NKHANI YOPHUNZILA 35
NYIMBO 123 Tikogonjela Mulungu Mokhulupilika
Mwamene Akulu Angayavyile Ŵala Amene Ecosewa mu Mpingo
“Kululu kukankhale cisangalalo cikulu cifukwa ca munthu m’mozi wocimwa wamene walapa, kupambana ŵanthu 99 olungama amene ofunikila lini kulapa.”—LUKA 15:7.
ZATI TIPHUNZILE
Tiphunzile cifukwa cake ŵanthu ayakine ofunika kucosewa mu mpingo na mwamene akulu angayavyile ŵanthu oteti kuti alape nonkhala soti pa ushamwali na Yehova.
1-2. (a) Kansi Yehova akumvwa tyani na ŵanthu amene ocita macimo akulu-akulu koma ofuna lini kulapa? (b) Kansi Yehova ofuna kuti ocimwa acite cinji?
YEHOVA ovomelezhya lini nkhalidwe iliyonse iipa. Zili teti cifukwa cakuti ozonda cimo. (Sal. 5:4-6) Yove otiyembekezela kuti tikomvwila malamulo ŵake opezeka m’Baibo. Olo n’tetyo, oziŵa kuti tiliye ungwilo na kuti tingakwanishe lini kumumvwila mwangwilo. (Sal. 130:3, 4) Pa nthawi imozimozi, olola lini ‘ŵanthu osayopa Mulungu amene otola kuwama mtima kwa Mulungu wasu kunkhala cifukwa cocitila nkhalidwe iipa.’ (Yuda 4) Tetyo, Baibo yufotokoza za ‘kuonongewa kwa ŵanthu osayopa Mulungu pa nkhondo ya Aramagedo.’—2 Pet. 3:7; Chiv. 16:16.
2 Olo n’tetyo, Yehova ofuna lini aliyense kuti akaonongewe. Monga ni mwetephunzilila m’nkhani zosiyanasiyana m’magazini ino, teona kuti Baibo yufotokoza momvwika bwino kuti “yove ofuna kuti ŵanthu onse alape.” (2 Pet. 3:9) Tetyo, molingana na Yehova, akulu onkhala odekha pakuyesayesa kuyavya munthu wocimwa kuti alape novwendela soti pafupi na Yehova. Olo n’tetyo, nthawi ziyakine munthu wocimwa angafune lini kulapa. (Yes. 6:9) Ndipo nthawi ziyakine olo kuti mowelezhyawelezhya akulu angayeseyese kuti ayavye, ayakine osankha kupitilizhya kucita vinthu viipa. Ngati zankhala teti, kansi akulu ofunika kucita cinji?
“M’COSENI MUNTHU MUIPA”
3. (a) Kansi Baibo yufotokoza kuti munthu wosalapa ofunika kucitiwa cinji? (b) Ngati munthu wakana kulapa, ndaŵa yanji tingalaŵile kuti wasankha kucosewa mu mpingo?
3 Ngati munthu wolakwa ni wosalapa, akulu ofunika kukonkha malangizo opezeka pa 1 Akorinto 5:13 akuti: “M’coseni munthu muipa pakati panu.” Munthu wocimwa oziŵa kuti ngati olapa lini angacosewe mu mpingo. Ngati zoteti zacitika, zingankhale monga kuti wawezhya zecikomola. (Aga. 6:7) Ndaŵa yanji tingalaŵile teti? N’cifukwa cakuti wocimwa wakana kucinja olo pavuli pakuti akulu ayesa mowelezhyawelezhya kuti amuyavye. (2 Maf. 17:12-15) Ndipo zocita zake zuonesha kuti ofuna lini kumvwila malamulo a Yehova.—Deut. 30:19, 20.
4. Ndaŵa yanji cilengezo cupelekewa ngati munthu wosalapa wacosewa mu mpingo?
4 Ngati munthu wosalapa wacosewa mu mpingo, popelekewa cilengezo coziŵisha mpingo kuti munthu wakuti-wakuti lomba ni Mboni lini ya Yehova. Colinga ca cilengezo coteti ni kufuna lini kupuŵisha munthu wolakwa yai. Koma ni kuziŵisha akwasu na azilongosi kuti akonkhe lamulo ya m’Baibo yakuti ‘aleke kukatizhyana’ na munthu uyu olo “kapena kulya” naye. (1 Akor. 5:9-11) Pali cifukwa cabwino camene Yehova epelekela lamulo iyi. Mtumwi Paulo elemba kuti: “Zofufumisha zitontho zufufumisha mtanda wonse wa unga wokanya.” (1 Akor. 5:6) Tetyo, ngati munthu wamene ofuna lini kulapa ocosewa lini mu mpingo, ayakine angayambe kuganiza kuti paliye phindu kukonkha malamulo a Yehova.—Miy. 13:20; 1 Akor. 15:33.
5. Kansi tufunika kumuona tyani munthu wamene wacosewa mu mpingo, ndipo ndaŵa yanji?
5 Kansi tufunika kumuona tyani mkwasu olo kalongosi wamene wacosewa mu mpingo? Tufunika kukumbukila kuti kucosewa kwake kutanthauza lini kuti paliye ciyembekezo cakuti angawelele mu mpingo. M’malo mwake, ali monga ni mbelele yamene yasoŵa. Ndipo mbelele yamene yacoka pa gulu ya ziyake ingawelele. Ciyakine, mkwasu kapena kalongosi wamene wacosewa, ezitwala kwa Yehova. Koma comvwisha cisoni n’cakuti, osunga lini lonjezo yake yakuti apitilizhye kunkhala wokhulupilika kwa Yehova. (Ezek. 18:31) Olo n’tetyo, nthawi ikalipo ndipo Yehova ni wokonzeka kumuonesha cifundo. Ndipo nase tili na ciyembekezo cakuti awelele mu mpingo. Lomba kansi akulu angayavye tyani wolakwa wamene ecosewa mu mpingo?
MWAMENE AKULU OYAVYILA ŴALA AMENE ECOSEWA MU MPINGO
6. Kansi akulu angacitenji kuti ayavye ŵala amene ecosewa mu mpingo?
6 Ngati munthu wacosewa mu mpingo, kansi akulu oleka kumuyavya kuti awelele kwa Yehova? Yai. Ngati komiti ya akulu yauzhya munthu muyakine kuti wacosewa mu mpingo, omuuzhya soti zakufunika kucita kuti akawelele mu mpingo. Akulu ocita soti zinyinji osati tyala izi. Nthawi ziyakine ouzhya wolakwa kuti akakumane naye soti pavuli pa miyezi itontho kuti aone ngati wacinja. Ngati munthu uyu wavomela kuti akakumane soti na akulu pavuli pa miyezi itontho, ove amulimbikishe kuti alape. Olo kuti aliyolape pa nthawi iyi, akulu apange soti makonzedwe yakuti akakumane naye msogolo kuti akamulimbikishe kuti alape.
7. Ngati munthu wacosewa mu mpingo, kansi akulu angaoneshe tyani kuti otolela cisanzo ca Yehova pa nkhani yoonesha cifundo? (Yeremiya 3:12)
7 Akulu otolela cisanzo ca Yehova wamene oonesha cifundo kuli ŵala amene ecosewa mu mpingo. Mwacisanzo, m’nthawi zakuvuli Yehova aliyoyembekezele kuti ŵanthu ŵake Aisiraeli alape akaliyoyesa kuti aŵayavye. M’malo mwake, eŵatumizhyila aneneli olo kuti enze akaliyoonesha zizindikilo zakuti alapa. Nkhani yaciŵili m’magazini ino, yefotokoza mwamene Yehova euzhyila Hoseya kuti akhululukile mkazi wake nomuwezhya olo kuti enze akalucita macimo akulu-akulu. Mwa njila iyi, Yehova ephunzisa atumiki ŵake kuti yove ali na cifundo cikulu. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Potolela cisanzo ca Yehova, akulu ofunishisha kuti wolakwa awelele. Ove ocita lini zinthu zamene zingacitishe kuti cinkhale covuta kuti wolakwa awelele mu mpingo.—Ŵelengani Yeremiya 3:12.
8. Kansi fanizo ya Yesu ya mwana woloŵelela yutiyavya tyani kumvwisha mwakumvwila Yehova kuli ŵala amene ecosewa mu mpingo? (Luka 15:7)
8 Kumbukilani mwamene atata ecitila zinthu m’fanizo ya mwana woloŵelela, m’nkhani yaciŵili m’magazini ino. Peciona mwana wao, “emuutukila nomukumbatila ndipo emukising’a mwacikondi.” (Luka 15:20) Onani kuti atata aliyoyembekezele kuti mwana wao asenge cikhululukilo. M’malo mwake, ecitapo kanthu mwa kumuutukila cifukwa cakuti enzomukonda. Umu niye mwakumvwila Yehova kuli ŵala amene emusiya. Tetyo akulu ocita zilizonse zaangakwanishe kuti atolele cisanzo ca Yehova. Ofuna kuti ŵala amene esiya Yehova ‘awelele kwa yove.’ (Luka 15:22-24, 32) Ngati wocimwa wawelela, Yehova, Yesu, angelo na mpingo wonse osangalala.—Ŵelengani Luka 15:7.
9. Kansi Yehova ofuna kuti ocimwa acite cinji?
9 Kulingana na zataphunzila, taona kuti Yehova olola lini ŵanthu amene ofuna lini kulapa kuti apitilizhye kunkhala mu mpingo. Olo n’tetyo, oyesayesa kuŵayavya kuti awelele kwa yove. Lemba ya Hoseya 14:4, yufotokoza mwaakumvwila Yehova ngati munthu wocimwa walapa. Ikuti: “Nisilizhye kusakhulupilika kwao. Niŵakonde mwa kufuna kwangu cifukwa naleka kuŵakalipila.” Mau aŵa ofunika kuyavya akulu kuona kucinja kulikonse kwaangaoneshe munthu uyu kuti wayamba kulapa. Ndipo ofunika soti kusimikizhyila aliyense wamene esiya Yehova kuti yove oŵakonda na kuti ofuna kuti awelele.
10-11. Kansi akulu angayavye tyani ŵala amene ecosewa mu mpingo vyaka vinyinji kuvuli?
10 Kansi akulu angayavye tyani ŵanthu amene ecosewa mu mpingo vyaka vinyinji kuvuli? Payakine ŵanthu aŵa eleka kucita vinthu vamene vepangisha kuti acosewe mu mpingo. Ndipo payakine okumbukila lini cifukwa cepangisha kuti acosewe. Mulimonse mwazingankhalile, akulu ofunika kuziŵa kwakunkhala noŵayendela. Pa maulwendo oteti, angapemphele nao noŵalimbikisha kuti awelele mu mpingo. Ndipo munthu wamene wankhala nthawi itali kunja kwa mpingo, mosakaikila angankhale wofooka mwauzimu. Tetyo, ngati waonesha kuti ofuna kuwelela, akulu angapange makonzedwe yakuti munthu muyakine akophunzila naye Baibo olo kuti akaliyowezhyeleshewa. Ndipo akulu niye ofunika kupanga makonzedwe aya yophunzila Baibo.
11 Akulu oyesayesa kutolela cisanzo ca Yehova pa nkhani yoonesha cifundo kuli ŵanthu. Akwasu aŵa apitilizhye kusakila ŵala onse amene esiya Yehova noŵalimbikisha kuti awelele kuli yove. Tetyo, wocimwa akangoonesha kuti walapa ndipo waleka kucita vinthu viipa, angawezhyeleshewe mu mpingo.—2 Akor. 2:6-8.
12. (a) Kansi ni macimo yotyani yaangafunike kusamala nayo ngako akulu akaliyowezhyelesha munthu mu mpingo? (b) Ndaŵa yanji tufunika lini kuona kuti n’zosakwanishika kuli ŵanthu amene ecita macimo ayakine kuti Yehova aŵaoneshe cifundo? (Onani soti mau a m’nyansi)
12 Nthawi ziyakine akulu angafunike kunkhala ngako osamala akaliyowezhyelesha munthu mu mpingo. Mwacisanzo, ngati munthu elala mwana, enze wampatuko olo ngati ecitila lona cinthu ciyakine kuti asilizhye ukwati wake, akulu ofunika kunkhala osimikizhya kuti ni wolapa cendi. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Talaŵila teti cifukwa cakuti ofunika kuteteza akwasu na azilongosi. Olo n’tetyo, tufunika kukumbukila kuti Yehova olola munthu aliyense wolakwa wamene waonesha cendi kuti ni wolapa, ndipo waleka kucita viipa kuwelela mu mpingo. Tetyo, olo kuti akulu ofunika kuoneshesha kuti munthu wamene enzocita vinthu mwacinyengo na ayakine walapa cendi, ofunika kupewa kuganiza kuti munthu woteti angacitiliwe lini cifundo na Yehova. a—1 Pet. 2:10.
ZAKUFUNIKA KUCITA AKWASU NA AZILONGOSI
13. Kansi pali kusiyana kotyani pakati pa mwatucitila zinthu na munthu wamene ezuzuliwa na ula wamene ecosewa mu mpingo?
13 Monga ni mwetephunzilila mu nkhani yapita, ngati cilengezo catwaliwa cakuti munthu muyakine wazuzuliwa, tingapitilizhye kucita naye zinthu poziŵa kuti elapa noleka nkhalidwe yake iipa. (1 Tim. 5:20) Yove akali mbali ya mpingo ndipo ofunikila cilimbikiso kufumila kuli olambila ayake. (Aheb. 10:24, 25) Koma izi zusiyana na munthu wamene wacosewa mu mpingo. Talaŵila teti cifukwa Baibo yulaŵila kuti ‘lekani kukatizhyana’ na munthu woteti “olo kulya naye.”—1 Akor. 5:11.
14. Kansi Mkhristu angaseŵenzeshe tyani cikumbumtima cake cophunzisiwa bwino pocita zinthu na munthu wamene ecosewa mu mpingo? (Onani soti cithunzithunzi.)
14 Kansi izi zutanthauza kuti tufunika lini kuitila munthu wamene ecosewa mu mpingo olo kumupasa moni akawela pa misonkhano? Yai. Olo n’tetyo, tutandala lini naye. Koma Akhristu angaseŵenzeshe cikumbutima cao cophunzisiwa bwino popanga cosankha cakuti aitile wabanja wao olo wamene enze muyao wapamtima wamene ecosewa. Ngati munthu uyu wawela pa misonkhano, kansi tufunika kucita naye tyani zinthu? Kuvuli uku, tenzomupasa lini moni. Koma lomba aliyense ofunika kuseŵenzesha cikumbumtima cake cophunzisiwa bwino kuti aziŵe zaangacite. Ayakine angasankhe kumupasa moni mwacidule olo kumulandila akawela pa misonkhano, koma ayakine angacite lini izi. Ngati mwasankha kumupasa moni, mufunika lini kunkhala na makambisilano olo kucita naye zinthu kwa nthawi itali.
15. Kansi ni ŵanthu ocimwa otyani amene ofotokozewa pa 2 Yohane 9-11? (Onani soti kabokosi kakuti “ Kansi Yohane na Paulo Enzolaŵila za Mtundu Umozi wa Cimo?”)
15 Baibo yufotokoza kuti tufunika lini kupasa moni ŵanthu ocimwa. Ngati tingamupase moni munthu woteti, niye kuti ‘tucita naye nchito zake ziipa.’ (Ŵelengani 2 Yohane 9-11.) Olo n’tetyo, mau a pa 2 Yohane 9-11 yoonesha kuti munthu wotomolewa apa ni wampatuko olo munthu muyakine wamene ocitisha ayakine kucita zinthu zayufotokoza Baibo kuti ni ziipa. (Chiv. 2:20) Ngati munthu olimbikisha viphunziso va ampatuko olo vinthu viyakine viipa, akulu angafunike lini kupanga makonzedwe yomuyendela. Olo n’tetyo, n’zokwanishika kuti munthu uyu angalape. Tetyo, tingapase lini moni munthu woteti olo kumuitila ku misonkhano mpaka akalape.
MUKOTOLELA CISANZO CA YEHOVA PA NKHANI YOONESHA CIFUNDO
16-17. (a) Kansi Yehova ofuna kuti ocimwa acite cinji? (Ezekieli 18:32) (b) Kansi akulu angaseŵenzele tyani pamozi na Yehova poyavya ŵanthu amene ecita macimo akulu?
16 Kansi taphunzila cinji m’magazini ino? Taphunzila kuti Yehova ofuna lini aliyense kuti akaonongewe. (Ŵelengani Ezekieli 18:32.) Yove ofuna kuti ocimwa ‘akatizhyane na yove.’ (2 Akor. 5:20) Niye cifukwa cake m’mbili yonse ya ŵanthu, Yehova wankhala olimbikisha atumiki ŵake amene emusiya kuti alape nowelela kwa yove. Tetyo, akulu mu mpingo oseŵenzela pamozi na Yehova kuti ayavye ŵala amene ecita macimo akulu kuti alape.—Aro. 2:4; 1 Akor. 3:9.
17 Kululu kunkhala cimwemwe cikulu ngati wocimwa walapa. Ausuwasu akululu Yehova, nao osangalala ngako nthawi iliyonse ngati mbelele yosoŵa yawelela mu mpingo. Tetyo, ngati tusinkhasinkha pa cifundo na kuwama mtima kwao kosasila, cikondi casu pa ove cukulilako.—Luka 1:78.
NYIMBO 111 Tili na Vifukwa Vinyinji Vonkhalila Acimwemwe
a Baibo yufotokoza kuti ŵanthu ayakine angakhululukiwe lini macimo ŵao. Ŵanthu oteti ni ŵala amene mwadala asankha kuti akosusha Mulungu nthawi zonse. Ŵanthu oteti, ni Yehova na Yesu tyala amene angaŵaweluze kuti ofunika lini kukhululukiwa.—Mko. 3:29; Aheb. 10:26, 27.