NKHANI YOPHUNZILA 28
NYIMBO 123 Tikogonjela Mulungu Mokhulupilika
Kansi Mukwanisha Kuzindikila Kusiyana Kulipo Pakati pa Cendi na Wenye?
“Nkhalani otang’a . . . mumange ngako cendi muluunda mwanu monga ni bande.”—AEF. 6:14.
ZATI TIPHUNZILE
M’nkhani ino, tiphunzile mwatingaziŵile kusiyana kulipo pakati pa cendi cataphunzila kufumila kwa Yehova, na wenye wocilikiziwa na Satana koma soti ŵanthu osusha.
1. Kansi mukumvwa tyani cifukwa ca cendi cupezeka m’Mau a Mulungu?
ATUMIKI a Yehova okonda cendi cupezeka m’Mau a Mulungu. Ndipo cikhulupililo casu ni cozikiwa pa cendi ici. (Aro. 10:17) Nise osimikizhya kuti Yehova epanga mpingo wacikhristu ndipo “mpingo uyu niye wamene ulimbikisha noteteza cendi.” (1 Tim. 3:15) Tetyo, tumvwila “ŵala osogolela” pakati pasu amene ofotokoza cendi cofumila m’Baibo notipasa malangizo okatizhyana na cifunilo ca Mulungu.—Aheb. 13:17.
2. Molingana na Yakobo 5:19, kansi n’cinji cingaticitikile olo pavuli pakuti taphunzila cendi?
2 Koma olo pavuli pakuti taphunzila cendi novomelezhya cisogozo cofumila ku gulu ya Mulungu, tingasoŵeshewe. (Ŵelengani Yakobo 5:19.) Satana ofunishisha kutipangisha kuti tileke kukhulupilila Baibo olo malangizo yatulandila kufumila ku gulu ya Mulungu.—Aef. 4:14.
3. Ndaŵa yanji tufunika kupitilizhya kunkhala omvwila cendi? (Aefeso 6:13, 14)
3 Ŵelengani Aefeso 6:13, 14. Lombapano, Maleŵania akaseŵenzeshe wenye wamphamvu pofuna kusonkhezela ŵanthu a mitundu yonse kuti aukile Yehova. (Chiv. 16:13, 14) Tuziŵa soti kuti Satana akaseŵenze mwamphamvu kuti akasoŵeshe atumiki a Yehova. (Chiv. 12:9) Cifukwa ca izi, n’cinthu cofunika ngako kuti tiphunzile kusiyanisha cendi na wenye nonkhala omvwila cendi. (Aro. 6:17; 1 Pet. 1:22) Kucita izi n’kofunika cifukwa cipulumuso casu cikadalile pa kucita izi.
4. Kansi tiphunzile cinji m’nkhani ino?
4 M’nkhani ino, tiphunzile minkhalidwe iŵili yatufunika kunkhala nayo kuti tikokwanisha kuzindikila cendi cofumila m’Baibo nolandila malangizo ofumila ku gulu ya Mulungu. Pavuli pake, tiphunzile vinthu vitatu vatufunika kucita kuti tipitilizhye kunkhala omvwila cendi.
MINKHALIDWE YATUFUNIKA KUNKHALA NAYO KUTI TIKOKWANISHA KUZINDIKILA CENDI
5. Kansi kuyopa Yehova kungatiyavye tyani kuzindikila cendi?
5 Kuyopa Yehova. Kuyopa Yehova kutanthauza kumukonda ngako nopewa kucita ciliconse camene cingamukhumudwishe. Nise ofunishisha kuziŵa kusiyana kulipo pakati pa coyenela na cosayenela, koma soti pakati pa cendi na wenye, kuti tinkhale ovomelezhyeka kwa Yehova. (Miy. 2:3-6; Aheb. 5:14) Tufunika lini kulola kuti kuyopa ŵanthu kukonkhala ngako pasogolo pa cikondi casu pa Yehova cifukwa kanyinji-kanyinji, vinthu vakukonda ŵanthu vukhumudwisha Yehova.
6. Kansi kuyopa ŵanthu kwecitisha tyani azondi 10 aciisiraeli kulaŵila zinthu zawenye?
6 Ngati tuyopa ngako ŵanthu kupambana Mulungu, tingayambe kukhulupilila cinthu ciyakine camene cukatizhyana lini na cendi cofumila kwa Yehova. Ganizilani cisanzo ca azondi 12, amene eluta kuyozonda malo yamene Yehova elonjeza kupasa Aisiraeli. Azondi 10 elola kuti kuyopa Akanani kunkhale ngako pasogolo pa cikondi cao pa Yehova. Ove euzhya Aisiraeli ayao kuti: “Tingakwanishe lini kulimbana nao ŵanthu ŵala, cifukwa ni amphamvu kupambana seo.” (Num. 13:27-31) Mukaonedwe ka umunthu, Akanani enze amphamvu ngako kupambana Aisiraeli. Koma munthu aliyense wamene elaŵila kuti Aisiraeli sembe aliyokwanishe kugonjesa adani ŵao, enzoganizila lini za Yehova. Azondi 10 aŵa enzofunika kuika maganizo pa zinthu zamene Yehova enzofuna kuti Aisiraeli acite. Sembe esinkhasinkha soti pa zinthu zamene Yehova enze eŵacitila m’nthawi zakuvuli. Kucita izi, sembe kweŵayavya kuzindikila kuti mphamvu za Yehova zingalingane lini na za Akanani. Mosiyana na azondi aŵa amene enzeve cikhulupililo, Yoswa na Kalebe enzofuna kunkhala ovomelezhyeka kwa Yehova. Tetyo ove euzhya ŵanthu kuti: “Ngati Yehova okondwela nase, akatiloŵeshe cendi mu calo ici nocipeleka kwa seo.”—Num. 14:6-9.
7. Kansi n’cinji cingatiyavye kukulisha kuyopa Yehova? (Onani soti cithunzithunzi.)
7 Kuti tikulishe kuyopa Yehova, tufunika kuganizila zinthu zingamukondweleshe nthawi zonse ngati tupanga zosankha. (Sal. 16:8) Pamuŵelenga nkhani za m’Baibo, mungazikonshe kuti, ‘Ngati kuti izi zecitikila neo, sembe necitanji?’ Mwacisanzo, mungayelekezele kuti mulipo ndipo mukumvwa pamene azondi 10 aciisiraeli opeleka lipoti yao iipa. Kansi sembe mweikhulupilila lipoti iyi nocita wowa, olo kansi sembe mwelola kuti cikondi canu pa Yehova na cifuno canu comukondwelesha zipambane? Mtundu wonse wa Aisiraeli wekangiwa kuzindikila cendi cecilaŵila Yoswa na Kalebe. Ndipo cifukwa ca izi, Yehova aliyoŵalole kuloŵa mu Calo Colonjezewa.—Num. 14:10, 22, 23.
Kansi sembe mwekhulupilila ŵani? (Onani ndime 7)
8. Kansi ni nkhalidwe yotyani yatufunika kucita khama kuti tinkhale nayo, ndipo ndaŵa yanji?
8 Kulicefya. Yehova oulula cendi cake kuli ŵanthu olicefya. (Mat. 11:25) Molicefya, tuvomelezhya thandizo yakuti tiphunzile cendi. (Mac. 8:30, 31) Olo n’tetyo, tufunika kunkhala osamala kuti tisayambe kulikuzhya. Kulikuzhya kungatipangishe kuti tiyambe kuona kuti maganizo ŵasu ni oyenelela na kuti okatizhyana na mfundo za m’Malemba koma soti malangizo ofumila ku gulu ya Yehova.
9. Kansi n’cinji cingatiyavye kupitilizhya kunkhala olicefya?
9 Kuti tipitilizhye kunkhala olicefya, tufunika kukumbukila kuti nise atontho ngako kwa Yehova. (Sal. 8:3, 4) Tingasenge soti Yehova kuti atiyavye kunkhala olicefya na ophunzisika. Yehova angatiyavye kunkhala na maganizo ŵake amene tuŵaphunzila kufumila m’Baibo na gulu yake, noyaona kuti niye yofunika ngako kupambana maganizo ŵasu. Pamuŵelenga Baibo, mukoyesa kupeza umboni wakuti Yehova okonda ŵanthu olicefya ndipo ozonda ŵanthu olikuzhya. Mukoyesayesa mwakhama kunkhala olicefya makamaka ngati mwapasiwa utumiki wamene ucitisha kuti munkhale na mphamvu olo udindo wapalulu.
KANSI TINGAPITILIZHYE TYANI KUNKHALA OMVWILA CENDI?
10. Kansi Yehova oseŵenzesha ŵani kuti apeleke malangizo na cisogozo kuli ŵanthu ŵake?
10 Pitilizhyani kudalila malangizo ofumila ku gulu ya Yehova. M’nthawi ya Aisiraeli, Yehova eseŵenzesha Mose na Yoswa popeleka malangizo kuli atumiki ŵake. (Yos. 1:16, 17) Kuli Aisiraeli amene enzoona analume aŵa monga ŵanthu amene enzopanamilako Mulungu, zinthu zenzoŵayendela bwino. Vyaka 100 pavuli pake, mpingo wacikhristu pewenkhazikishiwa, atumwi 12 niye enzopeleka malangizo. (Mac. 8:14, 15) M’kuluta kwa nthawi, gulu iyi ya atumwi yeyangizhyilapo soti akulu ayakine a ku Yerusalemu. Cifukwa cokonkha malangizo ya analume aŵa okhulupilika, “ŵanthu m’mipingo epitilizhya kunkhala na cikhulupililo cotang’a ndipo ciŵelengelo cenzoyangizhyilika siku na siku.” (Mac. 16:4, 5) Nase masiku ŵano, Yehova otidalisa ngati tukonkha malangizo ofumila ku gulu yake. Koma kansi Yehova angamvwe tyani ngati tingakane kulemekeza ŵanthu ŵawasankha kuti akotisogolela? Kuti tipeze yankho ya konsho iyi, tiyeni tilaŵizhyane zecitika pa nthawi yamene Aisiraeli enzokuya m’Calo Colonjezewa.
11. Kansi n’cinji cecitikila ŵanthu a m’nthawi ya Isiraeli amene aliyolemekeze Mose? (Onani soti cithunzithunzi.)
11 Pa nthawi iyakine apo n’kuti Aisiraeli akuya m’Calo Colonjezewa, analume ayakine oziŵika eukila Mose na udindo wecimupasa Yehova. Ove elaŵila kuti: “Gulu yonse iyi ni ituŵa, ndipo Yehova ali pakati pao.” (Num. 16:1-3) Mosasamala kanthu kuti “gulu yonse” iyi yenze ituŵa m’menso mwa Mulungu, Yehova esankha Mose kuti akosogolela ŵanthu ŵake. (Num. 16:28) Tetyo mwa kuukila Mose, m’cenecene ŵanthu aŵa opanduka enzoukila Yehova. M’malo moika maganizo ŵao pa zinthu zeenzofuna Yehova, eika maganizo ŵao pa zinthu zeenzofuna ove monga mphamvu na udindo wapalulu. Cifukwa ca izi, Mulungu eononga ŵanthu aŵa opanduka kuyangizhyilapo na ŵanthu ayakine masauzande amene enzoŵacilikiza. (Num. 16:30-35, 41, 49) Tetyo tingankhale osimikizhya kuti olo masiku ŵano, Yehova ozonda ŵanthu amene olemekeza lini malangizo ofumila ku gulu yake.
Kansi sembe mwecilikiza ŵani? (Onani ndime 11)
12. Ndaŵa yanji tingapitilizhye kunkhala na cidalilo pa gulu ya Yehova?
12 Tingapitilizhye kunkhala na cidalilo pa gulu ya Yehova. Ngati pofunika kupanga masinthidwe okhuza kamvwidwe kasu kokhuza cendi ciyakine ca m’Baibo olo okhuza mwatutumikilila Yehova, ŵala amene osogolela pakati pasu owayawaya lini kupanga masinthidwe ofunikila. (Miy. 4:18) Ove ocita izi cifukwa ofuna kukondwelesha Yehova kupambana cinthu ciliconse. Kuyangizhyila apo, ocita zonse zaangakwanishe kuti zosankha zao zikonkhala zozikiwa pa Mau a Mulungu. Ici ni cisanzo camene atumiki onse a Yehova ofunika kukonkha.
13. Kansi “cisanzo ca mau olondola” n’cinji, ndipo cingatiyavye tyani kuti tipitilizhye kunkhala omvwila cendi?
13 “Pitilizhyani kukatilila cisanzo ca mau olondola.” (2 Tim. 1:13) “Cisanzo ca mau olondola” cutanthauza viphunziso vacikhristu vupezeka m’Baibo. (Yoh. 17:17) Viphunziso voteti niye maziko a vinthu vonse vatukhulupilila. Gulu ya Yehova yutiphunzisa kuti zinthu zatukhulupilila zufunika kunkhala zozikiwa pa viphunziso ivi. Ndipo malinga ngati tucita izi, tikadalisiwe.
14. Kansi n’cinji cecitisha Akhristu ayakine kuleka kukatilila “cisanzo ca mau olondola”?
14 Kansi n’cinji cingaticitikile ngati tingaleke kukatilila “cisanzo ca mau olondola”? Ganizilani cisanzo ici. M’vyaka 100 voyambilila, Akhristu ayakine enzofalisa nkhani yawenye yakuti siku ya Yehova yafwika. Ove enzocita izi poganiza kuti pali kalata iyakine yecilemba Paulo yocilikiza nkhani iyi. Akaliyofufuza kuti aziŵe zacendi, Akhristu ayakine a ku Tesalonika ekhulupilila nkhani iyi ndipo eyamba kuuzhyako ayakine. Kuti ŵanthu aŵa enze ekumbukila zinthu zeciŵaphunzisa Paulo pa nthawi yeenze nao, sembe aliyopusishiwe. (2 Ates. 2:1-5) Paulo elimbikisha akwake kuti ofunika lini kukhulupilila zinthu zonse zaangamvwe. Ndipo pofuna kuŵayavya cifukwa ca zinthu zenzokuza msogolo, yove esilizhya kulemba kalata yake yaciŵili kwa Akhristu a ku Tesalonika na mau akuti: “Landilani moni wangu, wamene neo Paulo nalemba na manja ŵangu. Nthawi zonse nulemba teti m’makalata ŵangu onse, kuti muziŵe kuti n’neo nalemba. Umu niye mwanulembela.”—2 Ates. 3:17.
15. Kansi tingaziteteze tyani ku wenye wamene ungaoneke monga ni cendi? Fotokozani cisanzo. (Onani soti vithunzithunzi.)
15 Kansi tingaphunzilepo cinji pa mau yamene Paulo elembela Akhristu a ku Tesalonika? Ngati tamvwa nkhani iyakine yamene yukatizhyana lini na zinthu zetephunzila m’Baibo olo nkhani iyakine yocitisha cidwi, tufunika kuseŵenzesha luso yasu yozindikila. Mu ulamulilo wa Soviet Union, adani ŵasu epasa akwasu kalata yooneka monga kuti yefumila ku likulu yasu ya pacalo conse. Kalata iyi yenzolimbikisha kuti akwasu ayakine apange kagulu kozipanamila pakeka. Mosasamala kanthu kuti kalata iyi yenzooneka monga kuti yafumila cendi ku likulu yasu ya pacalo conse, akwasu aŵa okhulupilika aliyopusishiwe. Ove ezindikila kuti uthenga wenze mu kalata iyi wenzokatizhyana lini na zinthu zeciphunzisiwa. Masiku ŵano, adani a cendi ca m’Baibo oseŵenzesha intaneti na zinthu ziyakine pofuna kutisokoneza nocitisha kuti pakati pasu pankhale magaŵano. Tetyo m’malo molola kuti “munthu aliyense acinje maganizo ŵasu amene ni olondola,” tufunika kuganizila mosamala ngati nkhani zatukumvwa olo kuŵelenga, n’zokatizhyana na cendi cetephunzila kale.—2 Ates. 2:2; 1 Yoh. 4:1.
Osati mukopusishiwa na wenye wamene ungaoneke monga ni cendi (Onani ndime 15) a
16. Molingana na Aroma 16:17, 18, kansi tufunika kucitanji ngati ayakine ayamba kufalisa nkhani zamene zukatizhyana lini na cendi?
16 Pitilizhyani kukatizhyana na ŵanthu amene ni okhulupilika kwa Yehova. Mulungu ofuna kuti tikomulambila monga gulu imozi yokatizhyana. Ndipo tipitilizhye kunkhala okatizhyana malinga ngati tupitilizhya kumvwila cendi. Ŵanthu amene ofalisa nkhani zamene zukatizhyana lini na cendi, oleta magaŵano mumpingo. Tetyo, Mulungu oticenjeza kuti “tikoŵapewa.” Otiuzhya kuti tikocita izi cifukwa tingayambe kukhulupilila cinthu ciyakine camene cingapangishe kuti tileke kunkhala okhulupilika kwa yove.—Ŵelengani Aroma 16:17, 18.
17. Kansi tupindula tyani ngati tuzindikila cendi nopitilizhya kunkhala omvwila cendi camene ici?
17 Tikazindikila kuti ici niye cendi nopitilizhya kunkhala omvwila cendi ici, tinkhale athanzi koma soti otetezeka mwauzimu. (Aef. 4:15, 16) Tinkhale otetezeka ku wenye koma soti viphunziso va Satana ndipo Yehova akatiteteze pa cisauso cikulu. Tetyo, tisalole kuti cinthu ciliconse citikangishe kunkhala okhulupilika ku zinthu zacendi. Tikacita izi, ‘Mulungu wa mtendele ankhale nase’.—Afil. 4:8, 9.
NYIMBO 122 Nkhalani Otang’a Mtima!
a MAU OFOTOKOZA VITHUNZITHUNZI: Cithunzithunzi ca m’vyaka vakale cuonesha akwasu enkhalako m’nthawi ya Ulamulilo wa Soviet Union amene elandila kalata yooneka monga kuti yafumila ku likulu yasu ya pacalo conse pamene yenze yofumila kuli adani ŵasu. Masiku ŵano, adani ŵasu angaseŵenzeshe intaneti na zinthu ziyakine pofuna kufalisa nkhani iyakine yawenye yokhuza gulu ya Yehova.
