1-2. Kansi Zadoki enze ŵani? (1 Mbiri 12:​22, 26-28)

 GANIZILANI cocitika ici. Gulu ya analume opitilila 340,000 esonkhana pamozi kuti aike Davide kunkhala mfumu ya Isiraeli. Kwa masiku atatu, analume aŵa enzonkhala m’malupili pafupi na Heburoni. Ove enzoseka, kulaŵila noimba nyimbo zotamanda Yehova. (1 Mbi. 12:39) Pa gulu iyi, penze mlumbwana wa zina yakuti Zadoki. Cuoneka kuti ŵanthu anyinji aliyozindikile kuti yove enzepo. Olo n’tetyo, Yehova eziŵa kuti enzepo ndipo enzofuna kuti nase tiziŵe kuti enzepo. (Ŵelengani 1 Mbiri 12:​22, 26-28.) Kansi Zadoki enze ŵani?

² Zadoki enze wansembe wamene enzoseŵenzela pamozi na Mkulu wa Ansembe Abiyatara. Mulungu epasa soti Zadoki nzelu na luso yomvwisha cifunilo cake. (2 Sam. 15:27) Cifukwa ca izi, ŵanthu enzoluta kwa Zadoki ngati ofuna malangizo anzelu. Yove enze soti wotang’a mtima. M’nkhani ino, tiphunzile mwamene Zadoki eoneshela kutang’a mtima.

3. (a) Ndaŵa yanji atumiki a Yehova ofunika kunkhala otang’a mtima? (b) Kansi tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino?

³ M’masiku ŵano osilizhya, Satana wapitilizhya kuukila atumiki a Mulungu. (1 Pet. 5:8) Tetyo, tufunika kunkhala otang’a mtima kuti tikwanishe kupilila mpaka pa nthawi pamene Yehova akaononge calo cino ciipa ca Satana. (Sal. 31:24) Lomba, tiyeni tilaŵizhyane njila zitatu zatingatolelemo kutang’a mtima kwa Zadoki.

MUKOCILIKIZA UFUMU WA MULUNGU

4. Ndaŵa yanji atumiki a Yehova ofunika kunkhala otang’a mtima kuti acilikize Ufumu wa Mulungu? (Onani soti cithunzithunzi.)

⁴ Monga atumiki a Yehova, tucilikiza Ufumu wa Mulungu na mtima  wonse. Koma kuti ticite izi, tufunika kunkhala otang’a mtima. (Mat. 6:33) Mwacisanzo, m’calo cino ciipa, tufunika kunkhala otang’a mtima kuti tikwanishe kukonkha mfundo zolungama za Yehova nolalikila uthenga uweme wa Ufumu. (1 Ates. 2:2) Kuyangizhyila apo, calo cupitilizhya kugaŵikana cifukwa ca zocitika zandale. Tetyo, tufunika kunkhala otang’a mtima kuti tisatolemo mbali mu ndale. (Yoh. 18:36) Anyinji mwa atumiki a Yehova okumana na mavuto a zacuma, kuniatiwa noikiwa m’jele cifukwa ca kusatolamo mbali m’nkhani zandale olo kuloŵa usoja.

5. Ndaŵa yanji Zadoki enzofunika kunkhala wotang’a mtima kuti acilikize Davide?

⁵ Zadoki aliyolute ku Heburoni kuti akakondwelele tyala ufumu wa Davide. M’malo mwake, enyamulilatu soti zida zake za nkhondo ndipo enze wokonzeka kuchaya nkhondo. (1 Mbi. 12:38) Yove enze wokonzeka kukonkha Davide ku nkhondo noteteza Aisiraeli kuli adani ŵao. Cuoneka kuti Zadoki enzeve luso yochaya nkhondo monga msoja. Olo n’tetyo, enze munthu wotang’a mtima.

6. Kansi mfumu Davide epeleka tyani cisanzo cabwino kuli Zadoki? (Salimo 138:3)

⁶ Kansi wansembe monga Zadoki ephunzilila kuni kunkhala wotang’a mtima? Yove enzoziŵa analume anyinji a mphamvu koma soti otang’a mtima. Mosakaikila, ephunzila kufumila ku cisanzo cao. Mwacisanzo, cifukwa cakuti Davide enze msogoleli wotang’a mtima koma soti msoja, Aisiraeli onse enzofuna kumuika kunkhala mfumu. (1 Mbi. 11:​1, 2) Nthawi zonse, Davide enzodalila Yehova kuti amuyavye kulimbana na adani ŵake. (Sal. 28:7; ŵelengani Salimo 138:3.) Zadoki ephunzila soti kunkhala wotang’a mtima kufumila kuli analume monga Yehoyada na mwana wake Benaya wamene enze msoja, koma soti asogoleli 22 a m’ng’anda ya makolo ŵake amene ecilikiza Davide. (1 Mbi. 11:​22-25; 12:​26-28) Analume onse aŵa enze osimikizhya kuika Davide kunkhala mfumu yao nomuteteza.

7. (a) Kansi ni visanzo votyani va masiku ŵano vatingaphunzileko kunkhala otang’a mtima? (b) Kansi muphunzilapo cinji pa cisanzo ca mkwasu Nsilu kufumila mu vidyo?

 ⁷ Tikaganizila mwamene ayakine eoneshela kutang’a mtima kuti apitilizhye kunkhala okhulupilika kwa Yehova na Ufumu wake, zutisonkhezela kuti nase tinkhale otang’a mtima. Mfumu yasu Khristu Yesu peenze pacalo, ekana mwamphamvu kutolamo mbali mu zandale za m’calo ca Satana. (Mat. 4:​8-11; Yoh. 6:​14, 15) Nthawi zonse yove enzodalila Yehova kuti amupase mphamvu zeenzofunikila kuti acite zoyenela. Masiku ŵano, tili na visanzo vinyinji va acilumbwana amene akana kutolamo mbali mu zandale olo kuloŵa usoja. Tetyo, tukulimbikishani kuŵelenga zokumana nazo zao pa jw.org. a

MUKOYAVYA AKWASU NA AZILONGOSI

8. Ni pa nthawi yotyani pamene akulu ofunika kunkhala otang’a mtima kuti apeleke thandizo kuli akwasu na azilongosi?

⁸ Atumiki a Yehova okonda kuyavyana. (2 Akor. 8:4) Olo n’tetyo, nthawi ziyakine tufunika kunkhala otang’a mtima kuti tikwanishe kucita izi. Mwacisanzo, ngati kwacitika nkhondo, akulu a kudela yamene iyo ozindikila kuti akwasu na azilongosi ofunika kulimbikishiwa nocilikiziwa mwauzimu koma soti mwamuŵili. Cifukwa cokonda mbelele, ove oika miyoyo yao pangozi na colinga cakuti ayavye akwasu na azilongosi amene ofunikila thandizo. (Yoh. 15:​12, 13) Akacita izi, oonesha kuti otolela cisanzo ca Zadoki.

9. Molingana na 2 Samueli 15:​27-29, kansi Davide euzhya Zadoki kucita cinji? (Onani soti cithunzithunzi.)

⁹ Umoyo wa Davide wenze pangozi. Mwana wake Abisalomu enze wosimikizhya kumulonda ufumu. (2 Sam. 15:​12, 13) Davide enzofunika kucoka mu Yerusalemu nthawi yamene iyo. Tetyo, euzhya atumiki ŵake onse kuti: “Konzekani mofulumila! Tiyeni tiutuke, cifukwa paliye angapulumuke m’manja mwa Abisalomu.” (2 Sam. 15:14) Atumiki ŵake peenzocoka, Davide ezindikila kuti penzofunika munthu muyakine wakuti asale mu Yerusalemu na colinga cakuti aziŵe zeenzofuna kucita Abisalomu. Tetyo,  yove euzhya Zadoki na ansembe ayakine kuti awelele ku Yerusalemu kuti akatumikile monga azondi. (Ŵelengani 2 Samueli 15:​27-29.) Ove enzofunika kunkhala osamala ngako. Zinthu zamene Davide euzhya ansembe aŵa kuti acite zenze zoyofya koma soti zoika moyo wao pangozi. Abisalomu enze munthu waciwawa koma soti wozikonda wamene ecitila cinyengo ausuwake. Lomba ganizilani tyala zamene Abisalomu sembe ecitila Zadoki na ansembe ayake, kuti enze eziŵa kuti colinga cao cenze kuziŵa zinyinji zokhuza mapulani ŵake kuti ateteze Davide.

10. Kansi Zadoki na ŵanthu ŵeenze nao eteteza tyani Davide?

¹⁰ Davide epanga pulani ndipo esankha Zadoki na Husai kuti amuyavye. (2 Sam. 15:​32-37) Tetyo, Husai enzofunika kuzipanga kuti ali ku mbali ya Abisalomu nomupasa malangizo okhuza mwangaukilile Davide. Izi zepasa mwai Davide kuti akonzekele kuukiliwa uku. Abisalomu pecimvwishila malangizo ofumila kuli Husai, Husai euzhya Zadoki na Abiyatara zecitika. (2 Sam. 17:​8-16) Pavuli pake, analume aŵa aŵili ekwanisha kutumizhya uthenga kwa Davide. (2 Sam. 17:17) Moyavyiwa na Yehova, Zadoki na ansembe ayakine ecita mbali yofunika ngako poteteza umoyo wa Davide.—2 Sam. 17:​21, 22.

11. Kansi tingankhale tyani otang’a mtima poyavya akwasu na azilongosi?

¹¹ Kansi tingankhale tyani otang’a mtima monga ni Zadoki ngati umoyo wa akwasu na azilongosi uli pangozi ndipo tasengewa kuti tiŵayavye? Tufunika (1) Kukonkha malangizo. Pa zocitika zoteti, n’cinthu cofunika ngako kunkhala omvwila kuti tipitilizhye kunkhala okatizhyana. Tufunika kumvwila malangizo ofumila ku ofesi ya msambo. (Aheb. 13:17) Nthawi na nthawi, akulu ofunika kupitamo m’malangizo yokhuza mwaangakonzekelele masoka acilengedwe na zakufunika kucita ngati masoka aŵa acitika. (1 Akor. 14:​33, 40) (2) Tikonkhala otang’a mtima koma osamala. (Miy. 22:3) Tikaliyocita ciliconse, tufunika kuganizilapo mosamala. Tufunika kuyesayesa kunkhala otetezeka.  (3) Tikodalila Yehova. Tikokumbukila kuti Yehova ofuna kuti seo pamozi na akwasu na azilongosi tinkhale otetezeka. Yove angatiyavye kuti tiyavye bwino akwasu na azilongosi.

12-13. Kansi muphunzilapo cinji pa cisanzo ca mkwasu Viktor na Vitalii? (Onani soti cithunzithunzi.)

¹² Ganizilani cisanzo ca akulu aŵili, mkwasu Viktor na mkwasu Vitalii amene etolako mbali mu nchito yopeleka vakulya na manzi kuli okhulupilila ayao pa nthawi ya nkhondo ku Ukraine. Mkwasu Viktor elaŵila kuti, “Teyesayesa kusakila vakulya.” Eyangizhyilapo kuti, “Nthawi zinyinji tenzokumvwa kulila kwa mfuti. Mkwasu muyakine wamene enze na shopu, epanga copeleka ca vakulya. Copeleka ici ceyavya kuti akwasu na azilongosi ankhale na vakulya vaangalye kwa kanthawi. Koma petenzolonga vinthu mu thilaki, pa msenga wa mamita 20 kufumila petenze seo, pephulika bomba. Pa siku iyi, kwa siku yonse nesenga Yehova kuti aniyavye kunkhala wotang’a mtima kuti nikwanishe kuyavya ofalisa.”

¹³ Naye mkwasu Vitalii elaŵila kuti, “Tenzofunika ngako kunkhala otang’a mtima. Ulwendo wangu woyamba wetola maawazi 12. Pa ulwendo wonse uyu, nenzongopemphela kwa Yehova.” Mkwasu Vitalii enze wotang’a mtima koma enze soti wosamala. Eyangizhyilapo kuti: “Nepitilizhya kusenga Yehova kuti anipase nzelu noniyavya kunkhala wolicefya. Nenzoseŵenzesha tyala miseu yovomelezhyeka ku boma. Ndipo cikhulupililo cangu cetang’a ngako peneona mwamene akwasu na azilongosi enzoseŵenzela pamozi. Ove ecosa vinthu vamene venzovala njila, kutola vakulya na vinthu viyakine vofunikila novilonga mu thilaki ndipo tili m’njila, neo na mkwasu Viktor etipasa malo kuti tipumule.”

MUKOPITILIZHYA KUNKHALA OKHULUPILIKA KWA YEHOVA

14. Kansi zingatikhuze tyani ngati munthu watukonda wasankha kuleka kutumikila Yehova?

¹⁴ Amozi mwa mayeselo ovuta ngako yatingakumane nao ni pamene wabanja wasu olo muyasu wapamtima waleka kutumikila Yehova. (Sal. 78:40; Miy. 24:10) Cifukwa ca cikondi catingankhale naco pali munthu uyu, cingankhale covuta kupilila ciyeso ici. Ngati mwekumanako na ciyeso coteti, niye kuti cisanzo ca Zadoki conkhala okhulupilika cingakutang’isheni.

15. Ndaŵa yanji Zadoki enzofunika kunkhala wotang’a mtima kuti apitilizhye kunkhala wokhulupilika kwa Yehova? (1 Mafumu 1:​5-8)

¹⁵ Zadoki epitilizhya kunkhala wokhulupilika olo kuti shamwali wake Abiyatara esankha kunkhala wosakhulupilika. Izi zecitika cakosilizhyila kwa ulamulilo wa Davide. Davide peenze wacikulile, mwana wake Adoniya enzofuna kuziika kunkhala mfumu mosasamala kanthu kuti Yehova enze esankha Solomo kuti ankhale mfumu. (1 Mbi. 22:​9, 10) Abiyatara esankha kucilikiza Adoniya. (Ŵelengani 1 Mafumu 1:​5-8.) Mwa kucita izi, Abiyatara enkhala wosakhulupilika osati tyala kuli Davide, koma na kwa Yehova. Ganizilani tyala cisoni ceenze naco Zadoki cifukwa ca zocita za shamwali wake. Kwa vyaka 4, yove na Abiyatara etumikila pamozi monga ansembe. (2 Sam. 8:17) Ove enzonyamula “Likasa ya Mulungu wacendi.” (2 Sam. 15:29) Kuyangizhyila apo, onse ecilikiza Davide monga mfumu ndipo ecita vinthu viyakine vinyinji potumikila Yehova.—2 Sam. 19:​11-14.

16. Kansi n’cinji ceyavya Zadoki kuti apitilizhye kunkhala wokhulupilika?

¹⁶ Mosasamala kanthu kuti Abiyatara esankha kunkhala wosakhulupilika kwa Yehova mwa kusankha kupandukila Davide, Zadoki epitilizhya kunkhala wokhulupilika kwa Yehova. Davide enzoziŵa kuti angadalile Zadoki nthawi zonse. Tetyo, zocita za Adoniya pezeziŵika, yove esankha Zadoki, Natani na Benaya kuti azoze Solomo kunkhala mfumu. (1 Maf. 1:​32-34) Mosakaikila, kunkhala na atumiki a Yehova okhulupilika monga Natani na ayakine amene ecilikiza mfumu Davide, kwelimbikisha ngako Zadoki. (1 Maf. 1:​38, 39) Ndipo Solomo pecinkhala  mfumu, “esankha wansembe Zadoki kuti aloŵe m’malo mwa Abiyatara.”—1 Maf. 2:35.

17. Kansi mungatolele tyani cisanzo ca Zadoki ngati munthu wamukonda waleka kunkhala wokhulupilika?

¹⁷ Kansi mungatolele tyani cisanzo ca Zadoki? Ngati munthu muyakine wamukonda wasankha kuleka kutumikila Yehova, mukomuonesha Yehova kuti mwasankha kunkhala wokhulupilika kwa yove. (Yos. 24:15) Yehova akupaseni mphamvu zamufunikila kuti mucite zoyenela. Mukopemphela kwa yove nopitilizhya kunkhala na ashamwali amene ni okhulupilika kwa yove. Yehova oyamikila kukhulupilika kwanu ndipo akakudaliseni.—2 Sam. 22:26.

18. Kansi muphunzilapo cinji pa cisanzo ca mkwasu Marco na kalongosi Sidse?

¹⁸ Ganizilani cisanzo ca mkwasu Marco na mkazi wake Sidse, amene ŵana ŵao aŵili anakazi esankha kuleka kutumikila Yehova. Mkwasu Marco elaŵila kuti: “Kufumila pa nthawi yakuti ŵana ŵako angovyalika, uŵakonda ngako cakuti ungacite ciliconse kuti uŵateteze ku vinthu vamene vingaŵaononge. Tetyo, akasankha kuleka kutumikila Yehova, zunkhala zokhumudwisha ngako.” Epitilizhya kuti: “Koma Yehova wankhala otiyavya. Yove ooneshesha kuti ngati neo nafooka, mkazi wangu ni wotang’a ndipo ngati mkazi wangu wafooka, neo n’ne wotang’a.” Naye mkazi wake Sidse eyangizhyilapo kuti: “Sembe tiliyokwanishe kupilila kuti Yehova aliyotipase mphamvu zetenzofunikila kuti tikwanishe kupilila. Nenze na cisoni ngako ndipo nenzoganiza kuti ni neo necitisha kuti ŵana ŵangu aleke kutumikila Yehova. Tetyo, nemuuzhya Yehova mwenenzomvwila. Pavuli pa kanthawi katontho, kalongosi wamene penze pepita vyaka vinyinji tuonana lini, ewela kuli neo. Yove enikumbatila nonilolesha ndipo eniuzhya kuti, ‘Ukokumbukila Sidse, ni weo lini wecitisha.’ Na thandizo ya Yehova, nakwanisha kupitilizhya kumutumikila mwacimwemwe.”

19. Kansi nimwe osimikizhya kucita cinji?

¹⁹ Yehova ofuna kuti atumiki ŵake akonkhala otang’a monga ni Zadoki. (2 Tim. 1:7) Olo n’tetyo, ofuna lini kuti tikodalila mphamvu zasu. M’malo mwake, ofuna kuti tikomudalila. Tetyo, ngati mwakumana na mayeselo yamene yofuna kunkhala otang’a mtima, mukomusenga Yehova kuti akuyavyeni. Mungankhale osimikizhya kuti yove akuyavyeni kunkhala otang’a mtima monga ni Zadoki.—1 Pet. 5:10.