mfundo za Yehova.​—Ŵelengani 1 Yohane 5:3.

¹⁶ Kansi nchito iyi yucilikiza vinthu vakuzonda Yehova? Mwacisanzo, tyani ngati kuti mwapeza nchito yomanga chechi? Kumanga pakweka kungaoneke monga kuliye vuto. Koma Mulungu ozonda viphunziso vawenye vamene vuphunzisiwa m’machechi. Nangu kuti mungaphunzise lini viphunziso vawenye, kansi kwa Yehova mungankhale muliye mlandu wocilikiza viphunziso vawenye?​—Chivumbulutso 18:4.

17. N’cinji cingatiyavye kupanga cosankha cingakondweleshe Mulungu?

¹⁷ Poseŵenzesha mfundo za m’Baibolo, tingankhale monga ni ŵanthu ofotokozewa pa Aheberi 5:14, “amene poseŵenzesha mphamvu za kuganiza akwanisha kusiyanisha ciweme na ciipa.” Zikonsheni kuti, ngati ningaloŵe nchito iyi, kansi ningakhumudwishe lini ayakine? Kansi nchito iyi ifune kuti nisiye mkazi wangu na ŵana nakuyoseŵenzela kutali ngako olo kucalo ciyakine? Kansi izi zingaŵakhuze tyani?

18. Ndaŵa yanji zingankhale zovuta kuika kulambila kwasu pasogolo?

¹⁸ Cingankhale covuta kuika kulambila Yehova pa malo oyamba “m’masiku ŵano ovuta.” (2 Timoteyo 3:1) Kupeza nchito koma soti kuisamalila n’cinthu covuta. N’cendi kuti tufunika kusamalila mabanja ŵasu, koma kulambila Yehova n’kofunika ngako. Osalola vinthu  vamuŵili kunkhala vofunika ngako pa umoyo wasu. (1 Timoteyo 6:9, 10) Kansi “tingasimikizhyile tyani vinthu vofunika” pa nthawi imozimozi nosamalila banja yasu?​—Afilipi 1:10.

19. Kansi kudalila Yehova kungatiyavye tyani kuti tikoona nchito moyenelela?

¹⁹ Mukodalila Yehova mofumila pansi pa mtima. (Ŵelengani Miyambo 3:5, 6.) Tuziŵa kuti Mulungu oziŵa zatufunikila na kuti otisamalila. (Salimo 37:25; 1 Petulo 5:7) Mau ŵake otiuzhya kuti: “Moyo wanu usankhale wokonda ndalama, koma munkhale okhutila na vinthu vamuli navo. Pakuti Mulungu elaŵila kuti: ‘Nikusiyeni lini olo kukutayani.’” (Aheberi 13:5) Yehova ofuna lini kuti tikocita nkhaŵa ngako na mwatingasamalilile mabanja ŵasu. Mowelezhyawelezhya waonesha kuti okwanisha kusamalila ŵanthu. (Mateyu 6:25-32) Nangu kuti vinthu vivute tyani, tuphunzila mau a Mulungu, kulalikila uthenga uweme, nopezeka pa misonkhano Yacikhristu.​—Mateyu 24:14; Aheberi 10:24, 25.

20. Kansi tingankhale tyani na umoyo wosafuna vinthu vinyinji?

²⁰ Menso ŵanu akololesha pa cinthu cimozi. (Ŵelengani Mateyu 6:22, 23.) Izi zutanthauza kunkhala na umoyo wosafuna vinthu vinyinji na colinga cakuti tikoika pasogolo kutumikila Yehova. Tuziŵa kuti ni kusoŵa nzelu kuona kuti ndalama, umoyo wapalulu na vipangizo valomba ni vofunika ngako pa umoyo wasu kupambana ushamwali wasu na Mulungu. N’cinji cingatiyavye kuika vinthu vofunika pasogolo? Tufunika kuyesayesa kupewa nkhongole. Ngati muli kale na nkhongole, yesayesani kuti mupeze njila zamungawezhyele. Ngati tusamala lini, vinthu  vamene ivi vingationongele nthawi na mphamvu ndipo tingankhale tiliye nthawi yopemphela, yophunzila na kulalikila. M’malo mosakilasakila vinthu vamuŵili vamene vingasokoneze umoyo wasu, tufunika kunkhala okhutila na vinthu vatili navo, monga “vakulya na vovwala.” (1 Timoteyo 6:8) Mosasamala kanthu kuti vinthu vili tyani, n’cinthu ciweme kuzifufuza noona mwatingatumikilile Yehova mokwanila.

21. Ndaŵa yanji tufunika kusamala na vinthu vatuika pasogolo mu umoyo wasu?

²¹ Mukoika vinthu vofunika pasogolo. Tufunika  kuseŵenzesha nthawi yasu, mphamvu zasu, na vinthu vasu mwanzelu. Ngati tusamala lini, vinthu vosafunika ngako monga maphunzilo olo ndalama vingatilyele nthawi yamtengo wapatali. Yesu elaŵila kuti: “Pitilizhyani . . . kusakilasakila Ufumu coyamba.” (Mateyu 6:33) Vosankha vatupanga, vinthu vatucita nthawi zonse na volinga vasu vingaoneshe vinthu vatuika pasogolo mu umoyo wasu.

22, 23. (a) Ko Akhristu ofunika kukata nchito yofunika ngako yotyani? (b) Kansi n’cinji cingatiyavye kuti tikosangalala na nchito?

²² Nchito yofunika ngako ni kutumikila Yehova na kulalikila uthenga uweme. (Mateyu 24:14; 28:19, 20) Monga Yesu, tufunika kucita zilizonse zatingakwanishe pa nchito iyi. Ayakine ayotumikila kumalo kwamene kufunika olalikila anyinji. Ayakine aphunzila cilaŵilo ciyakine kuti akokwanisha kulalikila ŵanthu olaŵila cilaŵilo camene ico. Mungakonsheko ŵanthu amene acitako vamene ivi, ndipo akuuzhyeni cimwemwe caapeza koma soti madaliso.​—Ŵelengani Miyambo 10:22.

²³ Masiku ŵano, ŵanthu anyinji oseŵenza maawazi anyinji kuti apeze zinthu zofunika kuti asamalile mabanja ŵao. Yehova oziŵa zamene izi ndipo oyamikila kuyesayesa kwatucita kuti tisamalile mabanja ŵasu. Tetyo tiyeni tipitilizhye kutolela Yehova na Yesu poseŵenza mwaphamvu mosasamala kanthu za nchito yatukata. Tikokumbukila kuti nchito yofunika ngako ni kutumikila Yehova na kulalikila uthenga uweme wa Ufumu wa Mulungu. Kucita izi kutiletele cimwemwe.