Nevyalika mu 1935 mumzinda wa Darlaston ku England. Makolo ŵangu eyamba kuphunzila Baibo na Mboni za Yehova penenze na vyaka 4. Penekwanisha vyaka 15, nesimikizhyila kuti zenenzophunzila zenze zacendi, ndipo mu 1952 nebatizika apo n’kuti nili na vyaka 16.

Ca pa nthawi yamene iyi, neyamba kuseŵenza pa fakitale ikulu yamene yenzopanga visulo vosiyanasiyana kuyangizhyilapo visulo va mamotoka. M’kuluta kwa nthawi, neyamba maphunzilo apalulu kuti ninkhale kalembela wa pa kampani. Nekondwela ngako penepasiwa udindo uyu ndipo nenzokata nchito na mtima wonse.

Mosapita nthawi, nenzofunika kupanga cosankha cofunika ngako. Siku iyakine, woyanganila dela wasu enisenga kuti nikosogoza Phunzilo ya Buku ya mpingo, mumpingo wasu wa Willenhall. Pa nthawi iyi nenzosonkhana m’mipingo iŵili. Mkati mwa wiki, nenzosonkhana mumpingo wamene wenze pafupi na kwenenzoseŵenzela ku Bromsgrove. Mpingo uyu wenze pa msenga wa makilomita 32 kufumila ku ng’anda. Koma pa sondo nenzosonkhana pamozi na makolo ŵangu mumpingo wasu wa Willenhall.

Cifukwa nenzofuna kucilikiza gulu ya Yehova, nevomelezhya zecinisenga woyanganila dela, olo kuti izi zenzotanthauza kuleka nchito yamene nenzoikonda ngako. Cifukwa cakuti nelola Yehova kunisogolela, nenkhala na mwai wocita mautumiki osiyanasiyana m’gulu ya Yehova ndipo nuziimba lini mlandu.

Penenzosonkhana mumpingo wa Bromsgrove, nekumana na kalongosi wokongola koma soti wokonda zinthu zauzimu wa zina yakuti Anne. Ndipo mu 1957, telungulana. Tonse tesangalala na mautumiki osiyanasiyana monga upainiya wa nthawi zonse, upainiya wapadela, nchito yadela na utumiki wa pa Beteli. N’ne woyamikila ngako cifukwa mkazi wangu wankhala onicilikiza pa umoyo wangu.

Mu 1966, tesangalala ngako peteitiwa kuti tikaloŵe kilasi ya namba 42 ya sukulu ya giliyadi. Pavuli pake, teuzhyiwa kuti tikatumikile ku Malawi, kwamene kuziŵika kuti kuli ŵanthu acifundo koma soti oceleza. Tenzoyembekezela lini kuti tingankhaleko kwa kanthawi katontho.

Tefwika ku Malawi pa February 1, 1967. M’mwezi woyamba, tephunzila cilaŵilo ndipo pavuli pake teyamba nchito yoyanganila cigao. Tenzoyenda na motoka ya mtundu wa Kaiser Jeep. Ŵanthu anyinji enzoganiza kuti yenzokwanisha kupita paliponse olo kutauka m’mana. Koma zacendi n’zakuti yenzokwanisha tyala kupita m’malo mwamene mwenze manzi yatontho. Nthawi ziyakine tenzonkhala m’tumang’anda tomangiwa na lito ndipo twenzonkhala na mtenje wa uzu. Ngati ni nthawi ya mvula, akwasu enzoika mapulasitiki olo tenti ku mtenje kuti osati tikolokwewa. Olo kuti tenzokumana na mavuto osiyanasiyana, tenzoikonda ngako nchito ya umishonale.

Siku iyakine mu April, necimvwa kuti a pulezidenti a calo ca Malawi, a Dr. Hastings Banda olaŵila zinthu ziipa zokhuza Mboni za Yehova. Penecimvwa izi, neziŵa kuti lombapano tikumane na mavuto yofumila ku boma. A pulezidenti enzolaŵila kuti Mboni za Yehova zupeleka lini msonkho na kuti zuleta msokonezo m’calo. Koma milandu yonse iyi yenzotipasa yenze yawenye. Seo tenzoziŵa kuti boma yenzotizonda cifukwa cakuti tenzotolako lini mbali mu zandale koma soti tenzokana kugula makhadi a cipani.

Kuzofwika mu September, tengoona nkhani m’nyuzipepala yamene yenzokamba kuti apulezidenti enzolaŵila kuti Mboni zenzoleta msokonezo paliponse m’calo. Pavuli pake eitanisha msonkhano ukulu ndipo elengeza kuti boma icitepo kanthu kamangu kuti nchito ya Mboni za Yehova ileshewe. Kuzofwika pa October 20 1967 nchito yasu yeleshewa cendi. Nthawi itontho pavuli pake, apolisi koma soti a ku dipatimenti yoona za oloŵa na ofuma m’calo ewela kuzovala ofesi ya msambo ndipo elamula kuti amishonale onse acoke m’calo ici.

 Seo enze etimanga ndipo pavuli ponkhala m’jele kwa masiku atatu, tetumizhyiwa ku Mauritius, calo camene cenzolamuliliwa na Britain. Koma boma ya Mauritius iliyotilole kuti tinkhale m’calo ici monga amishonale. Tetyo tetumizhyiwa ku Rhodesia (kwamene lomba kuziŵika kuti ku Zimbabwe). Petengofwika ku Zimbabwe, tekumana na m’polisi wamene enzopeleka cilolezo coloŵa olo kucoka m’calo ici. M’polisi uyu enze waukali ngako ndipo etikanila kuti tiloŵe. Mwaukali etiuzhya kuti, “Ekupitikishani ku Malawi ndipo ekukanilani kuti munkhale ku Mauritius, lomba mwaonanji kuti muwele kuno?” Mkazi wangu pecimvwa izi eyamba kulila. Zeoneka monga kuti paliye aliyense wamene enzotifuna. Pa nthawi iyi, nengoganiza kuti cili bwino kungowelela kwasu ku England. Mosayembekezeleka, mapolisi ayakine etilola kuti tikalaleko pa ofesi ya msambo koma etiuzhya kuti m’mawa mwake tenzofunika kuyoonekela ku likulu yao. Tenze oŵeŵa ngako, koma tenze na cidalilo cakuti Yehova atiyavye. Siku yokonkhapo mzuŵa, tedabwa kuti etilola kunkhala m’calo ca Zimbabwe. Nikaluŵe lini zecitika pa siku iyi cifukwa zenisimikizhyila kuti Yehova enzotisogolela na kuti enze ku mbali yasu.

Pa ofesi ya msambo ya ku Zimbabwe, nenzotumikila mu Dipatimenti ya Utumiki. Nenzoyanganila mweyenzoyendela nchito yolalikila ku Malawi na Mozambique. Akwasu na azilongosi ku Malawi enzonzunziwa m’njila zosiyanasiyana. Monga mbali ya utumiki wangu, nthawi ziyakine nenzomasulila malipoti yeenzotumizhya oyanganila a madela a ku Malawi. Usiku uyakine penenzomasulila lipoti iyakine, nelila ngako peneŵelenga mwamene akwasu na azilongosi enzonzunziwila ku Malawi. a Koma nelimbikishiwa ngako cifukwa ca mzimu wopilila koma soti cikhulupililo cenzoonesha akwasu aŵa.​—2 Akor. 6:4, 5.

Tenzocita zilizonse zatingakwanishe pooneshesha kuti akwasu amene enze esala ku Malawi koma soti ŵala amene enze eutukila ku Mozambique, ali na cakulya cauzimu. Gulu yomasulila Chichewa, camene ni cilaŵilo cikulu ku Malawi yekukila pa famu ikulu ya mkwasu muyakine ku Zimbabwe. Mkwasu uyu eŵamangila mang’anda na ofesi yoseŵenzelamo. Tetyo epitilizhya kucita nchito yofunika ngako yomasulila zofalisa.

Tepanga makonzedwe yakuti oyanganila madela a ku Malawi akopezekapo pa msonkhano wacigao wa m’Chichewa caka ciliconse ku Zimbabwe. Akawela, enzopasiwa ma autilaini a msonkhano wacigao ndipo akawelela ku Malawi enzopasako akwasu ma autilaini aŵa. Caka ciyakine oyanganila a madela peciwela ku Zimbabwe, tepanga makonzedwe yakuti tinkhale na Sukulu ya Utumiki wa Ufumu na colinga cakuti tiŵalimbikishe cifukwa enzocita nchito yofunika ngako.

Mu February 1975, nenkhala na mwai wa kuyoona akwasu a ku Malawi amene eutukila ku Mozambique. Nelimbikishiwa ngako peneona kuti akwasu aŵa epitilizhya kukonkha malangizo yofumila ku gulu ya Yehova. Mwacisanzo, cenze ca pa nthawi yamene iyi pamene Bungwe Yolamulila yepeleka malangizo akuti pofunika kupanga mabungwe ya akulu m’mipingo. Ove ecita ndendende mokatizhyana na malangizo aŵa. Akwasu amene enze esankhiwa kunkhala akulu, epanga makonzedwe yakuti m’makampu mweenzonkhala, akocita zocitika zosiyanasiyana zauzimu monga kukamba nkhani za onse, kulaŵizhyana lemba ya siku na Nsanja ya Olonda koma soti kucita misonkhano yadela. Pa kampu iliyonse, penzonkhala dipatimenti yaukhondo, yogaŵa vakulya na yacitetezo monga ni mwazunkhalila pa msonkhano wacigao. Akwasu aŵa ecita zinyinji ngako moyavyiwa na Yehova ndipo izi zenilimbikisha ngako.

Cakosilizhyila kwa vyaka va m’ma 1970, ofesi ya msambo ya ku Zambia yeyamba kuyanganila nchito yolalikila ku Malawi. Koma monga nimwezenzocitila Mboni ziyakine, nepitilizhya kuganizila mavuto yeenzopitamo akwasu ku Malawi ndipo nenzoŵapemphelela. Pofwana kuti nenze m’Komiti ya Msambo ku Zimbabwe, nthawi zinyinji nenzonkhala na mwai wokumana na opanamila likulu, koma soti akwasu enzosogolela pa nchito yolalikila ku Malawi, South Africa na Zambia. Pa miting’i iliyonse, tenzolaŵizhyana zatingacite kuti tiyavye akwasu ku Malawi.

 M’kuluta kwa nthawi, cinzunzo cecepako ndipo akwasu amene enze ethaŵa, eyamba kuwelela ku Malawi. Namo m’vyalo va pafupi, akwasu na azilongosi eyamba kulolewa kusonkhana pamozi. Ndipo mu 1991, calo ca Mozambique cecita cimozimozi. Koma tenzozikonsha kuti, ‘Kansi Mboni za Yehova m’Malawi zikapasiwe lini ufulu wolambila?’

Zinthu zeyamba kunkhalako bwino ku Malawi ndipo mu 1993, boma yelola kuti Mboni za Yehova zinkhale soti na ufulu wolambila. Mosapita nthawi pavuli pa izi, nelaŵizhyana na m’mishonale muyakine ndipo enikonsha kuti, “Kansi muwelele ku Malawi?” Pa nthawi iyi nenze na vyaka 59. Tetyo, nemuyankha kuti “Yai, n’ne mkulukazi lomba!” Koma pa siku yamene iyo, telandila kalata kufumila ku Bungwe Yolamulila yotiuzhya kuti tiwelele.

Tenzoukonda ngako utumiki wasu ku Zimbabwe ndipo cenze lini cipepu kuti tiwelelemo. Pa nthawi iyi tenzofunika kusiya ashamwali ŵasu nopeza soti ashamwali ayakine. Bungwe Yolamulila yetiuzhya kuti ngati tufuna tingapitilizhye kunkhala ku Zimbabwe. Tetyo, kuti tenze tefuna sembe tengosankha kunkhala. Koma nekumbukila cisanzo ca Abulahamu na Sara. Olo kuti enze akulukazi, esiya ng’anda yao ndipo emvwila zeciŵauzhya Yehova.​—Gen. 12:1-5.

Tesankha kumvwila malangizo ofumila ku gulu ya Yehova. Ndipo pa February 1, 1995 tewelela ku Malawi apo n’kuti papita vyaka 28 kufumila peteuzhyiwa kuti ticoke m’calo ici. Mosapita nthawi, Komiti ya Msambo yepangiwa ndipo tenzemo atatu. Pakaliyopita nthawi, teyamba kusogolela pa nchito yolalikila m’Malawi.

Yenze daliso ikulu ngako kuona mwamene Yehova etiyavyila kupitisha pasogolo nchito yolalikila. Mu 1993, ciŵelengelo ca ofalisa cenze m’ma 30,000. Koma mu 1998 cepitilila pa 42,000. b Pofwana kuti ciŵelengelo ca ofalisa cenzokuya cuyangizhyilika, Bungwe Yolamulila yevomelezhya kuti timange Ofesi ya Msambo iyakine. Mosapita nthawi, tepeza malo yokwanila mahekita 12 ku Lilongwe. Ndipo nenze m’mozi mwa akwasu amene enze esankhiwa kunkhala m’komiti ya cimango.

Mu May 2001, mkwasu Guy Pierce wa m’Bungwe Yolamulila, elaŵila nkhani yopatulila ofesi ya msambo. Akwasu na azilongosi opitilila 2,000 epezeka pa cocitika ici. Ndipo ayakine enze akuti ebatizika vyaka vopitilila 40 kuvuli. Akwasu na azilongosi aŵa okhulupilika epilila cinzunzo kwa vyaka vinyinji pa nthawi ya cileso. Olo kuti enze osauka  mwamuŵili, enze olemela mwauzimu cifukwa cakuti enze pa ushamwali wotang’a na Yehova. Tetyo, esangalala ngako kuona Ofesi yao ya Msambo yalomba. Pa siku iyi, akwasu ekondwela ngako cakuti pakuyoona malo osiyanasiyana pa ofesi ya msambo, enzoimba nyimbo za Ufumu molondezhyana mau. Ici cenze cocitika capadela ngako camene nikaliyocionapo mu umoyo wangu. Zonse izi zenipasa umboni wosasushika wakuti Yehova odalisa ŵala amene opilila cinzunzo mokhulupilika.

Pavuli pakuti Ofesi ya Msambo yasila kumangiwa, neyamba kulandila makalata onisenga kuti nikakambe nkhani zopatulila Mang’anda a Ufumu osiyanasiyana. Izi zenisangalasa ngako. Mipingo ku Malawi yepindula ngako na makonzedwe yomanga Mang’anda ya Ufumu m’madela mwamene akwasu enze osauka. Kale, mipingo yenzosonkhanilana m’mang’anda yomangiwa na vimiti va mbulugamu. Enzoseŵenzesha uzu povimba mtenje ndipo enzopanga mipando ya lito. Koma pavuli pake, akwasu eyamba kushoka nchelwa zamene enzomangila Mang’anda a Ufumu okongola. Koma anyinji esankha kuti aŵaikilemo mabenchi m’malo mwa mipando cifukwa pa benchi imozi ponkhala ŵanthu anyinji.

Nelimbikishiwa soti ngako peneona mwamene Yehova oyavyila ŵanthu kuti akule mwauzimu. Necita cidwi na mzimu wozipeleka wecionesha akwasu acilumbwana ku Africa. Anyinji enzozipeleka kuloŵa masukulu osiyanasiyana a m’gulu yasu ndipo m’kuluta kwa nthawi epasiwa maudindo akulu-akulu pa Beteli na m’mipingo. Mipingo yelimbikishiwa soti ngako na kuikiwa kwa akwasu anyinji kunkhala oyanganila a madela. Anyinji mwa akwasu aŵa enze okwatila. Koma esankha kusankhala na ŵana kuti acite zinyinji potumikila Yehova olo kuti abanja ŵao na ayao enzoŵakakamizhya kuti ankhale na ŵana.

Pavuli ponkhala mu Africa kwa vyaka 52, neyamba kulimbana na vuto ya thanzi. Bungwe Yolamulila yevomekezhya pempho ya Komiti ya Msambo yakuti tilute ku Britain. Tekwinyilila kusiya utumiki wetenzokonda ngako ku Malawi. Koma banja ya Beteli ya ku Britain yutisamalila bwino ngako soti.

Kulaŵila cendi, kulola Yehova kuti akonisogolela niye cosankha cabwino ngako cenepanga mu umoyo wangu. Kuti nenze nedalila luso yangu yomvwisha zinthu, sembe umoyo wangu uli lini monga ni mwaulili lomba. Nthawi zonse, Yehova oziŵa zanufunika kucita kuti “niongolele njila yangu.” (Miy. 3:5, 6) Penenze mlumbwana, nenzofunishisha kuphunzila zinyinji pa kampani. Koma gulu ya Yehova yanipasa maphunzilo yenenzofuna yamene ni yokhutilisha ngako. Kuli neo kutumikila Yehova n’cinthu cosangalasa ngako mu umoyo wangu.