Skip to content

Skip to table of contents

Makonsho Ofumila Kuli Oŵelenga

Makonsho Ofumila Kuli Oŵelenga

Kansi “munakazi” wotomolewa pa Yesaya 60:1 ni ŵani, ndipo “opanama” tyani “noonesha kuwala”?

Yesaya 60:1 yulaŵila kuti: “Panama weo munakazi! Onesha kuwala kwako, cifukwa kuwala kwako kwafwika. Ulemelelo wa Yehova wakusanikila.” Nkhani iyi yuonesha kuti “munakazi” enze Ziyoni olo Yerusalemu wamene enze likulu ya Yuda pa nthawi iyo. a (Yes. 60:14; 62:​1, 2) Yerusalemu upanamila mtundu wonse wa Isiraeli. Mau a Yesaya oleta makonsho aŵili: Yoyamba, ni lini ndipo ni motyani mwamene Yerusalemu “opanama” noonesha kuwala kophiphilisila? Yaciŵili, kansi mau a Yesaya okwanilishiwa pa mlingo ukulu masiku ŵano?

Kansi ni lini ndipo ni motyani mwamene Yerusalemu “opanama” noonesha kuwala kophiphilisila? Yerusalemu na kacisi wake, vepitilizhya kunkhala voonongeka pa nthawi yamene Ayuda enze mu ukapolo ku Babulo kwa vyaka 70. Koma pavuli pakuti Babulo wagonjesewa na Amedi na Peresiya, Aisiraeli onse amene enzonkhala m’mbali zosiyanasiyana za Ufumu wa Babulo, emasuliwa kuti awelele kwao na kuti akawezhyeleshe kulambila kwacendi. (Eza. 1:​1-4) Kuyambila mu 537 B.C.E., Aisiraeli okhulupilika ofumila m’mafuko onse 12, ewelela kwao. (Yes. 60:4) Ove eyamba soti kupeleka nsembe kwa Yehova, kucita vikondwelelo nomanga kacisi. (Eza. 3:​1-4, 7-11; 6:​16-22) Ulemelelo wa Yehova weyamba soti kuwala pali Yerusalemu, kutanthauza ŵanthu a Mulungu. Ove enkhala nyale yophiphilisila kuli ŵanthu amene enzoziŵa lini Yehova.

Olo n’tetyo, maulosi a Yesaya ekwanilishiwa tyala pa mlingo utontho pa nthawi yamene iyo. Aisiraeli anyinji aliyopitilizhye kumvwila Mulungu. (Neh. 13:27; Mal. 1:​6-8; 2:​13, 14; Mat. 15:​7-9) M’kuluta kwa nthawi, ove efwika na pokana Mesiya wamene ni Yesu Khristu. (Mat. 27:​1, 2) Ndipo mu 70 C.E., Yerusalemu na kacisi wake, veonongewa kaciŵili.

Yehova enze eloselelatu kuti izi zikacitike. (Dan. 9:​24-27) N’zoonekelatu kuti cenze lini colinga cake kuti Yerusalemu wa pacalo akwanilishe mbali zonse za ulosi upezeka mu Yesaya caputa 60.

Kansi mau a Yesaya okwanilishiwa pa mlingo ukulu masiku ŵano? Eee. Koma okwanilishiwa pali munakazi muyakine wophiphilisila wamene ni “Yerusalemu wakululu.” Ponena za munakazi uyu, mtumwi Paulo elaŵila kuti: “Yove ni amama ŵasu.” (Aga. 4:26) Yerusalemu wakululu ni mbali ya gulu ya Mulungu ya kululu yamene yupangiwa na zolengewa zauzimu zokhulupilika. “Ŵana” ŵake oyangizhyilapo Yesu na Akhristu ozozewa a 144,000 amene molingana na Paulo, ali na ciyembekezo cakuyonkhala kululu. Ove opanga “mtundu utuŵa” wamene ni “Isiraeli wa Mulungu.”—1 Pet. 2:9; Aga. 6:16.

Kansi Yerusalemu wakululu “epanama” tyani “noonesha kuwala”? Yove ecita izi kupitila muli ŵana ŵake ozozewa amene ali pacalo. Onani kulingana kulipo pakati pa zocita zao na zeloselewa mu Yesaya caputa 60.

Akhristu ozozewa enzofunika “kupanama” cifukwa enze mu mfinzi yophiphilisila pamene ampatuko epaka pavuli pakuti atumwi amwalila. (Mat. 13:​37-43) Cifukwa ca izi, ove enkhala akapolo kuli Babulo Mkulu, wamene ni vipembezo vonse vawenye. Akhristu aŵa epitilizhya kunkhala akapolo mpaka pa “mapeto a nthawi ino,” yamene ni nthawi yeyamba mu 1914. (Mat. 13:39, 40) Nthawi itontho pavuli pake mu 1919, ove emasuliwa ndipo eyamba kuwala mophiphilisila mwa kutolamo mbali m’nchito yolalikila uthenga wa Ufumu. b Kufumila pa nthawi yamene iyi, ŵanthu a mitundu yosiyanasiyana ankhala owela mu kuwala uku kuyangizhyilapo osalila a Mulungu amene ni “mafumu” otomolewa pa Yesaya 60:3.—Chiv. 5:​9, 10.

Msogolo, Akhristu ozozewa akaoneshe kuwala kofumila kwa Yehova pa mlingo ukulu ngako. Motyani? Akayosilizhya utumiki wao wa pacalo, akankhale mbali ya “Yerusalemu walomba.”—Chiv. 14:1; 21:​1, 2, 24; 22:​3-5.

Yerusalemu walomba akacite mbali yofunika ngako pokwanilisha lemba ya Yesaya 60:1. (Linganizhyani Yesaya 60:​1, 3, 5, 11, 19, 20 na Chivumbulutso 21:​2, 9-11, 22-26.) Monga ni mwamene Yerusalemu enze likulu ya boma ya Isiraeli wakale, Yerusalemu walomba pamozi na Khristu akankhale boma ya zinthu zonse zalomba. Koma kansi Yerusalemu walomba “oseluka tyani kufumila kululu kwalomba”? Ocita izi mwa kucita zinthu zamene zukhuza calo. “Tetyo, ‘Kuwala kwake kukasanikile njila ya mitundu ya ŵanthu oyopa Mulungu kuti akakwanishe kuyenda.’ Ove akamasuliwe ku ucimo na imfwa. (Chiv. 21:​3, 4, 24) Zofumapo zake zikankhale kuwezhyelesha zinthu zonse monga ni mwamene Yesaya na aneneli ayakine eloselela. (Mac. 3:21) Kuwezhyeleshewa uku kukulu kweyamba pamene Khristu enkhala Mfumu ndipo kukasile cakosilizhyila kwa ulamulilo wake wa vyaka 1,000.

a Pa Yesaya 60:​1, Baibulo la Dziko Latsopano yuseŵenzesha mau akuti “munakazi” m’malo mwa “Ziyoni” olo “Yerusalemu” cifukwa mau Aciheberi akuti “akapaname” “noonesha kuwala” okamba za munakazi pakuti niye oitiwa kuti “weo.”

b Kuwezhyeleshewa kwacendi kwamene kwecitika mu 1919 kufotokozewa bwino pa Ezekieli 37:​1-14 na Chivumbulutso 11:​7-12. Ezekieli efotokoza za kuwezhyeleshewa kwauzimu kwa Akhristu onse ozozewa pavuli ponkhala mu ukapolo kwa nthawi itali. Ulosi upezeka mu Chivumbulutso ukamba za kuvyalika soti kwa kagulu katontho ka Akhristu ozozewa pavuli pa nthawi itontho yakuti amangiwa ndipo enzokwanisha lini kutumikila Yehova mokwanila. Mu 1919, ove esankhiwa kunkhala “kapolo wokhulupilika na wanzelu.”—Mat. 24:45; onani buku ya m’Cizungu yakuti Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!, peji 118