1, 2. Kansi tufunika kuzindikila cinji cokhuza Satana na viŵanda vake?

UMOYO m’calo calomba ukankhale wokondwelesha. Tikankhale na umoyo wamene Mulungu enzofuna kuti tinkhale nao. Koma pali lomba tikalunkhala m’calo colamuliliwa na Satana koma soti viŵanda vake. (2 Akorinto 4:4) Nangu kuti tingaŵaone lini, ove aliko ndipo ali na mphamvu.

² M’mutu uno, tilaŵizhyane mwatingankhalile pafupi na Yehova kuti atiteteze kuli Satana. Yehova walonjeza kuti atiteteze. Koma tufunika kuzindikila njila zakuseŵenzesha Satana na viŵanda vake kuti atipusishe notiukila.

3. Kansi Maleŵaniya ofunishisha kucita cinji kuli seo?

³ Satana olaŵila kuti ŵanthu otumikila Yehova cifukwa cadyela. Yove olaŵila kuti ŵanthu angaleke kum’tumikila ngati vinthu vavuta. (Ŵelengani Yobu 2:4, 5.) Ngati munthu ooneka kuti ofuna kuphunzila za Yehova, Satana na viŵanda oyesayesa kuti amuleshe. Akaona kuti munthu wazitwala kwa Yehova nobatizika okalipa ngako. Baibolo yulinganizhya Maleŵaniya na “nkhalamu youluma, yofunishisha kuti imele muyakine.” (1 Petulo 5:8) Colinga ca Satana ni  kuononga ushamwali wasu na Yehova.​—Salimo 7:1, 2; 2 Timoteyo 3:12.

4, 5. (a) Kansi Satana angakwanishe lini kucita cinji? (b) Ko ‘kususha Maleŵaniya’ kutanthauza cinji?

⁴ Koma tufunika lini kuyopa Satana na viŵanda vake. Yehova oŵalola lini kucita ciliconse caangafune kuli seo. Ndipo Yehova elonjeza kuti “gulu ikulu” ya Akhristu acendi ikapulumuke pa “cisauso cikulu.” (Chivumbulutso 7:9, 14) Paliye caangacite Maleŵaniya kuti akangishe zamene izi, cifukwa Yehova oteteza ŵanthu ŵake.

 ⁵ Ngati tunkhala pafupi na Yehova, Satana angakwanishe lini kuononga ushamwali wasu. Mau a Mulungu otisimikizhyila kuti: “Yehova ankhale namwe mukapitilizhya kunkhala naye.” (2 Mbiri 15:2; ŵelengani 1 Akorinto 10:13.) Atumiki a Mulungu okhulupilika, analume na anakazi monga Abele, Inoki, Nowa, Sara na Mose emususha Maleŵaniya mwa kunkhala pafupi na Yehova. (Aheberi 11:4-40) Nase tingacite cimozimozi. Mau a Mulungu otiuzhya kuti: “Sushani Maleŵaniya, ndipo akuutukeni.”​—Yakobo 4:7.

6. Kansi Satana otiukila tyani?

⁶ Nangu kuti Satana oziŵa kuti Yehova angalole lini kuticitila zilizonse zakufuna, yove oyesayesa kuononga ushamwali wasu na Mulungu. Masiku ŵano, Maleŵaniya otiukila m’njila zosiyanasiyana, ndipo wankhala oziseŵenzesha kwa vyaka vinyinji. Ko ziyakine mwa njila zamene izo n’zotyani?

7. Ndaŵa yanji Satana oukila atumiki a Yehova?

⁷ Mtumwi Yohane elemba kuti: “Calo conse cili m’manja mwa munthu muipa.” (1 Yohane 5:19) Satana niye olamulila cino calo ciipa, koma soti ofuna kuti akolamulila atumiki a Yehova. (Mika 4:1; Yohane 15:19; Chivumbulutso 12:12, 17) Maleŵaniya oziŵa kuti wankhala na kanthawi katontho, tetyo ocita zilizonse zaangakwanishe pofuna kuti atikangishe kunkhala okhulupilika kwa Mulungu. Nthawi ziyakine Satana oseŵenzesha misampha yoonekela, koma kanyinji oseŵenzesha njila zovuta kuzizindikila.

8. Mkhristu aliyense ofunika kukumbukila cinji?

 ⁸ Pa Aefeso 6:12 ponena kuti: “Tulimbana na mizimu iipa m’malo akululu.” Mkhristu aliyense ali pa nkhondo yolimbana na Maleŵaniya koma soti viŵanda. Tufunika soti kukumbukila kuti onse amene ozitwala kwa Yehova ali pa nkhondo. M’kalata yecilembela Akhristu mtumwi Paulo, eŵalimbikisha katatu konse kuti ‘ankhale otang’a.’​—Aefeso 6:11, 13, 14.

9. Kansi Satana na viŵanda vake oyesa kuticita cinji?

⁹ Satana na viŵanda vake ofuna kutisoŵesha m’njila zinyinji. Ndipo izi zutanthauza lini kuti ngati tamukanizhya kamozi niye kuti tingagonje lini pa ciyeso ciyakine. Maleŵaniya oyesayesa kuona zofooka zasu kuti apeze msampha wakuti atikatile. Koma mwai ni wakuti Baibolo yutiyavya kuziŵa misampha yakuseŵenzesha Maleŵaniya. (2 Akorinto 2:11; onani Zakosilizhyila  31.) Imozi mwa misampha yamene iyi ni kukhulupilila zamizimu.

10. (a) Kansi kukhulupilila zamizimu kuyangizhyilapo kucita cinji? (b) Ko Yehova oiona tyani nkhani yokhulupilila zamizimu?

¹⁰ Kukhulupilila mizimu kuyangizhyilapo kucita ciliconse cokatizhyana na zamizimu monga kulosela zakusogolo, ufwiti, kuombeza olo kuyesa kulaŵila na akufwa. Baibolo yulaŵila kuti kukhulupilila zamizimu ni “konyansa,” ndipo tingakhulupilile lini zamizimu panthawi imozimozi nolambila Yehova. (Deuteronomo 18:10-12; Chivumbulutso 21:8) Akhristu ofunika kupewa kacitidwe kalikonse kokhuzana na zamizimu.​—Aroma 12:9.

11. N’cinji cingacitike ngati tayamba kucita cidwi na zamizimu?

 ¹¹ Satana oziŵa kuti ngati tucita cidwi na zamizimu, zingankhale zosavuta kukopeka nazo. Kukhulupilila zamizimu kwa mtundu uliwonse kungaononge ushamwali wasu na Yehova.

12. Kansi Satana ocita zinthu zotyani kuti asokoneze maganizo ŵasu?

¹² Satana oyesayesa kuti asokoneze maganizo ya ŵanthu. Patontho-patontho ocitisha ŵanthu kuyamba kuona “vinthu viweme kunkhala viipa koma soti viipa kunkhala viweme.” (Yesaya 5:20) Maleŵaniya olimbikisha ŵanthu kuti akoona mfundo za m’Baibolo kuti n’zosathandiza na kuti tingankhale okondwa ngati tukonkha lini malamulo a Mulungu.

13. Kansi Satana wayesa kucita cinji pofuna kuti tikokaikila?

¹³ Njila imozi yakuseŵenzesha Satana ni kucitisha ŵanthu kukaikila, ndipo wankhala oiseŵenzesha kwa nthawi itali. M’munda wa Edeni, Satana ecitisha Eva kukaikila pecimukonsha kuti: “N’cendi kuti Mulungu enena kuti musalye votwala va m’cimuti ciliconse ca m’munda umu?” (Genesis 3:1) M’nthawi ya Yobu, Satana ekonsha Yehova pamenso pa angelo kuti: “Kansi muganiza kuti Yobu oyopa Mulungu pa tyala? “ (Yobu 1:9) Pavuli pakuti Yesu wabatizika, Satana emuyesa nomuuzhya kuti: “Ngati niwe mwana wa Mulungu, uzhya miyala kuti isanduke mikate.”​—Mateyu 4:3.

14. Ko Satana angacitishe tyani ŵanthu kukaikila kuti zamizimu ni ziipa?

¹⁴ Satana akalupitilizhya kuticitisha kukaikila. Ocitisha ŵanthu kukaikila ngati zamizimu n’ziipa cendi mwa kuzipanga m’njila yakuti zikooneka kuti ziliye vuto. Ndipo Akhristu ayakine oona kuti paliye vuto  kucitako zamizimu. (2 Akorinto 11:3) Kansi tingacitenji kuti tiziteteze? Tingacite cinji kuti tisapusishiwe na macenjela a Satana? Tiyeni tilaŵizhyane njila ziŵili zakuseŵenzesha Satana kuti atipusishe, zamene ni vosangulusha na thandizo ya mankhwala.

15. Kansi vosangulusha vatukonda vingaticitishe tyani kuloŵelela m’zamizimu?

¹⁵ Masiku ŵano, mafilimu anyinji, mavidyo, mapulogilamu a pa TV, maseŵela a pa kompyuta, mawebusaiti oonesha vinthu va viŵanda, va majiki na va mizimu. Ŵanthu anyinji oona vinthu voteti kuti viliye vuto ndipo ozindikila lini kuipa kokatizhyana na viŵanda pa umoyo wao. Munthu angakatizhyane na viŵanda mwa kukhulupilila nyenyezi, kupenda mizela ya kumanja, makhadi amasenga koma soti kuona pagilasi ya masenga. Maleŵaniya opanga vinthu viipa kuti vikooneka vocitisha cidwi koma soti vosangalasha. Ndipo munthu angafwike mpaka poona kuti paliye vuto kuonelela vinthu vokhuza viŵanda olo zamizimu malinga ngati ovicita lini. Ndaŵa yanji kaganizidwe koteti n’koyofya?​—1 Akorinto 10:12.

16. Ndaŵa yanji tufunika kupewa vosangulusha vokhuza zamizimu?

¹⁶ Satana na viŵanda angaziŵe lini zili mumtima mwasu. Koma angaziŵe vinthu vatulakalaka mwa kuona vosankha vasu koma soti vokhuza banja yasu, kuyangizhyilapo vosangulusha vatukonda. Satana na viŵanda oziŵa ngati tucita cidwi na vinthu vatusankha monga mafilimu, nyimbo, mabuku a zamizimu, zamasenga, ŵanthu ali na viŵanda, vipuku olo nkhani zolingana  na zamene izi. Akaona zamene izi niye pakutiyesa kuti tiyambe kukonda ngako zamizimu.​—Ŵelengani Agalatiya 6:7.

17. Kansi Satana angapezelepo tyani mpata ngati tufuna thandizo ya mankhwala?

¹⁷ Satana angapezelepo mpata ngati tufuna thandizo ya mankhwala. Masiku ŵano ŵanthu anyinji olwala matenda ovutisha. Munthu angayese njila zosiyanasiyana koma opola lini. (Maliko 5:25, 26) Cifukwa cosoŵa cocita, angafune kuyesa njila zosiyanasiyana. Koma seo Akhristu, tufunika kupewa thandizo iliyonse ya mankhwala yamene yukhuzana na “mphamvu zamasenga.”​—Yesaya 1:13.

18. Ni thandizo ya mankhwala yotyani yakufunika kupewa Mkhristu?

 ¹⁸ Mu Isiraeli wakale, ŵanthu ayakine enzoseŵenzesha “mphamvu ya masenga.” Ndipo Yehova eŵauzhya kuti: “Mukatambulula manja ŵanu, neo numvwishila lini. Nangu kuti mutwale mapemphelo anyinji, neo numvwishila lini.” (Yesaya 1:15) Ganizilani tyala! Yehova enzofuna lini kumvwishila mapemphelo ŵao! Tufuna lini kucita ciliconse camene cingasokoneze ushamwali wasu na Yehova, kuyopela kuti angaleke kutiyavya makamaka ngati talwala. (Salimo 41:3) Tetyo tufunika kufufuza thandizo ya mankhwala ngati ni yokatizhyana na zamizimu olo yai. (Mateyu 6:13) Ngati taona kuti pali kukatizhyana, tufunika kupewa.​—onani Zakosilizhyila 32.

19. Kansi Maleŵaniya wacitisha tyani ŵanthu anyinji kunkhala na wowa?

¹⁹ Ŵanthu anyinji oganiza kuti Maleŵaniya na viŵanda kuliye, ndipo izi ni nkhani zoganizila tyala. Koma ayakine oziŵa kuti aliko cifukwa ca zinthu zeŵacitikilapo. Ŵanthu anyinji ocita wowa ndipo okakamizhyika kucitako miyambo yokatizhyana na zamizimu. Ayakine ocitisha ŵanthu anyinji kuyopa viŵanda poŵauzhya nkhani zoyofya zavucita viŵanda ku ŵanthu. Ayakine ocita cidwi na nkhani zoteti ndipo osangalala kufotokozelako ayakine. Nkhani zoteti zucitisha ayakine kuyamba kuyopa Maleŵaniya.

20. Kansi tingafalise tyani wenye wa Satana?

²⁰ Ganizilani izi: Satana ofuna kuti ŵanthu akomuyopa. (2 Atesalonika 2:9, 10) Yove ni wawenye ndipo oziŵa mwaangasokonezele maganizo ya ŵanthu  amene okhulupilila zamizimu ndipo oŵapangisha kukhulupilila vinthu vawenye. Ŵanthu oteti ofotokozela ayao vinthu vakuganiza kuti eviona na kumvwa. Ngati olaŵila nkhani zamene izi, oziwamilizhya cakuti zuyamba kuoneka monga kuti n’zacendi. Tufuna lini kuyavya Satana mwa kufalisa nkhani zamene zingaike ŵanthu mu ukapolo.​—Yohane 8:44; 2 Timoteyo 2:16.

21. M’malo molaŵila nkhani zokhuza viŵanda, kansi tufunika kulaŵila nkhani zotyani?

²¹ Ngati Mboni ya Yehova yevutishiwapo na viŵanda, yufunika lini kuuzhya ayakine nkhani zoteti kuti aŵasangalashe. N’cinthu lini ciweme kuyofya atumiki a Yehova na vinthu vakucita Satana na viŵanda vake. M’malo mwake, tufunika kuika maganizo ŵasu pa Yesu koma soti mphamvu zecimupasa Yehova. (Aheberi 12:2) Yesu aliyofune kukondwelesha ophunzila ŵake mwa kuŵauzhya nkhani zokhuza viŵanda. Koma eika maganizo ŵake pa uthenga wa Ufumu na pa “vinthu vikulu va Mulungu.”​—Machitidwe 2:11; Luka 8:1; Aroma 1:11, 12.

22. Kansi mwasimikizhya mtima kucita cinji?

²² Tufunika lini kuluŵa kuti colinga ca Satana ni kuononga ushamwali wasu na Yehova. Yove oyesayesa kuti akwanilishe colinga cake camene ici. Tuziziŵa bwino njila za Maleŵaniya ndipo nise okonzeka kukana misampha yonse yokhuza zamizimu. ‘Tim’pase lini mpata Maleŵaniya’ kuti afookeshe cifuno casu. (Ŵelengani Aefeso 4:27.) Ngati tukana zoyesayesa za Maleŵaniya, tinkhale otetezeka ku misampha yake, koma soti Yehova atiteteze.​—Aefeso 6:11.