1. Kansi ŵanthu ayakine akumvwa tyani kulaŵila na ŵanthu mu ulaliki? (Onani soti cithunzithunzi.)

 MONGA atumiki a Yehova, tulalikila ŵanthu ayakine cifukwa cakuti tukonda Ausuwasu akululu ndipo tufunishisha kuyavya ayakine kuti aŵaziŵe bwino. Ayakine osangalala kukata nchito iyi, koma ayakine osangalala lini. Ndaŵa yanji? N’cifukwa cakuti ayakine ocita nsoni kulalikila ndipo ayakine oona kuti aliye luso yophunzisa. Ayakine oyopa kuti ŵanthu angaŵasushe ndipo ayakine ephunzisiwa kuti ofunika lini kukangana na ŵanthu. Olo kuti ove okonda ngako Yehova, ociona kunkhala covuta kulaŵizhyana na ŵanthu ŵasaziŵa zokhuza Yehova. Olo n’tetyo, cifukwa cakuti oziŵa kufunika kwa nchito iyi, ove otolamo mbali nthawi zonse. Kulaŵila cendi, Yehova okondwela nao.

2. Ndaŵa yanji mufunika lini kufooka ngati nthawi ziyakine musangalala lini na nchito yolalikila?

² Kansi nthawi ziyakine namwe mukangiwa kupeza cimwemwe pa nchito yolalikila cifukwa cakumvwa teti? Ngati n’tetyo, musafooke. Nkhaŵa, nsoni olo wowa wamungamvwe, zingaoneshe kuti nimwe olicefya na kuti mufuna lini kuti ŵanthu akoika ngako maganizo pali mweo. Zingaoneshe soti kuti mufuna lini kukangana na ŵanthu. Paliye munthu ofuna kukhumudwisha ayakine makamaka ngati oyesayesa kucitila ayakine zabwino. Ausuwanu akululu oziŵa bwino mwamumvwila ndipo ofuna kukuyavyani. (Yes. 41:13) M’nkhani ino, tilaŵizhyane mfundo 5 zamene zingatiyavye kulimbana na mavuto aŵa koma soti zatingacite kuti tikopeza cimwemwe pa nchito yolalikila.

MUKOLOLA MAU A MULUNGU KUKUTANG’ISHANI

3. Kansi n’cinji ceyavya mneneli Yeremiya kulalikila ŵanthu ayakine?

³ M’nthawi zakuvuli, Mau a Mulungu eyavya atumiki a Yehova kukwanilisha mautumiki ovuta. Mwacisanzo, ganizilani za mneneli  Yeremiya. Yehova pecimutuma kuti acite nchito yolalikila, ecita nkhaŵa. Yove elaŵila kuti: “Neo ningakwanishe lini kulaŵila cifukwa n’ne mwana.” (Yer. 1:6) Koma kansi n’cinji cemuyavya kunkhala wotang’a mtima? Yove epeza mphamvu kupitila m’Mau a Mulungu. Elaŵila kuti, “Mau ŵake enze monga ni mulilo woyaka wamene wavaliliwa m’mafupa ŵangu, ndipo neŵeŵa kuzilesha kuti nisalaŵile.” (Yer. 20:​8, 9) Olo kuti gao yeenzolalikilamo Yeremiya yenze yovuta, mau yecimuuzhya Yehova yemupasa mphamvu zeenzofunikila kuti akate nchito iyi.

4. Kansi tupindula tyani cifukwa coŵelenga nosinkhasinkha pa Mau a Mulungu? (Akolose 1:​9, 10)

⁴ Akhristu opeza mphamvu zakufunikila, kupitila m’Mau a Mulungu opezeka m’Baibo. M’kalata yecilembela Akhristu a ku Kolose, Paulo elaŵila kuti kuphunzila zinyinji zokhuza cifunilo ca Yehova, sembe kwesonkhezela akwake “kunkhala na nkhalidwe yokatizhyana na zakufuna Yehova” ndipo sembe kweŵayavya kuti apitilizhye “kutwala vipaso pa nchito iliyonse yabwino, noyangizhyila kuziŵa Mulungu molondola.” (Ŵelengani Akolose 1:​9, 10.) Nchito iyi yabwino yuyangizhyilapo kulalikila uthenga uweme. Tetyo ngati tuŵelenga Mau a Mulungu noyasinkhasinkha, tutang’isha cikhulupililo casu pa Yehova ndipo tumvwisha cifukwa cake kulalikila uthenga wa Ufumu wa Mulungu n’kofunika ngako.

5. Kansi tingacitenji kuti tikopindula mokwanila na kuŵelenga Baibo koma soti kuphunzila?

⁵ Kuti mukopindula mokwanila na Mau a Mulungu, mukopewa kuŵelenga, kuphunzila na kusinkhasinkha mofulumila. M’malo mwake, mukonkhala na nthawi yokwanila yocita izi. Ngati mwapeza vesi yamene muona kuti muimvwisha lini, mukopewa kuipitilila. M’malo mwake, mukoseŵenzesha Watch Tower Publications Index olo Buku Lofufuzila Nkhani la Mboni za Yehova na colinga cakuti muimvwishe bwino vesi iyi. Ngati munkhala na nthawi yokwanila yophunzila, mutang’isha cidalilo canu cakuti zayulaŵila Baibo n’zacendi. (1 Ates. 5:21) Ngati mukhulupilila kuti zayulaŵila Baibo n’zacendi, mukosangalala kuuzhyako ayakine zamuphunzila.

MUKOKONZEKELA BWINO ULALIKI

6. Ndaŵa yanji tufunika kukonzekela bwino ulaliki?

⁶ Ngati mukonzekela bwino ulaliki, mukovutika lini kulaŵila na ŵanthu ayakine mu utumiki. Mwacisanzo, Yesu eyavya ophunzila ŵake kukonzekela akaliyoŵatuma kuti akalalikile. (Luka 10:​1-11) Cifukwa cakuti ove eseŵenzesha zeciŵaphunzisa Yesu, ekwanisha kucita zinthu zinyinji zabwino ndipo izi zeŵacitisha kunkhala osangalala.—Luka 10:17.

7. Kansi tingakonzekele tyani bwino ulaliki? (Onani soti cithunzithunzi.)

 ⁷ Koma kansi tingakonzekele tyani bwino ulaliki? Coyamba, tufunika kuganizila zinthu zatufuna kuyolaŵila noyesa kuzilaŵila m’njila yacibadwa koma soti m’mau ŵasu-ŵasu. Caciŵili, tingacite bwino kuganizila zaangacite ŵanthu pavuli pakumvwa uthenga wasu na mwatingayankhile. Pavuli pake, tikonkhala odekha, tikomwetulila nonkhala aubwenzi patulaŵizhyana na ŵanthu.

8. Molingana na cisanzo cecifotokoza Paulo, kansi Akhristu ali monga ni viya va lito m’njila yotyani?

⁸ Mtumwi Paulo euzhya akwake acikhristu kuti: “Tili na cuma camene ici mu viya vasu va lito.” (2 Akor. 4:7) Koma kansi cuma cupanamila cinji? Cupanamila nchito yopulumusa miyoyo, yamene ni kulalikila uthenga wa Ufumu. (2 Akor. 4:1) Nanga viya va lito vupanamila cinji? Vupanamila atumiki a Mulungu amene olalikila ayakine uthenga uweme. M’nthawi ya Paulo, ocita zamalonda enzoseŵenzesha manongo alito kuti anyamulilemo vinthu va mtengo wapatali monga vakulya, vinyu na ndalama. Molingana na izi, Yehova watipasa nchito yofunika ngako yamene ni kulalikila uthenga uweme. Ndipo na thandizo yake, tingankhale na mphamvu zatufunikila kuti tikwanishe kucita nchito iyi mokhulupilika.

MUKOPEMPHELA KUTI MUNKHALE OTANG’A MTIMA

9. Kansi n’cinji cingatiyavye kugonjesa wowa wakuti ŵanthu atisushe na kuti amvwishile lini uthenga wasu? (Onani soti cithunzithunzi.)

⁹ Nthawi ziyakine, mungacite wowa poganiza kuti ŵanthu akususheni na kuti amvwishile lini uthenga wanu. Koma kansi n’cinji cingakuyavyeni kugonjesa wowa uyu? Ganizilani pemphelo yecipeleka atumwi, pa nthawi yecilamuliwa kuti aleke kulalikila. M’malo mocita wowa, esenga Yehova kuti aŵayavye “kupitilizhya kulaŵila Mau a Mulungu motang’a mtima.” Ndipo nthawi yamene iyo, Yehova eyankha pemphelo yao. (Mac. 4:​18, 29, 31) Ngati nthawi ziyakine mucita wowa poganiza kuti ŵanthu akususheni na kuti amvwishile lini uthenga wanu, mukopemphela kwa Yehova kuti akuyavyeni. Mukomusenga kuti atang’ishe cikondi canu pa yove na ŵanthu na colinga cakuti mukwanishe kulalikila uthenga uweme.

10. Kansi Yehova otiyavya tyani kuti tilalikile zokhuza yove? (Yesaya 43:​10-12)

¹⁰ Yehova watisankha kunkhala atumiki ŵake ndipo otilonjeza kuti akotiyavya kunkhala otang’a  mtima. (Ŵelengani Yesaya 43:​10-12.) Mwacisanzo, ganizilani njila 4 mwakucitila izi. Yoyamba, Yesu onkhala nase nthawi zonse patulalikila uthenga uweme. (Mat. 28:​18-20) Yaciŵili, Yehova wasankha angelo kuti akotiyavya. (Chiv. 14:6) Yacitatu, watipasa mzimu wake utuŵa kuti ukotiyavya kukumbukila mfundo zatuphunzila. (Yoh. 14:​25, 26) Ya namba 4, watipasa akwasu na azilongosi kuti tikolalikila nao. Tetyo, moyavyiwa na Yehova koma soti akwasu na azilongosi, tili na ciliconse catufunikila kuti tinkhale otang’a mtima nopitilizhya kulalikila.

MUKONKHALA OKONZEKA KUCINJA NONKHALA NA MAGANIZO OYENELELA

11. Patukata nchito yolalikila, kansi tingacitenji kuti tikopeza ŵanthu anyinji? (Onani soti cithunzithunzi.)

¹¹ Kansi mukhumudwa ngati mwapeza kuti m’mang’anda muli ŵanthu atontho? Ngati n’tetyo, mungacite bwino kuzikonsha kuti: ‘Kansi ŵanthu a m’gao yangu, ali kuni pali lomba?’ (Mac. 16:13) ‘Kansi ali ku nchito olo kuyogula zinthu?’ Ngati n’tetyo, kansi mungapeze ŵanthu anyinji mwa kucita ulaliki wa mumseu? Mkwasu wa zina yakuti Joshua elaŵila kuti, “Nukonda kupeza mipata yolalikila ngati naluta ku malo a malonda olo ku malo kupezeka ŵanthu anyinji.” Yove na mkazi wake Bridget, okonda kupeza soti ŵanthu anyinji pa mang’anda ngati aluta kuyolalikila ca mcingulo olo pa Sondo mzuŵa.—Aef. 5:​15, 16.

12. N’cinji cingatiyavye kuziŵa zinthu zakukhulupilila ŵanthu olo zinthu zuŵacitisha nkhaŵa?

¹² Ngati poyamba munthu wamulaŵila naye ocita lini cidwi na uthenga wanu, mukoyesa kuziŵa zinthu zakukhulupilila olo zumucitisha nkhaŵa. Mkwasu Joshua na mkazi wake Bridget, okonda kuseŵenzesha konsho yopezeka pa peji yoyamba ya katrakiti polaŵizhyana na ŵanthu. Mwacisanzo, poseŵenzesha katrakiti kakuti Kansi Baibolo Muiona Tyani? Ove olaŵila kuti: “Ayakine oona kuti Baibo ni buku yofumila kwa Mulungu, pamene ayakine oona lini tetyo. Kansi mweo muona tyani?” Kanyinji-kanyinji, izi zucitisha kuti ove ayambishe makambisilano.

13. Patukata nchito yolalikila, ndaŵa yanji tufunika kunkhala acimwemwe mosasamala kanthu kuti ŵanthu amvwishile olo akane uthenga wasu? (Miyambo 27:11)

¹³ Kukwanilisha nchito yasu yolalikila kudalila lini pakuti ŵanthu akane olo amvwishile  uthenga wasu. Ndaŵa yanji? N’cifukwa cakuti tikalalikila, zunkhala kuti seo takwanilisha kucita zamene Yehova na Yesu ofuna kuti ticite—kutanthauza kuti tacitila umboni. (Mac. 10:42) Tetyo, olo kuti tingapeze lini munthu watingalalikile olo ngati ŵanthu okana kumvwishila uthenga wasu, tingankhale osangalala poziŵa kuti tukondwelesha Ausuwasu akululu.—Ŵelengani Miyambo 27:11.

14. Ndaŵa yanji tingankhale soti osangalala ngati wofalisa muyakine wapeza munthu wacidwi m’gao?

¹⁴ Tingankhale soti osangalala ngati wofalisa muyakine wapeza munthu wacidwi m’gao. Nsanja ya Mulonda yulinganizhya nchito yasu yolalikila na kusakila mwana wamene wasoŵa. Ŵanthu anyinji angatoleko mbali pa nchito yosakila mwana uyu ndipo angasakile ku malo osiyanasiyana na colinga cakuti amupeze. Mwana uyu akapezeka, aliyense, osati tyala munthu wamupeza onkhala na cifukwa cosangalalila. Molingana na izi, aliyense mumpingo ofunika kuyavya pa nchito yopanga ophunzila a Yesu. Tetyo, aliyense mumpingo ofunika kuyavya pa nchito yolalikila kuti ŵanthu onse m’gao alalikiliwe. Kuyangizhyila apo, ngati munthu wacidwi wayamba kupezeka pa misonkhano, onse ofunika kusangalala.

MUKOIKA MAGANIZO PA CIKONDI CANU PA YEHOVA NA ŴANTHU

15. Kansi kuseŵenzesha malangizo opezeka pa Mateyu 22:​37-39 kungatiyavye tyani kukulisha khama yasu pa nchito yolalikila? (Onani soti ca pacikuto.)

¹⁵ Tingakulishe khama yasu pa nchito yolalikila mwa kuika maganizo pa cikondi casu pa Yehova na ŵanthu. (Ŵelengani Mateyu 22:​37-39.) Ganizilani tyala cimwemwe cakunkhala naco Yehova akationa tukata nchito iyi koma soti cimwemwe cakunkhala naco ŵanthu akayamba kuphunzila Baibo. Mukokumbukila kuti ŵala amene omvwishila uthenga wasu nopanga cosankha cotumikila Yehova, angankhale na moyo wosasila.—Yoh. 6:40; 1 Tim. 4:16.

16. Kansi n’cinji cingatiyavye kupeza cimwemwe pa nchito yolalikila ngati tukwanisha lini kufuma pa ng’anda pa vifukwa viyakine? Fotokozani visanzo.

¹⁶ Kansi mukwanisha lini kufuma pa ng’anda pa vifukwa viyakine? Ngati n’tetyo, mukoika maganizo ŵanu pa zinthu zamungakwanishe kucita kuti muoneshe cikondi canu pa Yehova na ŵanthu. Ganizilani cisanzo ici: Pa nthawi ya mlili wa COVID-19, mkwasu Samuel na kalongosi Dania enzokwanisha lini kufuma pa ng’anda. Pa nthawi yovuta iyi, nthawi zinyinji ove enzokonda kucita ulaliki wa pa foni, wa makalata nosogoza maphunzilo a Baibo kupitila pa  Zumu. Pofwana kuti mkwasu Samuel enze na matenda a khansa, enzokonda kulalikila ŵanthu ŵeenzokumana nao ngati waluta ku cipatala. Yove elaŵila kuti: “Mavuto yangatifookeshe mwamaganizo, mwamuŵili na mwauzimu. Olo n’tetyo, tufunika kupeza cimwemwe potumikila Yehova.” Pa nthawi yeenzokumana na mavuto aŵa, siku iyakine kalongosi Dania epona ndipo enzokwanisha lini kuyenda kwa miyezi itatu. Kuyangizhyila apo, kwa miyezi 6 enzoseŵenzesha kanjinga ka olemala kuti akokwanisha kuyenda. Yove elaŵila kuti: “Neyesa kucita zonse zaningakwanishe kulingana na mwezenzele zinthu pa nthawi yamene iyo. Nenzokwanisha kulalikila nesi wamene enzowela kuzoniona koma soti ŵanthu enzotiletela vinthu. Kupitila pa foni, nenzokwanisha soti kunkhala na makambilano abwino na munakazi muyakine wamene enzoseŵenza ku kampani yogulisa mankhwala.” Olo kuti mkwasu Samuel na kalongosi Dania enzocita lini zinyinji monga ni mweenzocitila kale, enzocita zonse zaangakwanishe kuti apeze cimwemwe pa nchito yolalikila.

17. Kansi tingapindule tyani cifukwa coseŵenzesha mfundo zatalaŵizhyana m’nkhani ino?

¹⁷ Mukoyesayesa kuseŵenzesha mfundo 5 zatalaŵizhyana m’nkhani ino. Mfundo iliyonse tingailinganizhye na cinthu catingaike ku cakulya popika kuti cimvwike bwino. Ngati vinthu 5 vingayavizhyiwe, niye kuti cakulya cingamvwike bwino ngako. Molingana na izi, kuseŵenzesha mfundo zatalaŵizhyana kungatiyavye kugonjesa mavuto yatingakumane nayo noyangizhyila cimwemwe casu pa nchito yolalikila.