1. Kansi Yehova ofuna kuti tikocitanji?

 IMOZI mwa nthawi pamene ŵanthu olungulana osangalala ngako, ni pa nthawi pamene ankhala na mwana. Olo kuti angokonda ngako mwana uyu, angafune lini kuti yove apitilizhye kunkhala lucece. Ndipo ngati angapitilizhye kunkhala lucece, makolo aŵa angacite nkhaŵa ngako. Molingana na izi, Yehova osangalala ngako tikayamba tyala kuphunzila za yove. Koma ofuna lini kuti tikopitilizhya kunkhala lucece mwauzimu. (1 Akor. 3:1) M’malo mwake, ofuna kuti tikokula nonkhala ‘akulu mwauzimu.’—1 Akor. 14:20.

2. Kansi tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino?

² Kansi kukula mwauzimu kutanthauzanji? Kansi Mkhristu angakule tyani mwauzimu? Kansi cakulya cauzimu cosheta cutiyavya tyani kuti tikule mwauzimu? Nanga ndaŵa yanji tufunika kupewa kuganiza kuti tekula kale mwauzimu cakuti tufunika lini soti kukula? M’nkhani ino, tilaŵizhyane mayankho a makonsho aŵa.

KANSI KUKULA MWAUZIMU KUTANTHAUZANJI?

3. Kansi kunkhala otang’a mwauzimu kutanthauzanji?

³ M’Baibo, mau Acigiliki amene emasuliliwa kuti “otang’a mwauzimu” angatanthauze soti “kukula” olo “kunkhala wokwanila.” a (1 Akor. 2:6) Tetyo, monga ni mwamene lucece opitilizhyila kukula mpaka wankhala munthu wacikulile, nase tufunika kupitilizhya kukulisha ushamwali wasu na Yehova. Ngati tacita izi, tinkhale acikulile mwauzimu. Koma olo pa nthawi yakuti takwanilisha colinga ici, tufunika mphela kupitilizhya kukula  mwauzimu. (1 Tim. 4:15) Tonse, kuyangizhyilapo acilumbwana, tingankhale Akhristu acikulile mwauzimu. Lomba kansi tingaziŵe tyani kuti takula mwauzimu?

4. Kansi Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu ocita tyani zinthu?

⁴ Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu, ni ula wamene okonkha malamulo onse a Yehova ndipo ocita lini kusankhapo yaangakonkhe. N’cendi kuti nthawi ziyakine angolakwisa zinthu. Olo n’tetyo, oonesha mwa zocita zake za siku na siku kuti oganiza nocita zinthu mokatizhyana na cifunilo ca Mulungu. Yove evwala umunthu walomba ndipo oyesayesa kuganiza monga ni mwakuganizila Yehova. (Aef. 4:​22-24) Kuyangizhyila apo, ephunzila kupanga zosankha mwanzelu mwa kuganizila malamulo a Yehova na mfundo zake. Tetyo, ofunikila lini malamulo anyinji kuti aziŵe zakufunika kucita. Akapanga cosankha, oyesayesa kunkhala wozilesha kuti akwanilishe cosankha cake.—1 Akor. 9:​26, 27.

5. N’cinji cingacitikile Mkhristu wamene ni mkulu lini mwauzimu? (Aefeso 4:​14, 15)

⁵ Mosiyana na Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu, Mkhristu wamene opitilizhya kunkhala lucece mwauzimu osoŵeshewa kamangu na “zacinyengo” koma soti “nkhani zawenye” za pamalo otandalila a pa intaneti. Ndipo angasoŵeshewe soti kamangu na ŵanthu ampatuko. b (Ŵelengani Aefeso 4:​14, 15.) Kuyangizhyila apo, angocitila nsanje ayakine, kukangana nao nokalipa kamangu. Ndipo akayesewa, nthawi zinyinji angocita cimo.—1 Akor. 3:3.

6. Kansi kukula mwauzimu tingakulinganizhye na cinji? (Onani soti cithunzithunzi.)

⁶ Monga ni mwatalaŵililapo poyamba, Malemba olinganizhya kukula mwauzimu na kukula mwamuŵili. Pali zinthu zinyinji zamene mwana oziziŵa lini. Tetyo, ofunikila munthu mkulu kuti amuteteze nomusogolela. Mwacisanzo, amama angauzhye mwana wao munakazi wamene ni mtontho kuti aŵakatilile kwanja pakulumpha mseu. Mwana uyu akakulako, amai ŵake angomulola kulumpha yeka mseu, koma angomukumbusha kuti ofunika kulolesha uku na uku akaliyolumpha. Yove akakula, angayambe kupewa yeka ngozi zoteti. Monga ni mwamene ŵana atontho ofunikila thandizo ya munthu mkulu kuti apewe ngozi,  kanyinji-kanyinji Akhristu amene ni akulu lini mwauzimu, ofunikila thandizo ya Akhristu amene ni acikulile mwauzimu kuti aŵayavye kupewa ngozi zauzimu nopanga zosankha zanzelu. Mosiyana na izi, ngati Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu ofuna kupanga zosankha, oganizila mozama mfundo za m’Baibo kuti aziŵe kaganizidwe ka Yehova, ndipo oseŵenzesha zakuphunzila.

7. Kansi Akhristu amene ni akulu mwauzimu nao ofunikila thandizo ya ŵanthu ayakine?

⁷ Kansi izi zutanthauza kuti Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu ofunika lini thandizo yofumila kuli munthu aliyense? Yai. Naye Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu ofunika kusenga thandizo nthawi ziyakine. Koma Mkhristu wamene ni mkulu lini mwauzimu angayembekezele ŵanthu ayakine kumuuzhya zocita olo kumupangila cosankha camene ni udindo wake kupanga. Mosiyana na izi, Mkhristu wamene ni wacikulile mwauzimu akasenga thandizo kuli ŵanthu ayakine, oziŵa kuti yove niye ali na udindo wopanga cosankha na kuti ofunika “kunyamula katundu wake.”—Aga. 6:5.

8. Kansi Akhristu amene ni akulu mwauzimu osiyana tyani?

⁸ Monga ni mwamene ŵanthu akulu alili osiyana m’maonekedwe, Akhristu amene ni acikulile mwauzimu ali na minkhalidwe yosiyana. Mwacisanzo, ayakine ni anzelu ngako, ayakine ni otang’a mtima, ayakine ni awanzi ndipo ayakine ni acifundo. Kuyangizhyila apo, Akhristu aŵili amene ni acikulile mwauzimu angapange zosankha zosiyana, koma zonse zingankhale zokatizhyana na mfundo za m’Baibo. Kanyinji-kanyinji, izi zucitika popanga cosankha mokatizhyana na cikumbumtima. Kukumbukila izi, kuŵayavya kupewa kuweluzana pa zosankha zao zosiyana. M’malo mwake, opitilizhya kunkhala okatizhyana.—Aro. 14:10; 1 Akor. 1:10.

KANSI TINGAKULE TYANI MWAUZIMU?

9. Kansi kukula mwauzimu kucitika kweka? Fotokozani.

⁹ M’kuluta kwa nthawi lucece angakule nonkhala munthu mkulu. Koma kukula mwauzimu kucitika lini kweka. Mwacisanzo, Akhristu a ku Korinto elandila uthenga uweme, ebatizika, elandila mzimu utuŵa nopindula na malangizo yeciŵapasa mtumwi Paulo. (Mac. 18:​8-11) Koma kwa vyaka pavuli pobatizika, ove enze akali malucece mwauzimu. (1 Akor. 3:2) Kansi tingapewe tyani zoteti kuticitikila?

10. Kansi tufunika kucita cinji kuti tikule mwauzimu? (Yuda 20)

¹⁰ Kuti tikule mwauzimu, coyamba tufunika kunkhala na cifuno cakuti tikule. Ŵanthu “osaziŵa zinthu” na ŵala amene ofuna kupitilizhya kunkhala malucece mwauzimu, angakule lini mwauzimu. (Miy. 1:22) Tufuna lini kunkhala monga ni munthu mkulu wamene opewa udindo wake nodalila makolo ŵake kuti akomupangila zosankha. M’malo mwake, tufuna kukwanilisha udindo wasu nocitapo kanthu kuti tikule mwauzimu. (Ŵelengani Yuda 20.) Ngati mukaluyesayesa kuti mukule mwauzimu, mukopemphela kwa Yehova kuti akupaseni “mtima wofuna kucita zinthu zakukonda koma soti mphamvu zocitila zinthu zamene izo.”—Afil. 2:13.

11. Kansi Yehova otipasa cinji pofuna kutiyavya kuti tikule mwauzimu? (Aefeso 4:​11-13)

¹¹ Yehova otiyembekezela lini kuti tikule mwauzimu pa seo seka. Tetyo, otipasa aciŵeta koma soti aphunzisi mumpingo wacikhristu amene otiyavya kuti ‘tikule mwauzimu’ nofwika pa “msinkhu wa munthu mkulu monga ni mwaalili Khristu.” (Ŵelengani Aefeso 4:​11-13.) Yehova otipasa soti mzimu utuŵa wamene utiyavya kunkhala na “maganizo a Khristu.” (1 Akor. 2:​14-16) Kuyangizhyila apo, Mulungu etipasa mabuku 4 a Uthenga Uweme amene otionesha mwamene Yesu enzoganizila,  kulaŵila nocita zinthu peenze pacalo. Mwa kutolela cisanzo ca Yesu, tingakwanishe kukula mwauzimu.

MWAMENE CAKULYA CAUZIMU COSHETA CUTIYAVYILA

12. Kansi “mfundo zoyambilila zokhuza Khristu” zuyangizhyilapo cinji?

¹² Kuti tipitilizhye kukula mwauzimu, tufunika kuphunzila zinyinji osati tyala “mfundo zoyambilila zokhuza Khristu.” Mfundo izi zuyangizhyilapo kulapa, cikhulupililo, ubatizo na ciukililo. (Aheb. 6:​1, 2) Mfundo zoteti niye maziko acikhristu. Niye cifukwa cake mtumwi Petulo ephunzisa nkhani izi peenzolalikila ŵanthu pa Pentekosite. (Mac. 2:​32-35, 38) Tetyo, tufunika kuvomelezhya mfundo izi zoyambilila kuti tinkhale ophunzila a Khristu. Mwacisanzo, mtumwi Paulo eonesha kuti ngati tukhulupilila lini nkhani ya ciukililo, tingalaŵile lini kuti nise Akhristu acendi. (1 Akor. 15:​12-14) Olo n’tetyo, kuti tikule mwauzimu tufunika kuphunzila zinyinji osati tyala mfundo zoyambilila.

13. Kansi tufunika kucita cinji kuti tipindule na cakulya cosheta cutomolewa pa Aheberi 5:14? (Onani soti cithunzithunzi.)

¹³ Mosiyana na mfundo zoyambilila, cakulya cosheta cauzimu cuyangizhyilapo osati tyala malamulo a Yehova, koma na mfundo zake zamene zutiyavya kumvwisha kaganizidwe kake. Kuti tipindule na cakulya ici, tufunika kuphunzila Baibo, kusinkhasinkha noseŵenzesha zatuphunzila. Tikacita izi, tiphunzile mwatingapangile zosankha zamene zukondwelesha Yehova. c—Ŵelengani Aheberi 5:14.

14. Kansi Paulo eyavya tyani Akhristu a ku Korinto kukula mwauzimu?

¹⁴ Akhristu amene ni acikulile lini mwauzimu, nthawi zinyinji ovutika kupanga zosankha zoyenela ngati paliye lamulo yacindunji yofumila m’Baibo. Ayakine angaone kuti angacite ciliconse cakufuna. Ndipo ayakine angafune kuti ŵanthu ayakine aŵapangile lamulo. Mwacisanzo, cuoneka kuti Akhristu a ku Korinto esenga Paulo kuti aŵauzhye ngati enzofunika kulya vakulya vopelekewa nsembe ku mafano olo yai. M’malo moŵauzhya zocita, Paulo eŵaonesha kuti aliyense enze na ‘ufulu wosankha’ mokatizhyana na cikumbumtima cake. Eŵafotokozela mfundo za m’Baibo zamene zeyavya aliyense payeka kupanga cosankha  camene ciliyomusiye na cikumbumtima covutishiwa olo kukhumudwisha ayakine. (1 Akor. 8:​4, 7-9) Apa, Paulo enzoyavya Akhristu a ku Korinto kuti akule mwauzimu na colinga cakuti akokwanisha kuseŵenzesha mphamvu zao zozindikila, m’malo modalila ŵanthu ayakine olo kusakila malamulo.

15. Kansi Paulo eyavya tyani Akhristu aciheberi kuti apitilizhye kukula mwauzimu?

¹⁵ Pali soti mfundo iyakine yofunika ngako yatuphunzilapo pa zamene Paulo elembela Akhristu aciheberi. Ayakine mwa Akhristu aŵa enze eleka kukula mwauzimu. Ove enze ‘eyamba soti kufuna mkaka, osati cakulya cosheta cauzimu.’ (Aheb. 5:12) Ekangiwa kuphunzila novomelezhya vinthu valomba veenzoŵaphunzisa Yehova kupitila mumpingo. (Miy. 4:18) Mwacisanzo, Akhristu aciyuda anyinji enze akalucilikiza Cilamulo ca Mose olo kuti cenze celeka kukata nchito cifukwa ca nsembe ya Yesu vyaka 30 kuvuli. (Aro. 10:4; Tito 1:10) Vyaka 30 ivi, yenze nthawi yokwanila kwa Akhristu aŵa kuti amvwishe kuti enzofunika lini soti kukonkha Cilamulo. Tetyo, apa Paulo enzoŵayavya kuti avomelezhye cendi cozama ceenzoŵaphunzisa. Kalata ya Paulo yeŵayavya kuona kuti njila yalomba yolambililamo Yehova kupitila mwa Yesu, yenze iweme ngako. Yeŵayavya soti kunkhala otang’a mtima kuti apitilizhye kulalikila mosasamala kanthu kuti enzosushiwa na Ayuda.—Aheb. 10:​19-23.

MUKOPEWA KUGANIZA KUTI MUFUNIKA LINI KUPITILIZHYA KUKULA MWAUZIMU

16. Kuyangizhyila pa kukula mwauzimu, kansi tufunika soti kucita cinji?

¹⁶ N’cendi kuti tufunika kucita khama kuti tikule mwauzimu, koma tufunika soti kucita khama kuti tipitilizhye kunkhala akulu mwauzimu. Tetyo, tufunika kunkhala osamala kuti tikopewa kuganiza kuti tekula kale mwauzimu cakuti tufunika lini soti kukula. (1 Akor. 10:12) Tufunika ‘kupitilizhya kuziyesa’ kuti tiziŵe ngati tikalupitilizhya kukula mwauzimu.—2 Akor. 13:5.

17. Kansi kalata ya Paulo yecilembela Akhristu a ku Kolose yuonesha tyani kufunika kopitilizhya kunkhala acikulile mwauzimu?

¹⁷ M’kalata yake yecilembela Akhristu a ku Kolose, Paulo eonesha soti kufunika kopitilizhya kunkhala akulu mwauzimu. Olo kuti Akhristu aŵa enze kale akulu mwauzimu, Paulo eŵacenjezhya kuti enzofunika kusamala  kuti asatolele nzelu za calo. (Akol. 2:​6-10) Ndipo Epafura wamene cuoneka kuti enzoŵaziŵa bwino Akhristu a mumpingo umu, mowelezhyawelezhya enzoŵapemphelela kuti ‘akule mwauzimu.’ (Akol. 4:12) Kansi tuphunzilapo cinji? Tuphunzilapo kuti onse aŵili, Paulo na Epafura, enzomvwisha kuti tufunika kucita khama koma soti tufunika thandizo ya Mulungu kuti tikwanishe kupitilizhya kunkhala akulu mwauzimu. Ove enzofuna kuti Akhristu a ku Kolose apitilizhye kunkhala akulu mwauzimu mosasamala kanthu za mavuto yeenzokumana nayo.

18. N’cinji cingacitikile Mkhristu wacikulile mwauzimu ngati osamala lini? (Onani soti cithunzithunzi.)

¹⁸ Paulo ecenjezhya Akhristu aciheberi kuti ngati angaleke kusamala, Mulungu angaleke kukondwela nao mpaka kale-kale. Ngati Mkhristu okana kumvwila Yehova, angankhale kutali na yove cakuti angakwanishe lini kulapa ndipo angakhululukiwe lini na Mulungu. N’zosangalasa kuti Akhristu aciheberi aliyofwike pamlingo woteti. (Aheb. 6:​4-9) Nanga tyani masiku ŵano za ŵala amene efooka olo kucosewa mumpingo koma pavuli pake elapa? Ngati molicefya elapa na mtima wonse, oonesha kuti ali lini monga ni ŵala ŵecilemba Paulo kuti angaleke kunkhala ovomelezhyeka kwa Mulungu mpaka kale-kale. Olo n’tetyo, Akhristu oteti akawelela kwa Yehova, ofunika thandizo yake. (Ezek. 34:​15, 16) Akulu angasenge mkwasu olo kalongosi wamene ni wacikulile mwauzimu kuti aŵayavye kutang’isha soti ushamwali wao na Yehova.

19. Kansi tufunika kuziikila colinga cotyani?

¹⁹ Ngati muyesayesa kukula mwauzimu, mungakwanilishe colinga canu. Pitilizhyani kulya cakulya cosheta cauzimu notolela kaganizidwe ka Yehova. Ndipo ngati mwekula kale mwauzimu, mukocita zonse zamungakwanishe kuti mupitilizhye kunkhala akulu mwauzimu pali lomba mpaka kale-kale.