NKHANI YOPHUNZILA 34
NYIMBO 107 Tolelani Cikondi ca Mulungu
Mwamene Akulu Ooneshela Cikondi na Cifundo Kuli Ŵanthu Ocimwa
“Mulungu oonesha kuwama mtima kwake kukulu . . . na colinga cakuti ulape.”—ARO. 2:4.
ZATI TIPHUNZILE
Tiphunzile mwamene akulu ocitila zinthu kuti ayavye ŵala amene ecita macimo akulu.
1. Kansi n’cinji cingacitike ngati munthu muyakine wacita cimo ikulu ndipo ni wosalapa?
M’NKHANI yapita, tephunzila zinthu zamene mtumwi Paulo euzhya Akhristu a ku Korinto kucita, ngati munthu wacita cimo ikulu. Tephunzila kuti munthu muyakine ecita cimo ikulu ndipo enze wosalapa. Tetyo, enzofunika kucosewa mu mpingo. Koma monga ni mwayaoneshela lemba pazikiwa nkhani ino, Mulungu angasogolele munthu wocimwa kuti alape. (Aro. 2:4) Kansi Yehova angaseŵenzeshe tyani akulu kuti ayavye munthu wamene ecita cimo ikulu?
2-3. Kansi tufunika kucita cinji tikaziŵa kuti munthu muyakine mu mpingo wacita cimo ikulu, ndipo ndaŵa yanji?
2 Kuti akulu ayavye munthu wolakwa, coyamba ofunika kuziŵa cimo yawacita. Lomba kansi tufunika kucita cinji ngati taziŵa kuti wolambila muyasu wacita cimo ikulu? Tufunika kumulimbikisha kuti akauzhye akulu.—Yes. 1:18; Mac. 20:28; 1 Pet. 5:2.
3 Nanga tyani ngati munthu wamene wacita cimo okana kuuzhya akulu? Seo tufunika kuŵauzhya akulu na colinga cakuti munthu uyu apeze thandizo yofunikila. Tikacita izi, tuonesha kuti tukonda akwasu na azilongosi cifukwa tuziŵa kuti akulu angamuyavye. Koma ngati munthu ocinja lini, niye kuti angaononge ushamwali wake na Yehova. Ndipo ŵanthu akunja akaziŵa zawacita, angayambe kulaŵila vinthu viipa vokhuza Yehova na gulu yake. Tetyo, olo kuti cingankhale covuta kucita izi, tufunika kuŵauzhya akulu cifukwa cokonda Yehova koma soti akwasu na azilongosi.—Sal. 27:14.
MWAMENE AKULU OYAVYILA ŴALA AMENE ACITA CIMO IKULU
4. Kansi colinga ca akulu n’cotyani ngati akumana na munthu wamene ecita cimo ikulu?
4 Ngati munthu muyakine mu mpingo wacita cimo ikulu, bungwe ya akulu yusankha akulu atatu oyenelela pakati pao kuti atumikile m’komiti ya akulu. a Analume aŵa ofunika kunkhala olicefya koma soti acifundo. Ove ozindikila kuti nthawi ziyakine olo kuti ayese tyani kuyavya munthu, angamukakamizhye lini kuti acinje. (Deut. 30:19) Akulu ozindikila soti kuti ni munthu lini aliyense wamene angalape monga ni mwecicitila Mfumu Davide. (2 Sam. 12:13) Ŵanthu ayakine olakwa osankha kunyalanyaza malangizo ofumila kwa Yehova. (Gen. 4:6-8) Olo n’tetyo, colinga ca akulu ni kuyavya munthu wamene ecita cimo ikulu kuti alape. Kansi akulu ofunika kukumbukila cinji ngati akumana na munthu wamene ecita cimo?
5. Kansi akulu ofunika kuonesha minkhalidwe yotyani ngati akumana na munthu wolakwa? (2 Timoteyo 2:24-26) (Onani soti cithunzithunzi.)
5 Akulu oona munthu wamene ecita colakwa monga mbelele yamtengo wapatali yamene yasoŵa. (Luka 15:4, 6) Tetyo ngati akumana na munthu woteti, ocita naye zinthu mwacikondi. Ndipo ofunika lini tyala kuganizila zomukonsha makonsho kuti aziŵe zenezene. Koma ofunika soti kuonesha minkhalidwe yupezeka pa 2 Timoteyo 2:24-26. (Ŵelengani.) Tetyo, akulu ofunika kunkhala acikondi cifukwa colinga cao ni kufuna kumuyavya kuti acinje kaganizidwe kake.
Molingana na aciŵeta a m’nthawi zakuvuli, akulu oyesayesa kusakila mbelele yamene yesoŵa (Onani ndime 5)
6. Kansi akulu okonzekelesha tyani mitima yao akaliyokumana na munthu wamene ecita colakwa? (Aroma 2:4)
6 Akulu okonzekelesha mitima yao. Ove oyesayesa kutolela cisanzo ca Yehova pocita zinthu na munthu wocimwa, pokumbukila mau a Paulo akuti: “Mulungu okuonesha kuwama mtima kwake kukulu . . . na colinga cakuti ulape.” (Ŵelengani Aroma 2:4.) Akulu ofunika kukumbukila kuti ni aciŵeta mosogolelewa na Khristu. (Yes. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Akulu amene ali m’komiti akaliyokumana na munthu wamene ecita colakwa, opemphela kwa Yehova kuti ayavye wolakwa kuti alape. Ofufuza m’Baibo na m’zofalisa zasu ndipo opemphela kwa Yehova kuti aŵayavye kunkhala ozindikila koma soti kuti aziŵe cepangisha munthu uyu kuti acite colakwa.—Miy. 20:5.
7-8. Kansi akulu angatolele tyani kuleza mtima kwa Yehova ngati akumana na munthu wolakwa?
7 Akulu otolela cisanzo ca Yehova pa nkhani yoleza mtima. Ove okumbukila mwamene Yehova ecitila zinthu na ŵanthu olakwa m’nthawi zakuvuli. Mwacisanzo, Yehova ecita zinthu moleza mtima na Kaini. Emuuzhya zingacitike ngati okana kucinja koma soti madaliso yaangapeze ngati angamumvwile. (Gen. 4:6, 7) Yove etuma mneneli Natani kuti akapase Davide uphungu. Tetyo, Natani eseŵenzesha fanizo kuti ayavye Davide kulapa. (2 Sam. 12:1-7) Kuyangizhyila apo, Yehova “epitilizhya” kutumizhya aneneli kuli Aisiraeli ngati aliyomumvwile. (Yer. 7:24, 25) Yove enzoyembekezela lini atumiki ŵake kuti alape akaliyoŵayavya. M’malo mwake, enzocitapo kanthu mwa kuŵalimbikisha kuti alape.
8 Akulu otolela cisanzo ca Yehova paakuyesayesa kuti ayavye ŵala amene ecita macimo akulu. Lemba ya 2 Timoteyo 4:2, yufotokoza kuti ocita nao zinthu moleza mtima ngako. Tetyo, nthawi zonse mkulu ofunika kunkhala wodekha koma soti woleza mtima kuti ayavye wocimwa kucita zoyenela. Talaŵila teti cifukwa cakuti ngati angakalipe, zingacitishe munthu wolakwa kukana kumvwila malangizo yaangapasiwe olo kukana kulapa.”
9-10. Kansi akulu angayavye tyani munthu wolakwa kuzindikila kuipa kwa zinthu zecicita?
9 Akulu oyesayesa kuziŵa cepangisha munthu kuti acite cimo. Kuti aziŵe, ozikonsha makonsho monga akuti, kansi munthu uyu enze eleka kuŵelenga Baibo nthawi zonse olo kuluta mu utumiki? Kansi enze eleka kupemphela kwa Yehova nthawi zonse? Kansi enzoyesayesa kupewa vinthu viipa? Kansi enzotandala na ŵanthu otyani? Kansi enzosankha zosangulusha zotyani? Kansi zosankha izi zesonkhezela tyani kaganizidwe kake na vilakolako vake? Kansi ozindikila mwaakumvwila Yehova cifukwa ca zinthu zecicita?
10 Akulu angakonshe munthu wolakwa makonsho yamene yangamuyavye kuganizila vinthu vamene vefookesha ushamwali wake na Yehova nomusonkhezela kuti acite cimo. Ove ocita izi mwacifundo ndipo opewa kumukonsha zinthu zamene ove ofunika lini kuziziŵa. (Miy. 20:6) Kuyangizhyila apo, akulu angaseŵenzeshe mafanizo pofuna kuyavya munthu wolakwa kuzindikila kuipa kwa zinthu zecicita, monga ni mwecicitila Natani kwa Davide. Payakine pa kukumana naye koyamba, munthu uyu angaoneshe cisoni cifukwa ca zinthu zecicita ndipo angalape.
11. Kansi Yesu ecita tyani zinthu na ŵanthu ocimwa?
11 Akulu oyesayesa kutolela cisanzo ca Yesu. Yesu eyavya Saulo mwa kumukonsha konsho yanzelu, yakuti: “Saulo, Saulo ndaŵa yanji uninzunza?” Yesu eseŵenzesha konsho iyi pofuna kumuyavya kuzindikila kuti zeenzocita zenze zolakwika. (Mac. 9:3-6) Ponena za Yezebeli, Yesu elaŵila kuti: “Namupasa nthawi kuti alape.”—Chiv. 2:20, 21.
12-13. Kansi ni motyani mwamene akulu opasila nthawi munthu wolakwa kuti alape? (Onani soti cithunzithunzi.)
12 Potolela cisanzo ca Yesu, akulu ofulumila lini kuganiza kuti munthu wolakwa angalape lini. Zili teti cifukwa cakuti ŵanthu ayakine angalape pa nthawi yoyamba yaakumana na akulu, koma ayakine angafunikile nthawi. Tetyo, ngati akulu aona kuti munthu uyu ofunikila nthawi, angapange makonzedwe yokumana na munthu wocimwa kanyinji. Payakine pavuli pokumana naye koyamba, Mkhristu wamene ecita cimo angaganizile mosamala zinthu zeciuzhyiwa ndipo angaoneshe kulicefya nosenga Yehova kuti amukhululukile pa cimo yecicita. (Sal. 32:5; 38:18) Tetyo pa kukumana kokonkhapo, payakine munthu uyu angaoneshe nkhalidwe yosiyana na yecionesha pa kukumana koyamba.
13 Kuti ayavye munthu wocimwa kulapa, akulu ofunika kunkhala acifundo koma soti aweme mtima. Ove opemphela kwa Yehova kuti adalise zoyesayesa zao nonkhala na ciyembekezo cakuti wolambila muyao azindikile kulakwa kwake nolapa.—2 Tim. 2:25, 26.
Akulu angakumane na munthu wolakwa kanyinji na colinga cakuti amupase nthawi yakuti alape (Onani ndime 12)
14. Kansi ulemelelo ufunika kuluta kwa ŵani ngati wocimwa walapa, ndipo ndaŵa yanji?
14 Ngati munthu wocimwa walapa, tusangalala ngako. (Luka 15:7, 10) Olo kuti akulu ocita zilizonse zaangakwanishe kuti ayavye munthu wocimwa, kansi ulemelelo ufunika kuluta kwa ŵani? Kumbukilani zecilemba Paulo ponena za ocimwa, eciti: “Payakine Mulungu angaŵalole kulapa.” (2 Tim. 2:25) Tetyo, ulemelelo ufunika kuluta kwa Yehova cifukwa niye oyavya munthu aliyense kuti acinje kaganizidwe na nkhalidwe yake, osati munthu. Paulo efotokoza zinthu zabwino zucitika ngati munthu walapa. Munthu uyu angaziŵe cendi molondola, angayambe kuganiza bwino ndipo angapewe msampha wa Satana.—2 Tim. 2:26
15. Kansi ni motyani mwamene akulu angapitilizhyile kuyavya munthu wamene ecita colakwa koma ni wolapa?
15 Ngati munthu wolakwa walapa, komiti ya akulu ipange makonzedwe ya maulwendo aubusa na colinga cakuti munthu uyu apitilizhye kulandila thandizo yofunikila, kuti alimbane na misampha ya Satana nocita zoyenela. (Aheb. 12:12, 13) Ndipo akulu ouzhya lini aliyense zolakwa zecicita munthu uyu. Lomba kansi ni zinthu zotyani zaufunika kuziŵa mpingo?
“UŴAZUZULE PAMENSO PA ONSE”
16. Molingana na 1 Timoteyo 5:20, kansi mau akuti “pamenso pa onse” otanthauza ŵanthu otyani?
16 Ŵelengani 1 Timoteyo 5:20. Paulo euzhya Timoteyo mkulu muyake kuzuzula ŵanthu ocimwa ‘pamenso pa onse.’ Kansi Paulo etanthauza kuti munthu wocimwa ofunika kuzuzuliwa pamenso pa mpingo wonse? Osati kwenekwene. Koma enzotanthauza kuli ŵanthu atontho amene enzoziŵa za cimo iyi. Ŵanthu aŵa oyangizhyilapo ŵala eona na menso koma soti na ŵala ecitouzhyiwako za colakwa ici na munthu wamene uyo. Tetyo, akulu angauzhyeko tyala ŵanthu aŵa kuti nkhani yokhuza munthu uyu yesamaliliwa.
17. Ngati ŵanthu anyinji mu mpingo oziŵa kale za cimo yecicita munthu muyakine olo payakine nkhani iyi iziŵike, kansi akulu ofunika kupeleka cilengezo cotyani, ndipo ndaŵa yanji?
17 Nthawi ziyakine, payakine ŵanthu anyinji mu mpingo oziŵa kale kuti munthu muyakine ecita cimo ikulu, olo payakine nkhani iyi iziŵike. Pa zocitika zoteti, kuzuzuliwa “pamenso pa onse” kungayangizhyilepo mpingo wonse. Tetyo mkulu angapeleke cilengezo ku mpingo cakuti, mkwasu olo kalongosi wakuti-wakuti wazuzuliwa. Ndaŵa yanji? Paulo eyankha kuti: “Kuti ayakine onse ankhale na wowa na kuti asacite cimo.”
18. Kansi akulu angasamalile tyani nkhani yokhuza mwana mtontho wamene akaliyokwanisha vyaka 18? (Onani soti cithunzithunzi.)
18 Kansi akulu ofunika kucita cinji ngati mwana wobatizika wamene akaliyokwanisha vyaka 18 wacita cimo ikulu? Bungwe ya akulu yusankha akulu aŵili kuti akakumane na mwana uyu pamozi na makolo ŵake amene ni Mboni. b Ngati akumana, akulu akonshe makolo zinthu zaacitako kale kuti ayavye mwana uyu kuti acinje nolapa. Tetyo ngati wamvwa malangizo yaapasiwa na makolo ŵake ndipo wacinja kaganizidwe na nkhalidwe yake, akulu angaone kuti paliye cifukwa copangila komiti kuti aonane naye pamozi na makolo ŵake. Zili teti cifukwa cakuti akulu oziŵa kuti Yehova epasa makolo udindo wolangiza ŵana ŵao m’njila yacikondi. (Deut. 6:6, 7; Miy. 6:20; 22:6; Aef. 6:2-4) Tetyo nthawi na nthawi, akulu akokonsha makolo na colinga cakuti aone ngati mwana uyu olandila thandizo yakufunikila. Koma kansi akulu angacitenji ngati mwana uyu opitilizhya kucita vinthu viipa? Zikankhala tetyo, komiti ya akulu ikumane na mwana uyu pamozi na makolo ŵake acikhristu amene ni Mboni.
Ngati mwana mtontho wamene akaliyokwanisha vyaka 18 wacita cimo ikulu, akulu aŵili ofunika kukumana na mwana uyu pamozi na makolo ŵake amene ni Mboni (Onani ndime 18)
“YEHOVA NI WACIKONDI CIKULU KOMA SOTI WACIFUNDO”
19. Kansi akulu oyesayesa tyani kutolela cisanzo ca Yehova paakucita zinthu na munthu wolakwa?
19 Yehova epasa akulu udindo wooneshesha kuti mpingo upitilizhya kunkhala utuŵa. (1 Akor. 5:7) Olo n’tetyo, ocita zilizonse zaangakwanishe kuti ayavye munthu wocimwa kuti alape ngati n’zokwanishika. Tetyo paakuyavya munthu, onkhala na ciyembekezo cakuti alape. Ndaŵa yanji? N’cifukwa cakuti otolela cisanzo ca Yehova wamene “ni wacikondi cikulu koma soti wacifundo.” (Yak. 5:11) Mtumwi Paulo enzocita zinthu mwacikondi na olambila ayake. Yove elemba kuti: “Ŵana ŵangu okondeka, nukulembelani zinthu izi kuti musacite cimo. Koma ngati muyakine wacita cimo, tili na wotiyavya wolungama, Yesu Khristu wamene ali na Atata.”—1 Yoh. 2:1.
20. Kansi tikaphunzile cinji mu nkhani yokonkhapo?
20 Comvwisha cisoni n’cakuti nthawi ziyakine Mkhristu wamene ecita cimo okana kulapa. Ngati zankhala tetyo, ofunika kucosewa mu mpingo. Lomba kansi akulu osamalila tyani nkhani zoteti? Tikaphunzile mwakucitila izi m’nkhani yokonkhapo.
NYIMBO 103 Aciŵeta ni Mphaso mwa Analume
a M’nthawi zakuvuli, magulu aya yenzoitiwa kuti makomiti aciweluzo. Koma pofwana kuti kuweluza ni mbali ya nchito yao, lomba tikoseŵenzesha lini mau aya. M’malo mwake, tikoseŵenzesha mau akuti “komiti ya akulu” ponena za magulu aya.
b Nkhani yafotokozewa yokhuza makolo amene ni Mboni, yukata soti nchito kuli omusunga.
